Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 52, 27 December 1879 — Page 3
| This text was transcribed by: | Taylor Millwood |
| This work is dedicated to: | Dr. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
E Hoomauia Ana
Ka wehe kamahao ana!
o ka
California one price bazar,
Mellis a me Fishel na Ona, me na
Lako lole hou, lako lole ho!
Ma ko laua hale kuai hou,
keia la,
i keia la,
i keia la,
ma ke
kihi o alanui papu me hote@!
Papa! Papa!
no
Allen & Robinson
Ua wehe ae nei maua i
Pa kuai papa
ma
ka uwapo o pakaka
Na Papa Ulaula o na ano a pau.
Na Papa Paina o na ano a pau.
Na Pili Hale Ulaula.
Na Pili Hale Keokeo.
Na Pepa Hoouani Hale,
Na Pepa Molina.
Na Pena a me na Aila Pena
Na kui o na ano a pau.
Na pani puka a me
na pani puka aniani.
Na pani puka a me
na olepelepe
Na lako kukulu hale
o na ano a pau!
E kuaha ma ke
ke kumukuai haahaa loa
O keia Makeke
Allen & Robinson
Ho@ol@lo, @@@ @@ @@@ @53 tf
Lole Makepono
Ke Kuike.
E loaa no ia ma kahi o
Kakela me kuke!
E laa na
Ahinahina, kalakoa,
keokeo, leponalo,
pena, aila, aniani,
@a moa piula!
Kopa, aila honua,
aila hoomaloo
Kui Kakia, Pakeke,
Tabu, Kaula, Noho Lio,
Hulu Palaki, na Pulumi
a he
agena no hoi no na mokupuni o ha-
waii nei no na
Lainakini-nao,
Lainakini Maoli,
Palule Kalakoa,
Alapia, Kelepa, Kilika,
Na lole kupono i ka wawae,
Palule Huluhulu,
Na Lole Huluhulu,
Na Lole no ka hooh@helo ana
Lipini, Lihifihi, &c.
a me na
Mikini Humuhumu MakeponoLoa!
a he
Mau moa ai kahi
Ka Palaoa, Kopaa,
Raiki, Pia, Hoohu,
Paakai, Huaala, Pia Kulina, &c.
A he Laau Lapaau Kaulana Loa
a Dr. Jaynes.
Laau Kunu,
Laau Hoomaemae Koko,
Laau Hoopau Naio,
Penikila, H@@@le,
a me na laau hamo, a pela'kui
S40 tf
Ua hiki mai nei
na waiwai hou ia!
ma
kahikina ni!
Helu 62 Alanui Papu,
i wae ia e S. Ma@n.
E kuai ia ana me ke
kumukuai waipah@oa
Na Huluhulu Moe ma ka no ka paa e kuai ia aku ana ka $9.
Na Lole Keokeo i kupono 18 keneta o ka la, e kuai ia ana ma ka 15 keneta.
Na Lole Leponalo i kupono ka 15 keneta, e kuai ia aku ma ka 12 1-2 keneta.
Na Kihei Moe Keokeo, ke i ia nei ma ka 35 keneta o ka.
Na Lole Wahine i kupono ke 50 keneta, e kuai ia aku no ke 30 keneta.
Na Lole Iliwai maikai ma 75 keneta a hiki i ke dala ha@ no ka I-a.
Na Kawele maikai loa i k no no $9 o ke kakini, e ku@ aku ma ka $4.
100 Uhi Moe Nani i kupono $10 pakahi, e kuai ia'ku an@ $4 pakahi.
100 Uhi Bela Nani ma k@ pakahi e kuai ia aku ana m@ $2.50 pakahi.
100 Uhi Moe Nani ma @4 pakahi, e kuai ia aku ma @2 pakahi.
Na Veleveta Eleele Nan@e na kilika o na waihooluu lole he nui, a he emi loa ke ku@ana.
Na Kakini maikai o na @e a me na wahine.
Na Paa Lole o na kane na kamalii, e kuai ia aku meemi, mai ka $12 a hiki i ka $@ o na kane, a mai ka 8 a hiki $12 ko na keiki; a no na @ liilii mai ka elua a hiki i ka @
Na Papale o na ano @u, no na makua me na keiki.
Na Kamaa o na ano pau no na wahine me na kama@he emi loa ke kumukuai.
Na Kalakoa Farani ka 12 1/2 keneta ka I-a. Na Kaa Amerika ma ka 10 keneta @ I-a.
He Mae Ole keia maalekoa.
He pono i na Makamake naue mai e ike ma
E hoea aku ana keka keia mau waiwai ma Wailuku, a e @ ia aku no malaila me na kumukuni pahe.
Papa kuhikuhi @ anawa holo
@
Mokuma @ Hawaii
"Likelike,"
Kapena, : : Reynold.
Poalua Dek. 16, ho@@…………..Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Dek. 23, ho@@……………………….Hilo
Poalua Dek. 16, ho@@…………..Kaapuni ia Hawaii
Aole no na uku ohua?
Ke hoole ia aku @ aie no na uku ohua, a ke hoike ia aku nei i ke ake@, mau paiki, ukana a p@olo hooili ko lakou e pono e h@ ia me ka moakaka pono; aohe no e ae la ka lawe ana kana, paiki a ew p@olo i hoa@ona ole ia ke ole e kakau loaa ana mai.
H@ke ka uku ukana.
Ma na ukana a na makamaka, e pono e uku mua ia. Ae hooko@a o@uoha no ka lawe a hiki i kahi i makemakeia. Ae ma no me ka makaala na ukana, paiki a me na p@olo, @ i a me ka hoki.
E hooilo@@ me ka moukaka na ukana, paiki a me na paolo, @ i a me ka hoki.
E hooilon@a me ka moukaka na Pahu
@ama a me Waina
O ka po@ou na ukana o keia ano e pono e hoaik@ala me ka mo@@a i ole e kakania me ka moakaka ka loaa ana mai o ka @ kakou keia mau waiwai.
O na @o na pilikia a me na poho, e pono e hoike koke ia mai i @ ka malama hookahi.
@@ @@e ia ma hookele kaa, na keiki a me na @@@ like, e pii @@@ mokuahi i ka wa e pili mai ai i ka uapo, ala wale na ohua eepakeke i ka lele.
No @ nui e hoopomaikaiia ka lehulehu kaahele, ua hoololi a@@ ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa o ia Mok@ like me maluna.
Ma@lale Oihana e loaa'i na Palapala.
A@@na o hope e lilo, ala wale no a kaa mua mai ka uk@ mo@ ole e ili ka hewa no na paiki, ukana a poolo paha, ke kakaula ka loaa ana mai. E hookaala ka uk@ ukana @ e nolia aku ai.
Wilder & Co.
Olelo Hoolaha.
Hoolaha Hooko Moraki.
Ke hoolaha ia aku nei ma keia, @@@@ mama@ @ kekahi ma @@ @@@ i @@@@ ia ma@@ o @ kekahi @ p@@paa @@@@i i @@@ @@ @@ @ @ @@ @@ @@ @ @@@@@@@@@ @@@ i @@@ @ @ @@@@@ @ @@@@@@ @@@ @ @@ D P @@@@@@ @ Stephen Spencer, a i ka@@@ @@@ @ @@ @ @@@@ @@@@@ @@@@ @@ ma @@ @@@ 317, 318, a me @@@. @ @@@@@ @ @@ @@@ @@ @@ @ @@ @@@@ @@@@@ @@@@@@ o @@ palapala @@@@@ nei. @ @a @@@ @@ k@@@@@ a @@ @@ p@@@ a pau i olelo ia ma@@ke o @@ pa@@@@@ @@@@@ nei, e kuai ia @@@pe o ka hala @@@ o @@ m@@@@@ i @@ @@ e ke ka@@@@i, ma ke k@@a@a ak@@ @@ ka @hai @@ @@@ @ @@ @@@@ @@@@@ @ @@@ me ka @@@ @ @@ @@@ @@ @@ @@ O ka waiwai @ @@@@ @@ @@@@ @@, @@ @@@@ @@ @@ K@@@, @@@@@@@@ o N@@@, a i @@@m@@@@@@@ o ke @@@@@@ @ K@@@@@@, @@@@ @@ @@@@@ @@@ @@ @0,000 a oi aku @@@@ mai @@@@. Stephen Spencer,
Ma o @@@@ hope olelo H A Wildemann
Cecil Brown, L@@@ ma ka mea m@@aki.
Dec 13, 1@79. 9@@ @@
Hoolaha Aie.
Ke hoolaha ia aku nei ma hook@@a ia ka mea no@@ ka @@@@ malalo iho i Laea Hooponopono no ka Waiwai o Yin Ching. @@ Ho@@@@@@, i make, a ke ka@@ha ia aku nei, i hoolalo ia, i @@ @@ p@@ malalo o na m@@@ki a ano e ae paha, ma ke k@@@a o @ing Ch@@g @@@ ma alanui H@@ele, H@@@@@@@, maloko mai o na mahina @@@o mai keia la aku, o @@@ie @@ ia, a o ka poe a pau i aie mai i @@ waiwai la, ke ka@@ha ia aku nei e hookaa koke mai.
Kakau ia ma Ho@o@@@@, Dekema@a 13, 1@79
A.H. Loo NGAWK.
Lo@ahooponopono o ka Waiwai o Yin Ching i make.
941 @@
E Kii Koke Mai.
Eia maloko o kua pa holoholona, ke holo nei no hookahi makahiki ae nei, he lio wahine ahinahina. he i paha on a makahiki--Aohe kuni. E kii koke mai ka mea nona keia @@ me ka auhea p@ he $24.00 no ka pa, ma kua hale ma ke kihi o alanui H@@@@@ me Papa, @oko o hookahi mahina o @@lo ka @a'a. JAS. DODD.
Ho@@l@l@, Dec. 12, 1@79. 941 @@.
Kakela a me Haki.
O kakela opio a me F. M. Hatch, ua hui lana ma ka lawelawe ana i ka oihana Lo@o. Ua hiki ia lana ke k@ imua o na A ha a pau. mai ka Aha Hoomalu a hele @ona. A e lawelawe no hoi ma na hana pili I ka hooponopono waiwai me ka imi ana i na Palapala @ila Aina ka hana ana i na Palapala Kuai, Hoolimalima, a me ka Hoale Dala ana.
W.R. Castle, Luna Hooiaio Kope.
Keena Hana, maluna ae o ka Halekuai o Killingham & Co. Helu 37, Alanui Papa. 3 6ms
Timothy Kalaeone.
He Loio a he Pale ma ke Kanawai.
Imua oa ka Aha Hookolokolo Apana o Kawaihau, Mokupuni o Kauai. A he Agena hoi no ka hooiaio ana i na Palapala Kepa no ia Apana. E loaa no au ma Anahola, a i ole ma Waiakalua, Koolau, Kauai. E makaala no au i na kauoha me ka eleu loa.
895 ly Jan. 25.
E. Lililehua.
Loio a he Kokua ma ke Kanawai!
Imua o na Aha Apana a Hoomalu o ka mokupuni o Oahu. E hanaia me ka eleu loa. E loaa no au ma Lepekaholo, Kikihale, ma alanui Maunakea, a i ole ia, ma ka Hale Hookolokolo o ka Aha Hoomalu ma Honolulu. 898 ly
James M. Monsarrat.
[Maunakea.]
He Loio a he Kokua ma ka Kanawai.
Ua hoi mai nei oia mai Amerika mai, a e lawelawe ana ma ka Oihana Loio imua o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni. E loaa no oia i ka lehulehu ma ka hale o Kimo Pelekane, ma Alanui Moiwahine, Honolulu. au30 926 ly
Richard F. Bickerton,
[Peketona.]
Loio a he Kokua ma ke Kanawai!
E hele ana oia imua o na aha hookolokolo a pau o keia Aupuni ma na ano hihia a pau, in a paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuni e ae.
Ua makaukau mau oia i ka hana ana i na Palapala pili kanawai o kela a me keia ano.
Ua hiki no hoi iaia ke hoaie dala aku ma ka moraki ana in a aina, ma ka ukupanee haahaa loa.
E hanaia na hana me ka hikiwawe a ma ka uku haahaa.
Keena hana, Helu 23 Alanui Kalepa, elua puka ma o aku o ka hale kauka o Kauka Minuteol@. 840 ly
JNO. Lota Kaulukou.
Loio a he Kokua.
Ua makaukau au e lawelawe i na hihia a pau o kela a me keia ano iloko o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni. Ua hiki no hoi ke hana i na palapala a pau e pili ana i ka Oihana Loio me ka eleu. E loaa no au ma Heeia Koolaupoko a ma Honolulu no hoi i kekahi manawa. 901 tf
J. W. M. Poohea.
He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
No na kanaka a pau imua o ka Aha Apana a hiki imua o ka Aha Kaapuni ma ke keena no ka Mokupuni o Molokai; a he Agena Hooiaio Palapala Kepa no hoi no ia Apana. E hookoia na koi-i a ka makemake me ka eleu loa. E loaa no au ma ko'u home ponoi oia o "Kalauonaona," ma Wawaia, a i ole ia, ma ka Halehookolokolo ma Pukoo.
895 ly Jan 25
Kauka Maina.
Keena hana ma ka hale kauka o Hopemana, Alanui Kalepa, e pili la me ka Baneko o Bihopa.
Wahi Noho, ma Alanui Hotele, makai iho o ka puka komo o ka pa o ka Hotele Hawaii.
no15 937 6m
ASA Kaulia.
Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
Ua makaukau au e lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu. E loaa no au ma Koolaupoko, Heeia a ma Honolulu i kekahi wa, hooko ia na kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka hikiwawe.
885 ly no16
Eia o Kukahaoa.
E ke Kuokoa--E oluolu oe e hookipa ahu i keia malihini, ma kahi kaawale o kou mau kolomu laahia, i ike mai ai na makamaka o kaua i keia wahi mea iki a'u e hookauwa aku nei ia oe.
Aia ma Kawaihae nei kekahi kanaka lapaau, o K-------- kona inoa. Ua lapaau iho la keia lapuwale nui i kekahi wahine mai. Penei ka hana ana, ua hahai aku ka amea mai i kona mau hewa imua o keia epa nui o Kawaihae nei, a pau ia, kakau ia na hewa loko o kekahi buke hoomanao, a lawe ia aku la ua wahine mai nei a waho kukulu ia i ka la, me ka kamailio ana a ua kahuna nei ia wai la. Pela iho la na hana epa a keia kahuna hoopunipuni. O ka makemake nae o ka poe nana ka mai o ka lanakila ae aka, oia mau no. Nolaila ui ae au i ko'u lunaikehala, he pono anei keia, aole paha? Ua puana ia mai, aole.
Mamua ae o ka hana ana a keia kahuna hoopunipuni i ka mea mai, ua kaena ae oia me ka i ana aole e hala na puke ekolu, alaila pau ka pilikia, i ka hana ana iho, ua oki oe e pukaka ana.
Eia hou keia mea akamai a ua kahuna nei, he moe uhane @@ W S K a penei ke ano, hookahi upena paloa, a eono kanaka. W S K me Kama@ ma ka waha, o Ku me Epa ma ka pa laua ma ka hema, o Lelepali me Nahinalau ma ka pa laua ma ka akau, a iloko o keia ike ana a W S K i keia upena iloko o ka moe uhane, ua hei aku la na ia he nui loa, a elua nae ia ano e he kumimi me ka oopuhue, oia iho la ke ano o ka moe. Eia na wehewehe ana a ua kilo nei. O keia ne haawina pilikia ke loaa ana i keia poe, a eia wale no ka pono e imi ke ola i keia manawa, a ua ae aku la keia poe nana e hana ia me he kupapau la, e like me ka nui o keia poe, pela no ka nui o na lolo niu i kanu ia aku ilalo o kekahi lua i wahi ia i ka lole. Oia iho la ka wehewehe ana a ua kahuna nei.
Owau iho no me ka oiaio,
M K Mose Pahonu.
Kawaihae, Dek. 20, 1879.
[E Mose Pahonu, e oluolu oe e hai mai in a ua loaa i kela kahuna hoopunipuni he laikini lapaau mai ka Papa Ola aku, in a aole, auhea na kaiko, na lala o ke Aupuni? L.H]
E naue i wainee i ike kumaka he ole ka lohe pepeiao.
E ka puolo makamae o ka lahui ka Nupepa Kuokoa. Aloha oe:--
E ahonui piha mai oe, a e uwila ae oe ma na welelau aheahe makani o kou mau kapakai e poai hele nei, mai ka la hiki i Haehae a ka la komo i Lehua. E holoi pau mai ana na keonimana a me ka Lede maka palupalu o ko Alaui Komohana nei, a o ka luakini makuahine o Wainee ka pahu hoolai o na ihu lio ma ka la I o Ianuali, o 1880. A o na hana nui ma ia la--E kuupau ia ana na momi o ka Baibala me na mele hoohaihai, oia ka Hoike lubile o na Kula Sabati o Maui Komohana, a o ka lua o na hana ma ia la. E wehe ana ke anaina halawai makaainana, no ka hoolohe ana i na haiolelo o ka poe holo balota, no ka apana o Lahaina no ke kau ae o hiki mai 1880, a e lohe pu ia ana no hoi paha ma ia la na haiolelo no ka poe holo balota no Kaanapali, e malama pu ia ana he ahaaina ma ia la ma ka pa o Wainee, no na houpo lewalewa ia la.
Ua lulu dala @ho nei na Kula Sabati o Maui Komohana, a ua loaa $100. no ka hoolako ana i na mea ai. Eia na Kula Sabati e hele ana i ke Kula Sabati o Honokohau D.M. Kalama Kahu Kula Sabati, J. A. Nahaku ko Kahana. D. M. Kahauonesi ko Lahaina, H. P. Hikikoki ko Lahainaluna, S. K. Kaaiai ko Olowalu, a ia wai la ke eo ma ia la? Eia na inoa lehulehu i lono ia mai ma ke aheahe kamumumu, Hon. L. Aholo, Hon. W. M. Gabison, Apela, S. Hookano, S. Kamoahakau G. W. Napaepae, D. Kahaulelia, D. Kamaiopili a he poe a ae paha kahi na ia la e hoike, a ia la e kuupau mai ai lakou i ka lakou mau kumu i lia ai no keia kau o 1880. A owai la o lakoou ko ka ipukai, a na ka lehulehu e kaupaona, owai la na hua kukui o a ole? A wai la na hua kukui o a?
Nolaila e naue nui ae i Wainee, e kukini mama e ko Ukumehame a me Olowalu e kuo-e e ko Lahaina, i ike i na mea nani o Halalii. A he la hanohano ia, ka la a ka oluolu piha o na Lani i wawalo ai no ka lehulehu.
K hooki nei au i ka luu ana o kaa makakila. Me aloha nui. S.K. Kaaiai.
Olowalu School, Dec. 18, 1879.
Papa Kuhikuhi no ka Huakai no
Ka Hoonoho ana i ka Pohaku
Kihi o ka Hale Alii Hou.
Dekemaba 31, 1879.
K IIamuku Nui
Hon. W. C Parke
Ka Poe Puhi Ohe
Hui Poola
Hui Opiopio
Hui Knights of Jerusalem
Hui Order of Forresters
Hui Order of Red Men
Hui Knights of Pythias
Oihana Kinaiabi o Honolulu
Hui Independent Order of Odd Fellows
Hui o ka Poe Free Masons
E hoomaka ana ka Huakai ma ke Alanui Moi e kau ana ka akau ma ke Alanui Papu ma ka hora 10:30 A.M. a e hoomaka ana ka hele ma ka hora 11 A.M.
E halawai ana ka Hui Malu o ka Free Masons ma ke Keena o ka Lodge Le Progress de I'Oceanic, ma ka hora 10 A.M.
I ka wa e hiki ai ma ka Pa Alii, e wehe ana ka Huakai ma ka akau a ma ka hema, a e hele mua aku ana ka Hui Free Masons mamua. W.C. Parke,
IIamuku Nui
Hoolahaina Luna o ke Kuokoa.
Ke kau leo ia 'ku nei na Luna o ka Nupepa Kuokoa, e hoike mua mai i ka heluna o na pepa a makou e hooili aku ai no ka makahiki hou, i hiki ai ia makou ke hoopololei i ko makou mau kauoha i ka Hale Pai.
Nu Hou Kuloko.
Huina Kula Sabati.--Ma ka la apopo e hui ana na Kuia Sabati o Kawaihao ma Kawaihao hora 10 o ke kakahiaka, no na hana e pili ana i ka huina hapaha.
Ma ke kakahiaka Poalua iho nei. ua hakaka kekahi kanaka me ka pake ma Pauoa no kekahi kumu i maopopo ole. Ua poino ka lae o ka pake ma ka hili ana o ke kanaka me ka pauku laau, a ua pakele no ke kanaka. Ua holoi ia ae ke kanaka ma ka hale hookipa o Kewiki.
Hoohalahala.--Ua loaa mai ia makou he mau lono e hoohalahala ana no ka puka ole o Be@@@ ke Koa iloko o keia mau pule. I mea e kohihewa ole ai na makamaka. anoai piha e manao ana lakou ua hoopau ia ka puka ana oia moolelo. ke hoolaha aku nei makou aole pela. E puka aku ana no ma keia hope iho. O ke kumu i hookaulua iki ia iloko o keia mau la, no ka hele o ka mea nana i kakau e hoomaha no ka hooluolu ana i kona kino. O keia moolelo o Berina, a me ko Nelesona, he mau moolelo waiwai loa ia no ko makou poe heluhelu, a ke ku i ka maemae me ke ala, e puka mau ana ma ka makahiki hou. Ua lana ao hoi ko makou mamo, e makemake ia ana ka moolelo o Vona e puka nei.
Hebedona Haipule.--Ua noi ia mai makou e ka Papa o ka Ahahui Euaneho Hawaii e hoopuaa aku i ka Papa kuhikuhi a lakou i hooholo ai no na hana o na la haipule o ka pule ua o Januari, a oia kelia Sabati Jan. 4, haiolelo no "Ke Ola piha ma o Kristo la;" Poakahi, hoomaikai ana, me ka hoalohaloha aku no na pomaikai o ka makahiki i pau ae nei, me ka pule i hoomau ia'ku ia mau pono. Poalu, haina i ka hewa me ka hoohaahaa imua o ke Akua; Poakolu, pule no ka ekalesia o Kristo, no kona mau kahuna pule, i ulu a mahuahua kona lokomaikai, i hoakea i@ a i hoohuli nui ia na kanaka ; Poaha, pule no ka hoonaauao Kristiano, no na ohana, no na kula hoonaauao, no ka Kula Sabati a me na ahahua Kristiano ; Poalima, pule no na lahui kanaka, na '@i, me na makaainana, no ka maluhia a me ke keakea ole ia o ka pono hoomana ; Poaono, pule no na Misiona kuloko a kuwaho.
Na Leta a na Makamaka.--Ua loaa mai ka C. W P. Kaeo, a e hookoia aku no, i ka wa e loaa mai ai kau mea e hoouna mai ana.
Ua loaa mai he leta e mahalo mai ana i ke kua Beritania o Wahiee, Maui, malalo o J B Kaleihopu. Ua hoike mai nei, a ua ike ia ka holo o ka ike. E hai ia mai ana no hoi ka uuku loa o kahi hale kula, a i waho kahi poe e kula ia ai. He 102 ka nui o na haumana.
He leta mai Waihee, Maui, e hai mai ana @ na hana ino a ka luna o ka wili ko oia wahi, he like ka ka ai a na kanaka me ka ai a ka moa. A e hai mai ana i ka apiki ka o na hana o ka Luna Helu o Wailuku. Aole i maopopo ka mea nana i kakau, no ka mea, he inoa kapakapa lalau ka mea i kakau ia.
Ua loaa mai he leta me ka inoa kapakapa ano ole, no ka lilo ana o ka hale kuai o Ake ma o Waihee, Maui, ia N.O. Murphy. Ua hai mua aku no makou ia mea.
Ua loaa mai ka D. N. Opunui Jr, o Maliko, Maui, e hai mai ana ono ke poholo ana o kekahi keiki uuku a lilo i ka wai a make, maloko o ka auwai a S. T. Alekanadero, ma ka la 14 iho nei o keia mahina. He keiki aloha keia na C. H. Paahao me kana wahine. Aloha wale keia kama i kau ia aku e ka ulia poino.
Ua loaa mai ka D. S. Kinirose o ka "Paia ala i ka Hala, " e hai mai ana i ka nalowale ana o Kalati Naopeope, he kanaka ano pulepule. Ua haalele iho i kona wahi me kona ohana, a he mahina okoa ae nei aole i loaa iki, a ua manao wale ia, ua loaa i ka pilikia. Aloha ino.
Eia ka Henry K. Kahopukai, o Kohala Akau, e hai mai ana i ka nui o ka hanaino ia o na pai ai e lawe ia nei maluna o ka mokuahi "Likelike." Ua hai mai kela i ka nui o na ino i kau aku maluna o na pai ai mai na ohua aku, a aohe kupono iki, wahi ana no na kanaka e ai ai.
Ua hauoli makou no ka lono ana mai no J. K. losepa, ka makamaka e noho mai la i Hana. Ua hai mai oia no ka mau no o ka maikai o ke ano o ka aina. Ua hoomaka ka eku ana o ka Palau a ka hui a kekahi poe Hawaii malaila no ka mahi ko ana.
Eia ka J. W. Kalua, o Wailuku, a e hooko la aku ana e like me ka mea i kauoha ia mai ia makou.
He mahalo komakou i nei mau lono, me ke noi aku noe i na makamaka e kapae i na inoa kapakapa ano ole.
La Karisimasa.--Ma ka Poaha iho nei ua malama ia he mau anaina hauoli e na Kula Sabati o Kawaiahao a me Kaumakapili. Ua akoakoa ae na haumana me na kumu, a ua hoohala ia kekahi mau hora me na piani maikai ana; a mahope iho ua lawelawe ia na mea ai i hoomakaukau ia. Ua maemae na mea a pau i hana ia. Ua malama ae ka ekalesia Katolika me ko ka Bihopa he mau anaina hoomana ma ko lakou mau luakini.
Ua malamaia he halwai Lunamakaainana ma ka apana o Kaneohe, i ka la 25 iho nei. Ua haiolelo o J L Kaulukou, J Kaoliko, G Barenaba me J Pii, a ua ku i ka mahalo ia na haiolelo. Ua kahaha nae makou i ka hai ia ana mai no ka lawe ana o J Kaoliko i kekahi pau olelo penei: "Na'u i hoopau i ka aha kuhina mua, a na'u i hookohu i ka aha kuhina hou!" He haakei kiekie keia, a he hoohaahaa i ka mana o ka Moi, ka mea hookahi i loaa ka mana hoopua a hookohu i ka aha kuhina.
He haiolelo pili holo balota kai wehe ia imua o ka lehulehu maloko o ka pa o ka luakini Katolika, ma ka hora 12 o Bolabola, Lapilio, a me ke Keiki 'Lii Albert K. Kuniakea. Ua hauoli nui ka lehulehu i akoakoa ae malaila i ka lohe ana i ka leo o ke Keiki Alii no kona manao ano aloha lahui. E hoike ana oia i kona mau kumu ano nui ma ka haiolelo ma kahi o Emma Kaleleonalani ke hiki aku i ka la 2 o Ianuari 1880.
He mau heihei kai malama ia ma Ainahou ma ka auina la, a ua lulumi nui aku la ka lehulehu e ike ia mau hana. He heihei au ka mea mua i hana ia, a ua lilo ke eo ia Harry Black.
Ma ka holo ana aku nei a ka mokuahi Kimo Makee no Kauai i keia pule, ua lawe ia aku maluna ona he mau kanaka hou o na aina M@@koniaia mai ma ke ano paahana, a no ka waiho ia ana no kana wahi ewa, nolaila, ua huli ko ia la manao, a lele mai la iloko o ke kai. Mauka mai o ka hale kukui kahi i lele ai, e ole ke kii ia ana aku e kekahi waapa in a ua make, ua hele a pau ke aho o ua kanaka la i ka wa i kauo la ai i loko o ka waapa.
E ka Nupepa Kuokoa. Aloha oe:--
Manmuli o kekahi mau lono i loaa mai, ua koi ia mai au e kamail@o pokole ma na mea e pili ana i kekahi mau ano hana mawena o kahi mau ekalesia e ku nei mawaena o ko kakou paemoku. He mea nui no ke aupuni ma o kona lahui la, ka holomua o na hana pono, a me ka lawa a makaukau o na kahua nana e hoolaha a hoomau i ua pono nei. He mea ku i ka mahalo ia, a he hoike ana mai hoi i na manao maikai a makee pono, ka hooikaika ana o na lala o kela me keia ekalesia no ko lakou mau pomaikai iho ma ia kulana, e hoomanawanui ana iloko o ka ilihune e hoomau aku i ka helemua ana malalo oia mau haawina, e hooikaika i ke kahua o na hana a e hookupaa i ka noho ana i makemake ia e ke Akua.
Aka, he mea ka ole i ka maikai ka hele ana aku o kahi ekalesia makua a kulana ikaika a noi,--i kela a me keia o na ekalesia liilii i hiki ke hoolawa i ko lakou mau wahi pono wale iho no,--e kokua mai ia lakou.
Ma kou noonoo ana, i na he pilikia ko kekahi ekalesia, he mea pono nana ponoi iho no e imi kino i kona pono ma ka hapai ana i na mea nana e kokua mai i ka hoolako ana a hoolawa hoi i na hemahema.
I na ua makemake kekahi ekalesia e kukulu i hale hou no lakou, e pono no ia ekalesia e imi nona iho, a e kukulu i hale e kulike ai me na loaa, aole o ka anunu ana i hale i oi aku mamua o ke kumu nana e hoolawa. Aole loa no hoi he mea maikai, i ka ike ana ua oi ka lilo no ka hale nui mamua o na mea i loaa mai, e hele aku e noi in a wahi loaa uuku o na Ekalesia ilihune i hooikaika pon@i iho ai. Ua like loa ia hana me kekahi kanaka i makemake e kukulu i hale nona, a no kona makemake i hale nui a nani, nona na lilo i oi aku i kona waiwai, nolaila ua hele aku la oia ma na ipuka hale o kona mau makamaka a noi aku la, "aole i lawa ka'u dala no ke kukulu ana i hale no'u e like me ko'u makemake, nolaila, he mea pono ia oukou e haawi mai ia'u i mau dala i loaa ai ka'u mea i makemake nui ai." Heaha la ka manao o na kanaka noonoo maikai i ka hana a keia kanaka ? E kahaha ana lakou. A pela no e kahaha ai ke lohe aku, o ka hana ia a kekahi ekalesia i keia mau la. Ea, in a ua lawa ole, imi ia aku, aka, mai anunu a pakaha.
Lehulehu.
E ke Kuokoa:-- Ke kokoke mai nei i ka la koho balota, ka la o na makaainana e hoike ai i ko lakou manao no na mea e pili ana i ke a upuni.
Ala mai keia ninau. "Heaha na mea ano nui e pono ai ke hana ia ma keia Kau Ahaolelo e kokoke mai ana ?"
I na e nana ia ma na mea kuloko, eia paha kekahi mea kupono ke hana ia. He pono ke oi aku ke kaulike o na kanawi e pili ana i ka auhau waiwai. I keia wa ua hoomama ia na auhau o ka poe waiwai a ua hookaumaha ia ka poe e hoikaika ana e loaa ka waiwai. Oia hoi o ka poe aie ia lakou ke kaumaha, aka, o ka poe mea dala o lakou ka poe i hoomama ia. Aole keia he pono, aole he kaulike.
O ke kokua ana i ka mea waiwai, a o ka hookaumaha ana i ka mea ilihune he mea ia e hooh@wa ai ka poe waiwai ole. E like me ka hana ma Europa iwaena o na kanaka ilihune i keia wa ke ulu nei ka lili a me ka opu ino no ka mea ua manao lakou ua kokua nui ia ka poe waiwai a ua auhau nui ia ka poe malalo. Nolaila ka ulu ana a mahuahua na hui kue i na kanawai, kue i na alii. Ke ike nei na kanaka ilihune i ka waiwai loa o kekahi poe, a ia lakou ka wi, ke anu ka pilikia. E like me ka pilikia loa o na kanaka mahiai ma A@gupita no ka nui o na auhau. E like hoi me ka pilikia o na mea mahiai ma Beritania a ma kekahi mau aina e ae.
Ke noonoo nui nei na kanaka naauao ma Amerika, Beritania a me Europa no na mea e pono ai. Aka no ka ikaika o na alii a me na mea waiwai nolaila hui pu lakou e hoomau i na kaoawai hookaumaha.
I kou manao ua kue keia kokua nui ana i na kanaka mahiai a me na Alii i ke kanawai o ke kaulike a me ke ao maoli ana o Karisto. Ina i oi aku ke aloha o ka poe ikaika i ka poe nawaliwali; a me ka poe waiwai i ka poe ilihune, a laila ua oi aku ka pomaikai o ka noho ana ma ke ao nei. No ka ka nui o ka puniwaiwai nolaila ka nui o ka pilikia.
He pono nae i na aha kau kanawai e hana me ke akahele. Me he mea la he pono ke loaa ia lakou i naauao mai luna mai, i akamai ka hana ana i na kanawai. Pehea la e hiki ai i na mea hemahema, na mea naaupo, e hana i na kanawai kupono. Pehea la e hiki ai i ka poe hiki ole ke hooponopono i ko loakou ohua ponoi, ke hooponopono i ke aupuni ?
Nani no ka mahaoi o kekahi poe ! Nolaila e na makaainana mai Hawaii a Niihau, e makaala i ke koho ana. E nana i ke kanaka mea ohua i hoomalu pono ia i ao pono ia ; e nana i ke kanaka noho maemae, moekolohe ole ; e nana i ke kanaka akamai i ka malama ana i kona waiwai, he aloha nae i ka poe ilihune ; e nana i ke kanaka naauao maoli, naau hohonu. Oia ke kanaka kupono e koho ai i mea kokua i ka oihana kiekie, ka oihana kau kanawai.
Owau, no me ke aloha.
Makaainana.