Ka Nupepa Kuokoa, Volume XVIII, Number 52, 27 December 1879 — He mau Lono mai Maikonisia mai. [ARTICLE]

He mau Lono mai Maikonisia mai.

U keia mau palapala malalo iho, mai ke ! , kihapai misionari mai o Maikonisia, ua \va- . iho it mai ma ko makou lima e hoolaha ! aku n® ku pomaikai o ko makou poe helu- : heiu. i Tapiteuea, Oot. 3, 1S79. Dr C M Hyde, Aloha oe:—No kn hana ■ a ka Haku ma keia kihapai, ke holopono ; 1 nei ka hana a ke Akua ma keia kihapai,; mai ka makahiki i hala aku a hiki i keia ' ; wa a'u e kakau aku nei ia oe. 1 keia la a'u e knkau nei i keia palupala ) īa oe, he mau la hana nui keia o'u, o kuu , wa hmmoe iki ka wt kaawale iki. He mau I la ninanmau keia no ka poe īmi e manao ia i ana e hookomo i ka ekalesia ma keia Sabati j ae, a o ka nui o ka poe i ninau ia he 200, j aole nae i pau aku, e ninau ana no i keia la ! a maopopo ks poe kupono e hookomo ia ana ; a me ka poe e kah ona a ka wa kupono aku. j 0 ka nui o na hoahanau i hookomo ia i ka makahiki i hala aku la he 190, a o ka nui o ka poe i mare ia 64. a <► n« keiki i*j bapetizo ia 36, n o ka nui o na haumana kula i ka makahiki i hala aku 160, a o ki nui o na buke 158- A ua kukulu ia kela hale | kula, a ua paa maikai i keia wa, a ke ku nei <ne ka nani. No keia wa mai nei, mai ka malama mai 0 Augate, 1S79 a hiki i keia w«, ke holo nei no imua na hana maikai, ke kuai buke nna, ua pau kahiko no na buke Kauoha Hou 112, a me na buke himeni 100, a o na buke pi apa 100 i ka maiaina no lulai, 1879. a ke ' nui inai nei na Kauoha Hou a me na Himeni, a ine na pi-a-pa, aole nae, ua pau no. : U« kukulu iho nei na kanaka o Tapiteua 1 k \ luakini i hina in i ka mnknni, n ke ku nei, aole nae i paa. he pohnku kona inau | pou a puni. a o ka loa, 90 kap a o ka Uula, 4S kap. a o ke kiekie, he 30 a oi ae, aole ! nae i kau ka Iaau o luna īho. ke h*ns nei no au me na kunaka i keia wa, he mau : la kaua ikaika keia, a he mau I<» hoomaha ■ ole me ka hoopalaleha ole ana i na hnna a ka Haku. £ like me ka Paulo i kakou ia ; ma Gal:\tia,6 9. A ke paipai aku nei au i na kanaka o Tnpiteuea e hooikaika ma na hana pono, a ke paipai nei no hoi au e : kuai ī b;ie no ko lakou luakini, a ua ae mai : lakou, a ke hanwi niai nei lakou i na niu, a me ia mau uiu e kuai aku ai i ke daio & , loaa mni ka bele ua olioli Inkou i ka iohe ana i keia mea a pau. O na hana pono oie ke pee aku nei ia mau inea, ka ona, aoie ia, na hana ie<lea, ua pau ia. | B W Kapu. Tapitauea, Aug 10 1879. ! Āloh'i nui oe.— Ua hiki mai nei ka nroku Hoku Ao io < makou nei ī ka malama o lune 26 1879, a ua ' hele aku nei makoa 1 Butalitari i ko makou | Hui a hoi mai nei • waiho iho nei ia makou, a hele aku la ma huakai moana. Aoie QU i kakau aku i wahi palapaia nau . molaila, no ka mea, ua paa au i ka haoa ia mau ia. A ano ao au e kakau nei i keia Ieta me ke ku piii mai no o na hana, ao'e o na hana o ke kino, o oa hana no e piii ana i ko ka Uhane. No'u iho oo—ke ola inaikai nei au. No ka hana a ka Haku ma keia kihapai. O ka hnna a ka Haku ma keia kihapai, ke oia mau nei kona nee ana imua, aoie \ emi ihope. 1 ka nana aku he ano hoihoi a [ makaaia ko lakoa i keia w*. Sabati, O ko 1 makou S»bati, ke oia m»u nei kona maluhia a me ka piha mau o na ioakioi i kela Sa> _ bati keia Stbati. aole e mau ana ko makoa ; puie ma kahi hookahi, e puie ana ma keia ' luakini keia iuakini a e heie pu ana me na . kanaka rua na Poalima, a o ka Poaono, he r la hele no ia ma na hale e iauna pu me | na elemakule paiupaiu a hiki oie ke heie ma na wahi loini ioa, a peia iho ia ka hana ana.

! Kcli Sa«ati. | _ He sraht baoi eoao i» ms«ra?na o mgtkoti e ao ra«a aat i om keiki a nae ka poe ele- ; ; ottktzie me aa Ioahiue > o ki ost o oa fcauowaa o fce kula Sibati SlH) a beie i ke , 9(K) * peia ska. Hale kofa.—Ua iho oei ko makoa . : hale kaU hoa ; Wa miiama c Feb. iS79, be liaie maikaī a hieaie ke aaoa aku. o koua . maa pta be mm po?iaka no ma n» kihieha, aa ōaoa la keia baie kula me ka uku ole. i A ke ao koU oei ao maioko o ua hale' : oei, akaiii oo ao a ao kuU, a o ka nui o oa ; ; haumaaa 160,—Na hoahaaau i hookomo īa 1 i keia m»kahiki 190, a o ka oui o ka poe i ' mare ia 64. a o ka nui o oa keiki ī bapet!20 . ia 36. i Kaapum ī ka aioa.—Ehi kiapooi aoa 11 | ka aioa holo okoa o T»pitauea lioko o ks | | makahiki me ka heie pu me oa kaaaka a'! : me ko Ukou msu waa, a o fca huina o na! 1 waa 90 i kekahi heie aoa v o ka heluna o na | kanaka o ki waa mai ka elua aku a hiki ■ , aku 40 kaaaka o ka waa hookahi. ] Kaua Kcloko. ' He wahi kaua kuioko iho nei ma Tapiteuea nei t ka la lo o June 1S79 o keia ma- ' kahiki co, a peia oo hoi ma Apeinama, ilarakei, Apaiīng, Tarawa, BuUritarī. O ke kaua ma Tapiteuea i ka U 15 o June 1S79 he wahi kaua kupaoaha no keia.—O ke kimu o keia kaua ana, eia ao ia. Aole makemake na kanaka o kekahi kulaoakauhale ia'u e hele aku & bai i ka olelo a ke i Akua ia iakou, a o kekahi hapa ua makemake loa iakou ia'u a me H. Nahinu e hai aku i ka ke Akua oielo, a o kahi kanaka hoomaoamana o Toinako kona inoa, ka mea nana i haku i ka hulu o na manu a hai aku i na kanaka e hoomana, oia no ka mea i olelo aku i n.i kanaka, aole e ae iki ia'u e komo iioko oia iuakini e haioielo ai. i na e hiki au ma ia haie e pepehi mai ana iakou ia'u a make, no ka mea, wahi ana, a me kona poe hoa e olelo ana. Owau no ka mea nana e hoopilikia i keia iahui kenaka. 1 ia'u nku nei i Oahu he ua mau iloko oia mau makahiki eiua a'u i hoi aku nei a pela no a hiki i kuu hoi ana mai, a hauie iho ka heleuma o Hoku Ao, he ua nui īa mau ia a hele aku !a o Hoku Ao. ua pau ka ua ana, a hala na maiania 9 akāhi no a haule mai ka ua, nolaila, i iho ia iakou na'u i paa ka ua, nui ko lakou naaupo. a me ke kuhihewa. 2 O ki huh nui ana mai o na kanaka ma ka pono, a haalele i ka hula, ka ona a me na hana lealea a pau, oia kekahi mea i huhu ai ia'u. 3 1 na ka e komo aku au Hoko o ko lakou luakini, e holo ana ko lakou nkua kii mai o lukou aku, a e like ana inkou me na pupule kupanaha no na hana o ka pouli, a me ka poe hula o ka naaupo. iNla ka la 8 June 1S79 ma ka pnu ana o ko makou pule ahiahi. Ninau aku ia au i ke anaina pule, mahea ko kakou pule i keia S>bati aku, pane mai la kekahi kaniK'n ma Tanaeana, a hooholo iike mai U ke anaina holo okoa a pau me kn apono ana. a ku mai la kekahi kannka » i mai la. o ko kakou la j e hele ai o ka Poalim». ae mai ia ka iehu-j lehu a piu. a hoi aku la keia a me keia ka- j naka rna kona wahi iho no ka hoomakaukau i kana wahi ai no ka ana. A ma Poakahi ae, ua hiki koke aku )a ka lohe i na kanaka o ua kuianakauhale la o Tanaeana me ka i ana. E hele mai ana o Kapu a me Naiimu ia nei e pule ai i keia puie. 1 ko iakou iohe ana, he mea e ko lakou huhu ia'u a me ko'u hoa, a me na kanaka pu hoi. A hoouna koke mai ia i na elemakule e heie mai i o'u nei. e pnpa mai ana ia'u aole au e heie aku a me n« kanaka iUiia i na e heie ana oe iiaila e make ana oe j malaila, i na e neho ana oe ola oe, peia mai ua poe U ia makou. 1« wa pane aku ia au e hoi oukou a hai aku o ke Ponlima oin ko'u la e hiki aku ai. A hai aku ia i keia mau olelo a aole no he oiuolu iki o ko l«kou manao. Ma kn Poaiua ae hiki hou mai ia no v me j kn 1 mai U'u, aole makemake iki lakou ia oe e hahi ku i ko lakou akua, pela iukou i oleio mai nei. 1« \v« koke no au i pane aku ai ine ka i i aku i na elemakule, he oiaio no ua makemake io ko Tanaeana poe ia'u e heie aku au i o lakou U e hai aku i ka olelo a ke Akua ia lakou, ak&aka iho ia ua poe elemakuie nei me ka i mai īa'u, kupaianaha no oe, he huhu loa lakou ia oe, aole makemake iki, a pane aku Ia au me ka i ana aku. ua oi ioa aku ko lakou makemake nui ia'u e hiki kino aku au ilaiia. 1 keia wa a'u e kamaiiio nei me ua poe elemakuie nei, a pane ae ia kekahi elemakule, heaha 10 no ia hoi ko lakou mea e huhu mai ai, aoie keia e hana īno aku ana i ko lakou akua kii a me ka lakou Uau e ku la ma ko iakou iuakini, ua hiki no ko lakou iaau e ku ana, a pane ae la kekahi. aoie makemake Iki ia oe. u» ae no iakou i kou mau hoa e heie iiaiia a o oe aoie makemake iki ia. I na e hikī aoa oe, e make ana oe, a pane ako ia au, aole o'u makau i ka make. Oa makemake nui ao e ike i kuu Haku lesu Kristo malaila, a a noho alii oia maiuna o oukou. E hot oukou a h*i aku •' penei i oielo mai nei o K»pu ia maīeou. No ka noi o ko oukou makemake ia ia, noiaiia e heie mai ana oia e hai i ka ke Akua olelo ia oukoa. " —f ko !akju lohe ana. he mea e ko Ukou kahaha. me ka oielo iho, 11 heaha ia ka kakoa mea e pane aku ai," «ole i hoouna hou mai i oa elemakule, ua piha aei a kt aioa t keia mau olelo a me oa lono no ke kaua. a me kou pepehi ta ke hiki nku au ma ka iuakiui o Tanteana, ia wa no ua papa ikaika »ko U au i na kanaka. aole kekahi kaoaka a mau kanaka e iawe i ka pahi a me na Uau, -e waiho ia *m«u mea a pau t i e lawe i ka haihala ma ko oukou

oima. o kanaka e la«re ana i ea roea la o kVu h a o ke e c!e o ; i&a. aole no ia h? hoa uo'u. a o ke k»aiiawe ana i ka hnhala oi* no kou hoa ke ah *hi o ka Po«itt,ui maHa , nnika me ka iakeu mao wahiae, a ma »ra 7 o ke ahi«hi hilawai ka makou« a.ia h*l»wai, ua pa?p«i «ku laau i na kane pole nai i ke AWua, liiik» ai » la E t he » ka poka a komo kana ole'o ma la ' kakauhale. a mi wa&aao ae o ka ; f Da. ua hui hou no » i ka ha- ' la a paipa! aU| oo au e pole. ' ka how 7 aīeva Poaiima' ua hele aku a owaa ua kali ako ia au la | KNaiimu ma. a pi» mai ke kai i ka ho- ! ti <» hiki mai bua me kekahi mau w»a. | aka bora 10| ua hoou akaokau mak. u | o(hele aku. A ho!o mua aku ia ko Na- ■ iipia na wahi waapa, a aku m jktanpa. ! 010 ana roi wt«{M ma ke |ki *ololei e hiki koke aku ai, ao ko'u w hoi e heie ana. i«a ke ai* ioihi, no ki akemake e ike e »a mai ka w*»pa a ai ia hora no au i hai aku ai e hik> aku aina ua kulaoakauhale ia. la makou e h<ei, ke piio nei ko N»iioiu ma waapa. a 'u waapa ke heie waho ioa nei, aoie naiuliu aku, a hoopii pono aku k i kahr e bno ana i ka iuakini, a kokoke ko'u wsi kae one, o ko'u ieie aku ia no ia i • , | uWku ma ka ae kai a pii aku la, a heie j mina eiemakule a paa ī kuu mau iima ' " okuu ae oukou ia'u " aoie nae ae mai : a fciai ia o Nalimu, a paa aku ia kona ' mina \ kanaka, aoie nae iiuiiu a hookuu ; ia ke paa ia nei no ko'u mau lima, uai pono mai la o uka i na kanana, ke ku no au iwaena o na kanaka a me ko'u ho< Naiimu me ka ninau ana i ka Mea i iije ia " Heahn la ka iakou nei e hana maimaluna o'u i keia hora ? Ma o iakou ansa ma o makou nei paha? ' la wa no iookuu ia kuu mau iima, a ua noho ihou il»io. aia nae ke hoomakaukau maj kekahie kii mai ia m*ua e hoopaa ia i me ke kaula a e ki pn mai ia maui e ko maua mnu hoa, ia wa i hu ne i ko'iha i kuu mau hon a pane aku la, e hui|ia a na ke Akua e hana i keia kuraa keia mua aku, o ka la 13 keiiune ia makou e hoi nei aoie au i ike ke bi mai nei na kanaka i na laau hulu mafe akua hei a lakou e malama nei. h ka po ana iho o keia Ja heie mai h no >oe nei e kaua i ko mnkou aoao, ua papu ia makou mai kaua aku ia iakou, a h«u ia. a ma ka la 15 o lune, 1679, oia a Sabati, a ma ka hora 10 me ka hapa ko makou manawa pule. ua komo akuia kanaka a me makou ma ka iuakiniule ai. la'u e heluhelu buke ana a paupuie ae la au, aoie nae i ioihi aku ana o ka hoio «nai la no ia o kekah' eia ke kaua, o ka holo aku la no >a o t ame keia mea no ka inakui a me ka "ukau ole no na mea kaua, a o ka aoao' un makaukau me na pu he 50, a me na a e h a< ahe puah kaua hoi ia ke kaua n 0 i^ e i a noao he poe uuku wale 00. he. karistiano oiaio nae, e ku ana ina ko\k ua aoao. I keia knua nna, na ka poe| no jki mai ika lakou mnu pu aole m ai, haihai ae la na wahi e kiko aoie kani u»ai. ika pau o ko lako^ a p Ui oka holo «ku ia no ia, « oka uh»i nku la no ia, a make he 1-1 o ka aoao hookahi i make oko makou aoao, he y minute he 10 w»le no keia kaua p au n0 j B| ao ka hui ne la no la o uii ne j me k a oluoiu. ake iauna |pu ne? key me kekahi me ka pumehana | 0 aioba^ e holopono nei na hana a i pau me ao!e mea ue j a iho. E puy,j j j< e no keia iahui--1 kanaka. E aloha ik oahanau0ahanau a pau. _____ \ W B Kapo.