Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 5, 31 January 1880 — Page 4

Page PDF (1.73 MB)

This text was transcribed by:  Haylee Visitacion
This work is dedicated to:  Hawaiian

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA

@uokoa me ke Au Okoa

I HUHA

No ka Makahiki, $2    Eono Mahina, $1.

Dala Kuike ka Rula.

POAONO. IANUARI 31. 1880.

Easter Carol.

1

La laelae, ua puka mai. Halelaia.

La o Iesu i ola'i. Halelaia

Pau ka-u, ke kanikau;

Oli lea na naau.

La Oli lea na naau

La Oliao kamahao. Halelaia

2

Pau ka eha, ke kulou Halelaia.

Kau ka nani ma ke poo. Halelaia

Wehe ia ka lua pa'u,

Moku ae ke kaulahao

Ala Iesu ke Lii mau. Halelaia.

3

Make oe a ala no. Halelaia

Ole loa e make hoa, Halelaia.

E hoala ia makou

Komo mai iloko no.

Iesu, e ka kahu Ao. Halelaia.

4

Lama lani pa laelae, Halelaia.

Ahi aloha, hoomaemae, Halelaia

Kanu Ola, e Iesu,

Ai Akua a mau no,

Ae alii pu ae makou, Halelaia.

HAWAII

 

Haawina Kula Sabati

HELU 7. SABATI FEB. 15, 1880.

KUMUHANA

Ka olelo me ka manao. Pauku Baibala

Mat. 5,33-48

 

33 Ua lohe no hoi oukou i ka olelo ana mai i ka poe kahiko.  Mai hoohiki wahahee oe; aka, e hooko aku oe no ka Haku i kau mea i hoohiki ai.

34 Eia hoi ka'u e olelo aku nei ia oukou.  Mai hoohiki ino iki; aole i ka lani , no ka mea, o ko ke Akua nohoa@i ia:

35 Aole hoi i ka honua, no ka mea, o kona keehana wawae ia: aole hoi i Ierusalema, no ka mea, o ko ke Alii nui kulanakauhale ia.

36 Aole hoi oe e hoohiki ino i kou poo iho, no ka mea, aole e hiki ia oe ke hoolilo i kekahi oho i keokeo, aole hoi i eleele.

37 Penei oukou e olelo aku ai, o ka ae, he ae ia; o ka ole, he hoole ia : a o ka mea @ aku i keia, no ka ino mai ia.

38 @ Ua lohe oukou i ka olelo ana mai.  He maka no ka maka, a he niho no ka niho:

39 Eia hoi ka'u e olelo aku nei ia oukou.  Mai hoopai aku i ka ino ; a o ka mea nana e papai mai i kou papalina akau, e @ aku oe iaia i kekahi.

40 A o ka @ oe e kahihi wale aku ma ke kanawai, a e lawe i kou kapa komo, ho hou aku no hoi iaia i kou aahu.

41 O ka mea e koi mai ia oe e hele i hookahi mile, e hele pu me ia i elua.

42 O ka mea e noi mai ia oe, e haawi aku nana, a o ka mea e noi mai e lawe lilo ole i kau mea, mai kaii ae oe.

43 @ Ua lohe no oukou i ka olelo ana mai, E aloha aku oe i kou hoalauna, a e inaina aku hoi i koi enemi :

44 Eia hoi kaʻu e olelo aku nei ia oukou, E aloha aku i ko oukou poe enemi, e hoomaikai aku hoi i ka poe hoino mai ia oukou ; e hana lokomaikai aku hoi i ka poe inaina mai ia oukou ; e pule aku hoi no ka poe hoohewa wale mai ia oukou, a hana ino mai hoi ia oukou ;

45 I lilo ai oukou i poe keiki na ko oukou Makua i ka lani, nana no i hoopuka mai i kona la maluna o ka poe ino a me ka poe maikai, nana hoi i hooua mai maluna o ka poe pono a me ka poe pono ole.

46 A i aloha aku oukou i ka poe i aloha mai ia oukou, heaha la auanei ka uku e loaa mai ai ia oukou?  Aole anei pela e hana nei ka poe lunaauhau?

47 Ina e uwe aku oukou i ko oukou poe hoahanau wale no, heaha la ko oukou mea e oi aku ai?  Aole anei pela e hana nei ka poe lunaauhau?

48 E hemolele oukou, e like me ka hemolele o ko oukou Makua @loko o ka lani.  Pauku Gula, p 48 hoopaanaau.  Mele.  "Hana no Iesu."  Lei Alii p 52.  Pule i hana mau kakou no Iesu.

Ka Wehewehe me ka Niau ana.  Ke hoomau ia nei ka Iesu haiolelo ma ka mauna.  Ma ka helu 6, ua hoahewa Iesu i ke ao hewa ana a ka poe kahiko, i ka hookekee ana i ke kanawai, a ua hai mai i ke ano io o ke kanawai no ka pepehi kanaka, no ka moekolohe, no ke oki ana i ka wahine @.  Mat 5:21-32

Mat 5:33-37.  No ka hoohiki ana.

            P 33  "Mai hoohiki wahahee oe."  Ke kanawai 9 ia.  Pololei no ia.  E hookoaku oe no ka Haku i kau mea i hoohiki ai.  Pololei hoi ia.  Kan 23:23.  Aole Iesu i papa i ka hoohiki ana imua o na lunakauawai, a imua o na aha hookolokolo.  Me he la, ua hoapono oia i kekahi hoohiki ana.  Mat 26:  63,64.  Pela hoi ke Akua, hoohiki oia ma kona ola iho.  Heb 6:13.  Pela hoi Paulo.  Roma 9:1.

            Na hoohiki aha a Iesu i papa mai ai?

            P 34-36  He mau hoohiki ino keia a na Iudaio me na kanaka i hoopuka wale ai, a ke hoopuka wale ae nei no i keia wa.  Oia hoi na hoohiki ma ka lani, ma ka honua, ma Ierusalema, ma ka poo, a pela aku.  Ua manao ka poo i hoohiki ma ia mau mea, aole he mea nui ia mau hoohiki, aole i komo ka inoa o Iehova.  Nolaila, aole i hewa ke hooko ole ia.  Pela ko Iesu wehewehe ana i ke ano oia mau hoohiki?  Komo no anei Iehova iloko?  Ma ke aha i komo ai?  Heaha ka lani?  Heaha ka honua?  Heaha Ierusalema?  Heaha ke poo?  Hiki ole ke aha i kekahi lauoho? 

            Pehea kekahi mau hoa hoohiki ino i lohe pinepine ia ma Hawaii nei, ma na alanui, ma na hale noho, hale kuai, ma na uapo, ma na moku;  i hoopukaia e na haole, e na hapa haole, e na makua Hawaii?  E na @ Hawaii e na keiki Hawaii.  A eha loa ka pepeiao me ka naau o ka poe pono?  God damn you, Go to the Devil, Go to Hell, By Jesus, by George, by God, by Gracious, Good Gracious.  Aole au e ike hou aku ia oe a pulelehua, @ @.  He mau hoohiki ino loa keia, i papa loa ia e Iesu.  Pono ke hoopauia. 

            P 37  Heaha na hua pono ke ae, ke hoole?  Ina he ae, e aha?  Ina he hoole, e aha?  Ke ano keia, mai hoohui me kou ae, me kou hoole i kekahi mau hua hoohiki ino me keia.  E make koke au ke ae wahahee, ke hoole wahahee.  E hoopai koke mai ke Akua o ka lani ke oiaio ole kau mau huaolelo, @.  Na hoohiki wale keia imua o kekahi me kekahi, aole imua o na aha hookolokolo.  Ina hoohui i ne hua hoohiki me kou ae, me kou hoole, heaha ia wahi a Iesu?  No ke ino mai.  No Satana mai.  No ka manao ino mai.  Me he la paha, he kanaka ino oe, he kanaka hoopunipuni.  Nana hoi, Iak 5:12. 

            P 38-42  He maka no ka maka, @.  Pela ke kanawai ma Puk 21:24, 25.  Oihk 24:20.  Mahea ka hewa o ka poe kahiko?  Eia, ua lawe ke kanaka i ke kanawai ma kona lima iho.  Ina poalo kekahi i kona maka, e poalo oia i kona maka me ka hoopii ole i ka aha hookolokolo.  Pela ka niho ke kui ia e ke hoa a hemo, e kui aku i ka niho o ke hoa, @.  Papa nae Iesu ia hoopai ana.  Mai hoopai oe i ke ino.  Mai hoihoi i ke ino no ke ino.  Mai wikiwiki e hoopii i ka aha hookolokolo.  Hiki paha ke hoopau, ke hoolaulea mawaho.  E akahele.  Ina papai kekahi ma kou papalina akau, e aha oe?  Mai papai aku oe, aka, e haliu i ke aha?  Malia paha o keia akahele, keia haliu ana i ka papalina hema e papaiia, he mea ia e mihi ai ka mea i papai mai ia oe ma ka papalina akau. 

            Pehea ke kahihi wale ia oe imua o ka aha hookolokoio, a hoopai ia oe a lawe ia kou kapa komo, oia hoi ka lole maloko e pili ana i ke kino?  Alia oe e wikiwiki e hoopii i ka aha kiekie ae i hoihoi ia kou kapa komo.  E aho paha e ae e lawe kou enemi i ke aha?  Ka aahu, oia ke lole mawaho, ke kuka,ke koloka.  Malia paha, ka mea ia e pau ai ka huhu o kou enemi, a e hoihoi ia mai ai kou kapa komo.  Nana Roma 12: 17-20.  I Kor 6:7  I Tes 5:15  I Pet 3:9.

            P 41 Pehea oe ke koi mai kekahi e hele me ia i hookahi @ @ @ @ @ alanui, e lawe paha i ka ukana, he mea wikiwiki paha, he hana aupuni, he hana ekalesia paha?  Pono anei ke kanalua, ke ninau, heaha ka uku, he pilikia koʻu, ua eha ko'u lio, ua mai kaʻu keiki, a pela aku?  Me ia paha kekahi poe.  Aka, pehea ka pono?  E ae no e hele aole i hookahi wale no mile, aka, i elua, in a he mea ia e pono ai kou hoa.  E noho makaukau e kokua i ka poe pilikia.

            P 42  Heaha ke kauoha!  E haawi pono ane.  Aole haawi wale me ka nana ole, a ninau ole i ke ano o ka mea e noi mai ana.  Ina he mea kupono, he kanaka pilikia io, @ e haawi aku nana.  Ina he mea ilihune, hiki ole ke hoihoi mai i ka mea i noi ia, e haawi wale aku no iaia. 

            P 43  Heaha ke kanawai io?  E aloha, @.  Oihk 19:18.  Heaha kai hoopilikia e ka poe kahiko?

            P  44, 45  Heaha ka Iesu olelo?  E aha i na enemi?  E aha i ka poe hoino mai?  E aha i ka poe inaina mai?  E pule nowai?  I lilo oukou i poe keiki nawai?  Nana i aha i kona la?  A hooua nini maluna owai?  Nana Roma 12:14, 20.  I Kor 4:12, 13.  I Pet 2:23.

            P 46-48  He mea mau, o ke aloha ana aku i ka poe aloha mai, a e uwe aku i na hoahanau mawaena o ka poe hewa o na aina e, o na lunaauhau.  He aha ko lakou uku?  Mahaloia paha kekahi e kekahi ma keia no.  Aohe uku ma kela ao.  A in a pela na haumana a Iesu, i aloha i ka poe i aloha mai, hana maikai aku i ka poe i hana maikai mai, aole i ka poe e ae, i na malihini, i na enemi, he aha ka uku?  Aole uku, he nele, he make mau loa ma kela ao.  Mat.  25;41-46.

            Nolaila, e aha oukou, kauoha a Iesu?  E hemolele, e hoohalike me ka makua Oihana 19:2.  Aloha ke Akua a hana maikai i na kanaka a pau, i ka pono, i ka poe hewa, ahonui.  Aole wikiwiki e hoopai.  E hemolele, e maemae kakou me ke Akua e maemae ko waho, ko loko i hiki ke noho pu me ke Akua ma ka lani. 

            Mele.  "Mai huli hope."  Lei Alii.  p 54.

            Pule i hele mau aku @, i hemolele hoi, @.

            Haawina no Feb. 22, Mat. 61-13.

            KaHoike lubile,

            Ma Imiola, Waimea, Hawaii, ma ka la i o Ianuari 1880, ua malama ia na hana e like me ka hoolaha e ana ma na Nupepa Hawaii, pela no ka hooka ana.  Aole nae i pau loa na hana, no ka pokole o ka manawa.  A he mai mea kekahi i hoolaha ole ia mamua. 

            I Ua akoakoa na Kula Sabati 7; na hapa i hiki mai, Kohala Akau, Komohana, Hema, Waimea, Hamakua Hikina, Waena Komohana mawaho o ka Halehookolokolo, a kai a huakai me na hae 7, a me na mea hookani no Kohala Akau, a no Waipio mai, a hiki i ka luakini, a komo iloko a hoonoho ia.  Ua piha loa o Imiola a hu iwaho. 

            2  Ku no ua kula a pau, a mele like i ke male i hakuia no ka hui ana. 

            Haoli! e hauoli!  Na Kela Sabati;  Na kula hui ana Ala ka Hoike nei, @.

            3  Ku no ka makoa L.  @, a wehwehe i ke ano o na hui ana mamua, me keia hui ana.  He hui okoa keia, he hui loa ole, a oi aku oia i kona mahalo @ i na kula 7 no ko lakou hoolohe ana i @ leo kahea, a akoakoa mai ma Imiola nei no ka Hoike Kula Sabati lubile, me ka mahalo pu ana ia W. A. Mio, ke Kahukula Sabati nui o Hawaii Akau, no kona kokua i ka hooko ana.

            4  Ka pule ana a Rev. M. Ruaea no Kaumakapili mai. 

            5  He mau mele elua, mele @, meleia e na kaikamahine no ke Kula Hanai o Kohala Akau mai. 

            Hui aloha Hapinuia, @.  A he mele no ka hui Iubile i hakuia e J. W. Kaanana, a mele ia e @ Akau.  he makahiki hui, hui, hui.  He makahiki hui, He hui Iubile, @.

            Mahope iho ua hookani ia na mea kani.

            6  Ka hoike ana.  Ma ka hoomaka ana, ku na kula a pau, a hai like pai i ka pauku gula, ma 2 Tim, 3;16.  @, Hoike Hamakua Hikina ma ka mahele baibala I.  ke Kanawai.  A hiki i na kanawai he 10, ku na kula a pau, a pualu like mai i ka kanawai he 10.  Ku hoi Waipo amele he mele kike kanawai.  He mele okoa hoi ko Hamakua Hikina, me ka hookani pahu, manao paipai a pule. 

            7  Hoike Hamakua Waena ma ka mahele baibala II.  Moolelo Baibala, me na mele, hookani pahu, manao paipai i pule.

            8  Hoike Hamakua @ ma ka mahele baibala III mahele @.  Ua makaukau keia kula e hoike ia ma na mahele baibala 7, a e kuhikuhi i na @ @, ma ka Palapala Aina Baibala.  Hemele kahiko i ka halu ia e Waipio paha, no ka makua Laia na ka i mele ia me kekahi mele e ae ma Lei Alii, me ka hookani @ manao paipai, @. 

            9  Hoike Waimea ma ka @ 1V mahele kaula.  Ma keia hoike ana, he mau mahele 3, Kula Sabati hui Kula aupuni, kula pokii malalo ae o Laiao wahine.  Ua mele Waimea i na mele @ kokua ia e Mrs. H. Parker ma ka Ogan.  Mele na kamalii i ko lakou mau mele.  Ua makaukau Waimea e hoike ma na @ 7.

            10  He mea hou, a @ ma ka pau ana o ko Waimea hoike, oi ka haawi ana o ke komite mai Oahu mai i ka makana Kula Sabati Hawaii ia L.  Liana ka makua. 

            Rev. M. Kuaea, W. H. @, @ @ @ @ @ @ @ @ @ @ iloko o na nupepa ke @ me ka nui o keia makana.  He mau haolelo aloha a ke komite i ka haawi ana @ ia L. Laiana i ka makana, me ka inoa oia Kula Sabati nona mai ka makana iloko o kekahi pa huinaha i hoonani ia.

            Lawe no ka makua, a @ uku me kekahi mau huaolelo e pili ana i ka mahalo nui i ke komite, a i na Kula Sabati i akuakoa ai iloko o Imiola ma kekahi hapa o ka makana.  Nui na huaolelo pine.  A he mele kekahi i mele ia e @ kaikamahine o ke Kula Hanai o Kohala @.

            "Wahi mai iaʻu ka ho oʻu.  A puni i ka Hae.  Ka Have kuu lole @, Nona kuu make e, @. 

Robina gula, mele 113.

            Ua wahi ia ka makua i ka Have Hawaii i ka wa i himeni iaʻi ia mele @ @ @ ke mele ana, Olelo ka makua, @ @ haalele au i kuu aina hanau me kona.  @ Hawaii kuu aina, ka Have Hawaii ua Have.  Malalo ae o kona malu e @ au i kaʻu mau hana e pono ai na Ku Sabati Hawaii, na ekalesia Hawaii, ka @ Hawaii, a make au.  A make ai @ @ @ kuu kino kupapau i ka Haw Hawaii kanupuia iloko o ka lua ma ka pa @ o Imiola."

            A pau ke olelo pane a ka @ @ ka Bana, kani i kahi leo kuponopono. 

            11  Hoike Kohala Akau @ baibala V ka moolelo o Iesu.  @ kau na kaikamahine o ke Kula @ olaila, e hai paanaau mai i na @ i na pauku gula o na Haawina a pae kula ia iloko o na makahiki 7.  Ua @ hoi e hoike ia ma na mahele baibala a mele Kohala Akau i kekahi mele me kaookani ia o na mea kani, me ka manao @ a pule. 

            12  No ka hookahi a elua pahi @ lala no Kohala komohana, ua lilo ka @ ana ma ka mahele Baibala VI, no @ Luna olelo i na kula a pau, a pau na @.  A lilo ke mele ana i kekahi kula e. 

            13  Hoike ia Kohala Hema ma @ baibala VIII na Episetole.  Ua @ na ninau oia mahele i ka hai ia mai, @ kau no lakou ma na mahele a ae.  @ lakou i kekahi mele e pili ana i ka @ a i ka Hoike Iubile.

            No ka pokole o ka la a hiki ole papa i ka la, e, alia, mai wikiwiki e @ aole i pau na hana, na mele, na @ waho, na manao paipai, na mea @.  Nolaila, ua mele ia kekahi mele a @ ke anaina Kula Sabati me ka pule.

            14  Pau ka hookuuia paka na @ o Imiola, a kai huakai me na mea @ me na have e welo ana, a hiki i ka @ kolokolo kahi i hoomakaukau ia @ Kula Sabati.  Malaila no i @ me ka hauoli nui.  Malaila hoi i ku ai Kula Sabati, a himeni like ke mele aloha kuia no ka hookuu @.

            Aloha e na kula nei, Na kula hui nei, Aloha no ka hoi ae, Aloha nui e, @. 

            Hoike Iubile o na Kula Sabati o Helani a me Kailua.

            Ma ka Pahi nei oia ka la mua o keia makahiki 1880.  Ua hui ae na Kula @ a i elua ko Kailua a me ko Helani no ka hoike ana ma ka Halepule ma Kahaluu e like me ka mea i hooholoia.

                        I ka hui ana na @ ka hele ana o ka huakai no ke kamoe ana a hiki i ka halepule.  I ka manao ana a ka mea kakau i keia huakai, he mahalo ano e ehia kai ike ia.  I ke komo ana o ka huakai iloko o ka Halepule, @ o ka @ pono ana o na @ o ka leo o na pahu a me na ohe, ua hoolai pono iho la ke anaina.  Ua ku mai la ke kahu Kula Sabati o Helani iluna o ka awai.  Ka mea i mahaloia J. G. Hoapili a hoakaaka mai la @, ua ili iho maluna oʻu ka hana i keia a e hike me ko oukou koho ana mai, mamuli hoi o ke kaawale ana aku o ko kakou Kahu ekalesia i Honolulu.  Nolaila, eia iaʻu ka hana i keia ia.  Hoomaka ia na hana himeni hui na Kula Sabati, ma ka himeni 598 pule o Keakea pau ia heluia ka nui o na haumana o na Kula S; pau ia, himeni hui hou na Kula S, ma ka Halelu 150, pule o Makanoanoa pau ia.  Haiolelo J. G. Hoapili ke ano nui o kana haiolelo "He Haiolelo Iubile."  Eia kana kumu manao.  "E ikaika oukou aʻe koa hoi, imua aku a inu i ka wai Huali o ka muliwai aniani."  Ua piha oloko o ka hale i ka mahalo i kana haiolelo paipai na lina a hehihehi na wawae i ka mea o ka nui o ka hauoli.  Pauia himeni hui 948 pule o Ukumea, hoike na Kula Sabati o Kailua, ko lakou haawina kekahi mau ninau a ka Makua Laiana iloko o na mahele ehiku o ka hoike Iubile i hoolaha ia.  Pau ke kula no Kailua pule o Meemii, hoike ke Kula Sabati o Helani, he mau ninau iloko o ka Baibala ko lakou, himeni hui na Kula Sabati, "Ea na koa o Iesu."  Pule o T. N. Simeona, pauia, haiolelo o Makanoanoa "E aha ana oe e Hawaii?" himeni pakahi na papa kula, pauia, haiolelo o Keliikoa, pau kana, haiolele o Rev. Makaike o Kona waena, eia kana, "He ouli o ka manawa kou e Hawaii i keia wa," aole oe o Hawaii me keia hope, e nalo ana oe e Hawaii, nolaila, he ouli wale no kou e Hawaii i keia wa.  (Pehea kou manao e ka mea heluhelu i kela manao o Rev Maikaike?  He olelo wanana paha keia, a ke kanaka Hawaii iaia iho.  He hoopulikia ana iaia iho) pau kana hoike mai ke Kahukula Sabati o Helani i ka nui o na haumana ma keia hoike ana.  No Helani na Kumu 7, na Pokii kane 43, na Pokii wahine 44 @ 87, Opio kane 25, Opio wahine 44 @ 69 na Makua 94 huina pau 257 ko Helani;  Kula o Kailua, na pokii a me na opio 28, na makua 16 huiia 44.  I ka hui ana o na Kula Sabati a elua, ua hiki aku ka huina i ka 300 a oi. 

            @ @ @  o ka mea @ J. G. Hoapili, Himeni Hui "Hawaii Ponoi."  Hookuu ia ka hana ma ka pau ana o ka pula a Rev Makaike, o ka pau ana no ia o no hana o ka lu.  T N S IKEOLE.

            HOLUALOA N KONA JAN 5 1880

            Ke Keiki me ka Duke

            He kanaka mahiai Beritania e hana ana ma kona kihapai.  Ike aku la oia he poe ki pipi e holo maikaikai nana mawaho o kona pa mahiai.  Ua kokoke o@o na mea ulu.

            Aole ana makemake e komo ka poe ki pipi me ko lakou mau lio hehi ino ia na mea ulu.  He wahi keiki kana.  Kena aku la oia ia ia, e hele awiwi a puni i ka puka oia pa a noho a kiai, a aole loe e ae e komo kekahi poe iloko.  Ka holo koke no ia o ua keiki nei a pani i ka puka a noho kiai.

            Aole i emo a hoea ana ua poe ki pipi la, a kena ikaika i ke keiki e wehe i ka puka.  Hoole nae ke keiki aole hiki iaʻu ke wehe i ka puka;  ua papa mai kuu haku iaʻu mai wehe i ka puka no na mea a pau e noi ana i weheia.

            Hoo@ lakou me ka haawi ana i ke dala.  Hooweliweli hoi ia ia.  Kupaa mae oia, aole loa e ae e wehe i ka puka.  He mea nui a ano hanohano kekahi o lakou;  ku oia a olelo, E kuu keiki, e like anei oe iaʻu Owau ka Huke Welinetona.  Ina he kauoha kaʻu pono ke malamaia.  Ke kauoha aku nei au ia oe, e wehe i ka puka i komo makou iloko.

            Wehe ke keiki i kona papale, a ku imua o ka Lunakoa nui a ko Bertania a pau i mahalo nui ai, a pane wiwo ole, aole paha i makemake Ka Duke o Welinetona e hookuli au i ke kauoha a kuu haku.  Aole hiki iaʻu ke wehe i keia puka ke ae ole mai kuu haku.

            Ke wehe no ia o ka Duke i kona papale, a pane aku la, "Ke mahalo nei au i ke keiki i hiki ole ke hoomaimai ia, a hooweliweliia hoi e hana i ka mea pono ole.  Ina he puali koa kaʻu me keia hiki iaʻu ke kaua a lanakila, aole maluna o Farani wale no, aka, maluna o ke ao nei apau."

            Hoo ka Duke i kone lima iloko o ka pakeke a lawe i hapaha gula a haawi aku i ua keiki nei a kepa i kona lio a holo aku.  A o ke keiki lawe oia i ka hapaha gula, a ku a hooho huro! huro!  ua hana au i ka mea i hiki ole ia Napoliana ke hana ua kipaku aku au i ka Duke o @ mai keia wahi aku.  S. S.

            NA PAA MARE.-Ma Kuiaha, Maui, Aug 5, 1879 mare ia o Ninihua @ me Waelaapaku (w.

            -Ma Halehaku, Maui, Aug. 15, 1879, mare ia o Palu (k) me Kamakani (w).

            -Ma Kuiaha, Maui. Aug. 16, 1879, mare ia o Kuluaimakalani (k) me Keawakea (w).

            -Ma Pulehu, Maui, Sept. 6, 1879, mare ia o Kuaea (k) me Lotalia (w).

            -Ma Kuiaha, Maui, Dek. 23, 1879, mare ia o Ono (k) me Kekahuna (w).

            -Ma ia wahi no, Iau. 1880, mare ia o Naiwi (k) me Kainakana, (w).

            O keia mau paa mare a pau, na ka makua Rev. P. Keaupuni lakou i hoohui. 

Ua Pono anei ko kakou Hookupu ana i ka waiwai NO KE AUPUNI o KA @?

            Ua hoala ae nei au i ka ninau e kau nei ma ke poo o keia kukulu manao no keia ku ma : eia iloko o ka ekalesia kahi aʻu e noho kahu nei kekahi poe hoahanau i kue nui ia me na olelo hoino e kekhi poe o @ hoomana a ae.  Ke olelo mai nei ua poe makamaka nei o na aoao e ae : "he hoomana pani dala ka oukou, e noi mau ana i na kokua; he nui loa ka luhi no ka hoopuku mau.  O ka makou ka maikai loa aole lulu dala noho wale iho no he oluolu aole luhi."  Pela a nui wale aku na olelo au i lohe ai e @ @ no @ hookupu ana a ka poe aloha i ka Haku.  Ke manao nei au aole i nele ka loaa ana o keia haawina hoino hookahi iwaena o ka hoahanau o kekahi mau ekalesia e ae e ku nei ma ke kulana hookahi me keia ekalesia aʻu e noho nei.  Nolaila e hoopuka ana au i keia manao ma ke akea i mea kokua a hooikaika no hoi ka manao o na hauinana a ka Haku ma na wahi a pau no na hana maikai.

            Ua pono anei keia hoahewa ana o kahi poe makamaka i ko kakou lulu ana no ke aupuni o ka Haku?  aole pono;  he mea hilabila ke kue ana i ka hana maikai.  Ua ao ia kakou iloko o ka Olelo a ke Akua, mai ka wa kahiko loa mai e hookupu aku me ko kakou mau wahi loaa no ka hoonani ana i kona inoa.  Haawi aku la o Kaina i ka hua o ka honua a haawi hoi o Abela i ka hua o na holoholona; o kela a me akeia elike me ka mea i loaa ma kana hana iho.  Ua kauoha ia no hoi ka lahui o Iseraela e hookupu i ka hapaumi o ko lakou mau loaa.  A iloko mai nei o ke au o ke Kauohahou, ua maopopo no ke alakai nei ka Olelo ia kakou e haawi i kauwahi o na loaa no ke Aupuni o ke Akua.  Wahi a Iesu : "E haawi aku i ka Kaisara ia Kaisara a i ka ke Akua hoi i ke Akua."  Ua olelo no hoi o Paulo : "I ka la mua o ka hebedoma, e hoana e kela mea keia mea o oukou i kana iho, elike me kona hoopomaikai ia mai."  Ina paha ilaila kekahi poe makamaka o kaou in a paha ua kaumaha loa lakou a pane okoa aku imua o ua Lunaolelo nei, "E Paulo e, he Akua puni dala kou aohe o kanainai o ka lulu pinepine; eia ka pono me makou, he noho wale iho no, aohe kokua."

            Ina e hoopau ia na lulu ana no ka hooholo mua ana i ke Aupuni o ka Pono ma ka honua nei o ka huli hope no ia o ke au o ka manawa a uhi hou mai ka pouli maluna o ke ao holookoa.  E Hawaii Kristiano opio, e nana i kau mau hana.  He nani maoli no!  Aia o Maikonisia, me kona mau mokupuni he kinikini wale.  Kou kihapai kawaho ua ai oe i ka hua a he nui wale aku koe, i hakalia wale no ia oe no kou kii ole e @.  Eia kou mau ekalesia me na kahu, na kula, na luakini, ma ka aina hone nei; eia o Hoku Ao, ka manu au kai a ke aloha i ko na aina e; eia kou mau ahahui hoomalamalama a eia na kula hanai no kou poe kamalii a maluna ae o keia mau mea  a pau ua puka ae kou inoa maikai me he have nani maemae la e welo ana iloko o na aheahe makani o ka lewa lani, a ua ikea aku e na aina e.  Nohea mai keia mau hana a me keia nani nui?  No na hookupu manawalea ana a ka poe pono i pakui  pu ia mai me ka hana a me ka loko maikai piha o kou Haku a ola ai.  A pehea e hoomau ia aku ai keia pono?  Ma na hookupu manawalea no i huipu ia me ka hana a i pakui ia mai hoi me ia lokomaikai hookahi no.

            Nolaila, era koʻu haina hope a pau ae.  He hana maikai loa a he hana waiwai loa ka hookupu manawalea no ke Aupuni o ka Haku.  Ua hewa na olelo hoohenehene i ka poe kokua.  Auwe ka pe palau@, a kokua ole iloko o ka pa waina!  He mahalo nui no ka poe e kokua ana i kau wahi hapa o na loaa no @ Aupuni nei o ka pono.  Mai hopo no na @ ana, mai haalele i ka hana mai poina na lulu.  E hoopaanaau na haumana o Kristo i kana olelo.  "O oukou no ka paakai o ka honua; o oukou no ka malamalama o ke ao nei."  Aole e pau ka hookupu, aole a pau ka hana, aole e pau ka pule a loaa aku ka pahuhopu mao a kuu ka luhi a lei ke karaunu ma ke alo o ka noho alii.

PALEKA

            Kawaiahao, Jan. 26, 1880.

            Leta a na Makamaka

            - Ga ike makou i kau leta J. W. Maele, a ke hooko nei makou.

            - Ke hoouna aku nei makou i kau kauoha pepa e Kawaiulailiahi.

            - Eia mai kau kauoha ke hooko aku nei makou e E. Helekunihi.

            - No ka hiki ole ia makou ke pai i kau manao holo @ e P. K. Kalaniehoa, oia i he nui loa o na manao oia ano e waiho nei ma ko makou lima me ke pai ole ia.

            -Ua ike makou i kau leta e D. Kahaulelio a ua hoopololei ia.

            - O kau e D. Palau, e hoouna mai i ke dala ia makou me ka leta.

            E hooili mai i ke dala ia makou, a e loaa no ia oe e D. W. Kanui kau pepa.

            - O kau e B. Kamipele, aia a hooili mai oe i ke dala, alaila, e loaa no ia oe kau pepa.

            - Aole i loaa mai ia makou kau kope e E. Kekoa no ka moolelo o Miss Lucy Kekoa.

            - Ua loaa mai ma ke keena nai kau mau dala elua e Bano Oopa no ke ola o ka pepa.

            - E haawi i kau mau dala elua e J. N.  Uahinui i ko makou luni ia Kikau , a e loaa no ia oe ka pepa.

            - E hoouna mai oe e W. E. Kamae i kau mau dala maloko o ka leta, a e hooko ia kou makemake.

PAPA, PAPA

AIA MA KAHI O

LEWERS & DICKSON!

(O LUI MA.)

MA KE KAHUA KAHIKO MA

Alanui Papu a me Mei

E LOAA AI NA

Papa Nouaiki

o kela a me keia ano

Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu ana i no Hale!

Na Pani Puka.  Na Puka Aniani.

Na Olepelepe.  Na Pou.  Na O-a,

Na Papa Hele.  Na Papa Ku.

A me na Papa Moe nui loa

NA PILI O KA HALE

O NA ANO A PAU.

Na Pepa Hoonani.  Na Pena o na Wai a pau.

Na Kui mai ke Nui a ka Makalii,

Na Ami Puka.  Na Ami Puka Aniani.

Na Ami o na ano a pau, Na Aila Pena, o kela me keia ano, Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale, Na Aila e ae o na ano a pau.

@

A ME NA

WAI HOOHINUHINU NANI!

o na ano a pau loa.

NA BALAKI ANO NUI WALE

            A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau a pili ana ma ka laua oihana NO KA

UKU @ LOA!

E like me ka e holo ana mawaena o LAUA a me ka MEA KUAI.

E hele mai!  E na Makamaka!!

A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu a me ka maikai! 845 tf

RICHARD F. BICKERTON,

[PEKETONA]

@ a he KOKUA ma ke KANAWAI @

            E HELE ANA OIA IMUA O NA AHAHOOKOLOKOLO a pau o keia Aupuni ma na ano hihia a pau, in a paha ma Oahu nei a ma na Mokupuni e ae.

            Ua makaukau mau oia i ka hana ana i na Palapala pili kanawai o keia a me keia ano.

            Ua hiki no hoi iaia ke hoaie dala aku ma ka moraki ana in a aina ma ka ukupan@ haahaa loa.

            E hanaia na hana me ka hikiwae a @ ka uku haahaa.

            Keepa hana Helu 23 Alanui Kalepa, elua puka ma o aku o ka hale kauka o Kauka @ @ @

KALE KULIKA

LUNA HOO@ PALAPALA KUAI

Molaki a me na palapala oia ano

LUNA HOOIAIO PALAPALA

Aelike mawaena o na Haku me na Kauwa

Luna Haawi Palapala Ae Mare

            Ma ke kihi o ke alanui Moiwahine me Kaakumanu, kulanakauhale o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina.  906 tf

C. C. Coleman.

Awara a he Mea Hana Mekini,

Kapili Kapuai Hao Lio

A ME KA

Hana ana i na Kaa Lio, @, Hale Hana ma Alanui Alii. e kokoke la i 905 ke Alanui Papa tf

CHRISTIAN GERTZ

Mea Hana Buti ME

KAMAA MAOLI!

Alanui Papa, makai e ke Keena o Lui & Dlekson

KE HAI AKU NEI OIA I NA MEA A PAU,

Ua hoi mai oia mai Kapalakiko mai,

            Ilaila Oia i ohi kino mai nei i na @ nani a paa o kanu oihana, a ke waiho ia aku nei no ke kuai ana no na kumukuai o ka manawa

HE MAU WAIWAI PIHA O NA BUIT!

Na KAMAA HAAHAA a me na ano kamaa no na Lede.   Na Buti, na Kamaa Haahaa a me na ano kamaa e ae a pau no na Keonimana.

NA BUTI & KAMAA HAAHA!

A ME NA ANO KAMAA E AE A PAU

NO NA KAMALII!

NA KAMAA O NA ANO HE NUI

O NA KAMAIKI OPIOPIO.

O nele mau mea a pau na hanala me ke akamai loa a me ka paa o na ano hoa loa, a ke hoola ia aku nei ia mau mea @ @ me ka mea i @ ia.

@ @ @ @ @ kaaoha mai ua Mokupuni a me ka @ au a me ka eleu. 848 @