Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 5, 31 January 1880 — KA MOOLELO O BERIANA KA WIWO OLE A ME MAHONE KE KOA: [ARTICLE]

KA MOOLELO O BERIANA KA WIWO OLE A ME MAHONE KE KOA:

MOKUNA XVI. āUWE, e kuu hoahinau, wahi n Donula, iaia i komo mai oi iloko o ke aim. He mea e ka hauoli a me kuu olioli i ka )ke ana i kou pakele a me ke ola mahope iho o kau huakai ahai lono ole. Ua ike mai nei uu i kuu kokua ahonui ua palekana pu. E pii ae kaua i ka pakaua a komo pu aku )ioko o ka hooili kaua o ka lanakila kilakiia. Ua aneane ke ahi Mukadu a me Malaki me na Delakusiana maialo o laua e lele kaua ae i na Denemaka a me ke alii Powa maloko o ka pakaua. He inau haneri hou aku j o na kaoaka o ke aiii ke pii ae ia i ka p&kaua e komo pu iloko o ka hooiii kaua. He hooiii k>«ua kiiakiia keia, u he mea pono e komo pu kaua e auamo iike i na maewae* w« a ke kaua. £ heie kaua e kuu hoahauau wi»o ole. [a wa i oiii aku ai ua k&naka olona kakauha U maiioko aku o ke ana, i uk»ii ia mai e ke koa Mahone me Finavotu. Ua oluolu ia oe ano e hele e Finavoia, wahi a Mahone. Ae, e Mahone, t pane inai ai kc kaikama- \ hine, iaia i ukah aku ai i ke koa a hiki i ka-1 hi o ka iio ana i kukulu ai maioko o ka | uiuiaau | E ku ! wahi a kekahi ieo i pane mai ai. | E ka makua hemolele! i hooho ae ai o i Donala. iaia i emi mai ai ihope. Eia ke i alii ka Moi imua o kakou. i E ku ana oia ma ka aoao o kona lio kaua ! eleele. a i poai m hoi e kona mau k*naka ' koa Delakasiana. ■ Hooho ae la o Mahone me ka hauoii, a | haliu hope mai la a holo hou aku ia iloko o | ke ana. ! Lalau iho ia ia i ka lei guia, a kaaio iho \ la ma ka aoao o kona makuahine hookama, | a paue iho ia: E ia ae ke alii ! Wealii! \ Paa kehakeha ae la ua opio nei i kt lei ■ gula iluna, a holo aku la imua o ka Moi ? Beri*na, hiule iho la ma kona mau kuii j imua ona, • pane aku ta : E ka Moi kilakila, ke waiho haahaa hou j «ku ne» tu i ka iei g«l* iloko o koo poho \ iima no ka (nilim hou ana. f Ma o Sana Paterik* la, wahi a Beriana, [ iaia e kilohi ana i ka lei a me ka opio e ku-1 koli ana, aka, be haawioa kamahao keia i

makana ia mai ia'u maloko o ke awawa o Gleo Mama, kahi a ke koa Maiaki i lawe haaheo ai rce ka lanakiia i na ia i panee hope dku ia. Pehea i ioaa ai ia oe ka iei ga* la e ke koa opio? £ ka opio hopo oie, e aia ae a e ku liuna. Aka, e kaii iki i kou aU |anaae. Aole anei oe i kapa ia ma keis 1 awawa o ka opio Mahoae o ka V«olaurae ? ! Ae, e ka makua, wahi a ke koa opio. Alaiia, e kapa ia oe ma keia hope aku o ; Sir Mahone o ka V r ioiaume, a pela hoi au e | hoike aku nei imua ou } o oe kekahi o na pa- | pa naita o Erina. Nolaila, e aia ae ano a e 1 hoike mai i kou mooieio. ' 1 ka Moi aoo i pane ai, unuhi ae ia oia i | kana pahikaua a hoopa akaheie aku ia i ! ke poo o ka kakou koa, he hoailona ua ae ia | oia e kamaiiio imua o kona kiekie. | E oia o Sir Mahone o ka Violaume, i hoi oho mai ai o Donala me ka hauoli, oiai oia | e haa ana a puni iakou. A pela i komo pu | mai ii) na Delakasiana iloko o ka hauoli ana, a hiki i ka hoopiha ia ana o ka ululaau me na leo kupinai mai o a o. E ke alii ka Moi, mea e ka hanohano a me ka hauoli i ioaa ia'a i keia wa, wahi a Mahone, oiai na omaka waimaka o ka pihoihoi e hookokohi mai ana i kona mau maka. E o!a ce, i pnpahi ai oe i ka hanohano i loaa ia oe, e ka opio wiwo ole, wahi a ke alii, a e hakoko pu me na poe kaulana no ko kakou aina kuiaiwi aioha. Ua heie mai au maanei e halawai pu me kekahi o na kanaka oikela o Erina, oia ke koa Maiaki. Ua kamaaina onei oia ia oe e Sir Mahone ? E ka makun, ua haaiele aku au iaia i ka pakaua o ke aiii Powa, e paio ana i kou mau enemi, wahi a Mahone. Oa haalele aku au iaia e ke alii e nee mua ana no ka pakaua me kau keiki punaheie ke alii Mukada me kona mau puali koa, wahi a Donaia. " Mao Sana Paterika ia, ua hoopiha ia au me ka hauoli i ka iohe ana, aia laua ma ka aoao hookahi kahi i ptn&Miīu"Si i ka enenīi, noiftiln, e ukali ia kakou me ka lanakilo no ka huii nna o ka pahikau a ke koa Maiaki ma Uo kakou aoao. Mea e ka eehia oia la, ana i luku ai i na alii Denemoka a kaihi inni la i ka lei gula me ka ianakiia hiwahiwa ! Ano ka wa no kou mooleio e ka naita wiwo ole. » Hoike aku ia ke koa opio i koo'a moolelo ma ke nno nui a me na huaolelo pokole, a īaia e kamailio nna no kana huakai kukini ilalo o ka mauna ma ke ahonui o Fiona, ha- > nohano a paipai iho la ka Moi Beriana i ko» na mau hma ma kona kua, a pane īho la : E ke kauwa ahonui a maikai o ka welo oiaio ke hoike mai nei kou kulana a me kau ! <nau hana, he mamo hookahi no lrelani. Ua loaa ia oe e Sir l\aita he kowa pomaikai, mao ke kaawaie ana aku o ka'u keiki mai laia aku. Noiaila, e kau ae maluna ona a e holo aku no ka pakaua me ka mama a pau i loau ia oe. E hoike aku oe i ke koa Malaki, e kali au iai» niaanei. a e hoouna hou aku no au i mau puali koa hou e hookauliiiii ai i na powa a uie ko lakou mau kokua. Kau ae la o Mahone maluna o Fiona, huawi aku la i ka hoomaikai ia Beriana, a holo aku la me ka ukali ia ana e Donaia. A ia laua i kaa aku ai mawaho o ka uluiaau, huli ae la ke koa opio ihope a ninau 'aku la ia Donaia, auhea ka opio palupaiu Finavola ? Ua heo e aku keia mamua, ia kaua e ku ana me Beriana. Noiaila, aoie paha oe e hoohakalia ana e Sir Mahone ? Ua hanoli au ua hooioli oia i kona manao heie pu m» a'u. Ua hopohopo au o ike oia i ke kino iepo o kona makua maioko o ka pakaua. MOKUNA XVII. ia Mahone a me Donaia e hoio ana ma ke ala no ka pakaua, ua ike aku ia iaua i ka a mai a ke ahi hoomoana o na puali kaus o | ka Moi Benana iioko o ke awawa maialo i iho o ka pakaua. | He mea e ka nani o kaa a ke ahi e Do* I nala, wahi a Mahone, t ka ike aku i ka puai li kaua o ka Moi Beriaoa e maaioalo mai nna ilalo o keia awawa, | E oi ioa aku ka nani ke ike aku ia iakou : e nee ana imua o ua Denemaka ma ke kula ; o Clontarf, a Donaia. He mea hauoli ! i ka ike ana i na alakai o ka pakaua e hoao | waie aoa i kahi e p*kele ai kona mau kaoaī ka a uie na hoa'ioha o lakou. He mea ka- | umaha aoie kaua i kaii no ke alii Mu* [ kada. I Pane aku la o Mahone i kooa hoa ukaii, ! aoie he hopohopo ana no ka lei guia, oo ka i ma ka iima o ke alii kihi i paa ai. i Ua oi aku ke akamai a me ka maaiea o ke | aiii Powa, a e pakele mai no ia mai it lakou mat. Auwe, eia ae ka opio Fmarola ma- | hope o kaua. £ ke kaikamahme hupo, wahi a Donaia. ; Heaha na pomaikai e ioaa i«ia i pakele ai | kona makua mai kooa mau enemi aku? £ ; hoihoi hoa aku kaoa iaia ihope e Sir. Ma- ' hone. Aoie keia he wehi kupooo noa«. (

) Ēliele aku imua, a mai nana nona. Hai mau *. he m&u ieo hooho hauoli e wawaio . nei/o ko kakou mau koa -e paiuku ana i na . paia oka pakaua, nolaila, e awiwi kaoa i , ko»*<pj lioko o keia hauoii ana. e kainapu ana maluna o ko. iaua , kaua no ka pakaua, aia hoi mahope 1 1 mal o 1& kaikamahine ake alii mako- < na ma una o kona wahi lio keiki. 11 Lohe aku ia oia ina ieo hooho hoomae- '; waewa, a ake nui iho ia oia e hiki i ka pai kaua nlamua ae o ka pau ana o ka uiaaoa. ' I ke ; ilakai ona kanaka Leioster i kauoha aku'ai ī kona poe kanaka e komo iloko o ; ka pakaua no ka hiki ana mai o ke alii Mu- | kada me kona mau koa, ua haiawai aku la I oia me ke alii Powa a rae na Denemaka, na ! kona mau koa powa i hookuu iaia mai kona ,* I paa ana. Kukai olelo pokole iho ia ke alii Powa me ! i ! kona mau kokua, a hooholo iho ia e hoi ilo-1 > ko o ka pakaua a e paa me ka haawi pio oie. Pane aku la ke al ii Leinster, o ka mana īkaika a pau o ko Beriana mau puaii kaua • aia ilalo o keia awawa, no lakou keia mau ; ula ahi e ike ia aku nei e kakou. Jna aoie ! iakou e leie kaua mai ana maluna o kakou i j keia po, alaila, e puka aku no kakou a hiki ! > ī Dubelina i ke kaknhiaka. Aka.p iēie kaua e mai ana lakou, wahi a ke aiii Powa, iaia i nana aku ai mai luna iho oka pakaua. Ke ike nei au iko lakou ; pii ana mui ma keia wahi. | Pehea ia ka opio nana i lawe aku ika lei I ! guia? wahi ake aiii Kaie. Ua ukaii aku j anei oukou iaia ma kona a!a mauna? | Ua ukaii aku makou iaia, wahi a ke alii j Leinster, aka, ua hoohoka ia mai makou e { ua opio ia. Alaila, ui iawe haaheo aku ia oia i ka i lei gula mnjhope iho o ko kakou hooikaika nui ana e !jaa, \vahi ake alii Kaie. Aole | | anei he <hopo oie iwaena o oukou e | ukali nkiii iaia ? | 0 Denemaka ka mea i hoohaahaa | ia mu ia ala a ka opio i hoio ai, aole oia i :aa e ukali aku mahope ona, aua kona mau kon nei e hoike aku ia oe i ka oiaio o keia | mea, wahi a ke a'lii Leinster. A e like auaj nei makou me ka poe hupo, e molia ana i : ko makou ela no ka make no ke ake ana e ! ioaa ka lei guia. i E komo iloko oka pakaua, i knhea mai ai ke alii Powa. Ke pii rnai nei ka enemi ma keia wnhi me ka ikaika. E paa kakou ! i keia aia imuu o lakou i na he mea hiki. ! aka ua hik> ia knkou ke kue aku ia iakou ; mahope o na paia o ka pakaua. ! Ia wa, pau aku ia lakou a pau īke komo iloko o ka pakaua, me ka hapai pu ana aku : i ke alahaka, f 1 oka huina ikaika iloko oka pakaua, he ! kanalima kanaka powa, pela no ka nui o na i Denemaka. n he baneri a oi aku na kanaka j Leinster. | 0 ka huina ikaika maiaio o ke ain Mukada a me Maiaki, eo!e i oi aku i ka haneri ' kanaiima kanaka ke hui pu ia me na Delai kasiana nana i hoopahaohao i ka pakaua me ka kakou koa ma ka hapa mua o ka po. (Aoie ij?au.)