Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 7, 14 February 1880 — Na Misiona. [ARTICLE]

Na Misiona.

V -W I Helu 31. | Sia(na. E nana i ka Palapala Aina. Aia Siama ma ka hema o Asia mawaena o ke kaikuono o Benegala me ke kai o Kina. He aupuni uuku no ia, he aupuni knhiko a nui wole na kanaka mamuo. Aka, no ka nui o na kaua, ua emi iho na kanaka. Aia ka nui mawaena o 3 miliona me elima miliona. Eenekoka ke kuianakauhale alii, 500, 000 kanaka malailo. He aupuni Monaki ia. Aia no i ke alii ka mana. Ua kapa ia oia ka Haku Lna o na Poo, nona nn mea a pau, ka waiwni. ke ola o na kanaka, ma keia manawa nae, he mou hoa kuka ko ke alii, he nha kukakuka nana e kokua ina ka hooponopono aupuni • na. He mea hanohano no, he hnle alii okoa no, he Seralio nkoa, he hnle wuhine ia, he poe ohuo, he puali koa, he ano Kuhina nui kona. Nui na kannwai, ua pai la kekahi. he mau kanawai wuh» paanaau kekahi; aole i kakau ia. Ka Mniwahine. He wahine Siama no ia. He hnle nlii okoa konn, malaila i hui ai na alii opio wahine. He inau koa kiai wahine konu i kahiko ia i na lole koa me na p„U. I. na „. .. v Kwna niio, um H«- J kou malalo ne o kona mana. Aole nae e hiki i ke lii wahine ke lilo i moi me ko Ha- 1 waii uei. Aia i na alii kane wale no ka oihnna moi. . I Eia ka mea kupan»ha no Benekoka. He kulunakauhale l«na ia. Ua kukulu ia ka hapa nui maiuna o ka muliwai. Me he j inau moku la na hale. Ma na waa no ka noho ana, ka hana ana, ka moe nna, ke ku-1 ai ana o na kanaka. He mnu kia, mau pou,! kai hoopna la iloko o ka muliwai, a mnluna | 0 lakou i kukulu ia ni na hnle. A ma na knpn muliwai hoi kekahi mau lalani hale. He muliw-i} maoli kekahi, s he mau muhwai i eli la kekahi. Ua paupu like i na haie maiuna iho. Nui na hnle maikai, na pa mnikai i hoonani ia me n«* laau maikai, na laau pua nani, a aalu. 100 heiau a oi aku ma Benekoka. He liilii kekahi, a nunui kekahi a nani lua ole. Nui na kii kalui nani. Ua halii ia ka pap.i hehi i ka inoena kala, nui n'a mea i manao ia he mau mea mana, a ua hoomana m e na kausani konaka he j nui. Maloko o kekahi heiau ke kii o los?pa Buda, ko lakou akua no. Mnloko o kekahi | he kii nui ano kanaka, 167 kapuai ke kie- • kie. 3 kapuai ka ioihi o na manainana wa- i wae. Ua uhi ia keia kii i ke gula, mai! iuna a laio. i Na ke aupuni i hana a malama i keia : luakini. A mu na miliona i hoomana iloko.' Ke mau nei no ka mohai ana, ka pule ani, | ka hoomana o na kanaka i k«ia ia keia la l iloko o keia heiau, me ka manao ana, inala- ■ iia e hoopau la si ko lakou hewa a e hoo- i maemae ia ai i makaukau no ke oln. Na-' aupo ea t Aioha ino. ■ Aole o na akua kii'wnie no i hoomana ia j ma Siam», o na holohoiona kekahi. j Ka eiepani keokeo, oia ka hoailona o ke ī aupuni o Siama. oia hoi ka mea i hoomana nul ia. Ka eiepani keokeo i hoomana ia { iloko o na makahiki he hookahi haneri i haU ; iho la. ua make ia ī keia mau !a iloko o kela luakini nui. He hale nani kona. He ipu £ula kona wahi i ai ai. He aahu ; kona i hoonani ia me na i?ela a me na daiman». 100 kahuni Buda a oi aku kai i kokua ma k« hoolewa ana i keia eiepani. He nt*u eiepani keokeo ekolu kai hele i enamua. 30 moku kai iawe i ka poe kani-, kau. Na ka Moi me kona mau alii i lawe j 1 ke kino kupapaa o ka elepaoi mt ko lakou j moku. 6000 hale iana kai kahiko ia i na ] hae kamkau no keia elepani akoa i make.; Naaupo io maoli na alii me na kaoaka o SiaiM. Ua loheoae lakou i ka ke Akua | olelo. Ua oaaono no ma na mea e pili aoa ! i kei» «o. Aole l.kou i like me ko H*w«ii' nei mamua. Aole buke maanei. Aoie kuia, oa buke ma Siama, nui na kula • 00 alii mamua o ka puka ana aku f o na «aiaiottari. . ioihi o ka noho ana o na nisionafi

maiaiia. Ua 40 paha makahiki mamu» aka n<=i. Nui na p?»ke malaila ia wa. Oiuolu no ka Moi ī kioohi, mahope iho eae keakea oia i ka hana a na misiooari. Hopu ia ka poe ī ao ioa misionari ma ka oielo Siaina. a hoolei ia iloko o ka haiepaahao, a iawe r§ aka na buke. Mafrau kannka i ka lauoa pa me na mision«ri. ane hele aku na misipnari i kahi e. i Pakeie nae i ka hele ana ma ka make ana o !ka Moi ma ka mak. 1851. A o kona pani, ; he Moi oluola no ia, a kokua i na mts{onari. He ahi naaoao oia, a kokaa i ka hoonaaoao ana «na kaoaka. Akamai oia raa na buke ao hoku. aao Matematika. Noi aku oia i n» haole n*auao e heie mai a noho roa kona aha aiu. Malaio ae ona 1 aoa ia ai ; kona aina. Nui na hana, oa mekioi, na ; hana naauao ana i hookomo ai ma kona auIpuni. Mahaio nui ia ia Moi. Make oia | ma ko mak* 1665. | (Ja iike kona pani, ka Moi o keia wa me 1 kona makua. Oiuolu ina misionari, kokua ji ka hoonaauao ana ina kanaka. Ua hana |no n« misionari, ikaika no i ke ao ana i ka |ke Akua olelo. Ua unuhi in ke Kauoha ( Hou me kekahi mau hapa o ke Kauoha Ka- ; hiko ma ka oieio Siama. Nui na buke lii- ; iii, buke kuia, i pai ia ma ia oielo. Nui no na kuia misionā'ri. Ua olelo no ka Moi. Kukaia ia o ka poe makemake e haaieie i ka hoomana kahiko, a e hoomana ia lesu, a ; la lehovn, ua pono no, aole lakou e hooma:nu ia ana. Kukuiu hoi ka Moi i mau kuia ;no na kamalii a pau. aoie no na keiki alii wuie no. 40 makahiki me ka ke Akua oielo ma Benekoka. Aka. ua 10,000 kahuna hoomana kii ma'ail». Ua ioaa nae 6 ekaiesia karisetiano me na luakini eono. He mau haneri a kausani paha hoahanau, he mau kahunapuie maoii kekahi. Hoio iki no ka hana in(siona maiaiia. Ua lawe ia aku no na mea keakea aupuni. £ puie nui kakou no na miiiona hoomanakn i koe ma Siama i huii koke mai lakou. N. Y. O.