Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 12, 20 March 1880 — KA MOOLELO O BERIANA KA WIWO OLE A ME MAHONE KE KOA: [ARTICLE]

KA MOOLELO O BERIANA KA WIWO OLE A ME MAHONE KE KOA:

MOKUNA XIX. fEH£A —a ihea—e Mahooe ? i huli mai ai ke alii Powa a pane mai )a me ke okaiakala, oiai kona mao onohi maka weli e haka pono ana maluna o ka opio rae na hoaiiona o ka lima koko. 1 keia po koke no, ilalo o ke awawa ma kahi kokoke i ke ana o ka moneka, 1 pane aku ai o Alahone me ke kuoo, ia'u i waiho aku ai iloko o kona poho lima i ka lei guia, a'u i lawe lanakila mai ai mai ka poe pakaha a kaena wale. E mahalo ia me ka hoomaikai īa o Beriana no ka mau a mau loa aku. A pela pu ka'u mau pule aoa nona. wahi a Fmavo!a iaia iho. Alaila, haliu mai la oia i kona makua mau-a a pane mai la: He hoike oiaio ia no ka hanohano i hookau ia maluna o ka opio Mahone. Ua kapa īa oia o Sir Mahone o ka Violaume, a ua oi aku ke kiekie o kona kulana mamua ae o na hoehiwahiwa ana a kekahi o na alii o ka Akau. (E na hoa'loha heluhelu o keia moolelo, ua kanalua ia paha ko oukou manao, pehea la i kiekie loa aku ai keia kuiana i hookau ia aku maluna o ka opio Mahone e ka Moi 6enana, ma ke kapa ia ana o Sir Mahone o ka Violaume. E hoike pokole aku au. Iloko oia mau Ia o ke au kahiko, o ka poe hookani i na mea kani, o lakou ka poe punahele loa i ke alo o na alii, e iike me Davida i punahele ai imua o Saulo, nolaila, ua lawe na Moi oia au, o keia kekahi o na kulana oikela loa e hookau ia nku ai maluna o kekahi o na koa a alii paha i ike la kona hoopono a wiwo ole imua o ka enemi, ina he kanaka ia i makaukau ma keia oihana c liKe me~ka kakou koa opio, ka mea nona keia nanea, ua kapa la no hoi oia i kekahi manawa, o ka opio hoolealea.) Pane nku la ua nlii Powa nei i kana kamalei, e hamau kou waha a e oki hoi ka pane ana i na huaolelo oia ano, o haawi au i ka hoohiki paa maluna o'u. no kou mahalo mai i ka mea pakaha wale imua* o kuu alo. Oiai no lakou e hele ana ma ke ala ololi pouliuli, haawi ana ke koa opio iloko iho ona i na mahalo hoomaikai nna maluna o ka ui Finivola; oiai na Denemaka e hoopuka ana i nn olelo hoino imua o ke alo o ka aoao palupalu, ko laua hoa'loha nana e aiakai ana ia laua i ka palekana mai kona mau ci»emi mai. E mau ana no ko lakou ike ) na ula ahi a me na ko'.amu uahi e punohu ana mai ka pakaua ae maluna o lakou, a me na ula ohi o na puali kaua o Beriana e hoomonna ana iloko o ke awawa malalo o lakou. E molia hou au ia'u iho no ka lei gula, i papahi ai au ma ke kahua o Clontarf, wahi a ke alii Kale i pane aku i kona hoahanau. Owau pu me oe ma ia mea a hiki i ka make ana, wahi a kona kaikaina. He mea hauoli ka lilo ana mai ma ko kaua poho lima mai ka mnna mai o Beriana a me kona mau puali kaua. E waiho aku kaua i keia manao imua o ka haku aiii o kaua, ke hiki aku kakou īlalo o ke awawa. He mea e ko'u ohohia e halawai pu me kela opio kaulana a paio pu he alo a he alo. A pela pu no me a'u, wahi a kona hoahanau. Auwe ! heaha keia? E ku, a mai neeu aku, e na alii, wahi a ke alii Powa, oiai oia e pakii h*lo an« ma ke ala. E keakea la ma\ ana kakou e ka enemi i keia wa, ua ike lakou īa kakou. E kuu makua, mai hopo, wahi a Finavola, o kela mau mea pouhuh, he mau ho!o--holona ia e ai weuweu ana ma ke kumu o ke kuahiwi. E ukali mai la'u iloko o ke ana, ua mehameha ia i keia wa. Ia U*oq i kokoke ai iialo o ke awaawa kahi o na puali haua o Beriaoa e hoomoana ana, ake nui iho la o Mahone e pakele. Ua aa oia e lawelawe lima a lilo kon» ola, no ka pakele ana aku mai kona mao kiai aku, i hui pu ai ia me ka Moi Benana. Aole oia i ake e hoopaahao ia ma Dobe» lina, aiea, ua kanaloa hou oia o hooko koke ke alii Powa i ka hopena maluna ona, no ka met, aole malaila kona kokua o Finavota, ua kaawale aku o?a ma kmhi e. lhea oe e alakai nei e FinavolaT laia i komo aku ai iloko o kekahi wahi ululaau ma ke kurau o We kuahiwi, \ p«ne mai ai kona makaa. I ke ao« o ka moneka, e kuu makua, aole oia e hoi mat no kekahi mao hora, a e boo* loolu ik) oe iiaila a hiki i ka wa e loaa ai i kou poe kanaka kela mio !to e hele mai ia

rca ke kula. Ke and jc ka mooeka, wahi a ke aiii Povra iaia īha. au i ike i kekahi mooeka ma kekahF mau wahi. Mai hopohopo e kaa makaa, e komo mai ene a'u iioko o ke ana. Alia ! alia ! Mai komo mai. Ku īho la ua opio ili lahilahi U ma k& ipoka © ke ana, a hoihoi hope mai la i kooa makua. - j Heaha keia ano hana ? i pine aka ai kona makua, iaia i lalau aku ai i kana lei me ka iima ikaika a kapae ino ae la iaia mai _ ipuka ae o ke ana. £ ke k»ikamahine> ; oivaijca ka mea īloko ? lieaha ko kakou : mea e hoomaopopo ai? No ka ihiihi o na iani e kuu makua, mai | komo mai! Auwe ? Heaha keia a'u i hana | ai ? £ Mahone, e hoopakele i ka Moi. iMe ka hikiwawe i hemo aku ai ka opio , ,naita mai kona poe kiai aku a komo aku la | iloko o ke ana. I Aia hoi imua ona, e kukuii haipule ana ka Moi aoo Benana. Aiawa ae ia o Beriana iiuna, i ke koa opio i komo aku ai, a pane mai la: Heaha keia hana hoohaunaele? e ka naita opio, i hoea mai nei anei oe e hoike mai i ka hiki ana mai o Maiaki ? I ka wa a ke alii Powa i lohe ai i na huaolelo i puka mai na lehelehe mai o kana kamalei, e hoike ana eia ka Moi Beriana iioko o ke ana, emi ht)pe aku la oia me ka aWiwi, e keakea i ko ka opio Mahone raanawa e komo ai iioko mamua ona. 0 ka Moi, wahi ana iioko ona, oiai kona mau maka e huliii ana me ka pihoihoi. Mao na uia ahi hemoieie la, e na aiii, he uiia pomaikai keia. £ ike auanei kakou i ka hopena a'u e panai ai no ka poino o kuu pakaua' a me na han>t ino pakaha waie o na ia i ht a aku ! Un :ii ae ia oia i kana pahikau mai kona wa-hi e, napaie ae ia i kana kaikamahine mai ki īpuka ae, oiai oia e keakea ana i ka ipuka, a komo aku la lioko o ke ana. j Aia ka Moi Benana imua ona me ka pa- j hikaua kona lima, a ma kona aoao ke | koa opio, i O oe nnei keia e ke~ kanaka pakaha hoo* kano, wahi a ke alii Powa i pane aku ai. Ke halt»wai hou nei au me oe ma Glen Mai ma nei. i Me ka hauoli e hookipa mai ia oe, a e kaana pu i ko'u mau hopena, e ka haku po- ' wa, i pane aku ai o Beriana. t i Me ka hauoii e hookipa aku ia oe no ka make e kaH- nei nou. e ka pakaha waie, i pane aku ai ke alii Powa. Ua hoopuni ia ioe ano, oiai kou mau pu»li kaua eia ma ke* ia awawa. Aole oe e ka Moi Beriana e ialakaiana ia iakou i ke kahua kaua o Clontarf. Aole i pau.