Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 13, 27 March 1880 — MOOLELO O NA LA O KA Haku Visakauna Nelekona, KE DUKE O BERONETI. KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA,-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c. [ARTICLE]

MOOLELO O NA LA O KA Haku Visakauna Nelekona, KE DUKE O BERONETI.

KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA,-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c.

OIAI ke koa kaulnna e kau nei mulum o kona lio kaun, o nn puali kaua hoi e ku an» ma ko lakou inau luina me ka mt\kaukau, ua haawi ae la oia i ke kauoha i na Keneraln o ltaiia, a maki aku la na puali kaua ma na alanui o ke kulanakauhnle, i ukali pu ia hoi e na kanaka me na leo huro ma o n Iloko o na hora 2 o keia mnki ana, ua pukn nku la na kaua hui mawaho o ke kulanukauhale o Napeln, a hoopii aku la na koa maloko o kekahi awawa. a komo aku l:i lakou a hoolulu iho la maloko o «*,, u ] u . laau a me na nahelehele, a he ehlka mi»% mai ke Kakela n ai o St. Blamo. lloko o na po a me nn lu ekolu, ua pau im puali kaua i ko hooponopono aua i ko lakou inau kulana, ke kukulu «na i inaiona o kekahi mau puu kiekie. a me kahi o kela a <ne keia regimana e hooiulu ai. O ko Nelekon» kuiana i keia inaimwa, aia .oīa me kona mau puali kaua mn kahi haahna o ka aina. a un kapa >n keiu kulanu tna ke ano, he kulana kaua huinaha. He kulan» paakiki keia uo ke kii ia aku e nn enemi, a mn kekahi olelo ia, he kulann hawawa keia, ua olelo in e na Kenemla aka< mai i ke alakui ana i na p6ali kaua aina. be kulana hiki !oa keia ke hoopuni in, a he hiki ioa ke iawe pio ia iloko o ka manawa pokole ioa. £ manao mai paha auanei # oukou, aole ho oiaio o keia. noiaiia, e wehewehe iki aku au i kekahi o na kulana kaua poepoe kau iana loa o ke ao nei. "Ua paa ka Emepera Napoliona 111. o Farani ma Sedana, i ka makahiki 1870, i ka hoopunna e na puali kaua Geremania malalo o ka £mepera Uiiama e ola nei, no kona iawe a aiakai ana i kona mau puah kaua imua o na enemi, ma ke ano. he kui«oā kaua huinnha. " He kulana maikai keia, wnhi a kekahi, a he aiua. No ka mea, aole i kulike ke alakai ana o kela a roe keia Kener*« !« i ko lakou mau puali kaua ma ka «ina, a he okoa ioa hoi ke aUkai ana o na Adimowia i ko iakou mau aumoku ma ka moana. U« Uw« mai o Nelekona i keia aiakai ana i kooa inau puaii koa, e iike me ka papa ku» hikuhi o kona mau numoku k«ua, i koiu wa i hooih kaua ai me na aumoku Farani be 17, ma ke kahua kaua o ka Naile, e kokokeana tna n« kahakai o Aigunita. He ekoiu m«u mahele hakahaka o koua mau aumoku t koti« manawa i hookomo •ku ai i ke Knikuono o Abokia, a he ekoiu maheie hakahaka o kona mau puaii kaua imua o ke Kakela o St Elamo He wahi at.o kahua kiekie ikt kahi a na puali kaua e ku nei, e hoomaka «na ma kahi ī kapa ia o Besa ma ka auao akau, a holo aku la ke kulana o ko lakou mau laina a hiki i Oretii* ma ka aoao hema, a he «no kuiana h«pa poepoe ke kulana o keia kaua ana. loa e maki *fcu ana na puaii kaua oka Adim«r«la mawaho o ko Ukou m«u palena tn& ka akau, alaila. e komo ana na puaii koa mawaena o na KakeU o St. E}a<«»o a me Uoyo, a e li'o hoi ia kaua ana aku ina enemi ma ke ano. he kuUna kaua huinaha, « me ka paakiki nui hoi e hiki at ke lawe pio n«i i keia mau Kikela. Nolaila, ma keia

wahi, ua hooloh ae ia o Nelekona i kona I raaoao. a waiho »ku la oia i k* pipa kahikuhi o kona mau puah koa r he kulana knua hapa poepoe, o ma keia kuiana hoi o Nele« kona i manno ai, he hiki ioa i kona inau koa ke lawe pio mai i keia mau Kakeia Fa* ran; iloko o ka ikaika a me ka pilikia a : ka ai. Ma ke kakahiaka o ka ia 12 o Feberuari, ; 1779, ua oiii hou mai ia o Neiekona mai = waena enai o na puaii kau», me ka hoopuni jia e kona mau ukali, a he nanaina ikaika ima kona mau heiehelena, a au ae la kona | maka ma o a maanei, a pane mai la oia i | keia mau oleio: Oka puali kaua, " wahi |ana. •* ua iohi ioi iakou maiuna o na mea ! a pau; ua manao au, ua ano pihoihoi ioa no jka Emepera o Auseturia, i ka aie hou ana I aku i ke aupuni o Enelani, i eha miiiona j (iila Pelekune, ī kumu e pau koke ai ke ka« \ ua. " "O ke kaua. " wahi hou ana, "he | oihana kalepa īa na na Keneraia kaulana ! loa o Perusia, e like me ua kuhikuhi ana a ) Reusi. ke Kauna o Parene, i ke au o Hana:le XXIV. O ke Akua ua huawi i mai om ia'u i ka mana e hoopau koke aku jai, i na hana iapuwale a na puali kaua | Farani i keia manawa, e like me ia i haaI wi aku ai i ka mana ia losua, i kona manawa i kamailio aku ni i ka ia, aoie e napoo. a i kau maiie iho ia ka ia. "' I ka pau ana o keia mau oielo a INeiekona, ua haawi koke aku la oia i ke kauoha i ke Keiki Alii ke Duke o Tusekana, a alakai koke aku ia oia he eha regimana koa haiia, i ukaii la hoi e kekahi mau Keneraia ilalio, a maki aku ia kona mau mahele koa ma ka aoao akau o Besa. a he eha mile mai mai ke Kakeia mai o CJovo; ua haawi hou ae la oia i ka aoao hema, malalo o ke aiakai ana a kekahi onn Kenerala lulia, a maki aku la oia me na regimaha ehiku, mawaho o na palena o Oretiza ma ka aoao hema. 0 ku inahele iwaena, ua iawe ae la o Neiekona malaio o kona alakai ponoi ana imua ona Kakela ekolu. He kulana paa kona, a he hiki ole hoi i kekahi o kona mau enemi bc ieii aku iaia, a hoonaueue ae malun» o ia kahua. I ka manawa a ke Keiki Alii e alakai nei 1 na regiinana eha iioko o kek«hi wahi nahelehele, a i koj}a manawa i pii aku ai malunn e kekuhi wahi ahua, ua ike koke ia »nai la na puaii kaua o ke Kakeia o oovo, a a ia n»- M . nva , ipr>ki ia mai ui na regimana oke Keik» a{ }j ~ hihio koke ae la na poka maluna o k<i j«w, u p OO k auo { ia koke ne la ke Keiki Alii i na p-Uuniahi nunui mahope o nu koa, e kauo koke «* a i imua o kē kahua, a ia mnnawa i kani like • hou mai ai na pukumahi o ke Kakela no ka manawa eiua, a loaa pono mai la na koa o ke Keiki Aiii, a na ia mea i hoohakahaka

; koke ue i ko Inkou mnu laioa iloko o nu n>inute ekolu. Oiai o Nelekona me kona mou koa ma ko !nUu kahua, ua lohe aku ia o Neiekona i ke kani ann o n« pukuniahi, a manao ae la oia, u.l hoouku kaua ke Keik» Alii me ke | Kakeln, —a he kue ana hoi keia ina rula o |ko lakou papa kuhikuhi, no ka me», ua haawi ia aku ke kauoha iaia e mnki, aoie nae ! e hoike nku imua ona enemu Noiaiia, hu|ii ae U ke koa kauiana, a pane aku ia 1 kekahi o kona LuUuieia me ka leo tmvanawan«, u E Mr, Martm, " wolii ana, •• »ioko o ke kahua kaua, e moiia ai oe i kou ola--ooe a me k*ou mau koa he kanaliena. ko'u mau ukah i keia manawa. Ina wau e ha> ► ule, tnai hai i kekahi koi no'u, a e uhi mai 1 kou koloka maiunu o'u; e hoomau aku i ke kaua, a e auhee uo na enenii.'' Ua hialeie iho ia o Neiekona i kona kulana mau i ukaii n e keia Luianela, a hoio aku ia lakou maioko o na naheiehele, a hoopii aku U lakou ma kekahi ahua, a ike kokeaku ia o Neiekona t na koa o ke Keiki Aiii e emi mai ana i hope. Ua awiwi koke aku U o Neiekona, a hnī aku la oia me ke Keiki Alii, oiai kona m&u iaina koa. ua hakahaka me ke kauliUii. Aole. aole, '* wahi a Nelekona i ke Keiki AUi. » ua he wa loa oe e kn mea kiekie; o ke!a mau poka ik» mai nei oukou. he mea hoikeike waie iho no ia. aka. e hahai mai oukou iA'u.'* Houluulu hou ae la na puali ko.i o ke Ke iki Aiii. a alaka» aku ia ke koa k*uUna i kona mau puali koa iwaena o ke ahi p&uda, mawaeoa o ka Kakela o Uovo « me St EUmo; a no keia kumu o ke komo ana o I keia paali koa, ua kipoka iike mai U na Ka ! ktla elua, i ko iakou manawa e komo al* ; nraeoa o keia mau Kakela. | ' «Ma ke»a wahi. " wahi a Nelekon» ike l Ke»ki A!ii, a e hoomaiu ia oukou e like roe | »a k«nak» koa, a na*u e hoooi» mai i mau l kokua hou no oukou. w Oka mau oke ka* ;ni «na o na pukaniah) o ke Kakel* \ na pu- : aii ko», huli ae U ke Keiki Alii a pane aku lU īa Nelekoaa. Bka Adimartla. Tt wahi | ana» 4 he wahi pilikia ioa keia no*u ame na. ' k®*» M *He oUio," wahi a Neiekona me { ke aoo aka anaaku ī ke Keiki Aiii, ' pehea 1 U oe i inaoao ai, e hiki ia oe ke Uwe mai i | kou mau eaemi imu« o ko lakou «ia." V Aeii i jxitr.