Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 14, 3 April 1880 — Ka Hoowaiwai Ana. [ARTICLE]

Ka Hoowaiwai Ana.

Helu 3. Ma ka heiu 2 i hoopuka ia i kela pule aku nei, ua houkaku la na inea e piii ana i ka hoonui waiwai ana ina kekahi mau mea mumuli o ka hoohio la ann i mea makemake nui ia. He mea keia ua akaka iea ī na mea a pau, aoie ma na mea wnle no i hoike ia ma ka helu 2, aka, he nui aku. E lawe hou mai kakou i kekahi hoohaiike )>enei: He aina panoa o Kuiaokahua i na makahiki mamua aku nei, nolaiia, ua hapa kona makemake i», aohe he waiwai i loaa mpiaiia. Aka, i keia manawa, ua imi la kekahi mea e hoomahuahua ia ai kona makemake ia, mao ka hookahe m ana i mau paipu vvai, noiaila, ua ike kakou i keia mmawa, aoie e loia na wahi apana ama me na wahi dala uuku mai; ma ka haneri a pii aku iiuna, No keaha keia ? No ka inii ana o ka mea noonoo 1 kumu e makemake nui ia ai ka aina, oia ka loaa una o ka wai. Pela o Kulaokamnomao. e iiio ana la kula panoa waiwai ole i kuia waiwai nui a huke guia maiaiia. He nui aku nn mea a ke Akua i hana ai ma ka iii honua, a na ke kanaka e imi aku i mta makeinake ia, a e waiwai ai nona. Na waiwai i ike maka ia. 0 na mea a pau a ke Akua i hana ai, »oie lakou i hoike ia mai a pau; ua ike la kekahi, a ua huna ia kekahi, aka, he mea pono i ke kanaka ke hoomahuahua 'aku i i kona waiwai ma kona pakui ana mai i ke- ! kahi mea e ae, hoohui paha, hoomoe paha a | peia aku; e iike me ka nui o kona noonoo e ! hooliio ai i na mea a ke Akua i hana ai j | I mea mskemake la. oeia no ka nui o kona 1 | waiwai. 1 ka wa kahiko, ka wa ao!e i nui ka naau- ; a->, ua kalepa na kanaka ma na mea o ke Akua i hana ai, a ua loaa no hoi ko lakou waiwai maiaiia; e hke me na mea i ike ia e : kakou ma Hawaii nei—Ka ai, na ia o ke 1 ; kai, na hoioholona, na mea ulu o ke kuia a ioe oa maona; o keia na waiwai i kamaaih na i na kupuna o kakou ma ke kalepa ana; I i oa hooliio ia kahi waiwai oo kihi waiwai, > aka, no ke ano oaaopo o kanaka, nolaiia, - ao!e i hoonui la ko Ukou waiwai. • | Pela ka aina nui akea o Amerika e waiho mai nei. I ka wa ao!e i hiki mai na haole ) maiaiia, a e noho ana ho) na llikini waie i' no. aohe waiwai, aohe he mao koiaoakaui haie nui i kakuia ia malaiia, aohe a»au aai, moku kaua, a he oi« ioa no; koe waie no na II holohoiona, oia fca waiwai i ioaa i na ka- • 1 maaioa oīa wahu mai ka io eaai o na holo--9' holona i ioaa ai ia iakou ke ola, oia ka !a-

kou ai. Oka ili ona hoiohoīona a (akou i pepehi %i oia ko lakou kapa, « o ka ili o na laau oia ko iakou b#ie e noho ai. Ik*wa i hiki mai ai na haoie m*iaiia, ua minamina ioa kem poe Hikini i ke kua ana o na haole i na uiui «au īlalo. oial oia ke kahoa o ko UI kou mau pono a me ka waiwai. Noiaila, |he mea nui ka loaa ana o ka naauao ike [ kanaka e hoom&huahua n i ka waiwai ma | na mea a ke Akua i hana ai. I ka wa i hiki nui ai na haole ma Amenka ua hiki pu mai la ka naauao a noho pu me lakou, ua hooMo lakou i na iepo e waiho waie ana i mau kihapai kanu no iakou, a ua puka umi na hua momona o k<« iakou mau hana; oa kua ia na uiulaau i mea haua kua, pnpa. piii a peia aku; mailoko mai o keia mau uiuiaau, ua ioaa mai he mau haie nani, he mau moku e holo ana ma ka iii o ke kai, a he nui aku na waiwai i ioaa mai mai iaila mai. Ua hue ia ae na ianahu moe kuahiwi o uka a iiio he mea waiwai. o ke da!a me ke guia mai na mauna mai, ahe nui aku na waiwai o ka aina i huna ia mai ka poe naupo mai. Noiaiia, he mea nui ike kanaka ka hoomahuahua ana i ka waiwai m* na mea i ike muka ia a ke Akua i hana ai, mao ko ke kanaka hoepili ana aku i kona iima ■ma ua mau men la, a hooioii ae i ke ano, mai kona ano mua mai, ka iawe ana paha mai kahi wahi a kahi wahi, Hookahuli Ano, * 0 ka 44 hookahuii ano," oia ka hoano e ana i na mea a ke Akua i hana ai a ano e kona heieheiena. He ekoiu nae ano oka hookahuli ana—ka mua—O ka hookahuli ana a iiio i ano hou maiioko a waho. oka lua—o ka hoano e hou ana i ka heieheiena mawaho, aoJe ano hou maloko. Ke kolu, o —ka lawe ana mai knu wahi a kau wahi. Penei: Kti no keknhi kanak» ike kumu laau a oki » hina ilaln, i na pahn oia e kilai aku i ua kumu l)«au l.i ī mea wahie. alaila e ioaa ana ia ia he umi paha d»)a; aka, ina oia e 010 nna i mau apana papa. a mau kua paha, aiaiia, huna oia i ua mau apana papa ia i mau pakaukau nani e paa ana paha elima o lakou, a kuai ia paliena dala pakahi. aiaiia, he 25 dala a pau loa ka huina; aiaiia, ua maopopo ia knkou, ua hoonui in ka waiwai oke kanaka mu ka hooikaika ana i ka hana ma ka hoaone e ana i ka heleheiena. 0 ke kuiuu lanu ua lilo i pakaukau. he hoano e keia ma Km heleheiena wale no, oia mau no kona ano laau, O ke knnakn hana sopa, kii aku no ia ī ka aiia me hu iehu ahi a hooiilo i sopn. E loaa ana ta ii ka aiU a me ka iehu, i ke kumukuai i eini ioa loa mai maiaio o ke kuinukuni ani e kuai aku ai i ke sopa; waiwai maoii. O keia hookahuli ana, ua hoano e ia maiioko a waho. Eia ano oka hoano e aea i na waiwai; o ka lawe ana i knhi e; penei: O ka iaau nui e ku ana mauka loa o Amerika. aole ia he waiwai i kona wa e ko ana malaila; aka, i na kua ia oia a t»nnt la 1 mau papn. kun. i pili paha, a luwe ia mai i Hawaii n»»i; he mea waiwai nui, elima pa« ha haneri daia e loaa malaila, Oka w.ihie eku wale ana ma kuahiwi, aohe waiwai; aka, i na Inwe ia mai lakou mi kai nei, ua makemake ia Ukou i mea wahie, noiaiia ua waiwai. Noi.nia, he mea waiwai ka iawe ana i ka waiwai mai kahi wahi a kahi wahi; a he mau oihana aui la e laweiawe ia nei e kekahi poe iloko o keia au naauao. Aole e iike me ka kakou na kanaka Hawaii ka hoohuikau w*ie i ka kakoo inau haoa. Mahi no kanaka i ka ai a 00, oia ka hoano e ana i ka «nomona o ka lepo. ka wai, ka ea a me ka weia oka ia, ua hooliio i* iakou a pau a lilo i ai—-k»ro paha. oia ka hookahuii ana mailoko a wabo. Lawe <tiai i keia ai, kalua a mna, kui, hdowali a lilo i, poi. Hoino e ana ia ika hel«helena. A o ke kolu, oia ka lawe ana ma Honoiulu e maauauwa'i a ioaa mai ke dsl-». Oia ka ho «no e ana mt ka iawe ana. E kolu hana i pau i ka hoohuikau ia e 1 kanaka Hawaii. { Oka mea mua ioa ake kanaka i hana'», | oia ka eheli ana o kona lioia ma ka honua, a, i o ka hopeoa, ou ka oh» ana mai i oa dala ! poepoe; a mai keia mea aku, e hooko ia ai kona mau i;nt pono a paa. Eia kekuhi mea i ike ia i keta manawa. Ona «ahme ui»n» papale, ua kn aku ne i Ukou i hookahi pah» e-* moena kioa ane | olaula, a lo a mai oo ka hapaha daia waU i oo; i ko iakou uUa» aj>a4a mea me na poi , | ko, oa Koaa na (Hpaie onionio. a ua mak» ( [ make oui īa. a koai ia oo ka $2 pokahi; m ,; waiwai maoii keia. j He noi ioa na aeo i ike maka ui e kakoi 1 i ike i* he mea e pomaikai ai ma ka hoaiM i eA* <na na papale ft na faaona o oa na ioie k na kamaa a peia aku. Nolaila, he mea na , no ka noonoo e hoano e ai ina mea ak< - l Akua i hana ti.