Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 16, 17 April 1880 — Page 2

Page PDF (2.12 MB)

This text was transcribed by:  Toni Lynne Kaefferlein
This work is dedicated to:  Kekoa 12 Feb

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ma  ke  Kauoha.

 

OLELO  KUAHAUA.

 O Makou. SALAKAUA. Moi o ko Hawaii Pae Aina ma ka lokomaikai o ke Akua, ke kauoha aku nei.

 O ko Makou oluolu. elike me ko Makou Kumukanawai, e akoakoa mai na Hoa o ka Ahaolelo o ko Makou Aupuni ma ka Hale Ahaolelo, ma ko Makou Kapitala o Honolulu no ka lawelawe ana i na hana Aupuni, ma ka hora 12 awakea o ka Poalima, ka la 30 o Aperila, A.D. Umikumamawalu Haneri me Kanawalu.

 Haawi ia malalo o ko Makou Hoailona Alii, ma ko Makou Hale Alii malokoo ke Kulanakauhale o Honolulu. i keia la akahi o Maraki, Umikomamawalu Haneri me Kanawalu. a o ka ehiku hoi o na makahiki o ko Makou noho alii ana                  KALAKAUA  R.

{ Sila Alii.}

 Na ka Moi:

                          SAM'L  G.  WILDER,  Kuhina Kalaiaina.

 

 UA hookoh@ ia i keia ia o C W Hart Esq. i Luna alanui no ka apana o @na mokapani o Oahu. ma kahi o Robert Li@mao i waiho mai.

                          SAM'L G. WILDER,  Kuhina Kalaiaina.

 Keena Kalaiaina    Aperila 1, 1880.                     958 3t

 

 UA hookoh@ ia aku e Mr. W H Shipman e ka Papa Hoonaauao i Luna Kula na ka apona o Puna. mokapani o Hawaii. ma kahi e Mr J E E@t i waiho mai.

                            W. JAS. KAMIKA, Kakauoleloe.

 Keena Hoonaana@,  Aperila 6. 1880.                958  3t

 

 HE  16 wale no mau apana aina aupani i koe e waiho nei ma Kulaokahua, o na poe makemake no keia mau aina, e loaa no ia ma keia keena, malalo o ka mea mau e like me na kam@kuai mua.

                                SAM'L  G.  WILDER,  Kuhina Kalaiaina.

 Keena Kalaiaina, Aperila 2, 1880.                        958 3t

 

 UA hookohu ia i keia la o Geo. D. Free th   Esq.  i Luna Wai no ka Oihana Wai a Kakauolelo no ka Makeke. ma kahi o Robert Lishman i waiho mai.

                                 SAM'L  G.  WILDER,  Kuhina Kalaiaina.

 Keena Kalaiaina, Aperila 1, 1880.                          958 3t

 

NA  KANAWAI  NO  NA  KULA.

 

 Ke kauo@aia aku nei na Makua, na Kahu malama, a me na Makua hoohiki o na keiki e hele ana i na kula, e nana pono i keia mau Kanawai i hooholoia no na kula, a e hoolohe. Mai ke Kanawai Kula mai i aponoia ma ka la 10 o Ianuari. 1865, a me na hoololi.

NO  KA  HELE  ANA  I  KE  KULA.

 Pauku 20.  Na na makua me na kahu, a me na makua hoohiki o na kamalii mai na makahiki eono.  a i ka umiku@a@nalua, e hoouna mau i ka lakou mau keiki i kekahi kula kupono, e ao ia lakou ina ka noho malie a me na kumu mua o ka ike.

 Pauku 21. Ina e paakiki kekahi keiki i ka haalele i ke kula.  na kekahi Lunakanawai Hoomalu a Apana paha, ke hoopii ia imua ona e ke k@mukula, lunakula, a o ke Kahukula Nui paha, e ken@ aku e hopuia ka makuakane a makuahine paha, a kahu hanai paha a makua hoohiki paha o ua keiki nei, a me ke keiki pu kekahi, a ina e maopopo ua hooikaika ole ka mea nana ka malama  ana i ke keiki e hele mau oia i ke kula, alaila.  e hoopai ia oia aole e oi aku i na dala elima, a i ole ke dala, e hoopaahao ia ma ka hana oolea, aole e oi @ku i na la he umi@a; a ina no ke keiki ka hewa, na ka Lunakanawai e hoouna aku iaia ma kekahi kula hoopololei me ka hana lima, malaila e noho ai no ka manawa aole e emi malalo o na malama eono, aole hoi e oi aku i na makahiki elua, a i ole ia, e hoopai iaia ma ke dala, aole nae e oi mamua o na dala elua, a i ole ia, e hoopaahao iaia me ka hana oolea no na la i oi ole mamua o ka umi.

 Pauku 24.  E hiki no i kela a me keia kumuao ke hoopai kupono i kana poe haumana iloko o ke kula, aole hoi e hihia ke k@u no ia hoopai ana pela.

 Pauka 26A.  Na na makua, a na na kahu paha, e hoolako i na haumana iloko o na Kula Aupuni. i na buke, a me na mea e ae e pono ai ko lakou imi ana i ka naauao.

Mai ke Kanawai Kula mai i aponoia ma ka la 18 o Iulai, 1870-

 

 Pauku 1.  Ma keia, ua papa loa ia ka poe malama i na Hale Inu Kope, Hale Aina, na Hale Kuai Rama, Bilioki a me na Hale Maika, a me na Hale Wiliko, i ka ae ana aku i na keiki hele kula, keikikane a kaikamahine paha, e noho mai ma ko lakou mau wahi i kekahi manawa mawaena o na hora o ka napoo ana o ka la, ke ole e hele pu me ko lakou mau makua a kahu paha. Ina e loaa kekahi keiki hele kula, keikikane a kaikamahine paha, ma kekahi Hale Inu Kope, Hale Aina, na Hale Kuai Rama, Bilioki a  me na Hale Maika, ke ole e hele pu me na makua a kahu paho, alaila, e manaoia, ua hana i ka ofeni ka mea nana i malama i ua hale la, a e hoopaiia i ka uku hoopai aole e oi aku i na dala he iwakalua, ke ku ka hewa iaia imua o kekahi Lunakanawai Hoomalu a Apana paha; a e hiki no i ke Kuhina Kalaiaina ke lawe ae i ka palapala ae, e like me ka mea i manao ia he pono.

 Pauka 2.  Ina e hoopaakiki na keiki hele kula mai ke kipakuia ana aku e kekhi o na mea malama hale i haiia ma ka pauku maluna, e hiki no ia lakou ke kahea aku i na makai e kokua mai, a na lakou e kauoha aku i na keiki e hoi i ko lakou mau wahi ponoi; a ina aole e malama ia e na keiki ia kauoha. na na makai no e hopu ia poe keiki i hoi ole aku i ko lakou mau wahi ponoi,a e hoopaa ia lakou ma kahi paa a h@la ia po, a e lawe ia mai ma ia kakahiaka ae imua o ka Lunakanawai Hoomalu a Apana paha, a e hoopai ia lakou e like me ke Kanawai e pili ana i na keiki haalele kula.

Mai ke Kanawai Kula mai i aponoia ma ka la 21 o Iulai, 1870.  no ka Hoonohonoho i na Kua Ao Hanalima a ma ka Hoopolpleli.

 Pauku 5.  Ma keia, ua kauohaia na Lunakanawai  Hoomalu a me na Lunakanawai Apana, e hoopia aku iloko o na kula ao hanalima me ka hoopololei i na lawehala a pau, malalo iho o na makahiki he umikumamalima, ke manao ka Lunakanawai, ua oi aku ka pono o ia hoopaa ana mamua ae o na hoopai e ae i kauohaia ma ke kanawai.

 Pauku 6.  Na ua poe Lunakanawai la i olelo ia, mamuli o ka hoakaka ana mai o kekahi o na hoa o ka Papa Hoonauao, na hope o ia Papa.  ka Loio Kuhina,  a o kona hope i hookohu pono ia, ka Ilamuku a o kona hope paha a o ka Luna Makai a o kona hope paha ma kela a me keia mokupuni; he mana ko ua poe Lunakanawai ia e hoolohe a e hooholo. i keia a me keia hihia, a e hoopaa aku no kekahi manawa emi malalo o ka wa i oo ai iloko o kekahi o na kula ao hanalima me ka hoopololei, i kekahi keiki malalo o na makahiki he umikumamalua, i noho palauelelo a auwana ino wale ana.  i na paha ua make na makua; a ina paha hoi e oia ana, aka hoi, no ka ona mau, a no kekahi mau hana ino e ae paha, ua malama ole ia ka hoolako ana aku i ua keiki la i kekahi hana kupono, a i hoopolei ole i ua keiki la ma kona noho ana.

                                           W. JAS. KAMIKA.   Kakauolelo o ka Papa Hoonaauoa,

 Keena o ka Papa Hoonaauao,

 Maraki, 31. 1880                                 957 3t.

 

KA  NUPEPA

Kuokoa  me  ke  Au  Ohoa

I  HUHA

No ka Makahiki, $2.   Eono Mahina, $1.

Dala Kuike ka Rula.

 

KOMITE  HOOPONOPONO.

Sam'l  Kaaikaula.

 

 Hezekia  Aea.

POAONO,  APERILA  17, 1880.

 

 UA IKE iho nei makou ma ka nupepa Nation o Nu loka he palapala na ko kakou Moi, e kamai@io ana oia no ko kakou kulana e noho nei i keia wa ; a he wahi hoohalahala no nae me ka hoahewa ana i na kumu misionari no ka lapaau ole i na kino o kanaka.  E hoike ana no hoi oia i ka pomaikai o ka aina i na Pake, me ka hoapono pu no hoi i ko lakou komo nui ana mai.

 

 HE MEA minamina no ka Hawaii oiaio ke ike aku i ka hookau ia mai o na alakai kupono ole imua o na maka o ko kakou lahui kanaka e noho nei.  Ua maopopo, o ko kakou poe e ku nei ma na kulana kiekie, e like me ka oihana aupuni, a oihana kiekie e ae paha, he poe alakai lakou no ka lehulehu.  He poe lakou aia ma kahi kiekie e ku nei, ua kaulana na inoa ; a ina e hele hewa lakou, me ka haihai ana i na kanawai o ko kakou aupuni.  O ka hana ino a ka poe hanohano, oia ke kumu e hoowahawaha ai ka lahui, a inoino ko kakou inoa imua o ko na aina e, kahi o kakou i kaulana mua ai no ka pono, ka naauno, a me ka maikai maoli o ka noho ana.

 Nolaila, ua kaumaha makou no kekahi mau lono oiaio i pahola ia iwaena o ke kulanakauhale iloko o keia mau pule iho nei e pili ana no kekahi mau hana i lawelawe ia e kahi poe me ka pono ole.  Ua hana ia aku la na mea ona. a ua hoohilahila loa ia ka inoa o ka Hawaii oiaio ma ke akea.  Me nei mau lono no ka ona, ua pakui pu ia mai kekahi leo a makou i lohe pono ai penei : "Ina e hopu like ia ana ka poe moe mau, alaila, e ike mua ana kekahi mau mea o ko kakou poe Lunamakaainana hou i ka Aha Hoomalu, a me ka Halepaahao paha, mamua o ko lakou ike ana i ka Hale Ahaolelo." He mea maikai ole keia no kakou.  He mea hoohaahaa i ko kakou kulana maikai.  Aka, o ka hua oiaio no ia o ka hookuu akea ana i ka poe haihai Kanawai e hana i ka lakou mau hana ino imua o na maka o ka lehulehu.

 

 HE MEA HOU na hana i ike ia ma Kawaiahao i ka la Sabati i hala ae nei.  Ua komo mai iloko o ia anaina he lehulehu wale o ka poe Kilibati i ku hope mai nei.  O ka papa noho ma ka aoao mauka o ka hale, ua hele a piha u mai mua a hiki i hope.  Ua kono aku ke Kahu ia Rev. H. Binamu e lawelawe pu i na hana o ke anaina hoomana ; a ua hapai ia na hana ma na olelo elua.  Ua haiolelo mua mai ke Kahu i ke anaina ma ka olelo Hawaii, ma ke poo'lelo : " E komo ae oukou ma ka puka pilikia."  A pau ia ua haiolelo mai o Binamu ma ka olelo Kilibati.  He poe pegana maoli kekahi mau mea o lakou, no kekahi mokupuni hou, kahi i noho ole ai na kumu Kristiano.  Akahi wale no a lohe ia poe i ka Olelo o ke oia. Ua haiolelo o Binamu ma kela mau pauku hope o ka mokuna 11 o Mataio: "E hele mai oukou a pau loa i o'u nei, e ka poe luhi a me ka poe kaumaha."

 Ma ka po iho o ia la he halawai hoole waiona ma ua luakini nei o Kawaiahao. Elua mau Hawaii opio ka i kamailio mai i o Stephen ka mua, a ua hai mai oia, he mea malihini na waiona i kona waha ; aka, ua ike maka no nae oia i ka hua ino iwaena o ka lahui.  Maikai hana mau wehewehe ana, ku maoli no i ka oiaio , a ke manao nei makou ua loaa aku la no i ka puuwai o ka poe e hoolohe ana.  O kona kokoolua i ku ai ma ia po, oia o Kahikina Kelekona.  He mea hou kona ku ana imua o ke akea no keia kumuhana.  A pela no oia i kamailio ai.  Olelo oia, pomaikai oia ke loaa ke kulana o kona mua i olelo ai, he malihini i na waiona.  Aole pela oia, wahi ana, he mau pahu paha ka i pau i ka inu ia e ia ; a he ike pilikino kona i ka lapuwale o na waiona.  He mau olelo waiohia aloha kana mahope iho e pili ana no ka poe i paa i na upiki a ka moi alakahola, a nona iho kekahi. no kona hooikaika aua e moku aku i na kaulahao o ka waiona mai kona kino aku. Ua maikai na hana a pau.  Oiai ua kaawale o Mr. Atkinson a me Mrs. K. Kamakau. na Miss Emma Napoliona i hookani ka ogana.  Aole e poina koke ia ana ia halawai hoole waiona,a o ka makou e kalokalo ae nei, e ike ia na hua he nui. a he maikai.

 

Ke  Kula  o  Wailua.

 

 He mea i kupono i ka mahalo ia ka hooikaika ana o na haumana o ke Kula Kaikamahine o Waialua e hapai nei e hooholo mua ia kula ma ka hoomaemae hou ana i ko lakou mau hale.  O kekahi no hoi keia o ko kakou mau kula piha loa.  He kanaono ka huina o na haumana, wahi a ka lono i loaa mai.  Ua kokua no hoi ka Papa Hoonaauao he mau haawina dala no ke kula. a ua loaa no hoi he haawina dala mai kahi e ae no ke kula. Aka nae, aole i lawa pono keia mau dala no ka hoomaemae pono ana i na hale a ku pono i wahi e noho pu ai na haumana me na kumu.  Ke waiho la na hale me na hemahema he nui.  Iloko o keia mau mahina i hala ae nei, ua hapai na haumana o ke kula i ka noonoo ana, pehea la e hiki ai ke hana hou ia ko lakou wahi a maikai, a maemae kupono e kapa ia ma ka inoa he hale hoonaauao?  Ua hoopuka lakou he leo kahea ma ke KUOKOA, e paipai ana i na makua me na makamaka e alu like a e kokua pu ma keia hana.  Ua h@oikaika no hoi lakou me ko lakou mau iima ponoi ma na hana mikiala a ko lakou mau lima no ka imi ana i ke dala e hiki ai keia hana a lakou e noonoo nei. Ua noonoo lakou e imi i $2000 no ia hana.  O ka me@ hilu loa iloko o keia, he manao keia i ulu ae no loko ae o ka noonoo o na keiki o ke kula. aole mai na kumu aku.  Na na haumana i hookumu keia manao a na lakou e hooika ika nei no ka hooko ana.  Ua maliu ia no hoi ko lakou leo e kekahi poe, a ke kokua pu nei lakou.

 Aole anei he hana keia i kupono ke mahalo ia, a aole hoi o ka mahalo wale no, aka o ke kokua pu ia e na makua a me na makamaka a pau ? Ua oi aku ka maluhia o Hawaii i na kula maikai mamua o na pakaua he tausani a Hoapili ma.  He punawai hoola ke kula maikai no ka lahuikanaka.

 

Halawai Makaainana ma Kaumakapili.

 

 Me he mea la, ua hoowahawaha ia e na makaainana ka halawai i kahea ia no ka Poaha iho nei ma Kaumakapili, a i ole , ua hoowahawaha ia paha na Lunamakaainana, ka poe nana i kahea ka halawai, a i ole ia ia ike mua ia paha aole e waiwai ana ka halawai ; no ka mea, aole lehulehu i hele ae.  He inoa halawai makaainana, aole nae ka io.  Pomaikai ina ua piha ka 150 kanaka i hiki ae.  Iloko no hoi o ia uuku, aohe maluhia, aohe kohu halawai o ka poe noonoo kanaka makua.  O na walaau ana i ike mau ia iloko o ia ano halawai, he oia mau no.  He mau Kumuhana ka i waiho ia imua o ka halawai e James Keau.  1. No na Pake.  2. E hoopau i ka Pauku akahi o ka Mokuna kanahakumamakahi o ke Kanawai Karaima.  3. E hoopau loa i ka Halemai pu@ule. 4. E hoopau i ko Kula @ , a pela aku.  Ua hooholo ia e @pono i kahi o keia mau kumuhana, a ua hoole ia ka@. Ma ke koho ana o keia mau ninau ua mahele ia ka poe koho ma kahi o ka 26 kue i ka 24, a o ka nui iho aole i koho.

 He nui a like ole no hoi na olelo i hoopuka ia. Hoike mai ka luna hoomalu penei : Ua haawi mai ke Akua i ka opu i wahi e waiho ai ka waiona a me ka puu i wahi e mo@ ai. a ma na aupuni a pau o ke ao nei ua ae ia ke kanaka e lawelawe i k@ waiona, koe wale no o Hawaii. Olelo mai kekahi : Ua like ka waiona me ka bipi hae, aohe i hewa ka bipi, o ke kanaka ka ka i hewa i ka hele aku ma kona wahi. Pane aku la hoi kahi: Ina ua like ka waiona me ka bipi hae, mai hookuu akea i keia holoholona hihiu, aka, e kena i ke Paniolo e hoopaa i ke kaula ili.  Olelo kekahi e hookuu i na lepera e hoi i ko lakou mau wahi na kahuna e lapaau.  O ka manao hoi o kahi e hoopau loa i ka hale mai pupule, e hoihoi i ka poe pupule i Kawa e noho ai, 'a pela wale aku.

 O John Kalama ka luna hoomalu o keia halawai, a o John Naukana ke Kakauolelo.

 

Ke  Kahunapule  Kaulana  Father  Chiniquy.

 

 Ma ke ku ana mai o ka mokuahi leta mai Sidane mai i ka Poalua iho nei, ua ku mai maluna ona kekahi kahunapule kaulana loa, o Father Chiniquy kona inoa.  He kanaka oia nona na makahiki lehulehu he 71, a ua kamaaina ia kona moolelo kupaianaha ma na wahi lehulehu o ka honua nei.  He kanaka Farani oia, a ua hanau ia a ua ulu ae mai kona mau la opio a kanaka makua malalo o na kuhikuhi ana a ka hoomana Katolika Pope o Roma ; a no iwakalua-kumamalima makahiki, ua noho kahunapule oia no ia hoomana, me ke aloha nui a me ka makee, e hoolaha ana i kona mau ano a me na kuhikuhi ana, ma ke ano, "o ka hoomana oiaio hookahi o Kristo" imua o ko ke ao. me kona akamai. ke kaulaua a me kona ikaika a pau.  Aka, he mea e na hana a ke Akua! I ka hala ana'e oia mau makahiki lehulehu, aia hoi. ua hoaka ia mai ia imua ona he malamalama i oi aku, a ua haalele loa aku la ia i ua hoomana nei ana i aloha nui ai, a huli mai la ina ka aoao Hoole Pope, malalo o na kumu oioio, i hoike laelae ia aku iaia ma o ka olelo hemolele a ko kakou Haku.  Ua pau kona manao ana a me kona hili@ ana i ka hoomana Katolika Pope, a ua kukulu iho i kona mau kapuai maluna o ke kahua o ka aoao Hoole Pope, me ka olelo ana " E hoomaikai ia ke Akua, no ka hoopakele ana'@ ia'u mai ua kuhihewa lapuwale. a komo iloko o ke apo oiaio o ke ola!" Ua haiolelo oia ma Kaukeano i ka po Poalua iho nei no elua hora me ka piha nui o ke anaina i ke kahaha a me ke aloha, me ka mahalo nui no kana mau wehewehe ana mamuli o na kumu ana i kamailio ai, oia hoi, "kona kumu i haalele ai i ka hoomana Pope. a me kahi mau ano o ia hoomana."  He haiolelo waiwai keia, a i keia pule ae, e hoolaha aku ana makou mai ka peni mai a ko makou mea kakau e like me na mea i paa iaia, i ike ai ka lehulehu i kane mau olelo ano nui.

 

 OLELO  HOOLAHA.

 

 AHA Kiekie o ke Hawaii Pae Aina.  ma ka Hooponopono Waiwai.  Mokupuni o Oahu, Hawaii Pae Aina, @ , ma ka waiwai o KAILIWELA (w). i make .  Olelo Kauoha @ koko ana @ e hookaio ai ka Palapala Kauoha. a no ka hookaha ana. No ka mea, ma ka ia 13 o Aperila M.H. 1880, ua waiho ka mai imua o ka Aha kekahi Palapala, i o'elo ia, oia no ke Kauoha Hope Loa o Kaiiiwela i make aku la ; a me ka Palapala Heopii e noi ana e hooiaioia keia @ alapala Kauoha a e hoopuka hoi ka Palapala Loaa Hooko no Cecil Brown, ua waihoia mai e Kaapela (w). Nolaila, ua kamoha ia o ka Poalima, oia ka ia @ o Mei, M.H. 1880, ma ka hora 10 o ke kakahiaka, ma ka @umi Hookolokolo o ia Aha.  ma Aliiolani Hale ma Honolulu, oia ka la me ka hora, e hoo@  ia Palapala Kauoha. a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a m@ ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka h@opuka ana i ka palapala luna hooko.  A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu @ako o ka KUOKOA he nupepa i pai ia a i hoolaka ia ma Honolulu.

 Kakau ia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina. 13 Apr. 1880.

                                             LAWRENCE  McCULLY,

       Ikea                           Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

 A. Rosa Hope Kakanolelo, Apr. 17,1880.          959 3t

 

 AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka waiwai o S Pule, o Waianae i make kauoha oie.  Imua o ka Lunakanawai L. McCully. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi mai e koho i lunahooponopono waiwai.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a S. W. Kaaiholei o Waianae, e hoike mai ana o S. Pule no Waianae, ua make kauoha oie ma Waianae ma ka la 18 o Ianuari 1880, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia S.W. Kaaiholei. Ua kauoha ia o ka Poakolu ka la 5 o Mei hora umi 1880, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, Imua o ua lunakanawai la , ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu o@aio ko lakoa, e ae ole ia ai na noi la.  A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ke KUOKOA nupepa ma Honolulu.

 Kakau ia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina,  Apr 9, 1880.

                                       LAWRENCE  McCULLY,

    Ikea:                         Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

 A. Rosa Hope Kakanolelo                959 3t

 

 AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai ma ka hana o ka waiwai a ke Kahu malama waiwai o Maluna k. he keiki oo ole. Olelo kauoha e hoike i ke kumu ma ke noi e hookohu i kahu malama waiwai.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Kalimahauna ke kahu malama o ke kino a me ka waiwai o Maluna i olelo ia he keiki oo ole, e noi ana e haawi ia ka mana e kuai i kekahi waiwai paa ona, a e hoike ana i kekahi mau kumu  kupono ma ke kanawai e kuai i ua waiwai paa ia, Ma keia ke kauoha ia nei, e hele mai ka poe i pili i ua keiki oe ole nei, a me na mea a pau i kuleana iloko o ka waiwai i olelo ia imua o keia Aha ma ka Poakahi, ka la 25 o Aperila 1880, ma ka hora 10 am. ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, ma ia manawa a ma ia wahi e hoike ai i ke kumu e ae ole ia ai ke noi i olelo ia.  A ua kauoha hou ia, e hoolaha ia ke kope o keia kauoha i elua pule mamua ae o ka la e hoolohe ia ai keia noi ma ka Nupepa KUOKOA, he nupepa i pai ia ma Honolulu.

 Kakau ia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Apr. 15, 1880.

                                      LAWRENCE  McCULLY,

    Ikea:                      Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

 A. Rosa, Hope Kakauolelo.  Apr. 17,            959 2t

 

 MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Ihuole k, no Wailuku Maui, i make.  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Heeia w, e noi ana e hoonoho ia i kekahi mau Komiaina. na lakou e mahele a e hookaawale ke kuleana o ua Heeia w, la iloko o ka waiwai o kana kane make, oia hoi o Ihuole k, no Wailuku, Maui, i make.  Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poalima, oia ka la 7 o Mei 1880, ma ka hora 10, am. ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia na ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue ke hoike ia.

                                            ABR. FORNANDER,

                               Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

 Lahaina, Apr, 6, 1880                              959 3t

 

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Peahi k, o Wailuku Maui, i make.  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Lehua k, e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Peahi k, no Wailuku, Maui i make, a e hooholo ia i na hooilina,  Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poalima, oia ka la 7 o Mei 1880, ma ka hora 11am. ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue, he hoike ia.

                                       ABR.  FORNANDER,

                               Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

  Lahaina. Apr. 9, 1880.                           959 3t

 

 MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Rebeta w, no Honomanu, Koolau, Maui, i make. Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Kaleiepu k, e noi ana e hoonoho ia ia i lunahooponopono no ka waiwai o Rebeta w, no Honomanu, Koolau, Maui, i make. Nolaila ke kauoha ia'ku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 10 o Mei 1880, ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka ia a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue, ke hoike ia.                   ABR. EORNANDER,

                                                        Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

 Lahaina, Apr. 6. 1880.                                             959 3t

 

 MA ke Keena o ka Lunakauawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Kaaikaula w, no Hamakualoa, Maui, i make.  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a na lunahooponopono o ka waiwai o Kaaikaula w, no Hamakualoa, Maui i make, oia hoi o S. W. Kapule a me Kauhi, e noi ana e ae aku ka Aha i ko laua kuai kudala ana i kekahi waiwai paa o ua Kaaikaula la. i mea i hookaa ia kona mau aie.  Nolaila ke kauoha ia'ku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 10 o Mei 1880, ma ka hora 10 am. ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi e koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue, ke hoike ia.                            ABR.  FORNANDER,

                                      Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H  P A

 Lahaina, Apr. 6, 1880.                                                     959 3t

 

 MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Kupaiulu k, o Makawao Maui, i make.  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Keliikipi k, e nei ana o hooponopono ia ka waiwai o Kupaiulu k, no Makawao,  Maui i make, a e hooholo ia i na hooilina.  Nolaila ke kauoha ia'ku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 10 o Mei 1880, ma ka hora 11 am. ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue, ke hoike ia.                     ABR. FORNANDER,

                                                                     Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

 Lahaina, Apr. 7,1880.                                                                959 3t

 

 MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pea Aina.  Ma ka waiwai o Isalaela k, no Kuiaha Hamakauloa, Maui, i make.  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a B. O. Kealawai, e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Isalaela k, no Kuiaha Hamakualoa, Maui, i make, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina, a e koho ia i kahu no na keiki oo ole o ua mea make la.  Nolaila ke kauoha ia'ku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poalua, oia ka ia 11 o Mei 1880, ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue, ke hoike ia.                                        ABR. FORNANDER;

                                   Lunakanawai Kaapuni Apana 2  H P A

 Lahaina, Apr. 7,1880.                                   959 3t

 

 MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Kaia k, no Wailuku Maui, i make.  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Mauhili k, ka lunahooponopono o ka waiwai o Kaia k, no Wailuku, Maui, i make. e noi ana e hoapono ia kona Moo-waiwai a e hookuu ia mai la oihana. a e hoonoho ia i kahu no na keiki oo ole o ka mea make.  Nolaila ke kauoha ia'ku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poalua, oia ka la 11 o Mei 1880, ma ka hora 10 am. ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue ke hoike ia.

                                             ABR. FORNANDER,

                           Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

 Lahaina, Apr 7, 1880.                        959 3t

 

 Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwaio o Makoliku k, a me Ihu k, no Kipahulu, Maui, i make.  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a J. N. Maii Ihu k, e noi ana e hoonoho ka Aha i kekahi mau Komiaina a na lakou no e mahele a hookaawale i ko Ihu k. kuleana hapalua  Iloko o kekahi aina hui a laua me Makoliku k, no Kipahulu, Maui, i make.  Nolalia ke kauoha ia'ku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 17 o Mei 1880.  ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma ilana, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue, ke hoike ia.

                                          ABR. FORNANDKR,

                         Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

 Lahaina, Apr. 7,1880                           959 3t

 

MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Papuaa k, no Hana Maui, i make.  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Keliikipi k, e noi ana, e hooponopono ia ka waiwai o Papuaa k, no Hana, Maui., i make, a e hooholo ia i na hooilina.  Nolaila ke kauoha ia'ku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 17 o Mei 1880. ma hora 10 am. ma ka hale hookolokolo ma. Hana, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la, a me na mea kue ke hoike ia.

                                            ABR.  FORNANDER,

                        Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

 

 MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o J. Kalawe k. no Makawao, Maui, i make.  Ua helahela ia a ua waiho ia ka palapala noi a Pokahi Clark a me John Clark, e noi ana e hoonoho ia i kekahi lunahooponopono no ka wa wai o J. Kalawe k. no Makawao, Maui, i make.  Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pile, o ka Poalima, oia ka la 4 o Iune 1880, ma ka hora 2 pm. me ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue, ke hoike ia.

                                            ABR. FORNANDER,

                            Lunakanwai Kaapuni Apana  2 H P A

 Lahaina, Apr. 9. 1880.                          959 3t

 

 MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ke Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o S.M.P. Kaleo no Waiehu, Maui, i make.  Ua heluhelu ia, a ua waiho ia ka palapala noi a @maile w, e noi ana e hoonoho la ia i lunahooponopono o ka waiwai o kana kane make, oia hoi o S. M. P. Kaleo, no Waiehu. Maui, i make.  Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili o ka Poalima, oia ka la 7, Mei 1880, ma ka hora 9 am, ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi ia a me na mea kue, ke hoike ia.

                                              ABR FORNANDER,

                          Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

 Lahaina, Apr. 6, 1880.                               959 3t

 

 MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ia waiwai o Kraka Ku@la k. no Lahaina, Maui, i make.  Ua heluhe u ia, a ua waiho ia ka palapala noi a H. Kaalawahia. ka lunahooponopono o ka waiwai o Keaka Kuula k, no Lahaina, Maai, i make.-e noi ana e hoapono ia kona @oo-waiwai, a e hookuu ia ia mai ka oihana, a e hoo@ ia ka waiwai i na hool@ina  Nolaila ke kanola ia'ku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 3 o Mei 1880, ma ka hora 10am ma ia hale hookolokolo ma Lahaina. oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi la a me na mea kue, ke hoike ia.

                                               ABR. FORNANDER,

                             Lunakanawai Kaapuni Apana  2 H P A

 Lahaina, Apr 5, 1880.                              9@9 3t

 

OLELO  PAPA.

 

 EIKE e ka lehulehu a pao ka nana mai i keia hoolaha, ke papa a ke hookapo kia aku nei au i ua kanaka a pau a me na holoholooa, aole e hele wale ma@na o kau mai aina e waiho ia ma Kalihi, Oahu, no @ ea @ o Kam@aiki a @ Kahauloa, a lawe wale i na mea ulu o keia a me @ no e hopa la e kuu loaa a'@ i hooko@ ai, oia o Akoni. E hoolohe i keia ko e na makamaka.             ANTONIO COSTA.

 Kalihi, Apr.13.1880                                                   9@  4@

 

OLELO  HOOLAHA.

 

 MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana @ ia o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Keiui@wua(k)  no Moaula, Kau, Hawaii, i make.  Ua helahela ia a ua waiho ia ka palapala nui a Kapahee k. o Moaula. Kau. Hawaii i make, a e hoonoho mai ia ia i kahu malama no ke keiki oo ole a Keliilawaia. oia o Mele, a me kooa waiwai.  Nolaila, ke ka@ ia aku nei na kanaka a pau ke pili. o ka Poalua, oia ka la 4 o Mei,1880, ma ka hora umi kakahiaka.  ma ka Hale Hookolokolo ma Hilo, Hawaii, oia ka la a me kahi i kehoia no ka hoolohe ana i ua nonoi ia a me na mea kue ke hoike ia.

                                                       F. S. Lyman,

                            Lunakanawai Kaapuni Apana Ekola

 Hilo, Hawaii, Maraki 24, 1880               957-3@

 

 MA ko'u kookohu ia ana mai e Hon. A. Fornander, Lunakanawai Kaapuni o Maui i Lunahooponopono no ka manawa ma ka waiwai o Andrew Walter o Lahaina, Maui i make, nolaila, ke kanoha ia aku nei na poe a pau i aie i ka mea I make e hele koke mai e hooponopono i ko lakou mau ale me ka hoohakalia ole ; a ke kauoha pu ia aku nei no hoi ka poe a pau he mau koina ko lakou ma na waiwai ia e hele koke mai lakou iloko o na mahina @ono mai keia la aku, a i ole la koa e hele mai, e hoole loa ia aku no.

                             H. TURTON.

 Hana ia ma Lahaina, Mar. 29, 1880.

 

$ 5

  Makana !

 

 E haawi ia'ku @o ka Makana e kau ae ia maluna i ka mea a mau mea nana e hoihoi mai kuu lio hulupala kane. keokeo loihi ma ka lae a @ki ma ka ihu. keokeo maialo o kona mau wawae hope. hao kuni K maluna o ke ka, uha hope akau K@P. ma ka aoao akau keia poe hao kuni.  Ua nalowale keia lio ma Ewa he elua ae nei mahina i hala, e loaa no ka uku i hoike ia maluna ke hoihoi ia mai ia.                              M. KIKAU, ma

 Kaowawai, Kapalama, Honolulu.          956 4t

 

Olelo  Papa.

 

KE hoike ia aku nei ka lohe i na kanaka a pau, aole e hoe a lawe wale i na mea ulu o kela a me keia a no a lawaa hoi i na ia o na kai lawaia o ka mokupuni o Kaoolawe me a loaa ole o ka ae mai ia maua aku; oiai, ua lilo mai ia maua oa hoolimalima oia wahi mai ia E H Allen mai.  E hoolohe i @ kauoha o pilikia auanei.  O maua no

                                A  D  COURTNEY     

                                W H  CUMINGS

 Honolulu. Aperila, 6, 1880.            958 4@

 

KUAI  KUDALA  A  KA  LUNAHOOPO.

NOPONO  WAIWAI.

 

 MAMULI o ke kauoha a W H Halstead. Lunahooponopono o ka waiwai o Kapihe, e kuai kudala aku ana au, ke hiki i ka la 24 o Aperila, 1880, hora 12 awakea, ma ko'u keena kudala.

 1 Apana Aina, ma Honolulu. aia mawaena o alanui Emma me Papu, mahope iho o ka pa o H L Sheldon.  He hapaha eka paha.  E niaau ia.                            C S  BATO.

   958 3t.                               Luna Kudala.

 

KAI  LAWAIA  O  HEEIA  KOOLAUPOKO,  OAHU.

 

 KE hai ia aku nei ka lohe i  na kanaka a pau loa.  aole e hele a lawe mai paha i na ia o kela me keia ano iloko o ua Kai Lawaia o Heeia. Koolaupoko.  a o ka poe ia lakou na Kai Hee, e haopololei lako@ i ka lakoa lawaia ana ma ka Hee wale no, me ka hoolako ole ma ko lakou lima i na pono lawaia o na ia e ae, a ke haawi pu ia aku nei ka mana piha ia Puaaiki e hopu, a hoopii paba ma ke kanawai ma ko'u inoa i na mea a pau e kue ana i keia e pilikia no.  E hoolohe ka pono o haawi ia i ke Kilo. a na ke ki'o aku i ka Ilamuku, na ka Ilamuku aku noho i ka hale paahao,

                                                 S KAALE,

                                         (Konohiki no ka manawa.)

 Heeia, Aperila, 6. 1880.                 958 4t*.

 

OLELO  HOOLAHA.

 

 EIKE auanei na mea a i au.  owau ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke pap@ ia aku nei na mea a pau. mai komo hewa aku maluna o kua aina kuai, ma Waipa, Hanalei, Kauai, a'u i kuai ai me Kanehokou, a ua kakau kope ia ma ka buke kakau kope o ke aupuni.  O na hoolimalima ana a pau o ia aina e hai. e lilo ia he mea ole, a o ko'u hope i hookohu ia nana e malama i ua aina la.  oia o C J Malaihi.

                                                                 KALOIELE.

 Honolulu, Aperila 7, 1880                            958 2t*

 

 AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai  Ma ka hana o ka waiwai o Elizabeth K. Ulukou o Honolulu i make, ma ke keena.  Imua o ka Lunakanawai Nui Harris.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai ka palapala noi a me ka papa hoike o Charles H. Judd lunahooponopono o ka waiwai o Elizabeth K. Ulukou no Honolulu i make, e noi ana e apono ia ua hoolilo he $557.07. a e hoike ana o na mea i lona mai ia ia he $557.07. a e noi ana e nana a apono ia kela mau mea.  a e hookuu ana ia ia a me kona mau hope mai ki lakou noho ana ia ano.  Ua kauoha ia, o ka Poakahi, ka la 10 o Mei 1880, ma ka hora umi o kakahiaka, imua o ua lunakanawai la, ma ke keena ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oia kahi a me ka manamw i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, a me ka papa hoike i olelo ia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e pai ia maloko o ka "Nupepa Kuokoa" he nupepa i pai a hoolaha ia ma Honolulu, i ekelu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.

 Kakau ia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina. i keia la 6 o Aperila, 1880.

                                                   CHAS. C. HARRIS.

 Ikea;                                     Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.

  A. Rosa, Hope Kakauololo @  Aha Kiekie.        958 3t

 

 AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai  Ma ka waiwai o Kainoa Uu k, o Waimea, Kauai, i make kauoha ole. Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke Keena.  Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Wini k. o--, e hoike mai ana o Kainoa Uu no Waimea, Kaui, ua make kauoha ole ina Waimea ma ka la 23 o Sepetemaba 1879. a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia S. Puniwai  Ua kauoha ia o ka Poalua oia ka la 18 o Mei 1880. i ka hora 10 kakahiaka oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi la, imua o ua lunakanawai la, ma ke keena hookolokolo o keia Ana, ma Koloa a ma ia manawa a ma iu wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu. ina he kumu oiaio ko lakou. e ae ole ia ai ua noi la, a o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ka Nupepa Kuokoa, he nupepa ma Honolulu.

 Kakau ia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina, Maraki 29,1880.

                                                 JACOB  HARDY.

  958 3t                             Lunakanawai Kapuni Apana Eha.

 

 MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina. Ma ka waiwai o Andrew Walter no Lahaina, Maui. H P A i make.  Ua heluhelu ia a ua waiho la ka palapala noi a Jacob Walter, e noi ana e hoonoho ia i kanaka kupono i Luna Hooponopono no ka waiwai o Andrew Walter no Lahaina. Maui. i make aku nei.  Nolaila, ke kauoha ia'ku nei na kanaka a pau ke pili, o ka Poaha, oia ka la 23 o Aperila, 1880, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Lahaina, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi ia a me na mea kue ke hoike ia

                                                  ABR. FORNANDER,

                                   Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A.

 Lahaina, Maui, Maraki,  1880                     957-3t

 

 AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.  Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke Keena.  Ma ka waiwai o KIMO (k) o Hanapepe, Kauai. i make kauoha ole  Ma ka helehele a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a Kahui o Waimea, e hoike mai ana o Kimo(k), no Hanapepe, ua make kauoha ole ma Hanapepepe, Kauai, ma ka la - Sepatemaba. M.H.1857. a e noi ana e haawi la ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai ia J. H. Kapuniai.  Nolaila, ua kauoha ia o ka Poalua, oia ka la 18 o Mei, 1880, ma ka hora 10 o ke kakahiaka, oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi ia, imua o ua Lunakanawai ia, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Koloa, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai ua mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu elalo ko lakoa, e ae ole ia'i ua noi la.  A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i Ekola pule ma ka Nupepa "Kuokoa," he nupepa i pai ia ma Honolulu.

 Kakauia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina,  Maraki 16, 1880.

                                                    JACOB HARDY.

                                  Lunakanawai Kaapuni Apana Eha.

                                                       957-3t

 

 AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.  Imua o ka Lunakanawai Nui Chas. C. Harris.  Ma ka Waiwai o Makakoa k. o Waiahole i make kauoha ole.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka Palapala Noi a Kuikanoa k. ka makuakane ponoi o Makakoa k. i olelo ia e hoike mai ana o Makakoa no Waiohole i make kauoha ole ma Waiahole, Koolaupoko. ma ka ia- -o - -, 1878, a e noi ana e haawi ia ka Palapala Hookohu Luna Hooponopono Waiwai ia J. Kalawaia o Laie, Koolauloa. Ua kauohaia o ka Poakahi. ka la 19 o Aperila, 1880. ma ka hora 10 o ke kakahiaka. oia ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la. imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i p.li e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakoa, e ae ole ia ai ua nei ia  A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ka "Nupepa Kuokoa." he nupepa ma Honolulu

 Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Mar. 29, 1880.

                                                 CHAS. C. HARRIS

  Ikea:                              Lunakanawai Nui o ka Aha.

                  A. Rosa, Hope Kakauolelo.      957 3:

 

 AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ke kaha malama waiwai o Kaina k Wilimana k, Paooa k. a me Kanauliola k. he mau keiki oo ole. He kauoha e hoike i ke kumu ma ke noi, e ho koha ia i kahe malama waiwai. Ma ka heluhelu ana a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Naweli w, mainahine o @ mau keiki oo ole nei i olelo ia, e noi ana e hookoho ia ola i kahu malama i ke kino a me ka waiwai o ua mau keiki oo ole nei i oleio ia, a e noi ana no hoi e haawi ia ka mana e keai i kekahi waiwai paa o lakou, a e hoike ana i kekahi mau ke wa kupono ma ke kanawai e kuai ia'i ua waiwai pae la.  Ma keia ke kauoha ia nei, e hele mai ka poe i pili i ua mau keiki oo ole nei i olelo la a me na mea a pau i kuleana iloko o ka waiwai i olelo la imua o keia aha, ma ka Poakola, ka la 14 o Aperila. A:D. 1880, ma ka hora 10 am. ma ke keena hookolokolo o keia aha ma Honolulu, ma ia manawa, ma ia wahi e hoike ai i ke kumu e ae ole ia'i ke noi I olela ia.

 A na kauoha hou ia, e hoolaha ia ke kepe o keia kauoha, aole emi malalo o oa pule elea ma@a o ka la i o@lo ia e hoolohe ia'i keia noi ma ka Nupepa KUOKOA, he nupepa i pai ia ma Honolulu i olelo ia.

 Kakau ia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Apr. 1, 1880.

                                LAWRENCE McCULLY,

  Ikea:               Lunakanawai o ka Aha Kiekie

      A. Rosa, Hope Kakauolelo       957 2t

 

 AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai. Imua o ka Lunakanawai McCully. Ma ka waiwai o Kau w. o Panoa, Honolulu.  I  make kauoha ole.  Ma ka helahelo a me ka waiho ia ana mai o ka Palapala Noi a Hannah K. Dar@ Ailams w. a me James L. Kule k. e hoike mai ana o Kau w. no Honolulu, Oahu ma ka la 11 o Novemaba, 1877. a e aoi ana e haawi ia ka Palapala Hookoha Luna Hooponopono Waiwai ia Simon K. Kaai.  Ua kauoha ia o ka Poakolu, ka ia 21 o Aperila,18 O ma ka hora 10 o ke kakahiaka, eia ka manawa i koko ia no ka hoolohe ana i na noi ia, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma la manawa a ma la wahi no e hele mai ai pa mea a pau i pi@ e hoike mai i ke kumu, ina he kumu o ioio ko @ , e ae ole ia ai @ la @ o kela olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekoha pele ma ka "Nupepa Kuokoa." he nupepa ma Honolulu.

 Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Mar. 27, 1880.

                                                       LAWRENCE  McCULLY.

  Ikea:                                    Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

     A. Rosa, Hope Kakauolelo                       9@7 @

 

OLELO  HOOLAHA.

OLELO  HOOLAHA   

 

 KE kauoha ia aku nei na mea a pau i loaa na kuliana @ ko o la PA ILINA MA KAWAIAHAO e hele @ mai a e hoomaemae i ko likou mau pa, ma'alo o ua @  @ ana a D M@ia, ka luna nana e kiai nei ia wahi.  O @ hoo'ohe ole @ keia, mahope o ke kaii ana no ka wa kupo@ manao ia aohe o lakou kuleana ; a e lawelawe ka p@ kahi e like me ka lakou i ike ai he peno.

                                                            941 tf

 

OLELO  HOOLAHA

 ONA Keena Oihana Loio o ka poe malalo iho, e pa@ ana ma na Puaono a pau ma ka hora 1 P:M. ma @ mua aka, e hoomaka ana ma ka Poaono Feb. 7, 1880.

                                                EDWARD PRESTON

                                                CASTLE & HATCH.

                                                R. F. BICKERTON.

                                                W. C. JONES

                                                CECIL BROWN.

  9@ -tf                                    J. M. MONSARRATT

 

OLELO  HOOLAHA.

 

 KE papa ia aku nei na mea a pau aole e hele a hook@ wale i ko lakou mau holoholona ; pipi, lio, hoo@ puaa a pela aku maluna o ka aina i kapa ia Kakaiko. @ Aala no hoi e hele wale na kaa lealea maluna o ua aina @ ka mea, aole alanui malaila no ka lehulehu. O na holehole @ a pau e loaa na maluna o ka a ina i hai mua ia, e hopa ia a @ a hooukuia.

 O ka poe e hana ana i na mea ino wale ma na @ hoopii ia ana lakou. Ua haawi au i ka mana hooponopono @ keia aina ia Hon. David Kahaou a nana e hooio na @ ia hoolaha a me ka hoouku ke kue ia.

  955 tf.                                                 JAMES DOWSETT (Kimo Pelekana)  @

 

JAMES  M.  MONSARRAT

[MAUNAKEA.]

He Loio a he Kokua ma ke Kana@

  IMUA O NA AHA  HOOKOLOKOLO A PA@ o keia Aupuni.  E lawelawe ana no hoi @ na hana pili i ka hooponopono waiwai, me k@ imi ana i na palapala Sila Aina. ka hana ana @ na Palapala Kuai.  Hoolimalima a me ka @la ana.

 @na hana maluna ae o ka halekuai @ uke @ Wini @hikana, Alanui Kalepa. Honolulu @

  Jan. 3, 1880.                   944 lv

 

Olelo Hoolaha.

 

 Ua kapu na aina oia o Lualualei, Waianae uka, Puuha'a @ uka. Kale@a a me Waikakalaua, aole e hole kekahi ka @ naka, aole no hei @ holoholona o na ano a pau. O ke a ma @ aina, aia ma ka apana o Ewa a me Waianae.  Ua haawi @ ka mana hooponopono no keia mau aina ia George Galbraith @ (keoki) e hoouku ia na holoholo na e loaa ana i ka au@ pono, n@ ka hele @ a i ka aina  A ke kauoha ia aku nei @ mea a pau, e kii @i ia Geo Galbraith i ia holoholona. @ iaia a lawe aku.

                                                        KIMO PELEKANE

 Honolulu, Jan.@ 1880.                                   947 tf

 

Amara.

 

 OWAU o Akamu pake. ua makau @ e hana ma na mea hao a pau @ Mekini Humuhumu, na Laka P@ na Pu. na Kepa Bele a me na kapue @ ka uku oluolu loa.  He 75 keneta ka uku no na wa@ he $1.50 no na wawae a pau.  E hana no au me ka @ ka mikioi loa, a he @olu loa no hoi ka uku hana K@ ko'u hale hana ma alanui Maunakea. helu 10. m@ uapo a Kamika ma@ aoao ma Ewa.           933 6@ 939

 

OLELO  HOOLAHA.

 

 MAI ka la 1 a@  Ianuari. 1880. he E@UA  DALA  ka uku o na ohu@  ki maluna o ka mokuahi JAMES MAKEE mawaena @  wa o Oahu a me na awa o Kauai

   941  tf                    T. R FOSTER &  CO. (Po@ Ma@

 

AS@  KAULIA,

Loio a Ko@ ua ma ke Kanawai.

 UA makaukau @ e lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o@ Aha a pau o ka mokupuni o Oahu.  E loaa no au Koola@oke, Heeia. a ma Honolulu i kekahi wa Hooko ia na kauoha@ ai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka hikiwa@

 

DR@ RODGERS,

-OIA O-

KAU@A  LOKEKE.

 Ua hoonee ae ne@ kona keena oihana mai ka hale ae o Ail@ene ma M@kah@ae a iloko o ka Hale Mu. heia @ Alanui Papu.

 Ma keia @e e hoomakaukau ana ke Kauka i kona@au. Laau ponoi a puunaue aku i ka poe @ mai.

 O kona hale noho@ no ma ka pa o ka Hotele Hawaii, ma kahi i noho mua ai @                         881 tf

 

KA@ E  KULIKA,

 LUNA  HOO@ IO  PALAPALA  KUAI,

Molaki, a@ne na palapala oia ano.

LUNA  HOOIAIO  PALAPALA

Aelike maw@a o na Haku me na Kauwa.

Luna I@wi Palapala Ae Mare

 Ma ke kihi@ke alanui Moiwahine me Kaa humanu, kul@ kauhale o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina.            906 tf

 

J. @ M.  POOHEA.

He Loio @e Kokua ma ke Kanawai.

 No na kana@a pau imua o ka Aha Apana a hiki imu ka Aha Kaapuni ma ke keena no ka Moku@i o Molokai : a he Agena Hooiaio Palapala@ epa no hoi no ia Apana.  E hookoia na koi-@ka makemake me ka eleu loa. E loaa no au @ko'u home ponoi oia o "Kalauonaona," @ Wawaia, a i ole ia, ma ka Halehookolokolo @ a Pukoo.

                                          @  895 ly Jan 25.

 

Kuai a@a Luna Hooponopno i ka waiwai paa.

  MA ka w@ Kekuanoni i make ho Honokohau Maui. ma ko @ o ka Lunakanawai Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina, e @ na ma ke auohe aha hooponopono waiwai ma ka ia 8 o @, M.H. 1880, @wau o ka mea nona ka inoa malalo iho @ ai aku ana au ma ke akea i ka waiwai paa o ua Kekua@ a, ma Honokohau maloko o na pule eha ho apana aina @ waiho ana ma Mookohau Maui, i mea a hoo@ ia a@ mau aie ola apana aina 45-100 eka oi a emi iki paha, a @ pala Sila no.

                                               SAMUELA  KAMOAHAKAU.

                                 @         Lunahooponopono o Kekuanoni,

  Lahaina, @ 0,1880                         956 4t

 

HOOPA@E  KE  KUAI  A  KA  LUNA  HOOPONOPONO  I  KA  WAIWAI  PAA.

 

 UA hoopa@a ke kuai ana o ka waiwai o Charles Kanaina i m@ hoolala ia no ka Poaono, Aperila 3 1880, e hoolaha ia a@ ma ke akea ka manawa e kuai ai.

                                      W. C. PARKE,

 Lunahooponopono ma ka waiwai o C. Kanaina.    857 tf

 

 KE papa @ku nei na mea a pau, aole e hele a hookua wale i @ akou mau holoholona bipi. lio, hoki hipa ka@ puaa. malun@ kou aina ma Kaohe me Keonepoko e waiho la ma Puoa Ha@ ; ua kapu loa, aole e hele wale ke kanaka me kona ku@ ole, i na e loaa i kuu luna Kamohai k, h@ kahi Jala k@ o ke poo hookahi.         KAPELA w.

 Kakaako, Honolulu Oahu, Mar. 31, 1880                               958 4t*

 

 O MAU @ mea nona na inoa malalo iho nei, ua hookohu ia ma @a i mau Lunahooponopono no ka waiwai @ Ikeole k, o @luu, mokupani o Oahu i make, nolaila ke kauoha ia @ei na po@ a pau I aie i ka mea i make, e hookaa koke @ lakou mao aie a o ka poe he mau kolo a ko lakou i ka @ai o ka mea i make e hele koke mai lakou ia maua iloko @ mahina eono mai keia ia aku, a i ole e hele mai iloko o@ nawa, alalia, e haole loa ia aku lakou.

                                                       W. C. LANE me PELANI w,

                                                           Na Lunahooponopono,

 Hauula @, 29, 1880                                956  4t*

 

NO  KE  KUAI  AKU.

 

AIA he @apana aina e waiho la ma Kahakuloa, Mokupuni @ui no M. Kanai lakou mamua; a e kuai ia'ku ana lakou @ oe makemake ma ke kaike kekahi hapa, a ma ka hoaie k@ hapa, e oi@au ia.

  963-3m                                       HENRY  WATERHOUSE.

 

HOOLAHA  HOOKAPU  KAI  LAWAIA.

 

 EIKE @nei ea mea pau me keia, owau o AKOWAI, ke hook@ ke papa aku aei i na mea a paa. aole e lawaia ma @ o Ho@u @ a hiki i Puuloa. kahi a'u i hoolimalima @ Ua hookoho aku au ia Kaili i luna no ke kai o Paaloa i @ o la poe a pau e makemake ana o lawaia, oe hele mua @ e olelo ai a holo. A o ka moe kue i kela e hoopii ia @ ke kanawai.  Na'u @               AKOWAI.              

 

KE haawi aku nei au i ka mana ia Piopio k, o ke hooilo nei o ia i luna ko na e hooponopono na Loko a me ke kai ia @ me ka aina hana paakai ma Puuloe Oahu. @ mana @ e lawelawe koke i na hana a pau i pili @ keia mau mei@                                 J. I. DOWSETT  Kimo Pelakane,

Ho@ Mar. 2@, 1880.            94@ tf

 

EIKE  @anei na kanaka a pau, ke papa loa aku nei a@, aole bipi. Ho, kekake, poaa, hipa, kao,aole e hele maluna o kau @ apana@  waiho la ma Kula, Maui. a me na kanaka hele wale @ kuleana ole, a ka mea o kue ana i keia, e hoo@ au e @ ke kanawai.

                                                          WM. H. ROGERS.

 Maka@ , 11 1880