Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 17, 24 April 1880 — Page 2

Page PDF (2.08 MB)

This text was transcribed by:  Uilani Arasato
This work is dedicated to:  Awaiaulu

 Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

 

Ma ke Kauoha.

 

Olelo Kuahaua.

 

            O makou. Kalakaua. Moi o ko Hawaii Pae Aina ma ka lokomaikai o ke Akua, ke kanoha aku nei.

            O ko Makou oluolu.  elike me ko Makou Kumukanawai, e akoakoa mai na Hoa o ka Ahaolelo o ko Makou Aupuni ma ka Hale Ahaolelo.  ma ko Makou Kapitala o Honolulu no ka lawelawe ana i na hana Aupuni.  ma ka hora 12 awakea o ka Poalima, ka ia 30 o Aperila, A. D. Umikumamawalu Heneri me Kanawalu.

            Haawi ia malalo o ko Makou Hoaiiona Alii, ma ko Makou Hale Alii ma lokoo ke Kulanakauhale o Honolulu, i keia ia ekahi o Maraki, Umikumamawalu Heneri me Kanawalu. a o ka ehiku hoi o na makahiki o ko Makou noho alii ana.  Kalakaua R.

            Na ka Moi:   Sam L G. Wilder, kuhina Kalaiaina.

 

            Ua oloole i ke iki ka Moi ka hookohu ana aku ia Cwaanei H. Jrod i alii no ka Hale Ahaokeia.

Halealii Iolani, Sept 8, 1879.                          990 3:

 

Kuai o Ka Hoolimalima o ka Aina Aupuni.

 

            Ma ka Poakahi, mei 22, ma ke alo o Aiiolani Hale, ma ka hora 12 awakea.  e kuai ia aka ka hoolimalima no umi makahiki keia apana Aioa Aupuni i ike ia o Papaa, ma ka mo kuponi o kuai.  Kuwekuai.  $50 no ka makahiki E hookea mua ia ka uku i ka pau ana o ka makahiki.

            Haml G. Wilder, Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina, Apr. 19, 188.                       950 3t.

 

Ua hookohu ia i keia la o C W hare Eaq. i Luna alanui no ka a pana o Kona, mokupuni o Oahu, ma kahi o Robert, Liahman i waiho mai.

            SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina.

            Keena Kalaiaina.  Aperila 7, 1580.                958 3t

 

Ua hookolu ia aka o Mr. W H Shipmao e ka Papa Hoonaauao i Luna Kula no ka apana o Paea, Mokupuni o Hawaii ma kohi o Mr 3 E Eidart i waiho mai.

            W. JAS. KAMIKA. Kakauolelo.

            Keena Hoonaaua? Aperiia 6, 1880.                958 3t

 

He 16 wale no mau apana aina aupuni i koe e waiho nei ma kuiaokahua, o na poe makemake no kiea mau aina, e loaa no ia ma keia keena.  malalo o ka mea mau e like me na kumukuai mua.

            SAM L O. WILDER, Kuhina Kalaiaiua.

            Keena Kalaiaina, Aperila 2, 1880.                  958 3t

 

Ua hookohu ia i keia ia o Geo. D. Free th Esq. I Luna Wai no ka Oihana Wai a Kakauolelo no ka Makeke, ma kahi o Robert Liahman i waiho mai.

            SAM'L G. WILDER, Kuhioa Kalaiaina.

            Keena kalaiaina, Aperila 1, 1880.                   958 3t.

 

KA NUPEPA

 

Kuokoa me ke Au Okoa

 

I Huiia.

 

No ka Makahiki, $2.  Eono Mahina, $1. Dala Kuike ka Rula.

 

Komite Hooponopono.

Sam'l KAAIKAULA,

Hezekia Aea.

 

Poaono, Aperila 24, 1880

 

            E Mahalo ia ka apana o Koolaupoko no ka hooholo ana o ko laila poe makaainuna e ao aku i ko lakou Lunamakaainana aole make kokua e wehe akea i na waiona imua o ka lahui.  He pono i na apana e ae e hoomahui i na lawelawe ana o ka apana o koolaupoko.  A he mea pono no hoi ke hanaia na palapala hoopii ma na apana koho a pau o ka aina, e noi aku ana i na hoa o ka Ahaolelo e hiki mai ana, aole e ae e hoakea ae i na waiona ma keia pae aina.  Ua oi aku ka pono ke hoopaa loa ia, ke hiki.  A e hookomo pu iho iloko o na palapala hoopii o ka opiuma kekahi e hoopaa loa ia, aole e kuai ia maloko o na palena o keia aupuni.  He kumu poino loa ka poiuma no ke kino, a in a e wehe ia keia no na Pake, o ko kakou pau pu no ia iloko o keia make hookahi, he make i ka opiuma.

            E hoeueu.  a e lawelawe koke ko kakou poe noonoo ma na apana kuaaina e noho ai.  E hoomakaukau mua i ka palapala hoopii, a e hookomo ae no na la mua o ke Kau.

 

            Ala ka Poakahi iho nei, Aperila 19, ka piha ana o na makahiki he kanaono o ka noho ana o ka malamalama Kristiano ma keia paemoku o kakou.  He mea kamahao ke ano hou ana o na mea a pau iloko o keia mau makahiki pokole he kanaono.  I ke komo ana mai o na misionari i ka makahiki 1820, ua lahui; aohe luakini, aohe ekalesia, aohe hale kula, aohe Kumukanawai, aohe aupuni naauao, aohe oihana kalepa e like me kia we, aohe hae Hawaii e welo ana.  He ole loa no.  Me he keiki la o Hawaii i haalele ia.  Aka anao, ua loaa na mea a pau e ola ai, a e pomaikai ai ka lahui.  Ke hele mai nei na lahui e ae me na hoomaua, a me na oihana Kalepa, mahiai a me na hana hoonaauao, a ke noho nei malalo o ka malu o na lala o ka laau i kanu ia e kela poe kumu misionari mua loa; ke kukulu nei lakou i ka lakou mau hana maluna o ke kahua i hoonoho mua ia e na misionari; ke holo mua nei na hana a pau o ke Aupuni ma ke alanui i waele mua ia e Binamu, kakina me Wini a me ka lakou poe hoa lawehana.  He uani keia, a he hua no ka Pone E hoomanao mau loa ia ka la i ku mai ai na misionari mua me na kalaulu o Hawaii.  E mahalo ia, a e mahalo mau loa ia na inoa o na kumu nana i lawe mai a kauu i ka laau o ke ola iwaena o ka Lahui Hawaii.

 

            Ma ka waiho ana o Sam'l Wilcox i kana oihana Makai Nui no ka mokupuni o Kauai e hemahema loa ana ka oihana makai ma ia Mokupuni.  He Luna Aopuni o Sam'l Wilcox i mahalo nui ia no kona lawelawe ana i na hana i pili i kana oihana me ka pololei a me ka makaukau maoli no.  Ua oi aku ka maluhia o Kauai malaio o kana hooponopono ana mamua o kahi mau mokupuni e ae.  He kanaka hooko pololei oia i ke kanawai me ka wewo ole, a me ka noonoo naauao no hoi.  Aole i huhewa kana hana; a ua loaa iaia ka mahalo ia e ka poe noho pono.  a aole no paha i nele na hoino ana o ka poe haihai Kanawai.  O kekehi pilikia nui iwaena o ka oihana makai i keia wa, oia no ka holi ana o na makai mamuli o ka poe hana hewa, a lawelawe pu me ka poe kolohe ma ka uhai ana i na Kanawai o ka aioa.  He oiaio.  aole pela na mea a pau,  Ke koe nei no kahi poe makai a me na lii makai, He poe lakou i ku i ka mahalo ia.  a he naauao ka hana Aka, o kahi poe, ua ike pono ia no, in a e loaa ia lakou ka uku kupono no ka lakou ana, mahea ia ko lakou kahua?  Me kekahi mau apana o ka kou, ua ike pono ia o na makai kekahi e lawiawe po ana me ka poe on a e pili waiwai  Nolaila.  he mea pono ke haawi ia na hoomaikai ana i na kauwa iawelawe pono, a he mea pono i ke aupuni ke aua iho ia na kauwa o ia aoo e noho ma na oihana.  no ka mea, aia wele no ilaila ko kakou maluhia. 

 

            Ua hoopuka mai nei o Robert Hoapili Baker i kna palepale pane i na Kuhina ma ka olelo Hawaii, a e ike no ko makou poe heluhelu i kekahi kalai manao ana no ia palapala ma keia helu o ko kakou pepa.  ua lono wale ia mai.  ua olelo ae o Beker i kekahi makamaka, aole ka nana i kona inoa malalo o ua palapala nei.  Ina pela, aiala, he keu keia o na mea ano e loa o ka haawi ana'ku o ko kakou Lunamakaainana i kona inoa malalo o ko hai kalai manao ana, me he mea la nona ia; aole no hoi he kalai manao nona iho.  Pahea la auanei ke kau aku iluna o ke kahua o ka hana?  Nawai la ka hana, a nawai i ka inoa?  "Na o paha auanei ka wala, a na ia nei ka pe."

           

            Aka, ma ke kakau ana o Hoapili i kona inoa.  ua lawe mai oia i ka palapla a pau nona iho, a me he mea la, oia no ka makua o keia keiki weliweli ano e.  Ina e like ana na manao o na hoa a pau o ka Ahaolelo me keia palapala a Baker, alaila, o ka hoomakaukau koke no ia o ko kakou wahi Aupuni, me kahi koena mailuilu o ko kakou lahui, no ke kaua ana me na aupuni nui ma keia mua aku, ke hoea mai na kumuhana.  A ke hai mua mai nei o Baker, o na lahui i makau loa ia e ia, oia no ka poe Rukini, na Pake a me ka poe Iapana. 

           

            Ke olelo mai nei no hoi ka makamaka Baker ma ka aoao 14 o kana palapala:  "I hookahi pohaku no na manu elua." Aole nae oia i hoike mai i ke ano o ka manu, ina o kahi manu o kona ipuka hale e noho la, a i ole o ka manu paha o ka aina Rukini- ka aina i lohe ia he o hulu ko laila hana.  Ina nae ua hopohopo i ko kakou kulana me ko na aupuni nui, aole anei he mea kupono ke hookaawale ia i puu dala no ka hoouna ana ia Lutanela Hoapili Baker i na aina i hopohopo ia ma ke ano he kiu? Malia paha ma hope o ia hele ana e loaa hou ai kekahi mau noonoo maikai ae no ka hoopale ana i na enemi mai o kakou aku.

 

"PANE I NA HAIOLELO A ELUA A NA KUHINA."

 [Kakau ia no ke Kuokoa]

 

            O keia mau namala hopunaolelo e kau ae la maluna, oia no ke "poo" o kekahi kumumanao i kau inoa ia e Robert Hoapili Baker, i pai ia a hoopuka ia ma ke ano buke, nona na aoao he 18, a i hoolaha ia ae i kekahi mau la i hala iho nei mawaena o kahi poe o ke kulanakauhale nei (a makou hoi i hai mua'i e kamailio no ia mea.  ke puka ae ma ka olelo Hawaii;) a oai ua paka ae nei, a ua poha ka poka-pahu i nune nui ia, ke kamailio nei makou ma o ke kahua o ka Papa Pai.

            He mea hiki i ko makou mau makamaka ke hoomaopopo iho i ke ano o ka manao ma kona poo.  O na Kuhina i manaoia, oia no o S. G. Waila, ke Kuhina Kalaiaina, a me S, K. Kaai, ke Kuhina Waiwai; a o na haiolelo, oia ka haiolelo a Waila ma ka Hotele Hawaii, imua o ke anaina o ka papa aina paina a ka Loio Kuhina.  i kona kue ana i ka aie umi miliona, a me ka haiolelo kaulana a Kaai imua o ke anaina nui a hanohano ma ka po mamua iho o ka la koho balota Lunamakaainana, ma Kaumakapili, i kona hoike ana i ke kulana " makee pono kaulike" a kue i ka " Balota alii" a me ko lakou mau makemake aie $10,000,000 a me na papu me na pukuniahi; a oia kai hoino loa ia.  

 

Mamua o ko makou kamailio ana no keia "pane," e hoopuka e ae makou, o keia ke kahi o na apana manao hemahema o na olelo ana, hawawa ma ke kalai ana, a ano ole loa ma ka manao i ike ia e ko makou mau maka mai kinohi mai.  Ua hoao ia e kahi mea e mahele mai ka olelo haole mai, ana, no ka hemahema, ua lilo i mau olelo ano ole loa ka hapa nui.

 

            Ma ka hoomaopopo ana i ke ano, ke kulana a me na hiona o R.H.B., he hiki ke olelo ia, he kanaka oia i loaa ke kulana naauao, a he maokaka kona mau noonoo ana a kupono hoi ke hooholo ma na mea ana e pane ai, aka, e heluhelu iho kakou i keia mau wahi olelo ana me keia pane i ke Kuhina Waiwai, penei:

            " O ka makamua o ka haiolelo a ke Kuhina, ua kukulu oia iaia iho ma ke kulana ano pahaohao.  ma ka ae holookoa ana e noho malaio o ka mana o na haku a elua, me ka maopopo ole iaia, i ka la apopo ae e waiho aku ana oia i kana oihana, a hoihoi ia mai ke kulana kiekie i loaa iaia in a ka pomaikai o kona hanau ana.  a kau ia iho oia maluoa a lakou a o lakou hoi maluna on a.  aka hoi, hoohaahaa aku ia lakou ua kupono ia ma o ko lakou aoao, e aahu hou i ke kahiko i kulike me kona noho ana haahaa, a e hoonoho hou ia ia iwaena o ka papa o ka poe ana i kapa iho ai nona ponoi iho."

 

            Heaha ia ke ano o keia? E olelo ana anei ma ka lokomaikai ia ana e lohe manui na makaainana i kahi mau mea a lakou i moeahane ole ai he hoohaahaa ana iaia iho?  He oiaio anei he puaa na makaainana.  ka poe hoi na lakou aku ka hanohano i haawai aku i ua R.H. B. nei ma ke ano "Hou?' No hea mai keia noonoo ana, a pehea i hiki"  ai i ke kanaka o ke kulana like ke olelo he "poe noho'ua haahaa." Ina o ka kulana oihana ka mea i keikei ai, alaila, heaha ia kulana ke ole na makaainana? Ua olelo ia, he mau oihana hookoia i na haua a ka lehulehu, oia hoi na makaeinana.  No lakou ka aina.  no lakou na alii, no lakou ke aupuni,  a no lakou na Kanawai.  O na mana hooko.  Ua mana ma o na mahaainana; a in a he haahaa, he lapuwale a he hupo lakou.  alaila  o ka haahaa, lapuwale a hupo ana no ia o ke aupuni a me na oihana a pau.  Aka, he kiekie a he naauao ke kulana o ka lahui Hawaii, nolaila.  Ua ike ia e ko ke ao he aupuni naauao a kiekie o Hawaii.  E ke koko me ka io o ka aina, nau anei e hoolapuwale nei ia oe iho?  Aka, eia aku.

 

            Ua hoomaka ka mea nona ke kalaimanao ma ka hoopuka ana i kona manao no na nupepa; i like me na kamalii liilii, i ko lakou wa e paani kimo pohaku ai, aole lakou e kii i na pohaku kaumaha, aki.  lalau i na iliili mama, no ka mea, ua maopopo ia lakou, in a he pohaku nui, e kaumaha loa ana, a e pepe ka lima; peal keia kama i hoao ae nei e paani kimo me na huaolelo mama maluna o ka 'papa pai" ka mea nona ka hopunaolelo i ae ia e ka poe kuhipuuone o ke ao nei.  "Ua oi ka ikaika o ka makakila i ko ka pahikaua!" Aka, oia i oia e hoao ana e hoino i ka papa pai no ko lakou hooko ana i na Ioina o ia oihana, ua mae iho la ka nani o kana mau pua hoowehiwehi, a ike ia'ku la kona hiona olohelohe e hoike mai ane, he lili maoli ka! no ke kokua ana o na leo makawalu wiwo ole o ka papa pai i ka manao maikai o na Kuhina.  a kue hoi i kona mau manao i ku ole i ka a pono ana o ka lunaikehala o ka poi ia lakou ka hookele ana o na wahaolelo o ka lehulehu; aka, he mea makehewa paha ka hooloihi kamailio ana no ia mea, oiai, i iini ia no ka rose no kona onaona.  a i hoookae ia hoi ka pua kikania no ka hohono.

           

            No na mea e pili ana i na Kuhina, pahea la?  Ua hooikaika makou, ua hoopaupau a ua kawau ke kimo i ke kaheawai a na kulumaka hou i kau a mea o ke kupopou e loaa ke poo a me ka hiu o keia puhi.  he wahi mea hoi ia a loaa iho; me he la ua hookui ae la kona kino, a komo aku la kona hiu iloko no o kona waha ponoi, a nana no e hoeha iaia iho me ka ike ole i ka eha, i kau a mea o ka makapo o ka noonoo.

           

            E huhu mai ana a e nuku mai ana ia Kaai i ka haawi i kona alii i ka pohaku, a i na makaainana ka hoi ka barena; me ka hiki ole ke hna iho i kona manao oiaio maoli, e huli ae ma o a o ka pohaku ke pehi mai i na makaainana, a e kaili aku ka i ka barena na ke alii.  E i mai ana i ka hoohaahaa ino loa o Kaai i ke aupuni i ka halawai a kukakuka pu me na makaainana no ko lakou pono iho; a pau, i hou mai, he make e, he aloha, he uwe waimaka no ka lahui a me ka aina! E kapa mai ana i na huaolelo waliwali palupalu he mau olelo hoino, a he pono ole loa; aka, hoopuka mai la no nae i ke kuamuamu a homo pilikino; e i mai ana he mea pono e pau keia mau kuhina, a i hou mai no nae, aole lakou e manao ana mai ia ana ma ia ano; ua olelo ae he ike ponalo a mimino ko Kaai, aka, i hou mai, he akamai i ke alako ana i ka manao o ka lehulehu; hooia mai i ka makahiki 1952 aole, a he "ole" loa kanaka Hawaii e koe ana, aka, i mai no nae, no ka hoomau loa i ke ola o ka lahui ka $10,000,000! I mai oia, e kamailio nei, ke hooikaika nei a ke lui nui nei oia no ke ola o ka lahui, i hou mai nae, o ka papu, na pu kuniahi, na koa, na manuwa a me ke kaua ka mea nui loa iaia; i mai oia, aole makemake i na kaa mahu a Waila, aka, pane hou mai.  ano ka wa e hooholo i na kaa mahu; i mai oia aole lama ma ka papaaina o ka la 12 o Feberuari, aka , i hou mai, he lama no; i mai oia ua ike no oia i kana mea e kumailio nei.  aka hoike hou mai, aole oia i ike i kana mau olelo e kamailio nei ; mai oia o korna manao keia aka i hou mai, aole keia o kona manao;- a ke kali nei makou i kona i mai.  "owau no keia e ku aku nei,"  a pau.  pane hou mai, "aole keia owau e ku aku nei!"

            O ke ano ae la keia o ua puhi lapuu peluhope nei- a oi ole no hoi ke nahu ia ia iho- e hihi hoi oe he haumana na ka mauhee- ka ia hololua.

            Ua kamailio ae la makou me ka manao he makehewa ke kalai kuoo ana aku i keia kii.  he ano like me "Kalaipahoa" ma - aka, hoea mai ke kau Ahaolelo, ilaila makou e kamailio ai, a e hoike oiaio aku ai i ka puniu io a me ka puniu io ole, a i ke aloha io a me ke aloha hoomeamea!

            "I kou noho ana ma keia ao.  ekolu au mau mea e hoopaanaau - pehea, ia wai, a no wai- kau amaiho ana!"

            I Na Luna Pepa. - Ke kau leo aku nei makou i na luna a pau loa e hoolohe i keia leo- Mamua ae o ka hiki hou ana mai o na kii makana, ke kauoha aku nei makou e hoouna mai i na inoa a pau o ka poe hookaa palua mamua iho o ka pau ana o ka la 31 o Maraki i hala. i ole ai e ulolohi na hana.

            Ke kahuli leo nahe. - Mai ka hema mai ma ka mokuahi i ku mai ia, i kau mai ai ka wahine leo kahuli Miss de Vere a hookaulua iho la mao kakou nei.  E pahola ae ana oia i ko kakou poe hoohialaai puni mele i ka hoene nahenahe a kona kileo a me ke kaplili uneune puuwai.

            Mai kahului mai. - Ma ka hora 12 o ka po Poakolu nei.  ku mai la ke Kilanea Hou mai Kahului mai me ka lono no ka make ana o ka wahine a Conuwela opio o Waikapu ma ka po Poalua; ua hoouna ia mai oia e kii mai i ka ohana o ka mea i make, a ma ka hora 4 o ka wanaao Poaha nei, ua huli hoi aku oia no ia awa me kana mau ohua.

            O ka poaha e hiki mai ana, oia ka la hanau o ka Emepera o Rusia.  a e haawi ana ke kanikila Rusia ma ko kakou alo alii nei, he paina luana nanea a me ka lealea Europa ma ka Hotele Hawaii; ma ka po ana iho, e hoomalamalama mai ana ka manuwa Rusia e ku nei i ke ahi kao lele i ka lewa.

            Ka Moku Kaua Rusia. - Ma ka holo ana aku a ka moku kaua Rusia i ka pule i hala. no ka makaikai ana aku ma na moku o kakou ma ka hikina, e hoi hou mai ana no.

            He mahimahi hou. - Ua ku mai nei ka mokuahi hou nona ka inoa o Gussie Telfair, he mahimahi i ike ia kona holo ma na wai o Kaleponi, a he moku ia malalo o ka laina kaulana Ka Laina Hoku.  O na Agena maanei o kakou, o Woa G. Irwin &Co.

            Ua makemake ia na hoa a pau o ka Puaii pualu Prince's Owu e akoakoa ae ma ko lakou hale paikau, i ke kakehiaka o ka la 30 o keia mahina oia ka Poalima o keia pule ae; no ka wehe ana o ka Ahaolelo.  E komo mai na hoa a pau me ko lakou ma lole piha, oia ka papale opuu a me ke kuka piha &c.

                        Ma Ke Kauoha.

            O ka hope keia o Vona. - I keia pule e puka aku nei, oia ka hopena o ka moolelo o Vona, a o ka pau ana ia o ko kakou lualai pu ana me ia maluna o na kolamu o ke Kilohana; aka, e pani ia no ma kona hakahaka he uanea hou i oi aku i ka mea i pau.  O ka mea nana i kakau o Vona a pau iho la, oia no ko makou makamaka maikai T. K. Robert e noho kumu mai la i Hookena Hawaii.

            Pa Ilina o Lunalilo. - Ma ko makou ia puka mau o ka Poaono i hala.  ua lawe ia mai ka lono ia makou, ua eli iho ia kekahi poe iloko o ka Pa Ilina o Lunalilo, ma ke kauoha a ka mea nana e kiai nei ka maluhia o kona ilina, i lua no ka waiho ana iho i kekahi kino lepo, (kaikamahine ponoi a ke kia pa ilina) a mahope o ka hohonu ana, ua makaukau ke kino lepo e lawe ia mai a waiho iloko o ka lua, ua ike ia nae e kekahi poe, a ehaeha loa ko lakou naau no kia hana hookeikie, nolaila, ua lawe ia mai la ka lono a lohe kekahi o ko kakou mau pua 'lii, a ua lihaliha loa ia kona naau no keia hana. nolaila, ua kauoha ia aku ua poe ia e haalele ia wahi me ke kaulua ole, a e lawe i ke kino lepo ma kahi okoa e kanu ia.  Manomano ka haakei o ka naau o ka mea hookiekie.

 

Ma ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni.  Apaua 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Olelo k, o Wailuku.  Maui, i make.  Ua heluhelu ia au, waiho ia palapala noi a Piipo w, e noi ana e hooholo ia ka waiwai o Olelo k, no Wailuku Maui, i make, i na hooilina.  Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poalima, oia ka ia 4 o Iune 1880, ma ka hora 3 pm. ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka ia a me kahi i koho ia no ka hooiohe aua i ua nouoi la a me na mea kue ke hoike ia.      

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H. P A.

Lahaina, Maui, Apr. 1880      960-3t

 

Hoolaha Hooko Moraki,

Ma keia ke hoolaha ia aku nei, mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia iloko o kekahi palapala moraki i hana ia i ka la 17 o Maraki, 1879, a hooiaio ia ma ke Keena Hoona Aina o ke Aupuni, buke 60, ma na aoao 118, 114, a me 115 i han ia e J Costa ia W.H. Red a me J.P. Sisson, e lawelawe kalepa nei malalo o ka inoa Reed&Sisson, a no ka uhaki ia ana o ka aelike ma ua palapala moraki ia, nolaila, o ka aina i hoakaka ia ma ka moraki i olelo ia, e hoolalia ia a kuai ia aku ma ke kudala mhope iho o ka hala ana o na pale ekolu mai keia la aku.              REED&SESSION,

S.B. Dole, Lolo. Apr. 17, 1880.                      960 3t

 

Hoolaha a ka Lunahooponopono Waiwai.

 

Oka mea nona ka inoa malalo, ua hookohu ia i lunahooponopono waiwai no ka waiwai o Romilio Whitling i make; nolaila, ke kauoha ia aku nei na poe a pau i aie i ka waiwai i olelo ia, e hookaa koke mai, a o ka poe nona na koina iloko o keia waiwai, e hoike koke mai iloko on a mahina eono mai keia ia aku o hoonele mau loa ia lakou.

                        WILLIAM WRIGHT,

Honolulu, Apr. 24, 1880.                   90 4t

 

Hoolaha papa.

Okuu aina kuai o Keopu Akahi, e waiho ia ma Kailua, Kona Akau, Hawaii, ke hooiaha aku nei au, ua kapu loa ka hookuu wale i na holoholona komohewa, lio bipi, hoki a me ke kekake, ma ka hapalua pakahi o ke poo; o ke kao a me ka hipa, ma ka eono keneta pakahi o ke poo; a o na ano holoholona e ae, ma ka olelo pu ana me ka mea aina.

            JOHN KUPAKA,

Kailua, Apr. 20. 1880.                        960 1t

 

KUAI WAIWAI PAA!

O KA AINA

MA KA MOKUPUNI O MAUI,

MA KA

POAONO, APERILA 24,

 

Hora 12 awakea, e kuai aku ana au ma ke Kudala akea

I KELA APANA AINA

 

i ike ia he apana ia o ka aina i kapaia o KAMAOLE, e waiho la ma Kula, Mokupuui o Mauim nona na Eka he 23.            C.S. Bartow.

            960-1t.             Luna Kudala.

 

MAKEMAKEIA.

Ua makemakeia na Ili Bipi miko hou, ili Hipa a me na ili kao.  E uku la'ku ka uku kiekie ma ke dala kuike.

            HUGH MACKAY.

On a o ka Hale Hana Ilii ma Honolulu, kaholaloa.

Hale Leia, Pahu 49.    950- i

 

Hoolaha Oihana Wai.

Ke hai ia'ku nei ma ke akea, o ka poe a pau i hookaa ole ia ko lakou uku wai e pau ana i Ianuari a, 1880, a e waiho kaa ole nei a hiki i ka la 80 o Aperila, e pani ia ana ko lakou mau pono wai me ka hoike hou ole ia aku.

            J.D.FREETH, Luna Oihana Wai

Keena Oihana wai, Honlulu.  Apr. 23, 1880.  960-3t

 

OLELO HOOLAHA.

Kekahea hou aku nei au ma ke akea ia Mrs. Kamehaiku ka'u wahine mare e hoi mai, oial, ahiku ae nei makahiki o kona kaawale ana, aole i hai ia mai ka lohe no kona wahi noho ai a hiki i keia la, nolaila, ekolu mahina ka loihi i kahea ia mai keia la aku.   S. AUKAI.

Honolulu, Aperila 15, 1880.

 

Fea! Fea! Fea!

MA KA

LYCEUM,

Ma ka po Poalua e hiki mai ana, Aperila 27, e malama ia ana ka lulu kokua (Fea) o ka Luakini Bihopa, ma ka Lyceum, Peleula.  E hamama ana ka puka no na kamalii mai ka hora 44 a hiki i ka hora 6 pm., ma ke ahiahi e hamama ana na puka hora 7, hoomaka na hana i ka hora 7, hoomaka na hana i ka hora 7:30 ponoi. 

UKU KOMO-- 50 keneta

NA KEIKI -- 25 "

O ka Poe kamalii malalo o 7 makahiki, aole aku.  960 1t

 

OLELO HOOLAHA.

O na keena oihana lolo o ka poe malalo iho, e pani ia ana ma na Poaono a pau ma ka hora 1 p.m ma keia mua aku.  e hoomaka ana ma ka poaoao Feb. 7, 1880

            EDWARD PRESTON,

            CASTLE & HATCH,

            R.V. BICKERTON,

            W.C.JONES

            CECIL BROWN,

919-1T J.M MONEARKATT.

 

OLELO HOOLAHA.

EIKE ananei na mea a paa, owaa ka mea aona ka inoa malalo iho nei, ka papa ia aku nei no mua a paa, mai komo hewa aku maluna o kua aina kaai, ma Waipa, Hanalei, Kauai, a'u i kuai ai me Kanohokoa, a na kakau kope ia ma ka hoke kakou kope o ke aupuni.  O na hoolimalima ana a pau o ia aina e hai, e lilo ia he mea ole, a e ko'u hope i hookoluu ia name e malama i ua aina ia, ola o C J Malaihi.

KALOIKE.

Honolulu, Aperila 7, 1880.     936 22t

 

OLELO PAPA.

Eike e ka lehokeha a pau ke nana mai i kela hoolaha.  ke papa a ke heakape loa aka nei au i na kapaka a pau a me na holoholona.  aole e hele wale maluna e kua maa akea e waiho ia ma Kalihi, Oahu, no lana na noa o Kamanaiki a me Kahuahu a hwe wale i na mea ulu o kela a me keia ana e hope ia e kuu lona a'u i hookoha ai, oia e Akaoi, kaoloho i keia ieo e na makamake          ASTOMIO OOSTA.

Kalihi, Apr. 19, 1880. 952 3t

 

Olelo Hoolaha.

Ke kauoha ia aku nui na mea a pau i loaa na kuleana ia ko a ka PA ILINA MA ka WAIAHAO e hele koi mai a e hoomaemae i ko likuu maa pa.  ma'ake o na kuhiku ana a D Manuia. ka luna wana e kiai nei i wahi.  O ka poe hoolohe ole i keia.  mahope o ke kaii ana no ka wa kupono.  e manao ia aohe o lakou kuleana i a e ia is wekawe ka pei nona kaki e like me ka kakou i ike ai he pono.  911 1i

 

Aha Hookolokolo keikei o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka waiwai SS pale, o Waiamea i make kaooha ole.  Luna o ka Luoakanawai L.  McCally Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi mai e koko i lanahooponopono waiwai.  Ma ka kelahelu a me ka waiho ana wai o ka pelapela noi a S.W.  Kaaiholei o Waianae, e hoike mai ana o S. Pula no Waianae.  ma make kuoaha ole na Waianae ma ka ia 16 o Laumari 1890, a e noi ana e heawi la ka pelapela hookoha hooponopono waiwai ia S.W. Keaihelei.  Ua kanoha ia o ka Puakeia ka ia 6 o Mei hora umi 1880, oia ka aanawa i koho ia no ka hooioha ana i ua noi ia, imua o oa mnakana wai ia.  me ke keme Hookolokolo o keia Aha.  ma Honoiaia, a ma ia manawa a noa ia wahi no e heia mai ai pa mua a pau i pili e hoike mai i ke kumu.  loa he kama oaio ko kakoa, a ne o ia ia ai ua noi ia.  A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka Olelo Hawaii i ekolu pule ma ke Krokoa nupepa ma Hoooiaia. 

            Kekea ia me Honolulu, ko Hawaii Pae Aina.  Apr 9. 1880.

                                                            LAWRENCE McCULLY.

                                    Lumakamawai o ka Aha Kiekie.

            IKEA;                                                             959 3t

A.Ross Hope Kakauolelo

 

Aha Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono wa wai.  ma ka hana o ka waiwai a ke Kaha malama waiwai o Maluna k. he keiki ao ole.  Olelo kauoha e hoike i ke kumu ma ke noi e hookuhu i kahu malama waiwai.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Kalimahauna ke kahu malama o ke kino a me ka waiwai o  Ma keia ke kauoha ia nei, e hele mai ka poe i pili i na keiki oa oile nei. a me oa mea a pau i kuleana Hoko o ka waiwai i olelo ia imua o keia Aha ma ka Poakahi, ia la 23 o Aperila 1880.  ma ka hora 10 am.  ma ke keena hookolokolo o keia Aha ma Honolulu, ma ia manawa a ma ia wahi e hoike ai i ke kumu e ae ole ia ai ke noi i olelo ia.  A ua kauoha hou ia, e hoolahe ia ke kope o keia kauoha i elua pale mamua ae o ka ia o hoolohe ia ai keia noi ma ka Nupepa Krokoa, he napepa i pai ia ma Honollu. 

            Kakau ia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, Apr. 15. 1880.

                        LAWRENCE McULLY,

Ikea:                Lunekanawai o ka Aha Keikei.

A.Rosa, Hope Kakauoleo.  Apr  17, 959 2t

 

Aha keikie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka Hooponopono Waiwai.  Mokupani o Oahu, Hawaii Pae Aina. ia, ma ka waiwai o KAILI ELA (W).  I make.  Olelo Kauoha e koho ana i ia e hooiaio ai ka Palapala Kauoha. a no ka hoolaha ana.  no ka mea ma ka ia 18 o Aperila, M.H 1880.  ua waiho ia mai imua o ka Aha kekahi palapala  i olelo ia, oia no ke Kauoha Hope Loa o Kailiwela i make aku ia i a me ka Palapala Hoopii e noi ana e hooialoia kela alapala Kauoha a e hoopaka hoi ka Palapala Luoa Hooko no Cecil Brown.  ua waihoia mai e Kaapel.(w).  Nolaila.  ua kauoha ia o ka Poalima, oia ka la 7 o Mei, M N. 1880, ma ka hora 10 o ke kakahiaka, ma ka Rumi Hookolokolo o ia Aha.  ma A liinilani Hale ma Honolulu, oia ka ia me ka hora, e hooialoia'i ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no ia nui ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kue ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko.  A ua kauoha hou ia.  e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ka Erokoa he nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu.

            Kakau ia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, 15 Apr. 1880.

                                                                        LAWRENCE McCULLY,

            Ikea                                         Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

A. Rosa Hope Kakauolelo, Apr. 17. 1880      959 3t

 

Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuui Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Keaka Kuala k, no Lahaina, Maui, i make.  Ua heluhelu ia, a ua waiho ia ka palapala noi a H.Kaaiawahia.  ka luaahooponopono o ka waiwai o Keaka Kuula k. no Lahaina Maui, i make, e noi ana e hoapono ia kona moo-waiwai, a e hookuu ia ia mai ka oihana, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina.  Nolaila ke kauoha ia'ku nei na kanaka a pau.  Ke Pili, o ka Poakahi, oia ka ia 3 o Mei 1880, ma ka hora 10 am ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka ia a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi ia a me na mea kue, ke hoike ia.

            ABR.FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana 2 II P A

Lahaina, Apr. 5, 1880.            959 3t

 

Ma ke Keena o ka Luna kanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o J.Kalawe k, no Makawao, Maui.  i make.  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Pokahi Clark a me John Clark, e noi ana e hoonoho ia i kekahi lunahooponopono no ka wa wai o J. Dalawe k, no Makawao, maui, i make.  Noiaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Pealima, oia ka ia 4 o Iune 1880, ma ka hora 2 pm.  ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka ia a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua no noi ia a me na mea kue, ke hoike ia.

            ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

Lahaina, Apr. 9. 1880.                        959 3t

 

Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 3 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o S.M P. Kaleo no Waiehu, Maui, i make.  Ua heluhelu ia, a ua waiho ia ka palapala noi a nomaile w, e noi ana e hoonoho la ia i lunahooponopono o ka waiwai o kana kane make, oia hoi o S. M. P. Kaleo, no Waiehu.  Maui.  i make, Nolaila ke kauoha ia aku nei na kanaka a pau, ke pili o ka Poalima, oia ka la 7, Mei 1880, ma ka hora 9 am.  ma ka hale hookolokolo ma Wailuka, oia ka ia a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua no noi la a me na mea kue, ke hoike ia.

            ABR. FORNANDER,

Lunakauawai Kaapuni Apana 2 H P A

Lahaina, Apr. 6, 1880.                        959 3t

 

Ma ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Makoliku k, a me Ihu k, no Kipahulu, Maui, i make.  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a J. N Maii ihu k.  e noi ana e hoonoho ka Aha i kekahi mau Komoina a na lakou no e mahele a hookaawale i ko Ihu K.  kuleana hapaina Hoko o kekahi aina hui a laua me Makoliku k, no Kipahulu, Maui, i make.  Nolaila ke kauoha ia'ku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Puakahi, oia ka ia 17 o Mei 1880, ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma Hana, oia ka ia a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi ia, a me na mea kue, ke hoike is.

            ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

Lahaina, Apr. 7, 1880.            959 3t

 

Ma ke keena o ka Lunakanawai kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma'ke waiwai o Papuaa k, no Hana Maui, i make.  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala noi a Keliikipi k, e noi ana, e hooponopono ia ka waiwai o Papuaa k, no Haua, Maui.  i make, a e hooholo ia i na hooilina.  Nolaila ke kauoha la'ku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poakahi.  oia ka ia 17 o Mei 1880.  ma hora 10 am. ma ka hale hookolokolo ma Hana, oia ka ia a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonei ia, a me na mea kue ke hoike ia.

            ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

 

Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pea Aina.  Ma ka waiwai o Iaalaeia k, no Kuiaha Hamakauloa, Maui, i make.  Ua heluhelu ia a na waiho ia ka palapala noi a B.O. Keaiawai, e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o Isalaela k, no Kuiaha Hamakualoa, Maui, I make, a e hooholo ia ka waiwai i na hooilina.  a e kohe ia i kahu no na keiki oo ole o ua mea make ia.  Nolaila kekauoha ia'ku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poalua, oia ka ia 11 o Mei 1880, ma ka hora 9 am. ma ka hale hookolokolo ma makawao, oia ka ia a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua nonoi ia a mea na mea kue, ke hoike ia.

            ABR, FORNDER.

Lunakanawai Kaupuni Apana 2 H P A

Lahaina, Apr. 7, 1880                         959 3t

 

Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapani Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Rebeta w, no ilonomsno, Koolau.  Maui, i make Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka pelapela noi a Kalelepu k. o noi ana e hoonoho ia ia i lunahooponopono no ka waiwai o Rebeta w. no Honomano, Koolau, Maui, i make.  Nolaila ke kanoha ia ku nei na kanaka a pae.  ke pili, e ka Poakahi.  oia ka ia 10 o Mei 1880, ma ka hora 9 am ma ka hale hookolokolo ma Makawao, oia ka ia a me kahi i koho ia no ka hooloha ana i ua noaoi ia, a me na mea kae, ka hoike ia. ABR. NORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

Lahaina. Apr. 6. 1880

 

Ma ke keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Hauole k, no Wailuku Maui, i make Ua heluhelu ia a na waiho ia ke palapala noi a Heeia w. e noi ana e hoonoho ia i kekahi mau komiaiea. na lukoa e mahela a e hookaawale ke kuleana o na hauole k, no Wailuke, Mau, i make.  Hoiaila ke kaoeha ia aku nei na kanaka a pie ke pili.  o ka Poahma, ola ka la 7 o Mei 1880, ma ka Lora 10 am. ma ka hale hookolokolo ma wailuku, ola ka la a me kahi i kolo ia no ka hoolohe ana i na nonoi ia, a me na mea koe ke hoike ia

ABR. FORNANDER.

Lunakanawai Kaapani Apana 2 H P A

Lahaina. Apr. 6, 1880 960 3t

 

Ma ke keeaa o ka Lunakanawai Kaapani Apana 2 o ko Hawaii pae Aina.  Ma la waiwai e Peaiai k, o Wailuku Mani, i make.  Ua heluhelu ia a ua waiho ia ka palapala hoi a lohea k. e noi ana e hooponopono ia ka waiwai o puahi k, no Wailuke, Maui i make, a e houoholo ia i na hooiliua, Nolaia ke kauoha ia aku nei ma kanaka a pau.  Ka pili, o ka poalima, ola ka ia 7 o Mei 1880, ma ka hora 11 am. ma ka hale hookolokolo ma wahueu, oia ka ia a me kahi i kelao ia no ka holoholo ana i ua nonoi i e, a me na mea kue, ke koike ia.

ABR. FORNANDER,

Lunakanawai Kaapuni Apana 2 H P A

Lahaina, Apr 9, 1880 959 3t

 

JAMES M. MONSARRAT.

[MAUNAKEA.]

He Loio a he Kokua ma ke Kunawai.

 

IMUA O NA AHA HOOKOLOKOLO A PAU

o keia Aupuni E lawelawe ana no hoi ma na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i na palapala Sila Aina, ka hana ana i na Palapala Kuai, Hoolimalima a me ka hoaie dala ana.

            Deena hana maluna ae o ka halekuai buke o Wini me Robikana, Alanui Kalepa, Honolulu.

Jan. 3, 1880, 944 1v

 

OLELO HOOLAHA

Mai ka la i aku o Ianuari, 1880, he

ELUA DALA

Ka uku o na ouaa oneki malana o ka mokuahi JAMES MA. KEE mawaena o na awa o Oahu a me na awa o Kauai.

941 tf T.E.FOSTER & CO. (Poke ma.)

 

ASA KAULIA,

Loio a Kokua ma ke Kanawai.

Ua makaokae au e lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu E loaa no au ma Koolaupoke, Heia.  a ma Honolulu i kekahi wa Hooko la na kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka hikiwawe.

 

DR. RODGERS,

OIA O

KAUKA LOKEKE.

Ua hoonee ae nei i kona keena oihana mai ka hale ae o Ailuene ma Meinkahaae a iloko o ka Hale Mu, heia 54 slsnui Papa

            Ma key hope e hoomakaukau ana ke Kauka i kona mau Laau ponoi a puunaue aku i ka poe kii mai.

            O kona kaie nohu, ana no ma ka pa o ka Holele Hawaii, ma kahi i noho mua ai. 881 tf

 

KALE KULIKA,

LUN HOOIAIO PALAPALA KUAI,

Molaki, a me na palapala oia ano.

LUNA HOOIAIO PALAPALA

Aelike mawaena o na Haku me na Kauwa.

Luna Haawi Palapala Ae Mare

Ma ke kihi o ka alanui Moiwahine me Kaa humanu, kulanakauhale o Honolulu, ko Hawaii Pae Aina. 906 tf

 

J. W. M. POOHEA.

He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

No na kanaka a pau imua o ka Aha Apana a hiki imua o ka Aha Kaapuni ma ke keena no ka Mokupuni o Molokai; a he Agena Hooiaio Palapala kepa no hoi no ia Apana.  E hookoia na koi-i a ka makemake me ka eleu loa.  E loaa no au ma ko'u home ponoi oia o "Kalauonaona." ma wawaia, a i ole ia, ma ka Hale Hookolokolo ma Puko

895 1y 25.

 

HOOPANEE KE KUAI A KA LUNA HOOPONOPONO I KA WAIWAI PAA.

Ua hoopane e ia ke kuai ana o ka waiwai o Charles Kanaina i make i hoolaha ia no ka Poaono.  Aperila 3 1880, e hoolaha ia aku no ma ke akea ka manawa e kuai ai.

W.C.PAREE,

Lunahooponopono ma waiwai o C.Kanaina.  867 tf

 

NO KE KUAI AKU.

Aia he mau apana aina e waiho ia ma Kahakuloa. Mokupuni o Maui, no M. Kanui iakou mamua; a e kuai ia ku ana lakou i ka poe makemake ma ke kuike kekahi hapa, a ma ka hoaie kekahi hapa, e niuau ia

953-2m-961  HENRY WATERHOUSE.

 

HOOLAHA HOOKAPU KAI LAWAIA.

EIKE auanei na mea pau ma keia, owan o Akowai, ke hookapu a ke papa aku nei i na mea a pau.  aole e lawala ma ke kai o Honou luii a hiki i I'uoloa, kahi a'u i hoolimalima ai.  Ua hookohu aku au ia Kaili i luna no ke kai o Puuloa; a in a o ka poe a pau e makemake ana e lawaia.  e hele mua me kaili e olelo ai a holo. A o ka mea kue i keia e hoopii ia no ma ke kanawai.  Na'u na  AKOWAI,

 

KE haawi aku nei au i ka mana ia Piopio k, a ke hoolilo nei au ia la i luna nana e hooponopono na Loko a me ke kai ! awaia a me ka aina hana paakai ma Puuloa Oahu.  He mana kona e lawelawe koke i na hana a pau i pili i keia mau mea.  J. I. DOWSETT Kimo Pelekane.

Hoaouliuii.  Mar. 25, 1880.  946 tf

 

AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai Ma ka waiwai o Kainoa Uu k, o Waimea, Kauai, i make kauoha ole.  Imua o ka Lunakanawai Kaapuni ma ke Keena.  Olelo kauoha e hooiaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Wini k. o, e hoike mai ana o Kainoa Uu no Waimea.  Kaui, ua make kauoha ole ma Waimea ma ka la 23 o Septemba 1879, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu lunahooponopono waiwai ia 8. Puniwai Ua kauoha ia o ka Poalua oia ke la 16 o Mei 1880.  I ka hora 10 kakahiaka oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi ia, imua o ua lunakanawai ia, ma ke keena hookolokolo o keia aua, ma Koloa a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, in a he kumu oiaio ko lakou.  e ae ole ia ai ua noi la, a o keia olelo kauoha e hooiaha ia ma ka olleo Hawaii ii ekolu pale ma ke Nupepa Kuaokoa.  he nupepa ma Honolulu. 

Kakau ia ma Koloa, ko Hawaii Pae Aina.  Maraki 29, 1880.

JACOB HARDY.

958 3t Lunakanawai Kapuni Apana Eha.

 

Aha Hookolokolo Kiehie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai Ma ka hana o ka waiwai o Elizabeth K. Ulukou o Honolulu i make, ma ke keena.  Imua o ka Lunakanawai Nui Harria.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike o Charles H. Judd lunahooponopono o ka waiwai o Elizabeth K. Ulukoa no Honolulu i make, e noi ana e apono la na hoolilo he $557.07, a e hoike ana o na mea i loaa mai ia ia he $567.07. a e noi ana a nana a apono ia keia mau mea. a e hokuu ana ia ia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ia ano.  Ua kauoha ia, o ka Poakahi, ka la 10 o Mei 1880, ma ka hoe umi o kakahiaka, imua o ua iunakanawai la, me ke keena ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oia kahi a me ka namawa i koho ia no ka hoolohe ana i ua noi ia, a me ka papa hoike i olelo ia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, in a he kumu io ko lakou, e ae ole ia ai ua noi ia.  a o keia kauoha ma ka olelo Hawaii, e pai ia maloko o ka Nupepa Kuokoa" he nupepa i pai a hooiaha ia ma Honolulu, i ekelu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.

Kakau ia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, i keia la E a

Aperila, 1880.

CHAS C. HARRIS.

Ikea:  Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.

A.Rosa, Hope Kakauolelo o ka Aha Kiekie.  938 3t

 

Ma ko'u kookohu ia ana mai e Hon. A. Fornander, Luaa kanawai Kaapuni o Maui i Lunahooponopono no ka manawa ma ka waiwai o Andre Walter o Lahaina, Maui i make.  nolaila, ke kauoha ia aku nei na poe a pau i aie i ka mea i make e hele koke mai e hooponopono i ko lakou mau aie me ka hoohakalia ole; a ke kauoha pu ia aku nei no hoi ka poe a pau he mau koina ko lakou ma na waiwai la e hele koke mai lakou Hoko o na mahina ooo mai keia ia aku, a i ole lakou e hele mai, e hoole loa ia aku no.

H. TURTON,

Hana ia ma Lahina, Mar. 29, 1880

 

Olelo Papa.

Ke hoike ia aku nei ka lohe i na kanaka a pau, aole e hele a lawe wale i na mea aiu o keia a me keia a no a lawaia hoi i na ia o na kai lawaie o ke mokupuni o Kahoolawe me ka loia ole o ka ae mai ia maua aku; oea, ua iho mai ia mana ka hoollmailea oia wahi mai ia E H aheu mai.  E hoolohe i keia kauoha o pilikia auane.  O maua no

A D COURTNEY,

W H CUMINGS.

Honolulu, Aperila, 5, 1859.  958 4t

 

KUAI KUDALA A KA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI.

MAMULI o ke kauoha a W H Halatead.  Lunahooponopono o ka waiwai o kapihe, e kuai kudala aku ana au, ke hiki i ka la 24 o Aperila, 1880, Lora 12 awakea, ma ko'u keena kudala.

I Apana Aina, ma Honolulu, oia mawaena o alanui Emma me Pupu, mahope iho o ka pa o H L Eheidou.  He hepaha eka paha E nioau ia. O S BATO.

963 3t  Luna Kukdala,

 

KAI LAWAIA O HEEIA KOOLAUPOKO, OAHU.

 

KE hai ia aku nei ka lohu i na kanaka a pau loa, aole e hele a lawe mai piha i pa ia o keia me keia ano Hoko o oa Kai Lawale e Heeia, Koolaupoko, a o ka poe ia lakou na Kai Hee, e hoopoloia lakou i ka lakou lawaia ana ma ka Hee wale no, me ka hooiako ole ma ko lakou lima i na pono lawaia o na ia e ae, a ke haawi pu ia aku nei ka mana piha ia Puaalki e hopo, a hoopii paha ma ke kanawai ma ko'u inoa i na mea a pau e kue ana i keia e pilikia no.  E hoolohe ka pono o haawi la i ke kilo, a na ke kilo aku i ka Hamuku, na ka Hamuku aku noho i ka hale Paahao.

9 KAALE.

(Kenohiki no ka manawa.)

Neeia, Apeila. 6, 1880.  959 4t