Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 17, 24 April 1880 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

E.  Weller

MEA  HANA  WATI.

ALANUI KAAHUMANU.

938      Honolulu     ly

 

      PAPA!  PAPA!

NO

ALLEN & ROBINSON

 

UA WEHE AE NEI MAUA I

PA KUAI PAPA

MA

KA UWAPO O PAKAKA

 

Na Papa Ulaula o na ano a pau,

Na Papa Paina o na ano a pau.

Na Pili Hale Ulaula.

  Na Pili Hale Keokeo.

Na Pepa Hoonani Hale,

Na Pepa Molina.

 

Na Pena a me na Aila Pena!

 

NA KUI O N ANO A PAU.

 

NA PANI PUKA a me

NA PANI PUKA ANIANI.

                        NAPANI PUKA a ma

                  NA OLEPELEPE

 

NA LAKO KUKULU HALE

 

O NA ANO A PAU!

 

K KUAIIA MA KE

 

KE KUMUKUAI HAAHAA LOA

O keia Makeke.

ALLEN & ROBINSON

Honolulu, a u. 1, 1879                       853 tf

 

LOLE MAKEPONO

Ke Kuike.

E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE!

E LAA NA

Ahinahina, Kalakoa, Keokeo, Leponalo, Pena, Aila, Aniani,

 

HA MEA PIULA!

 

KOPA, AILA HONUA, AILA HOOMALOO

Kui Kakia, Pakeke,

Tabu, Kaula, Noho Lio,

Hulu Palaki, na Pulumi.

A HE

AGENA NO HOI NO NA MOKUPUNI O HAWAII NEI NO NA

Lainakini-nao,

Lainakini Maoli,

Palule Kalakoa,

Alapia, Kelepa, Kilika.

                                                      Na lole kupono i ka wawae,

                              Palule Huluhulu

                                    Na Lole Huluhulu,

                                                            Na Lole no ka hoohehelo ana

                                          Lipini, Lihilihi, &c.

LIPINE, LIHILIHI, &c.

 

A ME NA

 

Mikini Humuhumu Makepono Loa!

A HE

MAU MEA AI KAHI

Ka Palaoa, Kopaa, Raiki, Pia, Hoohu, Paakai, Huaala, Pia Kulina, &c.

 

A he Laau Lapaau Kaulana Loa

A Dr. Jaynes.

Laau Kunu, Laau Hoomaemae Koko, Laau Hoopau Naio, Penikila, Huaale.

A ME NA LAAU HANO, A PELA'KU!

840 tf

 

KALE NILEKONA.

KAUKA LAPAAU,

Keena ma ke @i@i o Alanui Papu me Hotele,

HONOLULU.

O na mai o ka Maka, Pepeiao a me ka Puu.

UA MAKAUKAU OIA MA @ LAWELAWE ANA

@4@                                                                                                                                             ly

 

He Nui Anei Kou Makemake i na

Mekini Humuhumu Lole?

Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai

:o:

 

KAKELA A ME KUKE.

A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano MEKINI a WHEELER a me WILSON, mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o ka mea hookahi.

Ka MEKINI a SINGER,

 ma ke $50 pakahi, a me ke ano

MEKINI a WILCOX me GIBBS,

ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai.

      I mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, e naue mai no ma ke kuihe ole, a e ike no oukou iho.        862 tf

 

KO BIHOPA MA

BANAKO MALAMA DALA!

      E MALAMA NO MAUA I KE DALA O na kanaka maloko o ka Banako, penei:    Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $300 a emi mai paha, alaila, e uku mana i eono hapaha@@@@i ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona ohi ana, ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu malama a keu paha.  Aole akupanee e helu ia no ka hakina o ke dala hookahi, aole no hoi no ka hapa malama.

      Ina ohi koke oia i kana dala, aole i hala na malama ekolu aole ukupanee.

      Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu la mamua o kona ohi ana, a o kana Buke kekahi ke laweia mai.

      Ma ke kikoo wale no a ka mea dala e haawi ai i kana, a o ka Buke kekahi ke laweia mai.

      Ma ka ia mua o Sepatemeba i keia makahiki a i keia, e houluulu ai i ke dala, a e huipula ka ukupanee me ke kumupaa o na dala i hoomoeia no na malama ekolu a keu, a mahuahua, ke kumupaa e loaa i ka ukupanee.

      Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300, alaila, hooholo pu ka olelo.

      E weheia ka Hale Uanako i na la hana a pau.

            831 tf                                                                                 BISHOP & Co.

 

ANO NO I LOAA MAI NEI!

Na Kaa Lio

Holo Lealea!

      Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku, mai ka Hale Hana Kaa mai o ka Hui o Cortland ma Nu Ioka.

                                                                                                      DILLINGHAM & Co.,

            876 tf                                                                     Na Agena kuai ma Hawaii nei.

 

PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO

O KA

MOKUMAHU HAWAII

"LIKELIKE,"

KAPENA KING.

Poalua, Apr 27, hora 5 pm……………………………………….Hilo

Poalua, Mei 4, hora 5 pm…………………………..Kapuni ia Hawaii

Poalua,   "   11,    "   " pm…………………………………………Hilo,

Poalua,   "   18,    "   " pm…………………………..Kaapuni ia Hawaii

Poalua,   "   25,    "   " pm………………………………………….Hilo,

Poalua Iune  1,     "   " pm……………………………Kaapuni ia Hawaii

Poalua,  "     3,      "   " pm…………………………………………Hilo,

Poalua,  "    15,     "   " pm……………………………Kaapuni ia Hawaii

Poalua,  "    21,     "   " pm………………………………………….Hilo,

Poalua,  "    29,     "   " pm……………………………Kaapuni ia Hawa

 

AOLE AIE NO NA UKU OHUA?

 

      Ke hoole ia aku nei ka ale n na uku ohua, a ke hoike ia aku nei i ke akea, ina he mau paiki, akana a puolo hooili ko lakou e pono e hoailona ia me ka moakaka pono; aohe no e ae ia ka lawe ana i na okana, paiki a me puolo i hoailona ole la ke ole e kakau ia ka loaa ana mai.

 

HE KUIKE KA UKU UKANA.

 

      Ma ua ukana a pau a na makamaka, e pono e uku mua a.  A e hookoia no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i makemakeia.  A e malama ia no me ka makaala na ukana, paiki a no na puolo, lio, pipi a me ka hoki.

 

      E hooilona ia me ka moakaka na Pahu

Rama a me Waina.

 

      O ka poe no lakou na ukana o keia ano e pono e hoailonaia me ka moakaka, a i ole e kakauia me ka moakaka ka loaa ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.

      O na k@na no ua pilikia a me na poho, e pono e hoike koke ia mai iloko o ka malama hookahi.

      Aole e na ae na hookele kaa, ua keiki a me na mea like, e pililuna o ka mokuahi i ka @a e pili mai ai i ka uapo, aia wale no a pau na ohua @pakeke i ka lele.

      No ke ake nui e hoopomaikaiia ka lehulehu kaahele, ua hoolohi ae nei na ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa o ia Mokuahi e like me maluna.

 

Ma ka Hale Oihana e loaa'i na Palapala.

 

      Aole keena o hope e lilo, ala wale no a kaa mua mai ka uku moku.  Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai.  A hookaaia ka uku ukana ka na e nona aku ai.

 

      O ka poe a pau i ole ma ka halekuai White House e ku nei ma ke alanui Nassau, malalo o ka malama ana a S L Lewis i make iho nei, e oluolu lakou e hookaa koke mai ma ke keena hana o M Phillips & Co, ma ke alanui Kaahumano, Helu 11, a o na ale i uku ale i aku ole ia mai iloko o na la Kanakona, e waiho la aku no ma ka lima o ko makou holo nana o ohi mai ia mau mea.                      M PHILLIPS & Co.

            j@@@@@@@

 

KAKELA a me HAKI.

      O KAKELA OPIO A ME F. M. HATCH, ua hui laua ma ka lawelawe ana i ka oihana Loio Ua hiki ia laua ke ka imua o na Aha a pau, mai ka Aha Hoomalu a hele @aua.  A e lawelawe no hoi ana na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i ua Palapala @ila Aina, ka hana ana i na Palapala Kuai, Hoolimalima, a me ka Hoale @@la ana.                                    W. @. CASTLE, Luna Hooiaia Kope.

      Keena Hana, maluna ae o ka Halekuai o Dillingham & Co.

Helu ST, Alanui Papa.                                                             3 @@@

JNO. LOTA KAUKUKOU.

LOIO A HE KOKUA.

      Ua makaukau au e lawelawe i na @ihia a pau o @@la a mau keia ame Hale o na

Aha Hookolokolo a pau o kula Aupuni.  Ua hiki no hoi ka hana i na palapala a pau e pili ana i ka Oihana Loio me ka eleu.  E loaa no au @@ Heeia Koolaupoko, a me Hoolele no hoi i kekahi manawa.                            901   if

 

OLELO HOOLAHA.

      EIA iloko o ka Pa Aupuni, ma Kaholaloa, Honolulu, Oahu.  6 Lio e kuai Kudala ia ana ke hiki aku i ka la 27 o Aperila, hora 12, awakea Poalua.  Lio kane eleele, 3 wawae keokeo, akau UI:  hema S. Lio kane Puakea, Laekea, akau Hao ano e, hema @.  Lio kane ulaula haaliuli, akau.  Hoa ano e: hema II.  Lio kane ulaula lokia laekea.  4 wawae keokeo, akau.  Hao ano e hema, @.  Lio wahine ulaula laekea, 1 wawae keokeo , akau,  Hao ano e.  Lio kane keiki hulupala, aole kuni.

                                                                                                            A.B. Kaaukuu

Kaholaloa, Apr. 22 1880.                                                                                     1t

HAULE A NALOWALE!!

Ma ka Pa@aki o ka la 8 o Aperila nei ma ke Kala Kaha@a.  Ahemai  P@@walea ua haule a nahowale ke PALULU MAKA PALE AI!! o na Kahi o ka Ohana Kuai Ahi.  O ka mua a mau mea e kahoi mai ana ma keia Keena e aku pono ia oia.

                                                                                                                        960 ti

Hoolaha Hooko Moraki,

      Ma keia ke hoolaha ia aku nei, mawuli o kekahi mana kuai i loke ia poho a kekahi palapala ia moraki i hema ia i ka la 31 o Oct 1875 e Aberahama Kaai ia Alex J Cartwright, i kakau hope ia ma ka hale 66, ma na aoao 33@  a me 360, a no ka uhaki ia ana o na olelo aelike i hoakaka ia mea ua palapala moraki la, nolaila, o na waiwai, ka aina a me na pono a pau i hoike la ai ua palapala moraki la mahope iho o ka hala ana o ka manawa i ae la e ke kanawai, e kuai la aku no ma ke kudala akea no ka uhaki ia o ua olelo aelike i hoike mua ia ae nei.

      O ka aina i hoike la ma ua palapala moraki la, aia no ia ke waiho la ma Kanuku, Manoa, Oahu, i hoakaka ia ma ka palapala Sila Nui hela 7170, kuleana helu1 354.

                                                                                                      ALEX J CARTWRIGHT.

      Cicil Brown, Lolo o ka mea nona ka moraki.

Nanaia ma Honolulu, Aperila, 10, 1880.                                                   950 lt

 

Hoalaha Hooko Moraki.

      MA keia ke hoolahaia aku nei, mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia iloko o kekahi palapala moraki i haea ia ka la 26 o Dek 1876, e Kikipa a me Maria Kikipa kana wahine ia Alex J Cartwright, i kakau kope ia ma ka buke 49, ma na aoao 180 a me 161, a no ka uhaki ia ana o na olelo aelike i hoakaka ia ma ua palapala moraki la, nolaila, o na waiwai, ka aina a me na pono a pau i hoike ia ma ua palapala moraki la mahope iho o ka hala ana o ka manawa i ae la e ke kanawai, e kuai ia aku no ma ke kudala akea no ka uhaki ia o na olelo ailike i hoike mua la ae nei.

      O ka aina i hoike la ma ua palapala la moraki la, aia no ia ke waiho la ma Kaneohe, Kookaupoko, Oahu, nona na eka he 356.                  ALEX J CARTWRIGHT.

      Cicil Brown, Lolo o ka mea nona ka moraki.

Hanala ma Honolulu, Aperila 10 1880.                                                           959 4t

 

      KUAI MAKEPONO.

E HELE, NO KA WA.

      OWAU o G. ASEE ka mea nona ka waiwai o ka Halekuai ma ke alanui Makeke, Wailuku, ke hoike aku nei au imu a o ka lehulehu, e kuai aku ana au me ka makepono a me ka haahaa loa o ke kumukuai i na waiwai a pau o ko'u halekuai, i na mea a pau e kipa mai ana iloko o kuu halekuai; a e ike lakou i ka olaio o keia mau olelo.  Nolaila, ano ka wa no oukou e na opio o na Waieha e i aa ai ia oukou o na mea makamae me ke kumukuai haahaa loa.                                           G. ASEE

959 4T*

 

MAKEMAKEIA.

UA MAKEMAKE IA NA

ILI BIBI MIKO HOU

A ME NA

ILI KAO

E haawiia ke kumukuai kiekie ma ke dala kuike e

                                                            HUGH MACKAY.

Luna o ka Hale Hana Ili ma Kaholaloa, Honolulu.

      E kuai ia aku na Huluhipa he nui wale ma ke kumukuai makepono no ke dala kuike.

      Honolulu, Feb. 16 1880.                                                                      951-tf

 

OLELO HOOLAHA.

      UA papa ia na mea a pau, aole e komo hewa a lawaia ma lawaia ma na kai o ke Ahupuaa o Honouliuli, mai Puuloi aku a hiki i Waimanalo, ma ka mokupuni o Oahu, apana o Ewa.  Ua hookohula o AARONA HATTON i luna malama no na kai lawaia o Honouliuli, aohe mea e ae.

      Kakauia ma Honouliuli, Oct 9, 1879.

            933 tf                                                                                 JAMES CAMPBELL.

 

CECIL BROWN.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

      AHE AGENA no ka Hooiaio ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu.

      Helu 8, Alanui Kaahumanu.     Honolulu, H. P. A.             2y

 

NU HOU! NU HOU!

MA HOPE AKU O KA LA 10 IANUARI, 1880, E HOOmaka ana makou malalo o na rula

DALA KUIKE,

I ka Loaa ana aku o ka Waiwai i ka Mea Kuai

 

E hookahua ana makou i ka makou oihana

malalo o ke DALA KUIKE, e

kuai ia aku ana na lako waiwai

a pau no ke Kumukuai malalo iho o ka

MEA I IKE IA MAMUA

E LIKE ME KA LILO.

He Huina nui ko makou o na Oo, Kopala, Ho, &c, &c. i kuai ia mamua ae o ka hoopii ia ana o ka auhau o ka poe nana i hana.

 

HE MAU LAKO NUI KO MAKOU

O NA

PALAU

A makou e kuai aku ai no ka $7 a hiki ka $7.50 Malao iho o ke Kumukuai mua no keia a me keia PALAU.

      Ano ko oukou manawa kupono e loaa ai na waiwai makepono loa.

E hele mai Hookahi.  E hele mai a pau loa.

                                                DILINAHAMA MA.

      942 tf                                                                           37 Alanui Papu.

 

RICHARD F. BICKERTON,

[PEKETONA.]

LOIO a he KOKUA ma ke KANAWAI!

      E HELE ANA OIA IMUA O NA AHAHOOKOLOKOLO a pau o keia Aupuni ma na ana hikia a pau, ina paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuni e ae.

      Ua makaukau mau oia i ka hana ana i ua Palapala pili kanawai o keia a me keia ano.

      Ua hiki no hoi iaia ke hoale dala aku ma ka moraki ana ina aina, ma ka ukupanee haahaa loa.

      K hanaia ua hana me ka lakiwawe a me ka aku haahaa.

      Keena hana, Helu 15 Alanui Kalepa, elua paka ma o aku o ka hale kaaka o Kaaka Mi@@@ole.                                                                 @@@ ly

 

AINA KUAI A HOOLIMALIMA.

      He Kanalima Kamanao eka alua ma l@ilei.  (Makai iho o ka Halepaakao.) He loko ia Aina Kalo, Aina kau Paakai, @lua kula a me ke kai.  A me kekahi mau aka aina ma Pel@@ia, he aina kala, aina kula a me ke kai.  He ele@@ ke kuai ana.  E aiaau ia.                                                                           J. H. CONEY, (Keai)

      Honolulu,                                                                                @@@ tf

 

Nuhou o ko na Aina e.

Aekai o ka Pakipika.

      I ke kanalima o na la hoomanao o ka ekalesia Moremona, ua akoakoa ae lakou e noonoo i kekahi kumuhana, a he 80 poe i koho ia e kipa ma Europa a me ka Hikina e hoohuli ai.  Ua olelo ae ke poo o ka ekalesia, oia o Oresona Palaika, o ka hopena o ke ao nei, aia i ka umikumamakahi makahiki.

Na Mokuaina Atelanika.

      O ka mokumahu Syria mai Nu Olena ae no Livapula, me 5000 pena pulu ua poho ma ka moana a okaoka liilii, e ole ka mokumahu Gelert pakele ai ke ola o na luina a me ke kapena.

      Ua manao wale ia e kipa aku ana ke alii o Siama i Amerika iloko ae nei o na malama o lulai a me Augate.

No Amerika Hema.

      Ma ka hoike a na nupepa o Panama, ua halawaiaku ka poe puali koa Kile me ka poino nui ma kahi kokoke i Mokuega.  Ua manao ke Kuhiaa Kaua, e hoopioloke i na koa Peru, nolaila ua kauoha ia na puali koa Kile e hele i ka po e lele kaua aku maluna o na Peru.  Aka haule iho la ia iwaena o na puali kiu o kona enemi me akahi regimana koa nona ka nui 1,200 kanaka, a he 67 wale no i pakele mahunehune aku.  O ka nui o ka poino o na Kile, 1,300 i make koe ka poe i hoeha ia a lawe pio ia.  O na moku kaua Husaka a me ka Magelana i lele kaua aku ai maluna o ke kulanakauhale o Arika, he 25 i make a hoeha ia; o ke kapena o ka Husaka a me elua aliikoa kekahi iloko oia poe.  O ka moku kaua Manco Capac, e hali ana i na pukuniahi Amerika i milikaa ia a nemo, ua kiola aku la oia i na poka i ka Husaka iloko o na manawa he umi me ka hala ole i ka manuheu o kona kino, ua weluwelu kona aoao a hakihaki na kia, oiai ka Manco Capac a me na pakaua o ka aina aohe he wahi i poino; he nui nae na hale o ke kulanakauhale i hoohiolo ia, a make he lehulehu wale o na kanaka.  Ma keia hooili kaua ana, aole i komo ka noonoo i ka poe Kile e kiola i na poka wela e puhi i he kulanakauhale.  He elua mau moku kaua Kile i kipa aku ma kekahi mokupuni lepo manu, a papa i ka hoopiha ana o iwakalua moku me ka lepo manu.

No Farani.

      O ka poe hoomana lehulehi i ae ole ia maloko o Farani he 384 ka nui no na kane, no lakou na lala he 744, he 602 no na wahine no lakou na lala he 14,003.  O ka nu o keia poe aole he poe Iesuita, a e nonoi ana lakou i ke aupuni e hoomana ia mai lakou e lawelawe ma ka hoomana ana.

      Na Wahine Noeau o Farani.

      E hoike ana kekahi nupepa o Farani i ka papa hoike o na wahine noeau ma ke kaha kii a me kekahi mau oihana hoonaauao e ae.  O ka nui o na wahine he kakau ka lakou oihana he 1700 ka nui, a mailoko ae olaila, 1000 o lakou he poe hooponopono buke a me ka hoopuka mooelo, 200 poe haku mele a me 150 poe hoopilipili o kekahi mau oihana naauao e ae.  O ka elua hapakolu o keia poe wahine, ua hanau ia maloko o na palena o Farani.  O na wahina kaha kii, ua oi aku ko lakou nui imua o ka poe kakau; a me keia poe, ua hoohui ia mai he 2,150 poe pena kii i hoikeike ia ma Salona.  O ke koena iho; 754 poe hoohee lepo meli, 602 poe kaha kii pena, 193 poe kaha kii i hoouuku ia, 180 poe kalai kii, 494 poe pena hoohiluhilu i na mea i hoohee ia.

No Geremania.

      Ua heluhelu alua ia ka bila puali kaua a ua pau, a ua apono ia ke koena o na kumuhana me a hoololi ole ia.  O ka hoololi e hookuu akea ia na kahuna pule mai ka oihana koa ae, ua hoole ia.

      E hoike ana kekahi pepa o Geremania, o ka nui o na kea hoohanohano i haawiia ia Bisimaka o kela a me keia ano he 470, a i na e hoonoho lalani ia, ua uhi ia ka loa o na iwilei ewalu.  O ka mana hookahi aole i komo iloko o keia hoohanohano ana i ke kuhikuhi puuone Bisimaka, oia o Bertania Nui.

No Rusia.

      Ua pani ia ke Keena Paipalapala e na makai ma Semoleneka i Sana Petereboro, Rusia, a ua hoopaa ia kekahi o kona mau luna hoopuka.

      Ua lilo i mea kamailio nui ia ka hoomakaukau kaua ana o Rusia me Kina.  E hoike ana hoi kekahi nupepa mai @@@@@@ ao, ua noinoi aku o Rusia i ka Moi o Burema e komo pu mai me ia ma ke pale ana aku ia Kina, a he mea hoi ia e hiki ole ai i na Pake ke komo nui ae ma Kuldja.  Iloko o keia malama, e haalele aku ai kekahi elele Iapana i ke kulanakauhale o Tokia no Sana Petereboro, no ke kukakuka ana paha maluna o ke kumuhana me Kina.

      Ua makaukau loa o Rusia e hooholo aku he elima o kona mau moku kaua nui a ikaika ma na wai o Kina no ka malama ana i ka maluhia o kona mau makaainana ma ia mau kapakai.

      Ua pahola ia ae ka lono ma Sana Petereboro, he 1500 koa Pake ia a-e aku ma ka hikina o na mahele aina o Rusia ma Usuri, ma ka hema iho o Aviora, a he 30,000 e hookahua la ma ka aoao komohana.

      He 100,000 Pake i keia wa ma Kaleponi, a o ka averiga o na loaa o ka mea hookahi o ka makahiki he 250 dala, a o ka hapanui o lakou aia malalo o na haku hana ke ola o ko lakou noho ana, a nolaila, aole o lakou lilo niu, aka, ua like me 150 dala a ka mea hookai i hoahu ai o ka makahiki, a no lakou hoi a pau, ua like me 15,000,000 dala o ka makhiki.

Kumulaau Nui.

      Aia ke ku nei ma kapa o kekahi muliwai ma Rusia , kekani kumulaau nui a kiekie me hookahi wale no iaia, he 367 kapuai ke kiekie o ua laau nei, a he 18 kapiko akea mai ka lala e pili ana i ke kumu, ina e oki @a, e loaa ana 240,000 kap@ papa hookahi iniha, a ina e wawahina ia pine p@ eono kapua; ka loa, e loaa kekahi pa nona na mile he 15 ka loihi.

No Siama.

      E hoike ana he lono mai Rangoon, Burema ae, he ehiku haneri ka nui o na kanaka, wahine, keikikane, kaikamahine, kahunapule a me na malihini i mohai ola ia iloko o na lapalapa ahi malalo iho o na tuwera o ka pa pohaku e hoopuni ana i ke kulanakauhale, ma ke ano he alana e hooia ia ae ai ka mai o ko lakou Moi.  Ke auhee nui nei na kanaka mai ke kulanakauhale aku o Mandalay no ka weliweli i keia hana.  O ka mai i loohia ai ka Moi he lepera.

Hunahuna o na @ina e.

      He elua hapakolu o na loaa o Enelani i loaa ma ka auhau ana i na waiona a me kabak@.

      Ua koho ia o ka nui o na kanaka o ke ao nei, he 1,421,000,000; nolaila, o na make o ka ia hookahi, 90,790; a o na hanau o ka la hookahi 204,8000.

      O na loaa makahiki o Rusia no ka makahiki i hala he 625,972,000 rubi, a o na lilo i ike ia 1,033,972,000 rubi.

      Ma ka manao o kekahi akeakamai kaulana, ua ane like na mea ola kino e noho aua maluna o ka ili o ka hokuhele Mars me kakou maluna o ka ili o ka honua nei.

      O ka huina o na lahui e ma Kina, he 3,814 o ka hapalua oia poe he Beritania.  O ka nui hoi o na kanaka o na awa a me na wahi i hana kuikahi me na lahoi e ae o ke ao nei, he 5,000,000.

      O kekahi o na Kula Sabati nui o na haumana o ke ao nei, oia ka Uniona Betela ma Kinikinati.  O ka nui o na haumana ma ke Sabati hookahi 4280, me ka helu pu oie ia o na kakaikai he 257.

      O ke oo ko o Lousiana i keia makahiki ma kahi o ka 25,000,000 dala, a ua manao wale ia, i keia makahiki ae, e ike ia ana na mahiko ma na wahi i waiho wale ia no kekahi mau makahiki loihi e kupu ana na iau uliuli maluna o ka aina.

      Ua koho iho nei ka Ahahui Pela o Beritania he komite e hele ai e imi i ka papa o ke pela ia ana o na huaolelo i hookahuli a hoano hou ia ma na wa like ole i hana ia ai, i mea hooikaika no loko oia Ahahui.

      E hoike ana ka Rev Kale Scott, i ka papa o na kahuna o na hoemana like maloko o Beritania Nui penei:  Episecopala, 25,163; Hoomana lahui, 5,246; Poresetane, 4,95; Moto-dika, 3,939; huina 39,349.

      Aia ma Parisa kekahi halekuai lole nui; iloko o kekahi la ua kipa mai na kanaka he 64,921 e kuai i na lole, a o ka nui o na dala i loaa, ua hiki aku i ka 1,135,372 hapaha Farani a oi aku.  Uakuai ia aku hoi na apa silika no lakou ka waiwai io 400,000 hapaha Farani; na mamalu 700,000 hapaha Farani; na pua lole 34,000 hapaha Farani; a me 25,000 hapaha Farani i kekahi mau waiwai e ae.

      Ma ka hoike a kekahi mau loea kilo hoku o ka wa kahiko, e olelo ana lakou, he mau tausani makahiki helu wale iho no ko ka honua nei, oia ka wa e ikaika ai ka wela a hehee wale na mea paakiki, a o ke komohia ana hoi iloko o ka luku nui, oia ka moali o ka hiki ana aku i ka hopena o ke ao nei.

      O na aupuni pii mahuahua o na lilo lahui o ke ao nei iloko o na makahiki he iwakalua;-ke ku nei o Farani ma ka papa ekahi, nona na lilo 595,000,000 dala, a o Rusia aku kona ukali, nona na lilo $535,000,000.

      E hoike ana kekahi kanaka Amerika, iloko o ka pipa ana o na makahiki 2,000, e lilo ana o Amerika Huipuia i aupuni kilakila loa no ke ao nei.  Penei e maopopo ai: Ke uhi nei oia he ekolu miliona mile kuea, nona na kanaka he elua haneri miliona ka nui--Oia auanei ke aupuni oikela loa o ka lanakila, naauao loa hoi, waiwai loa o ke ao nei, e kamailio ana hookahi olelo mao o a o, lokahi a onipaa, wiwo ole a me ka ikaika.

      He ano maluhia o Parisa i keia wa ua ano like aku me na la Sabati ma Ladana, wahi a ka hoike a kekahi mea kakau nupepa maloko @ Parisa. He @@@@@ aku nei e pau loa na piepiele ana o na halekuai, a paniku ia ko lakou mau ipuka, a ke hapa mai nei ke kalepa ana ma na alanui.

      Ua loaa mai nei i kekahi haole akeakamai kekahi ano pena malamalama i like me ke kukui a i ka wa@ pouli, ua hiki ke hoomalamalama ia loko o ka hale.  Ua kapa ia kona inoa o ka Malamalama Pio Ole o ke Ao.

      Ua manao wale ia, e hoohua mai ana na mokuaina o ka Hema i keia makahiki he 500,000 pena pulu, he hapa miliona ka oi aku i ko ka makahiki i hala; a aneane ma kahi o 60,000 paona baka, ua like me 12,000,000 ka oi aku i ko na wa e ae ana i hoohue ai mamua.

      O W. H. Vanapila a me J. W. Mackey na kanaka waiwai loa o Amerika.  Ke paa nei laua he $5,000,000 pakahi iloko o na bona o Amerika Huipuia a o laua wale no na mea i ike ia ke kuleana iloko o keia huina waiwai o keia mau bona.  Ke loaa pakahi nei ia laua ka ukupanee he $50,000 i kela a me keia ekolu malama, ua like hoi me $12,500 no kela a me keia malama.

 

      Mai lilo i maewaewa na ke ahi i ka po Poaono i hala, ua apu ae la na olelo a ke ahi i kekahi o na hale o Koni e ku nei ma ka huina o na alanui Rikeke a me Alahele Pa'lii, aka, ua ike koke ia a hoopio ia.  O ke kumu o keia, no ka puka uahi kuke mai, ua piha i ka pa'u a haule iluna o Kaupaku o ka hale a hoomaka ka a ana.  Mahope iho o ka ike ia ana o keia ulia, ua uhi ia iho la ka hale kuke i ke pili hao.

NU HOU KULOKO.

      E puka aku ana i keia pule ae he mau palapala no na makamaka ma na aina e.

 

      Ka hai ia mai nei no ka nui o ka ona ma Hamakua a me Waimea, Hawaii.

 

      E HAIOLELO ana o Kakela opio ma ka po o ka la apopo ma Kawaiahao.

 

      Ua waiho aku o Sam'l Wilcox i kaua oihana makai nui o Kauai; aole i lohe ia ka mea e pani ana ma kona hakahaka.  Owai la?

 

      No ko makou wa kaawale ole e unuhi ai i ka haiolelo a ke Kahunapule i hai ai ma Kaukeano ua hookaulua hoa ia.

 

      E ka poe i uku ole i ko oukou mau auhau wai, ke kahea nei ka hoolaha a ka Luna Wai, e hookaa koke aku mamua o ka pau ana o ka la 30 o Aperila nei o pani ia ko oukou mau pono wai.

 

      Wiliko o P. N. Makee.--Ma ka pule i hala, ua loaa mai la ka lono o ka pau ana o ka wiliko o P. N. Makee ma Waihee i ke ahi, a he weliweli ke ike aku i kona mau hopena.  Ua manao ia ma kahi o ka $100,000 ke poho.

 

      LIKELIKE NO KAWAIHAE.--Ma keia Poakahi ae, Apr. 26, e haalele ana ka mokuahi Likelike ia Honolulu nei no Kaihae a hoi mai, e ku ana ianei i ke kakahiaka Poaha, no ka hoomaemae hou ana iaia.

      KE KAU KIURE MA HILO.--E wehe ana ka Kau Kiure o ka Aha Kiekie ma Hilo i ka Poalima, Mei 7, a e hiki ana aku ana o W. R. Kakela i Hilo i ka la 3 no ka launa pu ana me ka poe mea hana imua o ka Aha

 

      Ua hai ia mai ia makou ke hoolala ia nei maloko o ka Ahahui Paio o Kamoiliili he halawai lulu dala hoala halekuai no na kanaka ma ia apana; no ko lakou kaniuhu mau i ka hoopiipii ino ka o na halekuai pake.  Laeoo no hoi keia poe la!

 

      HANERI KANAKOLU MAKAHIKI.--Ua make mai nei kekahi haole kahiko, nona na makahiki he 130 ma Amerika; o kona mau makua na hikimua o na kupa Mesiko i hookahua mua ma Kaleponi luna.  Kahiko keia kanaka.

 

      KA MOKUMAHU AUSETERALIA.--Ma ke ku ana mai nei o keia mokuahi mai ka hikina mai, i hoi mai ai kekahi o ko kakou mau kamaaina o keia kulanakauhale, mahope iho o ko lakou hoohala ana i kekahi mau la ma ka home; ua koe aku no nae ke keiki Hawaii Alapaki aia no i na aekai o Amerika kahi i hoonanea ia ai e na aheahe makani huihui iniki iwihilo.

 

      KA NANI WEHIWEHI MA KA LYCEUM.--E like me ka hoolaha a na wahine o ka luakini Bihopa e puka nei ma ka pepa o keia la, no ka fea a hoikeike o na mea maikai ma ka Poalua e hiki mai ana Apr. 27, ma ka Lyceum, Peleula, ke kono ia aku nei na opio a me ka lehulehu e naue ae ilaila e kaana pu iloko o na hauoli ana no ia anaina luana.

 

      HOOPOLOLEI.--Ua hoopuka ia aku ma ka pule i hala, ma kahi o na Nuhou Kuloko, ka hunahuna o Koolaupoko, malalo o ke poo.  "Eo ia Koolaupoko" kekahi paewa ma ka heluhelu ana, ma kahi e olelo ana--" E kuu loa i ka hoonoa ana i ka waiona &co." o ka pololei ma kahi o ka huaolelo kuu, e kue loa &co.--Mamu i o ka haule ana i na keiki kukulu kepau ka hookomo ana i ka e, nolaila, ua puka aku lela hemahema--Ma na pepa i pai mua ia no Honolulu nei, e loaa ai kela paewa, mahope iho ua hoopololei ia.

 

      EIA HOU UA HOU PAHI.--Ma kekahi la o kela pule, ua hele ae ia kekahi haole Pukiki kumeka, a komo aku la iloko o kekahi o na hale kumeka kama@ o kona lahui hookahi me kona ona, iaia maleila, ua kamailio oia i na olelo kupono ole e kue ana i ka maluhia o ka mea nona ka hale; ua papa mai kona hoa'loha iaia e hoopau oia i ka hailiili ana, aka, ua lepa koke ae la ia a lelele ae la i o a ianei me ka wiliwili ana i na puupuu; a oia i oia e nana leo @@@@@@@@ haku hale, ua puka aku la oia a ku i ke alanui a liki mai la i na puupuu me ka olelo ino ana, a i ka wa a ka haku hale i haalele ai i ke keena hana a hele aku ma kahi e, ua holo aku la ua pukiki nei mahope a hopu iho la i ka pahi kumeka kamaa a alualu aku la e hou i kona kokoolua, aka, ua apo koke ia mai la kona lima a me ka pahi e kekahi o na hoa paahana a kaili ia aku la; mahope iho na lawe ia aku oia i ka Halawai.  O ka hou pahi kekahi o na mea nui e ike mau ia nei iloko o keia mau la, nolaila, e pono ka makaala.

 

      KA NINAU HUAHELU 15 A ME 34.--Ua hoopioloke ia ka lehulehu o ko kakou mau kamaaina haole, i ka hoopuka ia ana ae o ka ninau huahelu 15 a me 34 ma ka nupepa Kalepa i ka pule i hala; he mea hou keia iwaena o ko kakou poai, aka, ua pakuwa nae i ko na aina e.  A penei ke ano o ua ninau huahelu nane la:  Ua kau ia na huahelu mai ke i a hiki i ka 16 iluna o kekahi mau p@ke laau huinaha, a e hoonoho huinaha ia keia mau poke laau ma ka pa ha i ka lalaoi, e helu ana he 34 ma ka loa, ka laula, ka Aio ma na kihi a me na pa ha a pou e loaa ai he 34 ma na aoao a pau loa.  A o ka lua o keia mau ninau, e lawe ae i ka huahelu 16 mailoko ae o ka huina iloko o ka huinaha a koe he 15, e helu pololei ana mai ka l a hiki ilaila, alaila, e hoohuikau i ke kau ana o na huahelu, a hoonoho hou aku e like me mamua, ma ke ano hoooluolu o kekahi malalo o kekahi; me ke kaikai ole ana i kekahi helu maluna o kekahi, aka, e hoo@ee mai kekahi aoao a i kekahi iloko o kahi o ke ko@a o ka 6 i lawe ia; a pela e hana ai a hiki i ka pololei ana.