Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 19, 8 May 1880 — Ka Hoowaiwai ana. [ARTICLE]

Ka Hoowaiwai ana.

Helu 6. E likeme ka nui o ka waiwai a ke kanaka i makemake ai, pela no ka nui o kona hooikaika ana. I na makemake oia i ka ai wale no, aole i na mea e ae, alaila, hooikaika uuku no ia. I na makemake i kekahi mea hou aku, mahuahua iki aku, a i na nui loa kana mea i makemake ai, alaila, nui loa kona hooikaika ana. Ka lua.—Kuhikuhi ka naauao i kahi e loaa mai ai ka waiwai. Ma na oihana a pau, | | aole hiki i ke kanaka ke waiwai ke ole e j ioaa ka naauao; aka, i na loaa keia mea he I naauao, alaila, nana no e kuhikuhi i kahi e j i loaa't oka waiwai. £ naaa kakou roa ka : Oihana Mahi. An!e e hiki i kekahi kanaka ke waiwai ma ka oihana mahiai ke ole e ioaa ia ia ke ano naauao, penei: Ina i noonoo ke kaoHka, alaiia hi l*i no ia ia ke ike pono i na kanawui o na mea ulu, ke ano o na ka* nawai o na mea ma ka honua, ka naauao ana i na mea kupono ke kanu, o ka mea makepono ke kuai, ka imi aoa i na mea ptahana e hoopokole ai i ka iuhi, hoohikiwawe na hana; ka mahele pono| ana i na haaa i mea e hikiwawe ai a me na mea e ae a pau e hana'i ī mea e waiwai ai. 1 na naauao ke kanaka, hiki ia ia ke ike poho i kahi kupono ke kanu ke ano o ka lepo oia wahi ka hiki pono ke hookahe ia me ka wai, na kanawai; o ka wai i kona pii ana mu kahi kiekie, iho ana ma na kahawai. E like me ke kahe ana o ka wai ma ke kula panoa o Kulaokamaomao, mamuli no ia o ka ike i na kanawai o ka honua; oiai

mamua, no e kahe ka wai malaila no ka hookahe ma ka auwai wale no, aka, na ka naauao i kuhikuhi i ke kumu e hiki ai, ua ike kakou, ua iho ka wai ilalo o na kahawai a pu hou iluwa o n;i pali tn > ka hookomo ia ana mo na pmpu. u k»» l: nawai o ka honua. aole hiki i k:i wai ke pii hou aku maluna o kono iliwai in \i ke kumu o ka wai, he fula paa loa ia. koe wale no k* w,»i i pauma la, Pela ka wai o Honoiulu, aole e hiki ke hoo* f liia i|uoa o Puowaioa, oiai, ua oi koim kiekie i ke poowai mn Kapena; aka,'ina Ua kiekie ae o Kupenn ia Puowaina, alailn, ua hiki no. Eia keknhi, na mea kupono ke kanu. Ao* le he waiwai ke kanu wale 1 kela mea i keia mea. E punu ke kanu ika mea i ike ia he ulu pono ma kekuhi wahi. He ulu u aika: ke kope ina Kona nei, nolaila be pono i na kan»ka ke knnu nui i ke kope mumua o na inea e ae. Uiai, o ke kope ma keia aina, ua makemake nui ia inn na Wahi a pau a ua u u maikai no hoi ma keia wah>, nolaila, ua kupono i na kanaka e kanu nui i ke kope ma« mua okekoa me ke kalo. No ka mea. i nu kanu nui na kanaka i ke ko, ua maloo i ka la, pela no hoi ke kalo, a i na hiki mai ka ua, u i loliloh a poino ke kanu nui i ke kalo. Nalaili aole pono ke hooikaika e kann i ka mea wuiwai uuku ma kekahi aina. O ka inea waiwai nui a i ulu maikai ina Wekahi wahi oia wale no * ka mea kupono e kanu ai. Pela ka palaon, ua hoomaka la ke kanu ana » ka palaoa ma Hawaii nei mamua aku j nei, aua ike la aole he ulu inaikai loa, no-1 laila, u«t huopau ia ia b*na ma Hawaii nei. ! Aka. ma Amerika, ua uiu maikai loa nialdi- : la, a he uiau tausaui eka i paa i ke kanu ia, j a ua lilo ia kumuwaiwai nui no kamaaioa , oia aioa. Ua waiwai ma Amenka, a wai-1 wai ole ma Hawaii nei. i Ua waiwai no hoi ko Hawaii nei a, waiwai ole kekahi hapa o Amenki. iNolaiU 1 1 i mea e waiwai ei, e kanu ia na mea ulu i » kupono ma kahi aina, ao na mea waiwai | uuku aoie kanu. Na ka naauao keia i ku-1 hikuhi e haoa pela. Aka, i na naaupo ke | kanaka, kanu no oia i kela mea waiwai i; keia mea waiwai ole ma ka aina haokahi,; aole ia he tcea e waiwai ai. ; He waiwai ke ko ma Kuiaokamaomio, be waiwai ke kalo ma na aioa wai a me ka iai> ki. He waiwn ka awa ma Kapaliloa, Kona Heina, ke kope ma Kona. Aohe waiwai o ke kope ma Kulaokamao.nao, aohe waiwai 0 ke kalo. a ua kaawale ke a a me keia aioa • me ko lakou mau mea kano kupooo. £ia keia, o na mea piahana, ua h:ki i ka i Da»oao ke imi ī na psahana e hoopoko- \ le ai ika luhi. K» oo mahi at aka poe' naaopo. he laau wale no i hana ia a miomio; oia ka co a ko kakou mao kununa, ua mahi lakoa me ka hooikaika noi, aka, uuku kahi 1 pau ika hana ia. 1 oa hoohahke ia ka ikaika mahiai o oa kaaaka i keia maoawa mr ko lakou ikaika, aohe nao aioa, pau loa ī ka mahi »a. £ hoomanao kakou. ua hwe m«ī ka naauao io kakoo nei i oa palau, i oa halo, i na ; kope Upo, i na mea paahana waele. i na ; mea oki, na kaa, ua hoohana ia na lio, hoki. i pipi i mea kokoa i ka poe mahi.