Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 20, 15 May 1880 — MOOLELO O KA Ahaolelo Kau Kanawai o 1880. [ARTICLE]

MOOLELO O KA Ahaolelo Kau Kanawai o 1880.

La Hana 5. Poiha, Me» 6. ISSO. Hf\tnvm ki Haie ma ka hora 1p m. Peresidena ma ka ooho. Pu!e ke Kahunapule. Heluheluia ka moolelo o ka haUwai i haia, a apoooi*. Na Palapala Hoopu. Heluheiu mai ka Hon Wahine he palapaia hoopu mai Hiio mai e noi ana i $4,000 no k » ho»kea hou »n* i be awa p»h wa«pi o H o. Haavrua ike Komite ona Hanahiu 2 Waiho hou nui oia he palapala hoopii e hooie ao« aoie e a« aku i ka Aie Miliona. Hiawila i ke Komite Waiwii. Heiuheiu m»i ka Hon Mahoe he hoopii mai Puna mai e p?p& ana aole e ae aku e kuu akea ii ka Racua. Haawim i ke Ko(nite Hookoiokolo, 2 Wāitio hou mai oia he palepala hoopii e aoi *na i $2,400 no ke kokua ana i moku ku roau m« Puoa. Haawiia i ke Komit< Waiwai. Heluheiu mai ka Hon Hanuoa he hoopii mai a Auwae ma! f noi ana e okuia aku oia 1 aa <laia he 183 no kon* maiama ana i ka ilina o Luoaiiio. Haawiia i ka Komite Waiwai.

Helohelu rcai ka H<n S W Ka*i he palaps!a hoopii mai Kooa Hema mai e noi aaa e hookaawaleia i puu daU no ke kokolo aoa i Aha Hookolokolo okoa oo ka apaoa o Kona Heraa. 2 He hoopii e hoonoa i oa Kaoawai o na ; Lio Kea. Haawiia i ke Komite Huikau. j Noi mai ke 'iii Dowsett e koho ia i Ko- | mite do oa Palapala hoopii huikaa I elima | lala, a aponoia. Ho'ke mai kn Peresidena i ka inoa o na | Komite Huikau:—Na Hons Dowse«, Na- ; wahi, G!endon, Kalauli, a rae Judd. i haawi ia ka palapala hoopii Lio Kea \ mai Kona Hema mai i na KomUe. j Na Ulelo Hooholo. : Heluhelu mai ka Hon Hanuna he olelo | hooholo e noi ana e hookaawale ia i $7000 | no ka hoomaemae unn i na aianui o ka apaJ na o Hana. Waiho ia ma ka Papa a noo- | noo pu la me ka Bi!a Hanwina. Heluhelu mai ka Hon Kuapuu he olelo hooholo e hookaawile ia i puu dala no ka hana hou ana i na uwapo o Waimea a me Hmalei, Kauai. Waihoia a nooooo pu ia me ka Bila Haawina. Heiuhelu mai ka Hon Kunuiakea he ole* lo hooholo e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina e hoike mai imua o keia Hale no na { lilo o ka mokuahi Lik?like, a me ka hoopaa ia ana o ke aupuni Hawaii no ke kuai ana i ua moku la. Kamaiiio mai ke Kuhina o na aina e, no ka mea e piii ana i ka bila me ke noi mai e kapae loa. Noi inai ka Hon Kunuiakea e hoihoi hou mai, nponoia. Hoike a na Komite. Heluhelu mai ka Hon Kipikona ka Luna- i hoomalu o ke Komite Hookolokolo i ka la- j kou hoike e pili ani i ke kohoia ana o na j Mea Hanohano mai Wailuku mni. Ua hoo*! ponopono ke Komite a ua manaelakou e apo- i no ia J W Knlua no ka apana o Wailuku. j ma Waiiukn me ka hui ole mai me ko ; nuaoh koho anal A ua noonoo lakoo n(Ti ke koho ana ma Honuaula, ua manao iakou j e kapne ia Kealoha, a e npono ana ke Komite ia Kobt. Wilikoki. A na noi pu mai ke Komite e kauoha pu ia aku ka Lunakana- j wai Kiekie e hoohiki ia o Kalua me Wili koki no ka noho o Wniluku me Honuaula. Noi mai ka Hon Nahaku e waiho ka ho ike a ke Komite imua o ka Komite o ka H ile, aponoia. Komhe ka Hale. Noho ke 'lii Ake i Lunahoomalu no ke Komite o ka Hale. Lilo ke Komite o ka Hnle i ka loihi. Eia na hoa hanahano ma ka aoao kue i ka hoike a ke Komite, a e kaohi mai ana hoi ia J W K»)ua rne Keaioha: Nahaku, Hanuna, Aholo. Lilikalani, Kauiukou, Kakina. Kaai a me Kahulu. Mnhope o ka hoopanpaa leihi ana ua hoopau ia ke Komite o ka Hale. Noi mai ka Hon Kaunamano e hoopau i | ke Komite o ka Hale. Aponoia. i Hoike m*i ka Lunahoomaiu o ke KoJ mite o ka Haie imua o ka Peresidena o k* H«le ī ka apono ia ana o ka Hon Kalua i hoa no ka Hale, a e hoonoa ana ia Kealoha, me Ke kauoha pu ia aku o R W likoki no ka noho heiu 2 o Wailuku, aponoia. Noi mai ke 'hi Judd e hoopanee loa, ha« ule. Noi mai ka Hon Aholo e apono i ka hoike a ke Komite o ka Hale, aponoia. Noi mai ka Hon Kalauli e hoopanee ka halawai a apopo, hora 1 pm. Aponoia. Hoopanee k» Hale. La HANA 6, PoiUMA, Mei 7, ISSO. Halawai ka Hale ma ka hora mau. Pe:esidena ma ka noho. Pule ke Kahunapule» Heluheluia ka mooieloo ka la i hala,aponota. Noi mai ka Hon Kalauli e kauohaii ka Lunakanawai Kiekiee hoohiki ia Kalua mai Wailuku roai. Noi mai ka Hou Honuna e hapai bou ia imua o ka Hale ka noonoo hou ana i ka hoike a ke Komite Hookolokolo, hooleia. Not mai ke Kuhina o na Aina e e hoohi- | kiia o J W Kaloa e ka Petesidena o ka Ha» ; le. qo ka mea, aole malaila ka Lunakanawai ! Kiekie, apeaoia. Hoohikim ka Hon Kalua. I Na Palapala Hoopu. ; Hoolah* mai ke Kuhma Waiwai e lawe \ m*i ana ia ī kekahi hooioli kanawai mt ka j Poakahi. i Helohelu mn ka Hon Pihpo, he pjlipala | hoopii mai Kohala akau mai no ke kopono | ole o ke koho ana ma ia apana. Haiwna i | ke komiie Hukolokolo. " | Heluhelu mii o Hoo Nahaku. he hoopii | mai Kaanipali mai e noi mai ana i $1000 j no ka hao* J ke a(anai poh mii Hoooiua a | Kahakulo*. Ha*ariia i komite o na haoai boa. ) He PilapaU hoopn mai ia K«laukoa wai I e kue ana i ke koho i»'n» o ka Hoo J. Wood. | Hawaita i ke komite Hookolokoio i Heiuhelo mai ka Hoo Mahoe, ht hoopi)

mai Puna mai e papa aoa aol* e ae hou aku ; i n.i Pake e komo hoo mai, o na kaoaka wale no o ka Hema. Haawiia ike komite | Hookolokolo. Helohelu mai ka Hon Kalua he hoopii i : mai Kona, Hema mai, e noi mai ana i uku ] |no <;a Lunateti oia apana ma Hookeoa. | Haav?iia i kc komite Waiwai. Heiuhe.iMnai ka Hon Keaa, he palapala | hoopn na o» Makai o Honoluiu e hoomahua* ; hua hou i ka iakou uku. Haawi ia i ke komite waiwai. j Heiuhelu mai ka Hon Wahine, he pala-! pala hoopii e kauoha ana i na Haku e hoo*! lako pono uko iakou mau paahana i oa mea | _ e pon® ai. 2 He hoopii e haawi ana ika I | hoomana ana Ina Lunakanawai kaapuni e : kuka pu me na Kahuoapuie e kala i na hejwa karaima o na kanaka. Hawaiia ike ; komiie Hoakolokolo. j Heluhelu mai ka Hon Mahoe, he hoopii i mai Puna mai e noi ana i $500 no ka Helei | uma, boe, kaulahao, no ke awa ma Pohoiki, i Puna Hawai». Haawiia ike komite hanahou. I Na Olelo Hooholo. | Heluhelu mai ka Hon Kuniakea he hooj pii mai Koolauloa mai e kue ana i ka pono i ole o ke I:ohoia o ka Hon Kalama. Haawiia | i ke Komite Hookolokolo. | Hoolaha mai ke Kuhina Waiwai e iawe i niai ana 'a i ka Bila Haawina no na lilo o | ke Aupuni no na makahiki elua e hiki mai | ana. Heluh'elu mai ka Hon Kauiukou he olelo e piii ana i ka hoalohaloha ika mea Haoohano o ka apnna o Ewa a me Waianae i make; a e hoopanee ka Hale a ka i hora 1 m Poakahi, Hooleia. Noi firai ka Hon Hanuna e koho ka Hale i komit? e haawi aku ai i ko ka Hale hoalohaloha -jfna i ka ohana o ka mea i make. Noi ytai ka Hon Kalua e kahiko na hoa kanikau ma na lima no ke kumakena la< no ka m&hina hookahi. ■r : o Kama e haawi aku ai i ko ka r l oka h#?kahi.'j^^i? £ >* _ , ' cadmixnr f Keil A , •'''" l'a. a me Kahulu. ; Hoowha mai ke Kuhina o na Aina e, e l iwe mai ana ia he biia kanawai e hoololi ai i na pauku o na kanawai o 1564 e piii ana i ka halawai hookui ma ka moana. Hoalaha maike Lii KuiheUni e lawe mai ana ia he bila kanawai e pili ana i ka mea e holo balota ana, Hoolaha mai ka Hon Glendon, e lawe mu ana ia he bila kanawai e hoololi i na pauku 1410 1411 1419 a me ka pauku 1420 0 ke Knnawai Kivila. i 2.—Hila kanawhi e hoololi ai i ka pauku 457 o ke Kanawai Kivila no ka nuhau. Hoolaha mai ka Hon Kakina e iawe mai ani ia he bila knnawai, e hoololi ai i ka pauku 498 o ke Kanawai Kivila. 2.— He bila kanawai e hooponopono ai i | ke kanawai o na Haku me na kauwa. 3.—He olelo hooholo e kaunha ana ike ; Kuhina Waiwai e hoihoi aku ia Laumaewa ; i nn dah elua o ka auhau alanui. Haule ka | oielo hooholo. | Heluhelu mai ka Hon Kaunamano, he ] 1 olelo hooholo e hookaawale ia i $10.000 no i Ika hoomaemae ana i na uwa pae o Hama- j | kua, ame ka hana ina apana. Waiho ia a | noonoo pu me ka bila Haawioa. Noi mai ka Hon Keau eae ia aku ia e | heiuhelu m&i no ka wa tnua, i ka bila kana--1 wai e ae ana § haawi i laikini kuai opiuma. 1 a me ke komo ana mai o ka opiuma aponoia, | heluhelu la ka biia. Haawiia i ke komite ; o oa Biia kanawai. Hoolaha mai ka Loio Kuhina e lawe mai | ana ia be bila Kanawai e hnohuihui ana i ! na Kanawai Auhau Kuloko o ka aina. Noi mai ka Loio Kuhioa e ae ia'ku ia e heluhelu no ka wt mua i ka bila Kanawai e j | pili ana ike kuai ana ika awa. Haawiia i i j ke KoLiite Hooiaio Bila Kaniwal. i Noi m»i ke Mii Kapena Loke eae ia'ku ia : e heluhelu no ka wa mua i bila Kanawai • e pili atia i na eemoku mai oa aina e mai. i Haawiia i ke Komite Hookolokolo. • ; Noi mai ka Uon Kaulukou e ae ia'ku oia i e heluhelu no ka wa moa i ka b:la Kanawai i e hoomana i oa Luoakaoawai apaoa e hoo« ) kolokolo i oa hihia ano ioo loa, a me ka btla ' Kamwai e pili ana i ka hoonon ana i oa i! p*ahaoa «ole e haoa i na Poaono a pao. J Hs»wiia i ke Komite Hookoiokolo. j Heluhe'.uia oo ta «a moa oa bi!a Kanawai ake lii Loke: 1 He Bi!a Kaoawai e t hoololi aoa t ka Paoko 57 o ke Komuk*na- ; j wai. 2He Bila Kaoawai e hoololi ana ika I Paoku 7S oke Kirita. Haawi ia [i ke Komite o na Bil» Kanawai. I : Heloheioia uo ka wa maa i ka hila Kaoai. «r«i a ke 'iii Kuihelani e pil> ana i ka poe • holo h«loU Looamakaainaoa. iiaawīm ike ; Komite o m Bila Kaoawai. » Hoolaha mai ke'liiAkee iawe mai aoa .; ia he hiia Kanawai e hoololi ana i ka Paoi ko 1, Mokona 41 o ke Kaoawai Kamima • i * piii aoa tkaw«itaa.

Heioheiu mai ka Loio Kuhina he oleio hooholo e bai aku ke Kakaooielo o k*ia I Hale i ka Papa Nana o Ew* me Wannae e | koho hou no ka hakahaka o ka noho o £wa :ma ka make ana o ka Hoo H D Mahi. a e I hoomak*ukau oo ke koho ana i mea pani |ma kon . wahu | HeluhWu inai ka Hoo Mahoe be biia Kaoawai e honioh ai i ka Pauko 1074 oke Kmawai K»vsla. He btia e hoololi ioa Pauku 118, 119, 120, 121,122 o ke Kanawai Kiriia. Helohelu mai ka Hon Kakina oo ka wa , mua i k » biia Kaoawaī e pih aoa i ka lawe ; ia ana o oa ohua eemoko pake ma keia mau \ paeama. Haawiia ike KomUe Bila Kanawai. I Ae hou la mai oia e heluhelu mai no ka ;wa niua i oa bila Kanawai e piii ana i na Halemai Lepera ma na oiokupuni. 2 Heiuheia hou mai oia no ka wa mua i ka bila Kanawai e hoololi ana i ka Pauku 489 Kanawai Kivila. Haawiia ike Koinite ! Kanawai. j Na Hana o ka La. Heluhelu mai ka Hon Hanana he olelo I hooholo e hookaawaieia i 815,000 no na j iilo o keia Kau o 15S0, a ua heiuheiu elua ] ia. | Ae ia ka heluhelu ekoiu ana ī ka bila Ka- j nawai e pili ana i na iilo o ka Ahaoieio o ISSO. Noi mui ka Hon Hanuna e hoohoio ioa īa : ka biia, a e kauohaia e kakau poepoe, a aponoia. Noi mai ka Hon Kaulukou e hoopanee a j apopo, hon 1, Bponoia. Hoopanee ka Haie. i La Hana 7, Poaono, Mei 8, ISSO. Halawai ku Hale ma ka hon 1 pm. Pe- j residena ma ka noho Pule ke Kahuoapule. i Heluheiuia ka uiooleio o ka ia i haia, a | aponoia. Noi mai ka Hon Hanuna e hoopanee keia hulawai a Poakahi, horA 1 pm. hooleia. Na talapala Hoopii. Heluhelu mai ka Hon Wahine he pala-; pala hoeipii mat Hiio mai e papa ana aole e ' ae ina Pake e komo hou mai. ilaawiia i 1 ke Komite Hookolokolo. Heluhelu mai ka Hon Mahoe he palapala j hoopii inai Puna e noi ana e hookuu akea j ia na Lio Kea. Noi mai ka Hon Pilipo e hoihoi hou ka ] mea hanohano i ka huupii a e lawe mni ma j ke ano bda KuuiWai a me na hoololi | tt na rna L?o Kea, a a.DQm>'a - j noi mai na i iuii euauue « womoa uuuuoo | pu rae ka hiia Kanawai, a apoaoia. ] Hoike a ke Koscitb. Hoike mai ke 'lii Ake ka Lunanoouiala © ke Komite Kana\v>ii i ko ka Moi kakau inoa ana i ka bila Kanawai o na lilo o keia Kau Ahaoielo. Kam*tlio uui ka Hon Kipikona ka Luna- | hoomalu o ke Knmite Ola i ke Kau o 1878 no n« mea e p»li nna i na buke o ke ola kino. Aua hai pu m«i oia e pau ioa ana ika hana i keia mau hebedoma. Olelo Hooholo me na Bila. Heluhelu mai ka Hon Kakina he oielo hooholo e noi mai ana e hookaawale la ma ka BiU Huawina i $1,000 no ke kuai ana i kahua hale, Hniehookolokolo. Hale hoopaa j a me ka pa no ka apana o Kawaihau Kaoai ! 2 He olelo hoohoio e noi ana i $6,000 nn ' ka hooioihi ana'ku i ke Alanui Hotele a kihiwai a hui ine alanui Moi. Waiho;a a noonoo pu ia iaua me ka Biia Haawina. j Hooiaha mai ka Hon Kuapuu e iawe m«ii; lana ia he biia kanawai e hooponopono ai j i ka auhau a na Konohiki i na hoa nina ma | ka Poakahi Hoolaha mai «a Hon Kalua, e itwe mai ana oia he bila kanawai e hooioii ai i ka mokuna 47 e heoponopono ai i na hora hana. 2. E iawe pu mai ana ia he hoololi kana* wai e pili ana ina laikini kuai ooa Hale kuai iiiiii a kuai kukaa. Heluhelu mai k« Hon B?ka, be oleio hooholo e kauoha aoa i ke kakauolelo e uku aku i na lilo o pau o Kealoha. Noi mai ka Hon Keau e hoopanee loa aponoia. Heluhelu mai ke'lii Kuihelani. he olelo hoohoio e kauoha ana i ke Kakauolelo e kauoha aku ia R. W. Wiiikoki e iike me ka olelo a ke komite hookolokolo, aponoia. Heluhelu mai ka Hon Hanuna, he oieio hooholo e pili ana i oa oku poie o ke K*kauolelo llnuhi olelo, Makai, Kiele. a me ka poiomi ba!e, haule. * Hoolaha mai ke Kuhina Waiwai, e lawe mai ana ia he bila kanawai; e laikioi ai ī na Hale koai Paaa. Hoolaha mai ka Hon Kunuiakea, he bila kaoawai e hoonoa ai i na kai iawaia ona aina lei alii, oa aioa aopuni, • me oa aina Konohiki. Noi po mai oia e kapae oa rula, a e heluhelu ia ka hila, «e ia. Heioheiu ta ka bilo a hanwiia i ke komiie kaoawaī Noi mai ka Hon M*hoe e heluhelu oia i | ka bila kanawai e hoololi ai i oa pauko 119, ī 119,120. oke Kaoawai Kmla ioa ito kea. Haawiia i ke ko<nite kanawa». Helohela mai ka Hoo K*ulukoa, be biia : kaoawai e hooman» ana i ke Kuhina W»i- -! wai e ohi mai ioa d*Ja a pm o ka P«pa j Hoonaaoao. a e waiho ma ka waihooa au--1 poni. Haawi ia tke koioile kaoawai. I Heluheio mai ka Hoo Wahine, he oieio . 1 hoohoio e noī aoa i $10.000 no ka hoomae- | m«e aoa i oa aiaoui maī Hiio a Puna a mai . Pooa a Hamakua, waiho ia a 000000 po me | ka Btla Haawioa. | Heioheio inai ka Hon K*laraa. be olelo | hooiiolo ehook*awafe i $3000 oo ka uw*po. Ika paiekai, ma ka muhwai o Waiooo Koof Hoīoa Oaho. Waihoia a ooonoo po rae ka 1 [ Btla Haawioa. 'I Heiuleha hoa mai ka Hoo Kalama, he [ ok«fo hoohoio e kauoha ani t ka makai o ka I Hale e hooUko i oa hoa a paa i mau pahi j lt)iit apooo ia. ' | Noi mai ka Hoe Kaiaoii » hoopooee ki > | Halo a Poakahī bora ! pm. apoaonu i Hoopaoee ka Hale.