Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 23, 5 June 1880 — Ka Moolelo o ka Ahahui Lunakahiko o na Mokupuni o Mani. [ARTICLE]

Ka Moolelo o ka Ahahui Lunakahiko o na Mokupuni o Mani.

I 1 Halawai ka ah*bui iunakahiko oea mo- | kupuni o Maui ma ka iuakiai o Kaahuma- ( nu, Waiiuku, Maui, Mei 4 1880, hora 10. Koho ia J K losepa i iunahoomaiu. Wehe ia ka halawai me ka himeni 357, a me ka puie aka iumhoomalu. Kahea ia na īnoa me na iala o keia aha. £ka(esia Kahu Lunakahiko. Haiku S Knmakahiki Hueio P Keaupuni Kaliuhu Keanae Lono Hana J K iosepa Kekahawalu Kipahulu D Puhi Pamaiauiu Kaupo Kawaiaea opio Honuaala S Kauwe Waikapu Naonohi^iua Wailuku W P Kahaie W K Makakoa Waihee O Nawahine J S Lono Honokohuu S L Kaiaola Kaanapaii Honene Lahaina A Paii Lahainaluna Olowaiu S Kaaiawa Lanai Kaiuaaha Kauku Halawa S Paulo Peiekunu & Wailau Siloama Na iala mau. K Heiekunihi. Koho ia o W P Kahale, A Pali, J S Lono i komite hoonohonoho kumuhana, a ia P Keaupuni, S Paulo i komite imi haawina, Hoike mai ke komite hoonohonoho kumuhana. 1 Hapalua hora haipule, ma kamua oka halawai ana. 2 Hoike kihapai. 3 Heiuhelu haawina. 4 Hoike komite. 5 Na paiapaia hoopii. 6Na eiele no Honolulu, i iune aenei. 7 1 kom\te hoike kihapai i Honoiuiu. 8 i komite hoike moolelo i ka ahahui nui. 9 No ka mahina hou. 10

i No na lunakahiko. 11 Kuiakahunapule. 1 12 E hoopii keia aha imua o ka Ahaolelo l Kaukanawai o keia aupum; e hoomauloa ia ke kapu ana o ka rama i na kanaka Hawaii. 13 Na ekalesia kahu ole. 14 Ke kulana o ka ahahui iunakahiko. 15 Ke kula o Makawao. 16 Ke ola o na kahu. W P Kahale, A Pali, J S Lono, tta komite. Walaau mai o A Pali, e lilo na lala o ka hui kula Sabati, i mau hoa kuka no k$ia Waiho mai o A Pnli Oielo hooholo: hoohoio nei keia aha, e (iio ka ma iho o ka hoi ana mai o ka aha|f liaai awakea ana, i manawa e hui ai kula Sabati o Maui a me m molnie pili ana. LaweUwe ia ke kumuhana elua Na | hoike kihapai. Na S Kamakahlki mai no Haiku, Hamakuapoleo, me Paliuli. Ua uiu nui ka poqo o ke Akuama ia inau wahi. Na P Keaupuni i hoike mai no Hueio, na ke kakauolelo i he!uhelu no Kipaiula a me Kaupo. Huukai ia mau tnoktt|4'ini o ke kai. Na Naonohieiua i hoike tnai no Waikapu na 0 Nawahine i hoike m3i no WAihej. Noi miii o W P Kahale, e hoopane * ktīa ahahalawai. a halawai nou mai na <a la apopo hor;» 9 hooholoia. | Hoopanee ma ka himeni hoonani. a 1 me ka ! pule hookuu a W P Kahale. * I La bana 2, Mei 5, I Halawai hnu ka aha e like-mllpil-oopa' ! nee ana. Hoomaka ia ke kurnuhant lj|||$fepalua I hora haipule, ma ka wehe ana , 183. Kahea inoa la na hoa o I Heluhelu ia ka moolelo o a u > ' apono loa ia. Koena hoike | Na A Pali i hoike mai no na j Kev Kauwe i hoike mai no Hottilli|(& f na I Kalaola i hoike mai no Honokohau, ?itk Ka- | uku i hoike mai no Kaluaaha, na S Pauio | no ka ekalesia o Halawa, Aa S : P«u!o no Pelekuau a rae Woilau, na.£> Ka- | makahiki i hoike mai no ka* e£*koola«i, na Honene i hoike mai no Kaainpali, na S Kaalawa i hoike mni no UlawaiU, iia J K losepa i hoike mai no k» ek-Hana, na W P s Kahale i hoike n>ai no Waiioku. v | Ma keia hoike kiha»ai, ua malam* ia na ; hoahanau i hele mau mai i ka pule. j hele ; hapa mai, n i noho loihi a hele mai t a i no* ho loihi i kokua nui, kokua mao kokua ; ole, a pela aku. Ua akaka no ma keia boi» I ke, he pono ī na kahu e hele i ka t oalowale ma ke Sab*ti, e ninau i ke kumu ; emi o ka haalele i na Sabati f oo k*a n$3Ī pd;« ha, a pela aku. Alni, waiho mai o Rev A Pali h# oWo > hoohoio. olelo hooholo; hoohoioia. JE liio j ka hoike kihapai o ka ekaieai» o Waiiuku i ; no O* kabu ekalesi» o keta aha, hana ; ai ma keia hope aku. Lawelawe ia ke kumuhana 3, Heinlieio I haawina. na S Pauio i heiuheiu mai i |fona I haawina. £ ooho hemoleie ioa anei me ke i Wna.ole na karisiano i ka wa e hikī «nai ai ka miienio. j Noi tnai o E Helekunihi e hoihoi keia j haawina ta S Paulo. e noonoo nui a hoike . hou mai i kela hui hou ana o keia aha i holo ia. \ Ni 0 Pohi » heioheiu mai i kooa

oa, 0* rnakefD«ke o l«a i kooa pee ka-! oak* e hsohoa iakoa i m hua h? oni. Noi mai o W P K»b#le e hwpaoee km halawAi a hot hoa oiaī i ka hora 112 &vra» : kea, hooholo ia. HoopKnee me ks pole a ' Rev A Ptli. Noho hao km sh% mt ka wra i oleioi*. me , ka puie S Kaaiawm. Na A P«h i heloheia rtftxi i kona kaenef maoao. Ke aUkai aoa o ka Haka i kona ' po* k«oaka. Pehei ia ta aiakai aaa ? f Noi ia mai e hoihoi hou aku oia i kona : komomaoao, a keia aha aka Uwe hou mai, ! apooo ia. [ N« S K Kauwe i heloheiu mai i kona I komumaoao. O ka miikai o ka eaanelio» | heaha ia maikai ? ! Na J K iosepa i heluhelo i kooa haawina. I Heaha ia oa kumo keakea i ka oihaoa ka- ] haoapule? I Noi mai o A Pali, e hookomo aku ia kumumaoao iioko o ka 41 Nupepa Kookoa," apono ia. Noi mai o A Paii e hoopanee keia aha, a hui hou mai ma ka la apopo hora 9« apono ia. La hana 3, Mei 6, 1880. H&iawai hou ka aha e like me ka hoopanee ann. £ hoomaka ana i ke kumuhana 1. Hapa hora haipule me wa wehe i ka himeni 356. Kahea inoa ia na iala o ka aha, a heiuheiu ia ka mooleio, a apono ioa ia mai* (J« hooholo īa, e iaweiawe ia ke kumuhana 4, no na hoike komile, na ke komite J S Lono i hoike mai i ka hana a ke komite kaahele. a ua noi ia mai. e hoomoe ioa ia ka noonoo no i« hoike, no ka mea f hookahi i naauao, a hookahi i naaupo o na hoa komite, aponoia. Hoike a ke komite hoonoho kahu o Hueio, in P Keaupuni i kahu no lakou. Ua hele makou i Hueio, a hoonoho paa ia Rev P Keaupuni i kahu no īa ekalesia, i ka (a 4 0 Maraki i haia ae nei. W P Kahale, A Pali, S Kamakahiki, kom\te. Hoike a na kotnite malama i na ekaiesia kahu oie. Ua malama ko oukou komite ia Oiowaiu a me Kaanapaii, ma ka papa ahaaina a ka Haku ma keia mau ekaiesia, ma na hapaha 1 haia ae nei mai Nov 1879, a Mei 1880, ua oiuoiu no na hana i hana h ma ia mau ekaiesia, ua maiuhia no. Ua kokua mai keia mau ekaiesia ia'u. No Kaanapali, 819.25» I no Olowalu $11.37, eia nae, ua nune no ko Wainee Lahaina, me ka oieio ana, aole e koho hou ia ko makou kahu i komite m&iama i na ekaiesia kahu oie, no ka mea, he kahu nawaiiwaii oia. A Pali, komite. Hoike no Honokohau, a me Kahakuloa. Ma ka maiama o fanuari 18S0. ua malaina ia ka papa ahauina o ka Haku ma Honokohau, ua kokua mai keia ekaiesia ina daia 7.25 i ke kahu malama, a ma ka maiama o Aperila iho nei, $3.00. O Nawahine karoite. Ua apono ia na hoike a na komite. Hoike mai ke komite hookohu a hoonoho ia J K losepa i kahu no Hana Muui. Ua heie makou ko oukou koin»te e hookohu a hoonoho ia losepa i kahu ekaiesia no Haoa, e iike u»e ka olHo hoohoio a ka aha lonakahiko, ma ke noi a na hoahanau o ia ekaiesia ma o na komite la. Ua hoopau ia ia hana rca ka ia 18 o Apenla 1880, penei na iawelawe ana. la O Nawahine ka haioleio, lsaia 53:8, A owai auanei e hai aku i ka haumana ? D Puhi ka pule hoolaa a hookohu hoi, ia Rev S K Kauwe ka iima akau aioha me ke ao pu aku i ke kahu hou me na olelo hoaiohaioha ia O Nawahine ka oielo ao i ka ekalesia, ua tnare ia oukou a ua paa, a ua noho o losepa i kahu no oukou, a i ke kahu hou k<» puie hookuu, o ka pau no ia o na hana. O Nawahine ) D Puhi > Koraite. S K Kauwe ) Ua apono ia ka hoike a ke komite hookahi. Hoike a ke komite imi ha»wina. 1 Heaha lu kekahi mau leaiea e iiihune ai kanaka i oieio ia ma Solomona 21:17? Rev S Kauwe. 2 Heaha ia ka mea e iauna pu oie mai ai ka Uhane Hemoieie me na ekaiesta o kakou? Rev J K iosepa. O ka oihana lapaau ma ke ano kahiko e iike me ka mea e hana ia nei e kahuna, o kekahi kumu anei ia e emi nei o keia lahui? Rev D Puhi. Pehea ia e pau ai ka ona ana? E Helekun:h>. •E hoomau ia ka poe i heluheiu o!e i ko i iakou hoawine. I P Keaupum 1 1 S Kamakahiki > Komite. S Paulo ) i Hoike komite no Kaiuaaha, Pelekunu a me Wailau, ua maiama no ko oukou komite i keia mau ekalesta kahu o!e iioko o keia I makahiki. a ua kukuiu ia ka papa ahaaina ! a ka Haku, a ua kokua hnoiuoiu inai no ke- ! i* mau ekatesia i ke kahu ku i ka wa, i na ; dala he 40, S Paulo, kom»te. No na palapaia hoopi», kumuhana 5, he« iuhelu mai ke kakauolelo i ka paiapaia hoopii a ka ekalesia o Olowuiu. iaßev Kauwe, e ooho nei i Honuaula » kabu oo lakou. Noi ia mai e waiho ma k« iima o kekahi koraite, oia o W P Kaiiaie, S Kamakahiki, P Keaupani. hooholo ia. | Heiuheiu hou aui no ke kakauoieio i ka { palapaU kahea o ka ekaieaia o Ke«nae ia | Rer P Keaupuni i kahu no iakou, t eiaa pui le no ieko o ka mahina hookahi » eiua daia | me ka hapaiua tw> ka pale hookahi. Noi I mai ke kakauolelo e hoou»©e m* ka papa, | hoohoio la, oo kekahi maa kumu no, > Na ke kakauoieio i heiuheia hou mai i ka paiapala hoopi» a J Kaahaihanu, e hoopii mai aoa » keia aha, e noonoo aui» no ka ekaleiia o Sil3ama, ne» ico lakoo au» aoa i

koaa oko hana, i oa dala he $57.00, no ko (akou hoehana ana ia ? o, e ike po no ma ke- ] ia na hoike e ka h»ns a J Ka»b*ihanu. noi | u mai e iawe ka haie a nooaoo i keia hoopii i oa ipoooia e nooooe, ma ka noonoo nui sna | o keia aha. oa maopopo no he kui-ana ko keia aha e hoohoio i kek«hi mea, ke ike i*~! kou he kuleaoa kona lioko o ka ekaieaia; oiai hoi. no keia ahahoi k« eka!esīa o Siioa>, ma, « ua pono no e nana keia ahi i kana mau heopii. U* hiki pu mai ka mooleio o kaoa mao hana imua o keia aha, ua iawelane ia no oia. a nui waie, a oa hiki pu mai no na kope a me na daia, i hoohoioia, a me ka mea oana i hana, mai kekahi iuna u»ai o ka ekal«sia o Siioama, eia c ka oleb hoohoio, e hoihoi ae ka ekaieaia o Siioama ina daia he 57 ift J Kaahaihanu. No» ia mai e hoomaka ka haUwai. a hui hou mai i ka hou 112 houmaha m<* ka puie a Kaukau. Noho hou ka aha e iike me ka hooaiaha ana, me ka pule a P Keaupuni. Hoike m«i ke komile o ka paiapiia kahea 0 Olowaiu, t me Ukuoiehame ia_Rev S K Kauwe. Ua kupono ka paiapaia kahea o ka ekaiesia o Olowaiu, a me Ukumehame; i na rula o ko kakou buke iawe luna, noiaiia, e haawi i keia paiapaia i ka lima o ka mea 1 hea ia. a e hoike mai i kona ae a ine ku oie imua o keia aha. W P Kahaie, S Kamakahiki, P Keaupunū kotn«te. Kumuhana 6, na elele o keia aha, a i ka aha nui ī Honoiuiu, o Kekahawaiu no ka ekalesia o Hana Maui, o Kauku no Kaiuaaha Moiokai, o Makaeiua no Waikapu, o S Kaalawa no Oiowaiu, apono īa. Kumuhana 7, i komite hoike ina hoike kihapai o na ekaiesia o keia aha, i ka ahahui euaneiio i Honoiulu, ua koho la o A Paii. Kumuhana 8, i komite hoike moolelo no keia aha i ka ahahui nui, koho ia o O Na« wahine, aponoia. ( Kumuhana 9, no ka mahina hou;j ua ku-1 ka nui na hoa no keia, a ua ioaa no keia j oleio hoohoho, hoohoioia, ke manao nei keia ; aha, o ka oihana mahina hou, he oihana nui; ta, a he kupaianaha hoi } no ka mea, ua hoi-1 hoi ia mai ko ke kanaka ano maoii mai kinohi mai a ke Akua i haawi mai ai, ka ike i ka pono, a mejka hewa e make ai, a oia no hoi ka mea e hoio pono ai ko ke Akua aupuni, o ka nui o na dala i loaa mai no keia oihaua, oia uuanei ka mea e holo ma> ma ai kona euaneiio, ma na weieiau) a puni ke ao holookoa i noho ia e £na uhane a ka Haku i haawi mai ai laia iho e mtke ma ka laaukea; i ole e make ka mea lohe a manaoio hoi. Noiaii* ke kauoha ikaika ia nku nei na hoa kahu a pau. a me na iunakahiko a p»u o keia aha, e hoi aku, e hana koke me ka eieu ioa, iwaena o na ekaiesia o kakou, no ka oiaio o iesu Kristo. A e hoike io mai i ka iakou hana, ma ka aha o Novemaba e hiki mai ana. Kumuh'ina 10, no nn lunakahiko. ua kuka no ka ahi no na iunakahiko, o nu' lunakahiko oia ka poe i-wae ia ae noloko o na hoahanau i mnu luna no la ekaiesia, i waha oielo, ma ka aoao o na hoahanau, e pono i na lunakahiko e noho inaemae, uoie e pono e iike me kekahi tnau iunakahiko inu awa, a piha i ka hookainani, he mea ia e make ai ka ekaieaia a iesu i kukuiu ai ma ka ho nua nei, i aupum iioko o ka uaau o na lahui a puni kei* ao, eia hou, o kela ekaleai!» keia ekalesia kahu ole, e hoouna mai iakou i mau lunak*hiko me na hookohu waie no e noho ai iioko o keia aha. Kumuhana 11, no ke kuia kahunapule, ua ninau ia na ek«lesia i loaa na keiki no keia aha, ua ioan elua keiki, hookah\ no Kipahuiu, hookahi no Kaupo, ota o Keiehua o me Kawaiaea opio. Noi ia mai e hoopanee a apopo ninau, a koho keia haie i komile ninau, A Paii, S Paulo W P Kahaie, hooholoia. Kumuhana 12, e hoopii keia aha i ka Ahaoieio Kaukanaw.ii o ke aupuni, e hoomao ia ke kapu o k*. rama, aole e inu akea na kanaka Hawaii. Koho ia o W P Kahale i e haku i olelo hoopii a kakau inoa aku na hoa o keia aha, ke maikai na oieio, hoohoioia. Kumuhana 13. na ekalesia kahu.na P Keaupuni e maiama ī ka ekalesia o Keanae, a e hoomau ako na komite mua ma ko iakou mau ekaiesia i haawi ia. Noi ia maī e hoopau keia aha i ke komiie knahele inua, a e koho hou no ia A Paii a me 0 Nawahine i komite kaaheie e like me ka iaua hana mua, hoohoioia. Noi mai kekahi e hoopanee keia halawai a hui hou mai ma ka ia apopo hora 9, hoopioee keia haiawai me ka hoonani ana i ke Akoa ma ka himeni 285, me ka puie hookuu t ka iunahoomalu. La hana 4, Mei 7, 1880. Halawai hoo ka aha e like me ka hoopanee ana. Maiama ia In hapa hora haipuie ma ka hoaninī pu i ke Akua, himeni 129. Kahea ia na inoa o na hoa. Heioheiu ia ka mooleio a apoooia. Hooiohe ka aha i ka ninao ia ana o na keiki i manao ia na keia aha. Mahope iho 0 ka ninau ta ana, ua noi o D. Puhi, e iiio keia mau keiki, i keiki na keia aha, aeae ako keia aha, e hooona ioa aku i ke kuia kahunapuie o Honoiuiu. A na ke kakauoieio e haawi akn ako i paiapaia a keia aba i k* Pereaidena o ke kola t hooholoia. Noi mai o A. Pali. £ pono ia D, Puhi e 001 aku i ke Akua ma ka leo puie hoa'ioha'ioha e piii an* r»o na keiki a keia aha, i hoomao ia ko Uoa makemake a hiki i ko lana hele «na ; heohoioia. Noi mai kt kakauoleio. e hoohanohano ia kokakou kaikuaana W. P. Kahale ma ko kahea aoa i kooa inoa i kekahi ma*

ntwft " mako»" e iike me ke kahea ana h W. P. Aiexmder&e makoa ; hooho?oh. Hoike mai o Rer. S. K. Kaowe i kona ae i ks palapai* kahea o Oiowalo īaia i kthu no hkoa. Kohoia o A. Pah, O. J. K. losepa i k'enii* hoonoho »a Rev. Kiowe i k»ba m Ohwaiu ; hooho'oia. Kumuham i4. Ke koUo® oka ahahui iooakahiko. o ke kolaem moa o keit» 3 h a> he iew<», e ku aoa on e like me ka hooholo •ea oka aha« ia wahi »ko a !« w»bi »ka. Ak«, i kew wa ua noi paa ia ma wale no. O ke kua>u no ka m*k a* Alexander i pi» i na paii o Aalaloloa. noUila ua hooaipaa i » ma Waiioko wafe 00. Noi oA. Pai* e hoolewa hoo kes% mai ka hookumu paa ana 110 Wiiluka a } HaiWu i keia hui ana ae raa ka onhioa o hoohoioia ke *e mai ka makua t kona oluolu e hiki ilaila. A e lilo ke k*. kauolelo t elele e hooiawa pu aku nj keia manao hoolawa hou ana ; hoohoioia. Kumuhana 15. Koia o Makawao. Oie!o hoohoioia. E lilo na kahu a me n* lnn a . kahiko i poe paipai, hoeueu i na makua keiki e honuna ae i Ke knU kaikam«hine o Makawao. Hoomaiu ka aha> a hoi hou mu ma kt hora 1 hoomaha me ka puie a P. Keaopum. Hooniaka h una hana ma ka i olelo ia me ka pule a S. Kaaiawa. Hoike n ke komite kakau i ka hoopu a keia nha. a i ka ahaoieio kaokan*. wai o keia aupuni e papa ana i na kanaka Hawaii mai īnu akea ika rama. U« nana ia ka hoike a ke koroite kakau, a ua nani, ua iliwai like la k« maikai. Ka hemoleleo;a paiapala. a ua kakau inoa na aneia o ka ahv Kohoia i komite nana e iawe a haawi aku : ka Pere3idenj o ka haie ahaoieio. oia o Ke\ J. K. loaepa, aponoia. Kumuhana 16. Ke oia ona kahu. Ua oaoaka no na waha o na hoa no keia kumu. hana, ka nui o ka piiikia o na kahu eka ??ii, e aho ka oihana kumakahiki he $20 00 no ka mahina, ona kahu hoi, he $5.00 \rile no puni ka makahiki, mau ka nele. ola ka uhane. 1 nui ke aho. a inu, a ni i ka Mana Lani. iesu Kristo ka berena e ola'i, eia U olelo hooholo, hooholoia. £ hoi aku na iunakahiko, a hana penei. E heie aku na lunakahiko me na pepa i kakau ia ma ka poo Heaha kau haawi \ke kahunapuie no <n inakahiki hookahi ? Ana ka mea aloha e kakau i kana haawina. no ke ola knhu i ka makahiki. Waiho mai o S. Kaaiwa, he eieio hoohoio ke waiho aku nei keia aha iko iakou ma. haio nui ina ekalesi& ona Waieha, no ko lakou malama ana mai i na inla o keia aha ina mea e oiuolu at ke kina, ua ai, a kena ka puu ina koh: kelekele a ka puukolu. Haiuheiu ia ka mooieio, a apono ioa i. Noi ia mai e hoopanee keia haiawai a hui hou ma Haiku ma ka Poaiua mua o Novemaba 1880. E hookomo i keia nooleio ma ka Nupepa KaoKOA hoohoioia Ho9kuu ia kn hniawai me ki hoonani i ke Akua, ame ka pule hookuu a ka l u-iaJ hoomalu. Me ka mnhalo. O. Nawahi.nk. Kaknuoieio o ki Ahn.