Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 23, 5 June 1880 — Hoike o ke Kula Hanai o Kawaiahao. [ARTICLE]

Hoike o ke Kula Hanai o Kawaiahao.

Ma ka Poakoiu o keia pule ua hoike ke Kulahanai Kaikamahine o Kawaiahao, ma ka luakini no o Kawaiahao. He anaina maikai ka i akoakoa ae e nana i ka hana a na haumana. Ua hoike na keiki ma ka Heluhelu, Helunaau, Heiukakau. Himem, a peia aku. Ua mahaio nui la keia hoike e ka poe makaikoi, no ka eieu a me ka niakaala o na haumana. Ona kumu kekahi i hoomaoa» wanui iioko iho nei o keia makahiki kuU, oiai ua halawai pinepine lakou me ke ano onawaliwali ma ke kino. He mau kumu keia t kupono ke mahalo ia no ko iakou ahooui ma ka haawi ana i ko lakoo ikaika e hiu ae i na kaikauiahme o kakou iluna o ke kahua oka maiamakma. E pooo ke hoomahuahua 14 mai na haumana iioko o na kula hanai o kakou ma ua mokupum a pau. Mahope o ka pau ana o na hana pili t ka hoike, ua haawi ae kekahi mau hoa oka Hale Ahaolelo, he enau haiolelo a me ua olelo paipai ina haumana, me ka hoika pu t ko lakou mau manao mahalo no na hana o ka la.

O ka psl«paU a K. Ba'*er i 5 * n-'i, *na ea heah?fo e h*»oh«l<kc aai H*w*» me labi m-»o «upuni liiiii e ae, ioo loa ke «upuni Hawaii; j raa ka heiao* kinaka, a aa oi ake nae ena j !ka noi oka aiaa Ma ka Hoipili miu hua- \ | heiu. ma ka aoao eha o koua oa ; I olelo ia he 7.62S koea mi)e o Hawaii. a he j 157,955 no irahi kanaka, o na aupuoi e j ae elima a Ho^pili»hoohaiikeaī me Ha*Faii j U3 enii «iai k* «»oa inaialo o ko j |a hik* i ka m?a aaku (oa o lakou, he j waie no kuea mile. j 1 Aka, ma ka heluoa kaoaka, oa oi ioa kela j | maw aupooi ouko; he maa aiilioea ka he'u* : n* kanaka o k*hi o iakou, a he mao haoen | taosiDi ko k ih'. Oka mea uako ioa o ia-1 kou. noaa na kuea mile aioa he 704 waie ; no. he 354,623 nae ka helaoa o oa kanaka. \ Nolaila, oa haule ioo o Hawaii oia keia hoo- j koka ana n Hoapili ia kakoa me ia eoau | aupani. Maanei e oiuoiu ko makou poe heluhelo e nana a e noonoo akahele, heaha ke aapuoi } ke oie na kanaka? Eia ma ka uaka o kana* ka ko kakou pilikia, aia ma ka aoao 11 o ka palapila a Hoapiii, ua hoike mai oia ma ka makahiki 1952 e neie loa ana o Hawaii i kaiuka, aka, mamua o ka hiki t»na aku ia wa e liio e ana ke kaokoa oke aupuni. aia ma oka nele ana i kanaka kekahi uiia e aneane ana e hoopoino ī ke kuokoa o ke au« puni Hawaii, aohe pono ke huna ia keiō, he pono ke nana ia me ke akaheie, a e imi ia na mea e hou ai kanaka, ina ma keia ano kakoo e nnho iho ai, me ka uuku o kannkn, mamuii ula ae ka nioau iwaena o na aopuni naau '.o no ka pono o ka ae hou ia ana aku o ko Hawaii kulana ma ke ano he aupuni kuokoa. He mea maopopo, aole iakou e ae ana i ka aina kanaka ole e kapa ia he aupuni. Aole no hoi iakou e hooiaio mai ana ī ke kuokoa o ke aupuni i hiki ole ke maiama ia iho. He mea Ueia na ko knkou Ahaolelo e noonoo hī, « me ka Papa Hoopae iima hana, e imi ia kanaka e pono ai, a he mea pono ke irr.i i« ma o n* iahui ia i iike ke ano me ka iiihui Hawaii, he pono ke lawe ia mai aoie o kane wale no, aka, o na kane me na wahine a me na kamaiii.