Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 26, 26 June 1880 — Page 2

Page PDF (1.67 MB)

This text was transcribed by:  Lurline Mcgregor
This work is dedicated to:  Kaloaokalani

o Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ma Ke Kauoha.

UA @@@@@

            LIKELIKE, Kiaaina o Hawaii

@@@ Iuni 10, 1880              @@

 

UA hook@@ ia aka i keia la o @@ J.S. Kaanaana i @@@@@@@

            SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina

@@@ Iune 14, 1880              @@

 

UA hoo@@ ia aku i keia la o J W Haa@ i Komi@@ no na A@@ a Ewa a me Waianae, Oahu, ma kahi o H U Mahi i make.

            SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina

@@ @@ Iune 7, 1880

 

UA hoo@@ ia aku i keia la o Hon. R. Stirling i L@@ Nui no na Hana Aupuni, o hoomaka ana kona K@@@ mai Aperila 1, 1880.     SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina

K@@@ Mai 27, 1880.   967 @

 

Kuai o ka Hoolimalima o na Aina Aupuni.

 

Ma ka Po@, hola 10, ma @ @ o Alilolani Hale, ma ka hoa 12 awakea e kuai ia aku ma ke @ akea ka hoolimalima ao elima makahiki kela apana aina aupuni e waiho la ma H@. Ka@. HAWAII, oia na apana aina aupuni i koe o H@ mai ka uka a hiki i ke kai.  Kumukuai @ @ no ka makahiki a @ aku.  E hookaa mua ia ka ulu iloko o ka @ makahiki. SAM'L G. WILDER, Kuhina Kalaiaina

Koena Kalaiaina Iune 7, 1880.  957 3@

 

KA NUPEPA

 

Kuokoa me ke Au Okoa

 

I HUHA

No ka Makahiki $1.                  Eono Mahina, $1.

@ Kuike ka Rula.

 

KOMITE HOOPONOPONO

 

Sam'l Kaaikaula,

Hezekia Aea.

 

PO AO NO , IUNE 26, 1880

 

            Ma ko Poakolu iho nei ua hooholo ka Ahaolelo i ka bila a Hoapili Baker no ka hoonoa ana i na waiona o kekahi ano.  Ma ka ninau ana no ka hoopanee loa i ka bila, eia a poe i ae e hoopanee loa:  Waila, Kapena, Simona K Kaai, Preston, P Kanoa, Keoni Kamaki, Nahaku, Kuihelani, Koma, Kakela, Kapena Loke, Kamika, Kipikona, Woods, Kani a me Wilikoki o Kauai.  He umikumamaono lakou nei i ae e hoopanee loa i ka bila.

            Eia iho ka poe i hoole i ka hoopanee loa; Moanauli, Ailuene Bush, Kunuiakea, Lilikalani, Hoapili Baker, Keau, Kalama.  Kaulukou Kahulu, Kaanaapa, Aholo, Nahuku, Kal@a, Wilikoki o Wailuku, Han@@na, Wahine, Kaunamano, Mahoe, Kuapuu, Kakina, Kahapula, a me Kupihea.  He iwakaluakumamalua keia poe i ae e lilo ka bila i kanawai.

            Ma ka Poaha mai au noi mai o Wilikoki o Wailuku i kokua ia e Kaulukou e noonoo hou ka hale no ia bila, a ua noonoo hou ia.  Ua hoopaapaa nui ia, a hiki nae i keia kakau ana, nohe mea i hooholo ia.

 

            MALOKO o ka Nupepa Kalepa o ka Poaono i hala, (oia kekahi oko kakou mau Nupepa haole) i ike iho ai makou i na kalai manao maikai ana no ka ninau e pili ana i ka hoonoa i na waiona.  Ua mahalo ia nupepa i ka bila a ke Alii Cleghorn, no ka hoohaiki ana i na waiona, aole e kuai akea ia.  Oia ka bila i pepehi ia iloko o ka Ahaolelo i kela pule i hala aku la.  Ua mahalo ia no hoi ka Ahaolelo no ko lakou ku paa ana aole e hoopau i ke kanawai e papa ana aole e hoopau i ke kanawai e papa ana i ke kuai ana i na waiona me kanaka maoli, elike me ko lakou hoole ana i ka bila a Keau iloko o na la maa o keia kau.  Eia nae kahi a ka nupepa Kalepa i kahaha loa ai, a ma ka nana ana he kumu kahaha io no keia no ka poe naauao a pau iwaena o kakou a me ko na aina e kekahi, oia hoi o ka hoapono ana o ka Ahaolelo i ke kanawai mua e hoohaiki ana i na waiona, a hoole nae hoi i ka bila a Ake e kokua ana i mea e mana ai ia kanawai.  Ua kue ka Hale iaia iho ma ia mea Ke olelo pololei nei ia nupepa, "ke hele wale nei ka tiga iwaena o kakou, a ke hoole nei kakou aole e hoopaa."

            Ina e hoonoa ana keia Ahaolelo i na waiona mawaena o na lahui o keia paeaina, he haawe kaumaha keia a lakou i a@ ai e lawe maluna o ko lakou hokua.

 

            MALALO iho nei ke hoopuka nei makouo i ka manao o kekahi o ko kakou mau nupepa haole i pili ana no ka haawina i nei ia no ka oihana koa.  He pololei maoli no keia mau manao, a ua ku i ka oiaio. Aohe pomaikai i loaa mai i ke aupuni a i ka lahui kanaka mao na koa ia, oiai aohe kakou he aupuni kaua.   Aohe no hoi kakou i manao e kaua aku i kekahi o na apuni naauao o keia honua, koe wale no paha ko kakou makamaka, o Hoapili.  Ina o ka hapa nui o keia haawina i noi ia no ka oihana koa e hoolilo ia no na kumu kula; a i ole ia, ma ka lapaau ana i ka poe mai;; a i ole ia, me na alanui a me na alahaka ma na apana kuaaina o kakou, ina ua oi aku ka pono.

            Ma ka pule i hala ae nei, ua ikaika ka lawelawe ana a ka Ahaolelo i ka hana, a ua holomua na hana i pili i ka Bila Haawina.  Aka, ua hookaulua iki ia kekahi mau haawina ano nui, a iwaena o lakou ka haawina no ka oihana koa; no keia oihana ua noi ia he $73,500 malalo o keia mau mahele, na koa kiai mau o ka Moi $30,847.35; ka Bana, na Hae, Kipu ana, a pela aku, $30,652.65; a no na Koa Pualu $12,000.   A hiki i keia la, aole i hoike ia mai kahi i hoolilo ia ai o ka puu dala $68,000 i haawiia e ka Ahaolelo o 1878.   Ua noi ia e na hoa o keia Ahaolelo e haawi i $5,500 i oi ae i ka haawina o kela Kau.  No keaha keia?  E ninau pono iho kela a me keia hoa hanohano, heaha ka pomaikai o ka lahui Hawaii i na koa?  He mea anei e oi aku ai ka hanohano o ka Moi?  Aole, aka, he kumu no na olelo hoohenehene he lehulehu wale i koopuka ia e na alii koa o na aina e, ke makaikai lakou i ko kakou aupuni nei.  He kumu anei e oi aku ai ka noho pono ana, a e oi ai ka ikaika kino o ka poe Hawaii e noho ana ma ia pihana?  Ke hopohopo nei makou aole hiki ke mahalo ia ke ano hoopono o na koa; iloko o keia mau ia iho nei no he koa kai kuai aku i ka waiona ma ke kahua heihei; e nana aku kakou i ka poe kamalii, ma kahi paha o ke 50 ko lakou helona iloko o ka puulu koa, e hoohalike ia poe me na kanaka nunui, oiwi maikai e imi nei i ka ai a me ka ia ma ka hou o ko lakou lae.  Aka, e na hoa o ka Ahaolelo, e lawe ana oukou i kau wahi o ka uku hana i imi pono ia e ke kanaka hoopono, a e haawi ana i mea e malama ia ai ke ola o kahi poe palaualele lapuwale.  Heaha ko oukou makemake me na koa?  E hai ia mai ana ia oukou, ina e ulu mai ka haunaele, ua makemake ke aupuni i mana nana e kokua aku.  Aole makou i hilinai nui maluna o na kokua ana o na koa.  E like me ka mea i ike ia ma ka haunaele hookahi i @ hoao ia mahope mai o ko makou noho ana ma keia paeaina, he poe sela mailuna mai o namanuwa ma keia awa ka poe nana i malama i ka maluhia, aohe na koa Hawaii.  O ka oihana koa ma kona kulana e ku nei, he mea kupono ole ka hooholo ana i haawina no lakou, koe wale no kahi poe i kupono no ke ku wahi ana ma na ipuka o ka Hale Alii O na kiai maikai loa o ka Moi, aia iloko o na puuwai aloha o na makaainana. O ka Bana i hoonoho ia aku la me na hae, a pela aku, he mea kupono ia ke nana oluolu ia mai e ka Ahaolelo.  O na kanaka opio iloko o ka puulu o ka poe Puhi ohe, ua noonaauao ia lakou ma ka oihana, a malalo o ke alakai ana a ko lakou kumu noiau, au ike pono lakou ia hana.  O na alakai ana o ke mele, he mea maikai no ka lehulehu, a o na lealea i haawiia e ka poe Puhi Ohe, he mea oluolu ia no ko Hawaii a me na haole pu kekahi.  Ke manaolana nei makou e kokua ku pono ia ka bana e ka Ahaolelo.

 

            WAIWAI Maoli na olelo a Kenela Limaikaika ma Kawaiahao, i ka la Sabati i hala iho nei.  Ua hai mai oia i kona aloha i ke anaina a pau, alaila kamailio mai la no na mea ana i ike maka a@ penei.  Ma ka nana ana i na helehelena o kanaka, me he mea la ua hele mua lakou, au pii ae iluna; ua oi ae ko lakou noonoo, ua oi ae ka maikai o na hale, a pela aku.  No ke aha keia?  No ka loaa ana mai o ka pono.  A heaha ka pono o ke Akua?  Eia, e aloha aku i ke Akua me ka naau a pau, a e aloha i ka hoalauna, oia ke kanawai o ke Akua.  Aka, he kanawai e ae kekahi a ke Akua, aole i kakau ia ma ka Buke, aka, ua kakau ia ma na kino o kakou, ma na lima me na wawae, oia ke kanawai o ku hana. Ma ia kanawai e loaa ai ka po. maikai i ke kanaka.  He mea lapuwale ka naauao ke ole e hui pu ia me ka hana.

            Ua oi aku ka maikai o ke kanaka naaupo ke mikiala oia ma ka hana, mamua o ke kanaka naauao e noho palaualele ana.

            Ua kuhikohi o Limaikaika i kahi o kona kula e ku nei ma ka palapala aina, a kamailio hou aku la: o Hampton keia, kahi i lawe mua ia mai ai ka poe Aferika a noho i Amerika, ma ke ano he poe kauwa kuapaa.  Iloko o ka wa kaua iho nei, he puuhonua ia wahi no ka poe paele i holo mai ka hema mai.  Ma ia wahi i wehe ia he kula mua no ua poe paele nei; a he poe keia i hanau ia ma ke ano kauwa kuapaa.  Ma ka pau ana o ke kaua kuloko, ua wehe ae kekahi wahine Aferika i koua kula no lakou.  He wahine keia i ao malu ia ia iho iloko o ke au o ke au o kona wa e noho kauwa ana, no ka mea, ia wa ua papa ia ma ke kanawai ko lakou ao ana i na buke.  I keia wa aia ma ia kahua ke kula nui o ka honua nei no ka paele, (o ke kula no ia a Limaikaika.)  Ua hoolilo ia he $300,000 no na hale kula.  Ekolu haneri haumana e noho nei.  He nui na haumana i hookuu mua ia e hele aku e ao i ko lakou lahui, a he 30,000 poe paele e ao ia nei e lakou i keia wa.  Ke ao ikaika nei na kumu ma Hampton i na haumana ma ka hana.  "O ka lolo o ke kanaka palaualelo, he hale kamana ia no ke Diabolo."  Ua paipai o Limaikaika i ko Hawaii e mikiala ma ka hana; e hana mau.

 

            Ua paipai oia i ke anaina e kupaa mamuli o ka Pono i ao ia ma Kawaiahao, a e hoolohe i na alakai ana a Paleka.  Wahi ana, i na e hoahewa o Paleka i kahi mau mea iwaena o oukou, alaila, e hoomanao oukou, no ke aloha ia hoahewa ana.  O ka hoaaloha oiaio, e hoahewa ana oia i ka mea hewa a e hoapono ana i ka mea pono.  Oia iho la ke ano nui o na mea i olelo ia, he nui nae na manao i koe, no ka paa naau ole i ka mea kakau.  Aka, ua waiwai ka poe i hele ae ma ia la i ko lakou lohe ana.  A e kamailio hou ana no o Limaikaika mahope o kona makaikai ana i na kaiaulu o kona aina hanau.

 

            EIA iho ia Haka na lana o Aikupika; ua lawe ia mai i mea hoolaha ma na loko wai o kakou; ke olelo ia nei he mea ono ka ke ai.

 

            Ia makou e nanea ana i ka pa kolonahe a ka makani ma "Maemae i ke kai ka pua o ka hala," au puiwa ae la makou i keia leo i ka pa-e ana mai - o kekahi hoa o kakou ke mauleule mai la a ke aneane aku la e hala ma kela aoao o ka muliwai.  He hihio anei keia - ai ole he leo paha e hai mai ana, he mau sekona wale no koe a hiamoe aku keia hoa i ka moe kau a moe hooilo.

 

            I ka wa a ka Ahaolelo e noho ana no ka noonoo ana i na hana o ka la i ka Poalua nei, ua ulu ae la he haunaele mawaena o na hoa o ka hale; ma na lono i laulaha ae, na hana aku la kekahi o na hoa i kekahi hana i ku i ka mahalo ole ia i kekahi o na hoa o ka hale.  Auhea oe a Mr. Honahala, o kau hana anei ia i koho ia ai e kou apana, o ka hana lapuwale i kekahi o kou mau hoa?

 

            AHA H@ Kiekie o ka Hawaii Pai Aina, ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka waiwai o A. Kahali@, o Hoo@ i make, @@.  Imua o ka L@ @ CC Harris O@ e hoo@ aku no ka @ ana mai i koho i hooponopono waiwai.  Ma ka h@ a me ka w@ ana mai o ka palapala @ o John @ Walker kekahi e na @ kooko kanaka o ka waiwai o A. Ha@ i make he mea a A. Kalauli i @ ai a hoike mai ana o A. Kala@ no Honolulu, Oahu, na @ kanaka ole ma Hoo@ ma ka la li o Iune 1880, a e @ @ a e h@ ia ka pala@ hooko@ @ hooponopono waiwai ia.  Ke kano@ la e ka Poakahi ka la 12 o Iulai 1880, ma ka hors ekahi po, eia ka manawa i koho ia no ka hoole@ ana i @ @ la, @ o na @ wai la, ma ke @ hookolokolo o keia Aha, ma Iko@, a @ ia manawa a @ ia wahi @ e hele mai ai na mea a pau i @ e hoike mai i he @, @ @ komo oioio ko kakou, e ae ole @ ai @ mai la.  A o keia @ @ hoo'aho ia ma ka @ Hawaii i ekolu p@ ma ka Nupepa Kuopoa he nupepa ma Honolulu.

            Kakau ia ma Hoo@, ko Hawaii Pae Aina, Iune 22, 1880

                                    CHAS. C. HARRIS

Ikea:                Lonokana@@

            A. Rose, Elope Kaka@

 

MA ke Keena o Lunakanawai Kaapani Apana @ o @Hawaii Pae Aina.  Ma ka waiwai o Kaupena k, no Lahaina, Maui, i make.  Ua heluhelu ia, a na waiho ia ka palapala noi a Kahananui w a me Kumalaea k, e noi e hooponopono ia ka waiwai  o Kaupena k. no Lahaina, Maui, i make, a e hooholo ia ka waiwai i na hoo@ina.  Nolaila ke kauoha la'ku nei na kanaka a pau, ke pili, o ka Poakahi ola ka la 19 o Iulai 1880, ma ka hora 10 am ma ka hale hookolekole ma Lahaina, oia ka la a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i au nonoi ia a me na mea kue, ke hoike ia.

                                                                                    ABR. FORNANDER

                                                            Lunakanawai Kapuni Apana I H P A.

Lahaina, Iune 14, 1880.   969

 

AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina, ma ka hooponopono waiwai, Mokupuni o Oahi Hawaii Pae Aina. s@.  Ma ka waiwai o Lonokeawe k i make.  Olelo kauoha e koho ana i la e hooiaio ai ka palapala kauoha, a no ka hoolaha ana.  No ka mea, ma ka la 15 o Iune 1880, na waiho ia mai imua o ka Aha, kekahi palapala i olelo ia, oia no ke kauoha hope loa o Lonoakeawe k i make aku la; a me ka paiapala hoopii e noi ana e hooiaioia kela palapala kauoha a e hoopuka hoi ka palapala luna hooko no David Dayton na waiho ia mai e ia.  Nolaila, ua kauoha ia o ka Poalima oia ka la 9 o Iulai 1880, ma ka hors umi am, ma ka rumi hookolokolo o ia Aha, ma Aliiolani ma Honolulu oia ka la me ka hors, e hooiaio ia'i ia palapala kaueha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kow ana ia palapala kauoha, a me ka hoopuka ana i ka palapala luna hooko.  A ua kauoha hou ia, e hoolaha no la mea no na pule ekolu iloko o ka "P.O. Advertiser" KUOKOA he mau nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu.

            Kakau ia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina.  Iune 17, 1880

                                                                                    LAWRENCE McCULLY

            Ikea:                                                    Lunakanawai o ka Aha Kiekie

A. Ross, Hope Kakauolelo,   Iune 19, 1880                                                 968 St

 

AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Pae Aina ma ka hooponopono waiwai o Maleka w o Honolulu, Oahu i make kauoha ole.  Imua o ka lunakanawai L. McCully.  Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i lunahooponopono waiwai.  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Nuela w a me Henry White o Honolulu e hoike mai ana o Maleka w no Honolulu, Oahu, ua make kauoha ole ma Honolulu ma ka la 18 o Pepeluali 1880 aole palapala kauoha a e noi ana e haawi la ka palapala hookohu luna hooponopono waiwai ia Nuela w.  Ua kauoho ia o ka Poakolu ka la 7 o Iulai 1880, ma ka hora 10 o ke kakahiaka oia ka manawa i koho ia no ka hoolohe ana i au noi la, imua o ua lunakanawai ia ma ke keena hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, una he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la.  A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii i ekolu pule ma ka Nupepa KUOKAO he nupepa ma Honolulu.

            Kakau ia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, 10 Iune 1880.

                                                                                    LAWRENCE McCULLY

            Ikea:                                                    Lunakanawai o ka Aha Kiekie

Kakela a me Haki na loio.

A Rosa Hope Kakauolelo                              Iu 19, 1880 968 St

 

MA keia ke hoolah a ia aku nei, mamuli o ka mana i loaa mai ia'u mai ka Aha Kiekie mai, ma ka hana o ka waiwai o Iachun i make, e kuai aku no au ma ke kudala akea ma ka Poa ono Iulai 10, 1880, ma ka hora 12 awakea o ua la la, ma ka ipuka o ka hale hookolokolo, me ke kulanakauhale o Honolulu no ke kumukuai o $1,500 a pii aku, i na pono a pau, ka waiwai a me ka aina o Iuchun i olelo ia, o keia mau apana aina e waiho ia ma Kahaluu, Koolaupoko, Oahu, a i hoakaka piha ia ma ka Palapala Sila Nui, Helu 2, 111, kuleana 18, Helu 10,984 i haawi ia aku ia Wili penei:

            Apana 1, 10 Loi, - E hoomaka ana ma ke kihi Akau, a e holo ana hem 32, hik 138, pauku e pili ana i Koalii, hem-hik 64 pauku e pili ana i ko Keawe, ak 79. hik 63 pauku e pili ana i ko Keawe hem 17, hik 122 pauku e pili ana i ko Hono, hem 70, ko 174 pauku e pili ana i ko Kuaole, ak 20, ko 80, pauku e pili ana i ko Kuaole, hem 70, ko 384, pauku e pili ana i ko Kauole, hem 38, ko 286, pauku e pili ana i ko Honohiki, hem 85, hik 200, pauku e pili ana i ko Konohiki, ak 15, hik 390, pauku ma ke kahawai i ke kihi mua; 1 1/2 eka.

            Apana 2, Pahale - E hoomaka ana ma ke kihi hem ak 74, hik 40, pauku e pili ana me ko ke konohiki, ak 27, kom 320 pauku e pili ana me ke kahawai, hem 84 kom 75 pauku e pili ana me ko ke konohiki, hem 32 hik 340 pauku e pili ana me ka loko i ke kihi mua, 1/2 eka.

            No na mea i koe, ninai ia                                 A.H. LOO NGAWK,            

                                                                                                            Lunahooponopono Waiwai.

                        A i ole, ia CECIL BROWN Loio.

            Honolulu, Iune 19 1880.                                 988 St

 

Ma keia ke hoolaha i aku nei, mamuli o kekahi mana kuai i hoike ia iloko o kekahi palapala Moraki i hana ia i ka la 4 o Feberuari, 1878, e Chas K. Hapai ia C.E. Richardson, no Hilo, Hawaii like laua, i kakau kope ia ma ka buk e 54, ma.na aoao 28 a me 29, a no ka uhaki ia ana o na elelo aelike i hoakaka ia ma ua palapala moraki la i olelo ia, nolaila, o na waiwai, ka aina a me na pono a pau i hoike ia ma ua palapala moraki la i olelo ia, mahope iho o ka hala ana o ka manawa i ae ia e ke kanawai, e kuai ia aku no ma ke kudala akea no ka uhaki ia ana o na olelo aelike i hoike mua ia ae nei.

            O ka aina i hoike ia ma na moraki la, aia no oia ke waiho la ma Hilo i hoike mua ia ae nei.

                                                                                                C.E. RICHARDSON,

            E. Preston, Loio o ka mea nona ka moraki.  Hana ia ma

            Honolulu, Iuna 19, 1880.                   968 4t

 

WAI! WAI!! WAI!!!

KE Kauoha ia aku nei na mea a pau, e hooomaka ana ka ohi ana o na auhau wai no keia hapa makahiki ae, ma ka la 10 Iulai, ma ke keena oihana wai ma alanui Nuuanu.  E hoolohe e ka lehulehu i keia o hoonele ia aunei oukou i na piula wai ole.            

G.D. FREETH. Luna Wai,

Keena Wai, Honolulu, Iune 26, 1880                                     969 3t

 

OLELO HOOLAHA.

 

Ma keia la a mau aku, ke papa ia aku nei na kanaka a pau aole e hele wale maluna o na aina kula o ka hui "Kohala Ranch" ke ole e loaa ka palapala ae mai ka luna nui mai.  O ka poe e hookuli ana i keia e hoopii ia no ma ke kanawai.

JAMES WOODS.

            Kohala, Iune 22, 1880.                                                           969 3t

 

NO KE KUAI.

 

            Eia ma ko'u wahi he waapa, nona ka loa he 29 kapuai, 7 kapuai ke akea a 9 kapuai ka hohonu.  Ina aole e lilo iloko o na pule hope o Iulai, alaila, e kuai ia no ma ke kudala e E P Adams.  E ninau ia                 CHAS LONG.

            Alanui Kalepa, Honolulu                    969 4t

 

KAUKA BERODI.

 

            (O KE KULA NUI O KANADA)

 

            Ua makaukau au i ka lapaau ana i na kanaka Hawaii no na ano mai a pau.  Ke kahea aku nei au i na poe i loohia i ka mai e hele mai ia'u

 

KEENA OIHANA

 

Aia ma Monikahaae maluna ae o ka Hale Kuai o Mellis a me Fishel, mai ka hora 8 a me 10 o kakahiaka a mai 2 me 4 a mai 7 me 8 ahiahi.

3-m 969

 

LIO NALOWALE

$10.00 MAKANA.

Ua auwana a helehewa paha kuu lio k, pua kea hauliuli, mai ke kula aku o Waialae, i kuni ia ma kekahi o na uha hope.  A aia hoi maluna pono iho o ke kua, e kupono ana i kahi e kau ia iho ai o ka noho keia hao kuni Z.  Nolaila, o ka mea a mau mea paha e ike ana i au lio la e hoihoi mai i ka mea nona ka inoa malalo iho, loaa iaia ka uku makana maluna ae.  SAMUEL KAEO.  E loaa no au ma ke keena o ka Pawaii Pae Aina, ma na la a pau koe ka la pule.

S          O keia ke kuni ma ka uha hope.  967 4t

 

OLELO HOOLAHA.

 

Mai ka la 1 aku o Ianuari, 1880, he

 

ELUA DALA

 

ka uku o na ohua oneki maluna o ka mokuahi JAMES MAKEE mawaena o na awa o Oahu a me na awa o Kauai.

            941 tf                          T.R. FOSTER & CO. (Poka Ma.)

 

HEAHA!

 

Eia no.  Ua manaolana au e hui me na Makamaka o noho nei maloko o ka Pilikia ma Waimea ma ke Kau Kiure o Novemaba e hiki mai ana.

 

AUHEA OUKOU NA MAKAMAKA MAI

KAU, KONA,

            KOHALA, HAMAKUA,

                        HILO a me Puna.

 

            Ina ua Pilikia Oukou no ka Loio ole nana e Wehewehe mai ko Oukou Pilikia ma ke Oki Mare, a ma kekahi Pilikia o ao, e paipala koke mai ia'u, a Na'u no e kokua ia Oukou ma na hihia a pau me ka uku emi no.  Ua ike Oukou ia'u ke Keiki o ka Aina a ua maa Oukou i ko'u hana ma na Aha.  Mai kali oukou a hale ka manawa kupono.  Na'u na

            D.H. Hitchcock Loio.

            Hilo, Iune 8, 1880.                  968 im

 

OLELO HOOLAHA.

 

JAMES M. MONSARRAT.

[MAUNAKEA.]

 

He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

 

IMUA O NA AHA HOOKOLOKOLO A PAU o keia Aupuni.  E lawelawe ana no hoi ma na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i na palapala Sila Aina, ka hana ana i na Palapala Kuai.  Hoolimalima a me ka hoaie dala ana.

            Keena hans maluna ae o ka halekuai buke o Wini me Robikana, Alanui Kalepa. Honolulu

            Jan. 3, 1880,                                        944 1v

 

ASA KAULIA,

Loio a Kokua ma ke Kanawai.

 

Ua makaukau au e lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu.  E loaa no au ma Koolaupoko, Heeia, a ma Honolulu i kekahi wa Hooko ia na kanoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka hikiwawe.

 

NU HOU!  NU HOU!

 

MAHOPE AKU O KA LA 10 IANUARI, 1880. E HOOmaka ana makou malalo o na @

 

DALA KUIKE,

 

I ka Loaa ana aku o ka Waiwai i

ka Mea Kuai.

 

E hookahua ana makou i ka makou oihana

malalo o ke DALA KUIKE, e

kuai ia aku ana na loko wai-

wai a pau no ke Kumu-

kuai malalo iho o ka

 

MEA I IKE IA MAMUA

E LIKE ME KA LILO.

 

He Huina nui ko makou o na Oo, Kopala,

Ho, &c., &c. i kuai ia mamua ae o ka

hoopii ia ana o ka auhau o ka poe

nana i hana.

 

HE MAU LAKO NUI KO MAKOU

--O NA --

PALAU

 

A makou e kuai aku ai no ka $7 a hiki ka $7.50 Malalo iho o ke Kumukuai

mua no kela a me keia PALAU.

 

            Ano ko oukou manawa kupono e looa ai na waiwai makepono loa.

 

E hele mai Hookahi, E hele mai a pau loa.

 

                                                DILINAHAMA MA.

942 tl                                       37 Alanui Papu.        

 

PAPA, PAPA

 

AIA MA KAHI O

 

LEWERS & DICKSON!

 

(O LUI MA.)

 

MA KE KAHUA KAHIKO MA

 

Alanui Papu a me Moi

 

E LOAA AI NA

 

Papa Nouaiki

 

o kela a me keia ano.

 

Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu

 

ana i na Hale!

 

Na Pani Puka, Na Puka Aniani,

            Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a,

                        Na Papa Hele, Na Papa Ku,

                                    A me na Papa Moe nui loa

 

NA PILI O KA HALE

 

O NA ANO A PAU.

 

            a Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau,

                        Na Kui mai ke Nui a ka Makalii,

                                    Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani,

                                                Na Ami o na ano a pau,

                                    Na Aila Pena, o kela me keia ano,

                        Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale.

            Na Aila e ne o na ano a pau.

 

NA WAIWANIKI

 

- A ME NA -

 

WAI HOOHINUHINU NANI!

 

o na ano a pau loa.

 

NA BALAKI ANO NUI WALE

 

A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka a

pau, ua makaukau keia mau makamaka

o oukou e hoolawa aku ma

na mea a pau e pili ana

ma ka laua oihana

 

-NO KA-

 

UKU HAAHAA LOA!                    

 

E like me ka mea e holo ana mawaena o

 

LAUA a me ka MEA KUAI.

 

E hele mai!   E na Makamaka!!

 

A e lawa no hoi ko oukou makemake

me ka oluolu a me ka maikai!

845 tf

 

RICHARD F. BICKERTON,

[PEKETONA.]

 

LOIO a ke KOKUA ma ke KANAWAI

E HELE ANA OIA IMU A O NA AHA HOOKOLOKOLO a pau o keia Aupuni me na ana hihia a pau, @ paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuni e ae.

            Ua makaaka@ mau oia i ka hana ana i na Palapala pili kanawai e kola a na keia ano.

            Ua hiki ne hoi aia ke hoala dala aka ma ka @ i @@@

            E he @@@ a ma ka uku @

            Ke@ hana, @ 23 Alanui Kalepa, @ paka ma o aku @@

 

UA HALA KA HOOILO

 

O KE KUPULAU KEIA O

 

HIKIKIIKAUOENA!!

 

Ua ikela ua Lau, ua Mohaha na Pua, ua Paoa ka Nahele i ke Ala o ka

 

Wai Rose, Vabine, Lukini, Iliahi,

 

            Managolia, Falanatipano me ka Pikake.

 

KA MOANI ONAONA O KE AHIAHI!

 

Na Papale wahine nani o kela me keia ano, i kaei ia me na Lipine nani, a i haku pu ia

Hoi me na Pua ulaula, keokeo, kaiina, olenalena, omaomao, hinahina

a me ka akala; a i omau ia hoi me na

 

HULU NANI!

 

o keia me keia ano; he hilakila a kapukapu maoli no ke nana aku.  Na Ai Kala Lilina wahine, me na Lei ai Silika o keia me keia ano.  Na Haiuaka holoi hou o keia me keia ano.  Na Hainaka Silika nunui lau o keia me keia ano.  Na Kihei huluhulu, o keia me keia ano.  Na MAKALENA nani, na NAHENAHE, na HALU-A, na PUU, na KALAKOA pua nui a pua @ nani na ULALII a me na ALAPIA eleele, ulaula a me kauwila, na HULUHIPA o keia a me keia ano.  Na ILIWAI a me na KALEPA o keia a me keia ano.  Na KANIKAU, na LIHILIHI e hoonani ai ia waho o na KAHIKO o na L@, o keia a me keia ano.  Na KAMAA wahine nani puu kiekie, "e kikiko'u ai keia ka papahele o Papiohuli" - huli ia mai a loaa iloko o

 

HIKIKIIKAUOENA!

 

 

ENAENA KA HELE ANA, UA                               "Hao na poiena o Haupa

                                                                                                            Kapakahi Manuia, o

                                                                                                            Keokoi ka moku e like ai."

 

NA KAHIKO O NA KEONIMANA,

 

o kela a me keia ano.  Papale, Kuka, Puliki, Palule, Lelewawae, Kamaa Buti a me Kamaa Haahaa, e hele ai kela a kuku ke au, a e lai ai ka hele ana o ke alahele.  Hele mai, eia o

 

HIKIKIIKAUOENA!

 

Ua makaukau mau e hoolawa aku i na ilni koi-i a ka manao o ka lehulehu, a e wae no oukou iho, a e loaa no hoi me ke

Kumukuai Haahaa loa.                                    Me ka mahalo.

                                                                                                                                                                                                                        L. ASEU.

Kihi Ewa o na Alanui Moi me Nuuanu, Honolulu, Iune 14, 1880.                                                    968 6m 993

 

PAPA KUHIKUHI O KA

 

HOIKEIKE AKEA

 

- O KA HALEKUAI -

 

CALIFORNIA ONE PRICE BAZAR.

 

MELLIS & FISHEL……………………………………NA ONA.

NANI NA WAIWAI EMI NA KUMUKUAI………….NA LUNA NUI

 

I na la a pau a me na auina ahiahi Poaono o keia Kau, e hoike ia aku ana na Waiwai io maoli o na mea i

 

Humu Lima Noeau ia!

 

            I hana ia me ka lima mikioi loa, me na Nani hoonape umauma e ilihia ai, a me kekahi mau wehi nani e ae malalo iho:

 

            Kahiko Holo Lio………………………………………                                             Miss Canton Loters

            Papale Ooma………………………………………                                       Miss Milana Lekinetona

            Papale Kaup Molina………………………………………                            Miss Lole Okeloda

            Papale Kanikau………………………………………                                               Messrs Kanikau me Ribine

            Na Kahiko o ke Kupulau………………………………………                    Messrs Na Pua me na Hale

            Na Kahiko o ka Haule Lau………………………………………                 Messrs Lihilihi me na mea Hoonani

            Na ano Pale Lole Hooluu a pau me na Silika kau Molina……………  Na ka Hui.

 

O kekahi mau Wehi e ae iwaena o ka nui Waiwai.  E panai pu ia aku no hoi

 

Me na Lako Wehi o na Kane!

 

            Pale Ili Wawae……………………………………………………    Mr. Malbriggan

            Lei A-i…………………………………………………………………Miss Silika

            Pale A-i Mehana…………………………………………………… Mr. Lilina

            Kakini……………………………………………………                 Mr. O na ano a pau

 

O ka hopena, e hoike ia mai ana ka mea e niniau hauoli ai o ka naau no

 

NA WAIWAI NANI E AE!

 

            Kaliki o na Wahine……………………………………………………Mrs. FrenchWoven

            Mikini Lima……………………………………………………        Mrs. Kid me Lisle Tread

            Hoonani Ooma……………………………………………………    Miss Crape de Leece me Tariatan

            Hainaka……………………………………………………               Mr. Lilina

            Lihilihi Lole i hana ia…………………………………………………Mr. Silika me Warsted

            Kui Owili Lihilihi…………………………………………………… Miss Swias.

 

Mr. Lole Huluhipa, Miss Grenadine, Mrs. Kawele, Mrs. Kakimia, Mrs. Huluhulu Moe, Mrs.

Uhi Moe, Miss Kihei Huluhulu, Mrs. Kihei, Miss Mamalu Liilii

 

ME NA WAIWAI E AE HE NUI HIKI OLE KE HOIKE IA.

 

            E hamama ana na puka mai ka hora 7 am. a hiki i ka hora 9 o na ahiahi Poaono.  I ka wa e lawa ai ka hialaai o ka poe kuai, e hooki ia no na hoikeike ana.

            KE hooia aku nei maua e hoolawa i ko oukou makemake, me ka hoihoi pu ana aku i na puolo no ke dala i hookomo ia mai.  Aole mau noho i hookaawale ia.  He ku wale no iluna!

                                                                                                                                                            MELLIS & FISHEL,

Huina o na Alanui Papu me Hotele.                                                                           962 tf.

 

ANO NO I LOAA MAI NEI!

 

Na Kaa Lio

                        Holo Lealea!

 

Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku, mai ka Hale Hana Kaa mai o ka Hui o Cortland ma Nu loka.

                                                                                                                                    DILLINGHAM & Co.

876 tf  Na Agena kuai ma Hawaii nei.

 

OLELO HOOLAHA.

 

Ke kanaka ia aku nei na mea a pau i loaa na kuirana iloko o ka PA ILINA NA KAWAIAHAO e hele koke mai a e hoomaimai i ko lakou mau p@, malalo o na kahikahi ana a D Maonis, ka @ nona e kiai @ ia wahi.  O ka poe hoolohe ole i keia, mahope o ka kali ana no ka wa kupono, e manao ia no@ o lakou kuleana; a e lawelawe ka @ nona kahi o @ ma ka lakou i ike ai he pono.

 

C.C. Coleman.

Amara a he Mea Hana Mekini

Kapili Kapuai Hao Lio

- A ME KA-

Hana ana i na Kaa Lio, &c.,

Hale Hana ma Alanui Alii, e kokoke la i

905        ke Alanui Papu.     tf

 

He Nui Anei Kou Makemake i na

Mekini Humuhumu Lole?

 

Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai

-:o:-

KAKELA A ME KUKE.

 

A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ano MEKINI a WHEELER a me WILSON , mai ke $40 a hiki i ko $50 ke kumukuai o ka mea hookahi.

Ka MEKINI a SINGER ,

ma ke $50 pakahi, a me ke ano

MEKINI a WILCOX me GIBBS ,

ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai.

            I mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, o naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou iho.                                  862 tf