Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 27, 3 July 1880 — Hoike Kihapai. [ARTICLE]

Hoike Kihapai.

o k» Ah» Ek»l«i« o &<raii Hikio». M»i lone 1819 ■ hiki|laDe 1690. Imoa o ka Ahahogjfea*nelio o ko Htw»ii P4^ftioa. fc,l, ?P** «»4f •* ma!a o k» »b» «kaleau 0 sUw«h HtSa, oia hoi. o

Keaiwa, Poo« Hema, Pona Akaa, Hilo Hem». H'lo Wanu, a o Hilo Akau. lloko nae o keia maa kihapai, o» heia ii eiw* mau ekiieai», oia hoi o Keaiwm a o p on»ioo, ma ke kihapmi o Keaiwm, m o Km|mp«o« a o Opihikao m& ke kihap%i o Peoa Hem». o Puoia n>a Puoa Waeom. o ka ek«- ; !esi» Makamhine o Hiio ma Hilo Hemm, o ! Onomea mm Hilo Waena, a o Hakalaa me ' Laopahoehoe ma Hilo Akau, maheie im i na mpmom ukoa he nui malaio o keia mao ! inom ekmi«sia i olelo ia malaoa. } Ua tabo pono kmia maa kihapai ioa Lua- ; kioi mme oa hmle halawai. Ekolu maa kihapai i makaukau i ka haie kahu, oia hoi o Paoa Hema, Puna Akaa, a me Hiio Wae* oa. Ekoiu hoi i makaukau ole i ka haie 1 kaha. oia hoi o Keaiwa, o H»to Hema, a o | Hilo Akau. He mau apana iako a momooa keia mau apana m pau. Aole kihapai ilihone maioko o na palena o keia aha. Ka noho una o na eka(esia. iioko o ka makahiki i kaahope iho nei, t aole i loaa mai kekahi palapala hoike a ke kahu o Keaiwa. Ma ka ike maka n%e, a ma na mea i lohe īa mai, ke ala mai oei ka hana ma na ekaiesia oia kihapai. Oka luakini o Keaiwa, ua hoonee ia a kuku'u hou ia ma Pahaia, ma kahi kokoke i ka w?ii ko. a ua kokua pu na haoie, na pake, a me na hoah&nau ma keia hana. Ua oi ioa ka maikai o ka haie hou, a he iohe waie mai ko makou, o keia kekahi o na luakini hanohano ioa o Huwaii nei. No ka nele maoli i ka hoike a ke kahu, aole hi. 1 ki ke hoakaka pono aku no ke ano maoii o ka noho ana o ko iaila poe iloko o keia makahiki. j Puna Heina, ola hoi o Kaiapana tne Opihikao. i Ua hui keia mau ekalesia elua īloko oke j kihapM hookahi. Ke mau nei no ko lakou | mau hana eka(esia, a ua aia mai ko lakou manao, a ke imi ikaika nei iakou i kahu , nana e maiuma i ko laila poe hipa. Aoie j lakou i paupauaho, aka, ua eieu no, a ua 1 hoemanawanui, a ke iana nei ka manao e ! ohi ana lakou i na hua maikai o ko lakou : ahonui ana, oiai ua kahea lokahi iakou ia j Rcv S W Papaulp o Kealakekua i kohn no j iakou, a ua ae mai oia i ko lakou leo kahea, | Ua nui ka īnu waiona ma keia mau kihapai I mamua aku nei, aka, i keia wa, nole i iohe | nui ia no ia mea. Ke iana nei ka manao, ina e loaa ka ma- ! | kua nana e alakai a e hoeueu ina hana o ka | pono īwaena o iakou, mamuli e pau aku na j hana o ka po. i Puna Akau, oia hoi o Puuia. | Mai Kapoho, a Puuia, a Makuu, a Keai au, a huli iuka o Olaa, oia na palp«« « ke,a ' kihapai. Ke nobo uel ko lakou kahu i aloba ia Hev J N Kamoku a ke hooikaika nei i kana hana me ka hoomanawanni a me ke ahonui maoii. j Iloko oka hapa mua o keia makahiki j j kaahope iho nei, ua J«ia iaia ka nawaiiwaii |o ke kmo, a ka omaimai, aka, ua oiuolu iki mai i keia wa. U* alni i" mai no hoi j kana hana i ka hoiomoku ana o ka onn maj iuna o kona kihapai. a me he mea la ua iike :me ka popoi ana o ka naiu nui, ka makeheiwao ka papa ana nku la mea. Nolaila, ua ! kaumaha ioa kona manao i kekahi manawa, j a ua mmao oia e imi aku i kihapai e ae, no j ka hookuii o na hoahanau a me kekahi poe ; luna, i ko lakou komo pu nna \loko o ka wij li o ka nalu. ; Aka, ua ae mai oin īka aua ann ona boa ! o ka ahn, a ua ahonui i ka iini ana e paie j aku a e kinai ina hani a satina. Ake iaIna nei ka manao, e ohi ana oia i na hua : ohaha o ia hoomanawnnui ana ma keia hope aku. Ua hookaa pono kona eka!esia i j kona ola makahiki. t i Hilo Hean, oia hoi ku Ekalesia Makua o j Hilo. | Ke mau nei no na hana o keia ekalesia inaialo o kona kahu makua, Rev Koana, a me kona kokua, Kev J S Kaiana. I ka nana aku, ua ulu iki ae ke ano haipuie a me ka maluhia o ka noho ana o ke kihapai i keia makahiki. Hiio Waena, oia hoi o Onomea. j Ke mau nei ka tana a Rev J H Pahio jma keia ekaleaia. Ke h*pai mau nei oia i na hana ekalesia a me na h«na kula Sabati j iwaena o iakou. Ma kana hoike hope o ke-

ia makahiki, ua ike ia ke ano palaka a emi hope iki o kekahi hapa o lakou i keia manawa. Ua hooiawa pono ia nae ke oia makahiki a lakou i olelo ai nona, a i na « Uokoa mai ka Haka, e holo no ka hana o ka pono. Ma na apana a pau o Hilo, kahi i kukuluia ai na wili ko, ua ike la ka ikaika loa o na au mimiki o keia ao, e lawe aku ana i ka kaika e me ka noonoo o na kanaka 0 i kahi a lakou e lana wale aku ai i 0 a tanei malum 0 ka moana o ka lealea, a 0 ka inu waiona, a 0 ka hehi Sabati. a o na h«na e ae e kue ana i ka pono maoli o kanaka. Aka, aole ia he kumu e paupaunho ai kakou, a e waiho ai i ka hana. fi paulele kakou i ba mana a me ke a!o* I ha 0 ko kakou H«ku, a nana e hoopaa i na | mana o ka po, a e hooUnakiia mai i ka ma* \ lamalama o ke ao. | | Hilo Akaa, 01& hoi o Hakalaa me Lau* pahoehee. Ke noho kaho ole nei keia maa ekaleaia. Oa malama ia nae lakou i kekahi makahiki • Her J H Pabio t i kooa hele hapaha ana ilaila, mamoli o ke kaooha a ka ahahui 0 Hawaii Hikma. Aole i lohe la ka hauoaele ma ia maa wahi. U% kahea lakoa i kekahi o 04 fe»o«»aoa o ke kola Kahanapole» ota 0 Mr. JX Kalaahala Pa, e hl o i kahu no 1«. koa, a ke (ana ne» ka manao e ko io ana no ko Ukoo kahea. I

He kth*pmi wmiwai m momooa ke». » > na e maiama pono ia. e ol«t?li momuei * nim himī i ni hua ana e iomm mi no km nao maa S lom. OUol! ko makoa manao ke loaa ko ?. » » w,. A. O. FOBBES, ? Imkou kahu n KomKe.