Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 28, 10 July 1880 — MOOLELO O KA Ahaolelo Kau Kanawai o 1880. [ARTICLE]

MOOLELO O KA Ahaolelo Kau Kanawai o 1880.

La hana 4S Poaha luiai 1, 1880. Haiawai ka Haie e iike me ka mau. Ma ke kapaeia ana o na rula, ua heluhelu mai o Kaun&maoo he mau hoopii mai Ha* I makua mai e noi ana. 1 £ hoihoi aku ina daia he 23 ia Kaaun. no kona auhau papalua ia. 2 E h<»awiia ka mana i keU ame keia apana, e hoike aku ike Kiaaina ika mea ; kupono e iiio i Luna Aupuni no ia apana. Waiboia i ke komite kupooo. Nana hou mai no mai Koolauloa mai e < noi nna, e hoonau ia ka berita mare mawae-! ' ! na o ke kane a me ka wahine ina iaua e j kaawaie no ka manawa elua makahiki; wai-1 hoia i ke komite kupono. Hoike Komhe. Hoike maAe komite wae no ka haawina ! o na Heleuma, Mouo a me na awa pae, e j hoomahuahua ae ka haawinai $17,000Jwaihoia ma ka papa. Na Olelo Hooholo me na Bila. ! Kapae ia na rula, a heiuheiu mai o Ku- ! nniakea he bila e piii ana i na koena o ka ; Makeke kuai ia o Honoiuiu: waihoia malalo i 0 na ruia. j NA HANA 0 KA LA. i Heiuhelu akolu ia ka biiu e hooioli ana i ka pauku 1009 o ke Kunawai Kiviia a hoo- j holoia. Helnheiu nlua ia ka biia e hoopau ana i ka noho ana o kekahi Kauka i lala no ka Papa Ola. Haiolelo loihi maio Kipikona ma ka aoao e hooholo ioa i ka bila a mahaloia. Hoomaha ka Hale ma ka hora 12 a halawai hou ma ka hora 1. Haioleio loihi mai ke Kuhina Kaiaiaina ma ka aoao kue i ka bila; ma ka ninau ia'na, ua hooholo loa ia ka bila no ke kakau poepoe. Heluhelu alua ia ka biia e kukulu ana i mau Halemai iepera ma ua apana; waihoia i ke komite Hapaiia ka noonoo aoa no ka olelo hoohe--10 e hoouha ana i ke komite 13 o keia Haie e holo aku i Kaiawao, a e noho malaila i eh ; a iu; h'»oboioia. Koho ka Peresidena iu Kulua, Kunuiakea, Kuhina Kaiaiaina, Piiipo, Kaiama, Mahoe, Kahuiu, Kakma, Kahapula, G. N. Wiiikoki, Kaanaam, Bush. Ku^puu. Hoopanee ka Haie hora 10 apopo. La HAiNA 49, Poalima, lulai 2, ISSO. HaiuWiii ka Haie e like me ka mau. Hoike Komhe. Mai ke komite wae inai o ka bila kanawai e hauwi ai i uku makana no ka mea nana e hoohiki na hihia hewa. Ua hoike mai ke komite i ka mahalo me kekahi hooponopono. \ln ke noi ua waihoia ma ka papa a noonoo pu me ka noike a ka hapa uuku. Na Olelo Hooholo me na Bila. Wuiho mai o Kalua be oieio hoohoio e piii ana ī ka hoopanee ana o ka Haie ma ka ia 3 o luiai no ka hoomanao pu ana me ke aupuni Ripubaiika Nui o Amenka Hui no kona kuokoa; hoohoioia. Mai a Ho«pili he heiuheiu kanawai e pili ana i ke kuu akea ana i na waiwai piii hoomana mai ka auhau ae. Noi o Hanuna e knpae ia na Rul& a heluheiu alua ia ka bila ma ke poo, aponoia. Ma ke noi ua haawi ia i ke komite wae: Hanuna, Hoapiii, Aholo, Kuhina Waiwai, Kahanu. Noi o Hanuna e hapana ka noonoo ana e pih ana i ke komite 13 e hoio anai Kaiawao, Molokai; aponoia. Mahope o na hoopaapaa ana. Ua haioleio ikaika mai o Kipikona ma ke kupono i ko ke komite holoana aku e ike ) na piiikia ma Kaiawao Molokai. Ua pale ikaika mai ke'lii Knmika i keia. ' Ma ka ninau ia ana ua hoole ia ka olelo hoohoio e kauoha ana i na komite 13 e hoio 1 Kalawao. Hoomaha nora 12 hoomaka hora 1. Mai n Kaanaana he olelo hoohoio e kauoha ara e hui pu ia na Hoeioii a me n* kanaw&i o 16S0 ma na boke kanawai hou e hooponopono ia aku ana, a e kono pu aku ana i ka Makai o ka Haie nana e hoouna i na kope pakahi ina hoa oka Hale. Hooio* 11 mai o Aholo, na ke Kuhina Kalaiaina e hoouna aku i na Hoa o keia Kau o 1860. Waiho hou mai o Kaanaana he oieio hoohoio e noi ana i 52,500 ma ka bi|a haawina no ka hoomaemae a me ke kano ana i na iaau maikai no ke kahua heihei lio o Kaiipabee ma Ewa. Ma ke noi ua hapaiia na hana o ka iaNa Hana o ka La. Koeoa oku Luna K«nawa» apana o Hamakua Hawaii, $300 hoohoioia. Na Haana haikau malaio iho, ua waihoia ma ke Keena Waiwai. Makini 55.00, Kekio 5.00, Waahila 5.00 f J Kapeia 5,00. Makeokeo 525 Keaweamahi 226. K» Hoomamo o Kamehameha, no ka pa $2,000. No ka mea wili wai 10.000. No na kea hoo* hanohano 15,000 hauie.

No na Haiem»i Ula ma m mekupuui 20,000. waihoia ma ka papa. No ke alahuki moku, 100,000. Ua k«maiiio ka Haie no keia. Ma ke noi ua kaheaia na ae mena hooie no ka hoopanee loa. Ma k<> hoopanee loa 14 Bush, Kunuiakea, Lilikalani. Hoapili. Keau. Aholo, Nahaku, Kaiua, K. Wihkoki, Hanuna, Wahine. Kau> namano. Knai, Mahoe Ma ke kokua e!u i ke dala no ke alahuki moko. Waiia, S KKaai, Preston, Kanoa, Ake, Parker, Koihelani, Martin, Kakeia, Roke, Kamik*, Kalama, Kauiukou, Kahulu, Glendoo, Nawahi, Wood, Piiipo, G. N. Wilikoki, Kahapuia, Kupihea, 21. No na Mouo, Kauiahao, heieuma ma na awa pae 18,000 hooholoia. Hoopanee ia ka Haie a Poakahi hora 10. La hana 50 Poakahi iulai 5 ISSO. Haiawai ka haie e like me ka mau. Hope Peresidena Aholo ma ka noho. Pu« le ke Kahunapuie. Heluhelu ia ka moolelo o ka haiawai o ka Poaiima i hala a aponoia. Noi ke Kuhioa Kaiaiaioa e hoopanee apopo hora 10 aponoia. La hana 51. Poalua luiai 6 ISSO. Halawni ka Haie e like me ka mau. Na Palapala Hoopii. Mai a Glendon mai Makawao mai, he hoopii e noi nna e hookawaieia i elua Lunakanawai apana no ia apana. Haawiia i ke komite hookoiokoio. Na Hanuna he hoopii mai ia D. Waha o Hookena Kona, Hawaii, e noi ana e haawi ia ka Palapala Sila Nu : o kona aina. Ma ke noi. ua haawi ia i ke komite wae: Kuhina Kalaiaina, Aholo. Hanuna, Kaunamano. Na S. W. Kaai he hoopii mai Kona He» ma Hawaii inai, e noi nna e weheia ke eke Leta ma Hoopoloa Konn Hema Hawan. Ma ke noi ua hnawi ia i ke komite wae. S W Kaai, Kuhini Kaiaiaina, Piiipo. Mai a Wond mai Kohala Akou mai, he hoopii e noi ana e hookiawaie ia i $1,500 no ke aianui mai Makapala a Honoknne,

waihoia ma ka papa. Na OLELO HOOHOLO jME NA BILA. Na Kaunamano he oielo hooholo e kauoha ana i ke komite waiwai e hoike mai i ka lakou hoike e piii ana i ka hoopii a Rev. S. Kaaua o Hamakua Hawaii. Na S W Kaai be heiuheiu kanawai no ka wa mua, he kanawai e ae ana e hookaawale ia na iaikini kuai kamano. Waihoia ma na ruia.

Na L Aholo he heluhelu k<rnawai e piii ann i na laina waea Telegarapa e hoohui ai i;i Amenka, H.iwmū, me ke nupuni o lapana. Ua heluhelu ia ka bila no ka \va mua, waihoia mn na rula* Na Nawihi he hooiaha kanawai e huikala ana iki Lunnkula o Kau, Hawaii. No ka wa mu«, uo heluhelu ia ka bila. Noi o Kaulukou a heiuhelu elua ia, a kauoha ia e ka* kau poepoe n heluhelu nknlu ia i ka Poaono, Hnpaiia ka noonoo ana i ka olelo hooholo a Kaans*ana, e noi ai i $ 2,500 no ke kahua heihei lio o Ewa. Ma ke noi. ua hoopanee loa ia. Noi o S W Kaai, e hapai i na Hana o ka La. Xa Hana o ka La. Heluhelu alua ana o ke kanawai e hoopae a kuai ika opiuma ma Honolulu nei. Ua heluhelu pu ia na hoike n na komite. Ma ke noi ua kahea īa na ae me na hoole no ka hoopanee loa. Ma ka hoopanee loa Waila. Preston, Dominis, Parker, Kakela, Loke, Kamika, Jobd, Kunuiakea. Kaulokoo, Kipikona R Wilikoki, Hanuna, Wood, G. N. Wilikoki, Pilipo, S. W. Kaai, 17. Ma ka hoole i k& hoopanee loa S K Kaai, Kanoa, Kuihelani, Martin, Moanauli, Lilikalani. Hoapili, Keau, Kalama. Kahuiu, Giendon, Kaanaana, Aholo, Nahaku, Kaiua, Nawahi Wahine, Kaunamano, Mahoe, Kuapuu, Kakina, Kahapula, Kapihe.n, 23. ke noi ua kauoha ia e kakau poepoe a heluhelu akoiu ia i ka Poalima. Hoomaha horo 12, hoomaka hora I. Heluheiu alua ana o ke kanawai e hooloii ai i ka paaku 780 o ke Kanawai Kivila. £ pili ana ika hoomohuahua ana ika poe i kohoia e na Makaaioana ma kahi mau apa» oa ohi auhau o ke aupuni. Noi ke Kuhina waiwai e hnopaanee loa aponoia. I Heluhelu aiua ana oke kanawale heololi jai i pauku 1 mokuna 59 o ke Kan«wai Ka* [ riima»e piii ana i ka Buro o ki Papi Ola. I Hooholoia. ! Heluheio alua ana o Wekanawai ehoopau | ai i ka pauku 487 o ke Kanawai Kivila e pi.iī ana i ka auhau alanai. Ua helohelu ia I ro« ke poo ka bi!a a ka Loio Kuhina oii ke ; kanawai e boohuibut ai ina auhau kuloko. ! Ma ke noi, ua komile ka Haie no ka biia | kaoawai aka Loio Kuhma. Aholo ma ka ; noho. noka hoopaapaa i kekahi rula. Ua hoo- ; psu ia ke komite a ua hai ia'ku k» ha!e no | keia mea. j. Ma ke noi a ke'lii Kapena Loke, ua noho | hou ke komiie oka hale. A o Ahoio ma ka | ooho. Ma ke noi ua heluhela pakahi ia na | pauko o ua biii la mo na hooponopoao. Ma ke noi ua hoopau ia ke komite a hai ]la aku la ka hale. Ua hoohoioia ka bila me j oa hooponopooo. Apoooia ka hoike. Hoopa- ■ ne« apopo hoia 10,