Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 30, 24 July 1880 — MOOLELO O KA Ahaolelo Kau Kanawai o 1880. [ARTICLE]

MOOLELO O KA Ahaolelo Kau Kanawai o 1880.

Li H*va62 l»i» 5 19 I>SO. Haia«rai Haie e I-*e me k% o»ea £niu. Na OIILo H OH' L i M£ Ni BiLA. Na Hc :i ; e i»< i an* euu»kebU A«e , Vi s.>r»a i no ka U *po o; haopaap»» j ki Ha e ao ka bti* ī Kftat*m«oo e piiī ana i *a Oieio H«w«u k& m*na eoa ke k»oawn>! ) a*t k*n oioau aai, o« boobolo los ī*; roa ke : oei a Mihoe. ua «milio a oo kt k&kaa Pc* i > poe a helohelo ekola ma k& Poahm. I Noi mai o P*rkere bookūu iais oo k?kaI bi oau ia, le ia. HooUha mai ke Kuh;na Waiw»i be biia kaDdvr«j e pili aoa oo m hik ili. a ne ke kopaa m»eio»e oie i lomo ai3! ssa keia «upuoi e ooi pa mai e kapae īa aa Ruia. a be!uhe!u la no ka minawa maa, sia ke aoi a Aholo, oa k«pae ta a« ru- . line āeiuhelu alua m« ke poo. apoaoia. Ma ke noi ua b*auri ia i ke komite wae. Kakela, Kapena, Loke, Ahoio, Pihpo. Ma ke kap-«e i<* ana o oa HuU, ua hoike : enai ks Loio Kuhioa ka Luoahoomalu o ke j komite wae. no ka nooooo aoa ī ka pauku | 63 qo k? kanawai auhaa koioko, e kau ia j ka auhsu 75 maluna o ka waiwai paa a m? [ ka waiwai lewa i oi aka mamaa o 300. : Na HaNa 0 ka La. | Ka heluhelu aiua ana o ka bila e piii ana ; | i ka auhau kuioko. | I Noi mai ka Lo o Kuhina, e kapa ia ka j I pauku hou a ke kormte wae i hooponopono : ai o ki pauku 6S, a hooholo loa ia. Pauku 71,72,7375. e mana keia kannwn m« ka ia < 0 iune, ISSI. Noi mai ka Loio Kuhina, j e kapa ia ka pauku 48 i waiho ia ai, oia ka | pauku 45, noi mai o Kaulukou e hookoino l ia ma kahi o ka Lunakanawai Kaapuni, ka Lunakanawai Hooinalu a apana paha, hoole m; Ma ka ninau ana ua hooholo ia ke noi. Noi mai ka Loio Kuhina, e hooponopono ia ka biia hooholoia; waīho ia no ke kakau poepoe a heluhelu ekolu i keia Poakahi ae. Heiuhelu ekoiu ana i ka bila, e hoololi ni 1 ka piuku 264 o ke Kiviia e pili ana i ka uku o nn hope luna makai ma nn apana, ma ke noi a Mahoe ua hooholoia. Heluhelu ekolu ana i ke kanawai e hoololi ai i ka paukn I o ka mokuna 45 o ke kanawai o 1576 e piii ana i ka pauku 1420 0 ke Ivivi 1 a hoohhlo la. Heiuheiu ekolu ani o ka bila e huikala ana i ke Kuhina Waiwai hooholoia. Heiuhelu ekolu ana i ke kanawai e haawi ana i k« uku hoomau no H. Swinton, hooholoia. Heiuhelu elua ana i ke kanawai e pili ana 1 ke kuauhau o na alii o Hawaii nei hoohoioia. Ma ke noi a Mahoe ua waihoia no ke kakau poepoe, a heiuheiu ekolu i ka Poaha, hoohoioia. Ma ke noi u«i Hoopanee ka Hale. Poalua lulai 20, ISSO. Halawai ka Hale e iike me ka niau. Na Nawahi he hoike a ka hapanui o ke | komite wae no ke kanawai e pili ana i na I hukini kuai. Waihoia ina kn papa a hiki mai ka hoike a ka hapa uuku. Na Olelo Hooholo ms na Bila. Na Wilikoki o Lihue he oielo hooholo, e j noi ana i 3,000 mau dala hou i mea e hooj lawa ai i na iilo o keia Hau Ahaolelo. Kap>e i.t na rula a heiuhelu alua m mai ke poo. Aponoia. Hoololi «īai o Aholo, ma kahi $3,000 e hookomo m&Uila ī $5,000, hooholoia. Kauohaia e kakau poepoe a heluhelu akolu apopo (Poakolu.) Noi inai ka iuna o Makawao e hookuu ia aku oia niai keia Hule aku no kn manawn. Ae ia, (o ka ohi no ia a pau kana mau wani hulu, lele ona—Uwe-'awe-ke-o) ! Na Kalua, he heluhelu kanawai ne ka wa j mun i ka biU kanawai ana i kukala mua ai. j | Oia hoi. hp kanawai e kanoha ana ma Wni- ! | luku waie ih» e noho ni na Kau a elua o ka ; Aha Kiekie o ka Mokupuni o Muui. Kapae ; ia na rula n heiuheiu nlua ia ma ke poo. No» o Ahoio. e hoopanee loa ia. | Na Kaanaana, he olelo hooholo e noi ana ) i ko mau haawina 200 pooleta a me na | pahi, o.n o a a me ka iuna o Kau koe; a e ha»wi hou ia i na hoa j 50 pooleta pakahi* , Noi o Kapanu e kapae ī ka hap.i mua a e | hookoino i ka h»pa hope i 50 poo!eta pakahi ; na na Hoa. Hoohoioia. j Na Liiiku ani he heiuhelu kanawai no ka i \va mua,he knnawai e pih ana i na lua-huna | i o na iwi o na 'ln e iiio ia mau wahi malaioi ! o ka maiama nna a ke aupuni, a e hookaa- ] j wale i $3 000 no īa hana ma ka BiU ' Ha »wma. Hoopanee loa la. ' Na Hanuna he hooiaha kanawai e hooloii | |ana i ka pauka 1 mokuna 43. o ke Kanawai! ; Karaima. Kapae ia n» rula a heluhelu īa no ? |kawamua. Aponoia. | i Noi o Kaai, a heiuhelu aiua i« ka biU ma ; ; ke poo | Not o Hoapiii, e haawi m i ke komite ' ;■ wae: Huapili, Hanuna, Loio Kuhina, S. W. j j Kaa», Nawahi. I Na Kapabo be oielo booho!o e liio ka bila f a ka Loio Kuhina e piii ana i oa hoopai o : ka rauia i baoa no ka Hale ma ka Poaba. ! Apo?«oia. Hooamha hora 12, hoomaka hora ]. - Ma We noī, ua hapaia n« h«n« o ka ia l Na Hana o ea La. !■ Heluheiu aloa ia ke kanawai e hoeueo ai i i na o hooa loaa kuioko o ke aupuni. Ma 1 ke noi, u« heluhe!u akolu la ka b>U ma kone ; poo A ua waihoia i ke komite wae: H»nuna, Belta, Loke, Kauiukoo, Pilipo. Helohela akolu soa o ke kanawai e hoolako fti i uii Ia«o Upaau maoawaiea i ka poe i hoopaa la ma na ae like i me na liihone. , Kape i« u» roU a heiuheiu akolo ia ma kt l 5 poo. a waihoia ma na rula, ' t Helahela *kolu >q« o k« Inuni oo na <

k lan* o k« m*Ums oa »n* m« o« h»letvoba, Ho**hof»> loi in. Heluhe o »k«>luj* ma ke poo k» kto»vrai e *i i k« ku«i »n* i oa m*« gui« ma kfi« *3po«>i a ma n* «iii* e A ; 'oa ē«. Hri *koo *na o ke k-o**;*ī e Kc*v ir-L ai ? ka 1 mo«ana S9 o kt K*na «ai K'ratis»a. Hooho-O'*. heiwheiu akwiu aoa o k« hooloii i m*oao is qq ki paoka 60 oke Kumakaoawai. He S mak*b ki ka loihi o ka w* e ooho ai ka poe i koba t& « n makaaioaoa. Hoololi o Haaooa ī 4 makahiki. Hooloh mti o Ka* iama. ma kahi o 8 m«kabiki. e hookomo i« •*a ke oU o o* Hoa * ka Hale.." Noi o IS'«haka a me Piiipoe boop«ne« ioa. Ma ke ooi. ua kaheaia aa ae me a« hoole. ma ka hoopaoee loa; he 15 raa ka ae i ka hoopanee ioa, * he 15 ma ka hooie i *a hoo«: panee los. NoUiia. aoie i hoop«nee ia keia : hooloii. Kauoha la e kak«a poepoe a helu- , «kola Poaono ako. | H«>iuhe.u akolu ia ma ke poo ke kana- ; war #> pon> ana i na Moi Hawaii. | Noi o Hoapili e hooholo loa. i | Noi o Kunuiakea e haopanee ioa. Kahea | liana ae na hoole. Ma ka boopar.ee loa ; j Kunuiike». Kauiukoo, Nawahi. Wood. S i W Kaai, Piiipo, Wiiikoki, K»#h»»puia S Ma ! !ka hoole WaiU. Kapena. S K Kaai, Kuihe- : | iani, Loke, Busb, Lilikaiani Bsker, Kala-j | ma, Kanuiu. Kaanaana, Aho!o. Kipikon*. | i Nahnku. R W Wiiikoki, Hanuna, Wahine. j Kaunxm<no. Kapahu. Kuapuu, Knkina, Ku» pihea 23. ka HaU. La Hana 64. Poakolu, lulai 21, 1880. | H«»h\vai ka Haie e like me ka mau. ! Hoike Komite. | Hoike waha mai o Kaulukou kekahi iala : o ke komite wae o ke kanaw&i e piii ana i | na Laikim kuai, ua apeno oia i ka hoike a ka hapa nui o ke komits. Na Olelo Hooholo a ne na Bila. I Kamailio mai o Knunamano me ka ninau ' inai i ke Komite waiwai no ka iakou hnike j e pili an« > kek;thi kanawai me ka olelo hooholo ana i waiiio mai ai unua o ka Hale. Na Kapahu he heluheiu kanawai no ka wa mua he kanawai e hooloii ai i ka pauku 537 oke kanawai kivila. E piii ana ika mana o na Pa Hoopau Holoholona hele wale. Noi oS W Kaai. ua kapae ia na rula a heluhelu aiua ia ua biU Is ma kona poo; a ua kauoha īa e kakau poepoe a heluhelu akolu ia i ka Poaono. Noi o R W Wilikoki e hapii in na hana o ka la. Na Hana o ka La. Heiuhelu akolu ana oke kanawai e hookaawale «na i $3.000 nona lilo i koe oka Hale Ahaolelo o ISSO. 'Hoohoio loa ia, Heiuhelu akulu ana o ka Biia Haawina o na makahiki eloa mai Apenla 1. ISSO a e pau aoa i Munki 31, ISS2 Oka huina $ 130,223.75. Hooloii mai o Kaiua i ka Haawina e pili ana i ka Hooilina Moi, ma kahi $6,000 e e hookomo malaila $ 10,000; hooholoia. Hoomaha hora 12; hoomaka hora 1. Noi o Kaulukou e hoomahuahua ae ka uku oka mahele oleloo na Aha kiekie me Aha Hoon alu mai ka S 3,600; hooholoia. Noi o Liiikalani e hoomahuahun ae ka uku oka Moi wahine Emma mai $ 12,000 u i ka $ 16,000 o oa mukahiki eiua hooholo ia. Noi o Kakina e hoomahuahua ae ka uku o ka Makui nui o ke Aupum mai ka $7,0 -00 a i ka SOOO haule. Noi o Liiikaiani e kapae ioa i ka haawina A lahuki a hapai moku o Honoluiu. Ua kamaiiio nui ka Hale i keia ninau a mahope iho ua hooholo ia aku ia no e like me ko ka BiU Haawina. ! Hot»loii mai o Ahoio ma kahi oka Haawi-1 > i |nao ke kama Aln wahine Luelike, ina oia | e haalele ī kn oihana Kia»ina aiaiia e uku īa ! na da!a 6,000 i hookaawaie ia; aponoia. | I Nui o \lahue e hoomahuahua »e ika uku ] Lunakanawai oKa npana o Puna i $SOO ! hooholuiu. | Noi o Kaloa e hoonui ae i ka uku Luna> j kanawai apana o Honuaula i $600; hooholoia. Noi o Kaunamano e hoonui ae ka uku Lunakanawai apana o Kohaia Hema i $800 hoaholoia. Noi o S K Kaai e hoopii ae i ka uku Luna Haie Papaa i $ 3 000 hooholoia. \ Noi o K Wilikoki e hoopii ae ika uku ; Lunakanakawai apana o Makawao i $ 1,- ■ 800; noi o Kakina i $ 1,200 ua hoole loa ;ia ke a mau noi a ua apono la ko ka Btla j Haawina. | Noi o Kalama ma kahi ona Lunakaoa- > wai o Waialuaa me Koolauloa ina hookahi j Lunakanawai oia mau »pana elua i $900; - hoohoioia Noi o Kakioa e hoonuiae i ka uku Luna- ; k*nawai Kaapuni o Kauai i $3,600; haule ia. Noi o R Wiiikoki e hoopii ae i ka uku : Lunakaoawai apana o Koolaupoko i $ 1,200 ! hauie. Noi o S W Kaai e kapae loa i ka Haawi- ī na no ke kokoa ana ina Laina Mokuahi' mai oa aina e msī $24 000 hauie. 1 Noi o Nawahi e hoopii se ka uku oke < I * | Kakauolelo Kiaaioa o Hawaīi i $ 1,600 hoo-' . holoia, | Noi o Mahoe e hookaawale is na lilo no | : na AUoui a me na Alahaka o Hilo i $10000 j na AUnui a me na Alahaka o Puoa i $5,0- f ; 00. j Noi o Nawahi i $ 3,000 no o« Alanoi a | me o« Alah«k« o Paoa; hooholoia. J Noi o Kstua e maheleheie la ka aku * 0 oa j K«kaoolelo o ke keeo* KaUiai^ \ 5.000, K,k»uoWo elo». «3.800, K . k , uoWo fko | u «2,400, Kt. $2,400. Noi o Pihpo na ke Kuhina KaUiaina no e : pauoaue.

N- i o e hoo i' *- i k« obu o ke Kwhui" o «* A*na e t S 12 0»i0; bsuSe. No o K Wihknki e wr*:ho»* m* ke k*ena o n* A>n«t e W?*» H*»'win , %. No ka ftoooa»> u*o i t» keut Hawmn u>« na A»oa e hoo&o> lo». Hooi-»H toa» o Piluo aol-" e ha*wi ia no ka «n<r» he?e o •; ho«>i\'*li»»«. NiH d K4a<i.s m«'ioiO »e ok» oon AUnoi ao'&i A «&*»« o mokupwoi o o«ha e aoah; ia ae oo k* owipo o t*Tti« cne« a me Waiono $ 8000. Noi o K*unamano i 3.000 oo ke awapae 0 Kaweia, Hamakua Hooholoi*. Noi o &EAoftaoa. e hoopii ae i ka uko Lonakan*«rsi apana o £wa roe Waianae $900. h*o!e .\o! o Ahoio e hoowomoia miUki o ke poo. .\a hio Uoi peoei: .Na hio oo ks poat ioa : i na iioi $10000. Hoohoiou. Hooioli m*i o Ahoio t kekahi m«a hmoie- ; io o ki pauku 6 o ka Btia H4aw;&a, ae ia. Noi o Kaun*raano e hoopi. ae i ka uku LuM«kMna«rti apma o Haoa a me Knupo i $1.000. haole. ; Noi o Kaulukou e hooholo ioa īa k% SUa , Haawma no ke kakau poepoe e like rae la i ; hooponoponoia. ; Ma ke oo>. ua hooponopoaoia ka huina 1 dnh ina ka pauku 1 oka Biia. O ka huina $2 154 123.75 1 Noi o Kalama e kapae loa i ka haawina t $226 o Keaweāmah). Ma ke noi, ua kiuohaia. ka bila no ke kakau poepoe a hcluhfiu aWolu i ka Po«ono. Hoopanee ka Hale.