Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 33, 14 August 1880 — Page 3
| This text was transcribed by: | Charis Kaio |
| This work is dedicated to: | To my husband Jake Kaio |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
OLELO HOOLAHA
J. W. M. POOHEA.
He Lo@o a he Kokua ma ke Kanawai.
No na kanaka a pau imua o ka Aha Apana a hiki imua o ka Aha Kaapuni ma ke keena no ka Mokupuni o Molokai; a he Agena Hooiaio Palapala Kepa no hoi no ia Apana. E hookoia ma koi-i a ka makemake me ka eleu loa. E loaa no au ma ko’u home ponoi oia o “Kalauonaon,” ma Wawaia, a i ole ia. maka Hale*eokolokolo ma Pukoo.
895 @@ Jan 25.
CECIL BROWN
KOIO A HE KOKUA A MAKE KANAWAI
A he agena no ka hoolale ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu.
Helu @ Alanui Kaahumanu. Honolulu, H.P.A. @
JNO. LOTA KAULUKOU.
LOIO A HE KOKUA.
Ua makaukau au e lawelawe i na hihia a pau o keia a @ keia ano iloko o na Aha Hookolokolo a pau o keia @. Ua hiki no hoi ke hana i na palapala a pau e pili ana i ka Oihana Loio me ka eleu. @ loaa no au ma Heeia Koolau @, a ma @ no hoi i kekahi manawa. 901 tf
JAMES M. MONSARRAT.
(MAUNAKEA)
He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
Imua o na aha hookolokolo a pau o keia Aupuni. E lawelawe ana no hoi ma na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i na palapala Sila Aina, ka hana ana i na Palapala Kuai. Hoolimalima a me ka hoaie dala ana.
Keena hana maluna ae o ka halekuai buke o Wini me Robikana. Alanui Kalepa, Honolulu jan. 3, 1880.
ASA KAULIA,
LOIO A KOKUA MA KE KANAWAI.
Ua makaukau @@ lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o na @ a pau o ka mokupuni o Oahu. E loaa no au ma Koolaupoko, Heeia, a ma Honolulu i kekahi wa @ ia na kau @ mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka @.
RICHARD F. BICKERTON,
(PEKETONA.)
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI!
E hele ana oia imua o na ahahookolokolo a pau o keia Aupuni ma na ano hihia a pau, ina paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuni e ae.
Ua makaukau mau oia i ka hana ana i na Palapala pili kanawai o keia a me keia ano.
Ua hiki no hoi iaia ke hoale dala aku ma ka moraki ana ina aina, ma ka @ haahaa loa.
E hanaia na hana me ka hikiwawe a ma ka uku haahaa.
Kokua hana, helu 23 alanui Kalepa, @ puka ma o aku o ka hale kauka o Kauka @.
BENJ H. AUSTIN,
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.
Alanui Kaahumanu, Helu 13 970 tf
KAKELA A ME KAHI.
O KAKELA OPIO A ME F.M. HATCH,ua hui laua ma ka lawelawe ana i ka oihana Loio ua hiki ia laua ke ku imua o na Aha a pau, mak ka Aha Hoomalu a hele iluna. A e lawelawe no hoi ma na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i na Palapala Sila @, ka hana ana i na Palapala Kuai, Hoolimalima, a me ka @ Dala ana.
W.R. CASTLE, Luna Hoolaio Kope.
@ hana, maluna ae o ka Halekuai o Dillingham & Co. Helu 37, Alanui Papa. 3 6ma
DR. RODGERS,
OIA O
KAUKA LOKEKE.
Ua @@@ i kona @ oihana mai ka hale ae o @ ma @@ iloko o ka Hale @, helu @ Alanui Papa.
Ma keia hope e hoomakaukau ana ke Kauka i knoa mau Laau ponoi a puunane aku i ka poe kii mai.
O kona hale noho, @@ ma ka pa o ka Hotele Hawaii, ma kahi i @@@@. 881 tf
HOMEPATICA
DR. E. STEVENSON,
LALA O KE KULA KAUKA
Ma Onaterio Canada, 1860.
KEENA OIHANA A ME KAHI NOHO
Ma ke kihi o na Alanui Hotele a me alakea.
Honolulu, 22, @
KAUKA BERODI.
(O KE KULA NUI O KANADA)
Ua makaukau au i ka lapaau ana i na kanaka Hawaii no no ano mai a pau. Ke kahea aku nei au i na poe i loohia i ka mai e hele mai ia’u
KEENA OIHANA
Aia ma Monikahaae maluna @ o ka Hale Kuai o Mellis a me Fishel, mai ka hora 8 a me 10 o kakahiaka a mai 2 me 4 a mai 7 me 8 ahiahi.
3-m 969
E. COOK WEBB, M.D.
HOMEOPATIKA.
Kauka o ka Halemai Homeopatika, ma ka Mokupuni ward’s N.Y.)
KEENA OIHANA-Helu 60, Alanui Papa. Makaukau mau e lawelawe i na pilikia mai o na wahine a me ua kamalii.
HORA HANA-Mai kakahiaka a hora 10am-2a i ka 4pm. 967 4m
PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
MOKUMAHU HAWAII
“LIKELIKE”,
KAPENA KING.
Poalua, Iulai 4, hora 5 @ Hilo,
Poalua, Iulai 13, hora 5 @ Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Iulai 30, hora 5 @ Hilo,
Poalua, Iulai 27, hora 5 @ Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Aug. 3, hora 5 @ Hilo,
Poalua, Aug. 10, hora 5 @ Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Aug. 17, hora 5 @ Hilo,
Poalua, Aug. 24, hora 5 @ Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Aug. 31, hora 5 @ Hilo,
Poalua, Sept. 1, hora 5 @ Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Sept. 14, hora 5 @ Hilo,
Poalua, Sept. 21, hora 5 @ Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Sept 26, hora 5 @ Hilo,
AOLE AIA NO NA UKU OHUA!
Ke hoola ia aku @ ka aia no na uku ohua, a ke hoike ia aku nei i ke akua, ina he mau paiki, ukana a puolo hooili ko @ e pono e hoaihana ia me ka @ pono; aohe @ e ae ia ka lawe ana i na ukana , paiki a me puolo i hoailona ole ia ke ole e kakau ia ka loaa ana mai.
HE KUIKE KA UKU UKANA.
Ma na @ a pau a na makamaka, e pono e uku mua a e @ no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i @. A e malama ia no me ka makaaia na ukana, paiki a me na puolo, @@ a me ka hoki.
E hoailona ia me ka meakaka na @ Paku @ a me Waina.
RAMA A ME WAINA
O ka poe no lakou na ukana o keia ana e pono e @ me ka @, a i ole e @
me ka moakaka ka loaa ana mai e ka poe no lakou keia mau waiwai.
O ka hana no na @@@@@, e pono e hoike koke la mai iloko o ka malama hookahi.
@Aole@@ na @ kaa, na keiki a me na mea like, e pili iluna @ ka mokaahi i ka wa e pili mai ai i ka @, aia wale no a pau na ohua @ i ka lele.
No ke @ nui e @ ke lehulehu kaahele, no @@@ na @@ na ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa oia Mokuahi e like me maluna.
MA KA HALE OIHANA E LOAA'I NA PALAPALA.
Aole @ o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku. Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a @ paha, @@ e @ ka loaa ana mai @@ ka uku ukana @@@@ aku ai.
OLELO HOOLAHA.
KE HOIKE IA AKU NEI NA
kanaka a pau@@ ina maluna @@
Aina o Kawailoa a me Lauhulu, ma
Waialua, Mokupuni o Oahu,
Me ka loaa ole o ka ae mai ka mea @ ka @ malalo iho a o na ilio a pae e loaa ana @ o keia mau @ e @@ no i ka @; a o ka @ poe he mau @@ ko lakou maluna keia mau aina, e @ ke hoike ae ia lakou imua o @ mea nona ka inoa malalo iho. GASPER SILVA.
Waialua, Iulai 13, 1880
UA MAKEMAKE IA
NA ILI BIPI,
NA KIWI BIPI,
NA IWI BIPI,
E haawi ia no ke kumukuai kiekie o ko kakou makeke nei e H. Haokfeld & Co.
Honolulu, Mei 22, 1880.
NU HOU! NU HOU!
MA HOPE AKU O KA LA 10 IANUAEI, 1880, E hoomaka ana makou malalo a on rula
DALA KUIKE,
I ka Loaa ana aku o ka Waiwai i ka Mea Kuai.
E hookahua ana makou i ka makou oihana malalo o ke DALA KUIKE, e kuai ia aku ana na loko waiwai a pau no ke Kumu-kuai malalo iho o ka
MEA I IKE IA MAMUA
E LIKE ME KA LILO.
He Huina nui ko makou o na Oo, Kopala Ho, &c., &c. i kuai ia mamua ae o ka hoopii ia ana o ka auhau o ka poe nana i hana.
HE MAU LAKO NUI KO MAKOU
-O NA-
PALAU
A makou e kuai aku ai no ka $7 a hiki ka $7.50 Malalo iho o ke Kumukuai mua no kela a me keia PALAU.
Ano ko oukou manawa kupono e looa ai na waiwai makepono loa.
E hele mai Hookahi, E hele mai a pau loa.
DILINAHAMA MA.
942 11 37 Alanui Papu
PAPA, PAPA
AIA MA KAHI O
LEWERS & DICKSON!
(O LUI MA.)
MA KE KAHUA KAHIKO MA
Alanui Papu a me Moe
E LOAA AI NA
Papa Nouaiki
o kela a me keia ano.
Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu ana i na Hale!
Na Pani Puka, Na Puka Aniani,
Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a,
Na Papa Hele, Na Papa Ku,
A me na Papa Moe nui loa
NA PILI O KA HALE O NA ANO A PAU.
a Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau,
Na Kui mai ke Nui a ka Makalii,
Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani
Na Ami o na ano a pau.
Na Aila Pena, o kela me keia ano,
Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale.
Na Aila e ae o na ano a pau
NA WAI VANIKI
A ME NA
WAI HOOHINUHINU NANI!
o na ano a pau loa.
NA BALAKI ANO NUI WALE
A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka a pau, na makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana
NO KA
UKU HAAHAA LOA !
E like me ka mea e holo ana mawaena o LAUA a me ka MEA KUAI.
E hele mai! E na Makamaka!!
A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu a me ka maikai!
HOOPANEE KE KUAI A KA LUNA HOOPONOPONO I KA WAIWAI PAA
Ua hoopanee ia ke kuai ana o ka waiwai o Charles Kanaina i make i heolaha ia no ka Poaono, Aperila @ 1880, e hoolaha ia aku @@ ke @ ka manawa @@ i ai.
W.C. PAKEE,
Lunahooponopono ma ke waiwai C Kanaina
OLELO HOOLAHA.
Ua papa ia @ mea a pau, aole e @@ a @@ lawai a ma @ kai @@ Ahupuaa o Honolulu, mai @ aku a hiki i Wamanalo, ma ka mokupuni o Oahu, @ o Ewa. Ua @ o AAKONA HATTON i luna malama @@ kai lawaia o Honouliuli, @ mea @@.
@ ma Honouliuli, Oct 9, 1879 JAMES CAMPBELL
S.B. DOLE.
HE LOIO A HE KOKUA A KE KANAWAI.
E hiki no iaia ke lawelawe i ma hihia o kela a me keia ano imua o na @ a paa o keia @
hana ma @@, maluna ae o ka Halekuai o @. Honolulu, Oahu, Iulai @, @
MAKEMAKE IA.
O KA poe a pau ke mau bipi ko lakou mai ka @ a hiki ka 2,000, a e makemake ana e kuai, e loaa no ka ea e makemake ana e kuai aku ia mea bipi, ma ke ninau @@
KIKILA BARAUNU.
He Nui Anei Kou Makemake i na Me kini Humuhumu Lole? Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai
-o-
KAKELA A ME KUKE.
A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ana MEKINI A WHEELER a me WILSON mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o ka mea hookahi.
Ka MEKINI a SINGER, ma ke $50 pakahi, a me ke ano MEKINI a WILCOX me GIBBS, ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai.
I mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou hoi.
I NA KANAKA O HAWAII NEI! INA I MAKEMAKE
-OUKOU E KUAI!-
GITA, AKODIANA,
BANJO, OHE, VIOLINA,
PAHU Hookani Nunui a Liilii,
HE PONO LOA IA OUKOU KE
HELE MAI I KA HALEKUAI O
GEO.F. WELLS,
HELU 66 me 68 ALANUI PAPU.
Ke malama nei no au i na Lako Hale o na ano a pau.
Na noho o $1.00
Na Moe Laau no $7.00
Na Punee nani loa no $15
A me na ka lako hale piha no ke $45.
Ina i makemake oukou i na Mekini Humuhumu lole, e loaa no ia oukou ka
MAKINI HUMUHUMU AMERIKA
o ke kumukuai makepono, me ka makana he pila Gita maikai a he kii nui paha.
Ua pai iho nei o Mr. Wells he Buke kuhikuhi no ka Huila Humuhumu ma ka olelo Hawaii. A i keia wa, o ka poe e noho ana ma na wahi kuaaina, ua hiki ia lakou ke kuai i ka Huila Humuhumu me ka haawi manawalea ia aku o ka Buke kuhikuhi, a mailoko aku o keia buke e ike ai i na loina o ka humuhumu ana.
O na kumukuai o ko makou mau Mekini Humuhumu, mai ke 40,45,50, a hiki i ke $55.
I na i makemake oukou i ka Mekini maikai loa me ke pakaukau akea a me ka huila kala, ua hiki no ia oukou ke hoouna mai ma ka leta ia
GEO. F. WELLS ma HONOLULU.
Me ka hookomo pu iho i ke $55, a nana no e hoouna aku me ka buke kuhikuhi a me ka makana i hai ia. Na oukou no e hai mai i ka makana a oukou e makemake ai.
E loaa no na WATI maikai no ka $7, Na WATI kau hale mai $2.50, $3, $4, a hiki i ka $5. Na KAULA WATI no ka $1.00 wale no.
Eia no hoi ma keia hale na Laau kii emi loa o ke kumukuai.
GEO. F. WELLS,
Helu 66 me 68 Alauni Papa.
PAPA! PAPA!
NO
ALLEN & ROBINSON
UA WEHE AE NEI MAUA
PA KUAI PAPA
MA
KA UWAPO O PAKAKA.
Na Papa Ulaula o na ano a pau.
Na Papa Paina o na ano a pau.
Na Pili Hale Ulaula.
Na Pili Hale Keokeo.
Na Pepa Hoonani Hale,
Na Pepa Molina.
Na Pena a me na Aila Pena
NA KUI O NA ANO A PAU.
NA PANI PUKA a me
NA PANI PUKA ANIANI.
NA PANI PUKA a me
NA OLEPELEPE.
NA LAKO KUKULU HALE
O NA ANO APU!
E KUAHA MA KE
KE KUMUKUAHI HAAHAA LOA
O keia Makeke.
ALLEN & ROBINSON
Honolulu @ @ @
KA MAKEPONO!
A ME
KA OLUOLU!
Na Pila Umeume maikai,
Na Pila Hamonica.
Na violina me na kaula Gita,
Na Kopa @,
Na waiwai @ o kela me keia ano,
Na Pale Ili olona,
Na Pale Ili Wawae,
Na Uhi Moe.
Na Mamalu Liilii.
O keia wale no ka @ emi a makepono. Ua lawe @ ia mai na waiwai.
PICKERING @ CO.
Helu @ Alanui @. H. I. Hookahi ipuka mai ke @ @ mai.
MOOLELO
O KA
Ahaolelo Kau Kanawai o 1880.
La Hana 82, Poakolu, Augate 11, 1880.
Halawai ka Hale e like me ka mea mau.
HOIKE KOMITE.
Hoike mai ke 'lii Ake lunahoomalu o ke komite hooiaio kanawai i na bila kanawai kakau inoa ia e ke Alii ka Moi, a oia keia malalo iho.
1-Ke kanawai e huikala ai i ke Kuhina Waiwai.
2-Ke kanawai e pili ana i na hale holoi lole.
3-Ke kanawai e haawi ana i uku hoomau no Hale (Swintou).
4-Ke kanawai o na hui i hoohui ia ma na aina e e lawelawe ana ma keia aupuni.
5-Ke kanawai e hoomaopopo ana i ka uku o na pailata o Kahului a me Hilo.
6-Ke kanawai e poni ai i na Alii Hawaii.
7-Ke kanawai e hoonoho ai i na hope makai nui a puni ke aupuni.
8-Ke kanawai e hoomana ai i ke kakou kope ana o na hui.
9-Ke kanawai e pili ana i na moo kuauhau alii.
10-Ke kanawai e malama ai i na palapala kauoha a me na kope o ia ano.
11-Ke kanawai e hoomana ai i ke Kuhina Kalaiaina e haawi i laikini no ke kuai aku i na laau make.
12-Ke kanawai e hoololi ai i ka Pauku 1, Mokuna 49 o ke Kanawai Karaima. No ka pili waiwai.
13-Ke kanawai e hoololi ai i ka Pauku 1, Mokuna 65 na kanawai 1876, e pili ana i ka Pauku 1420 o ke Kivila.
NA OLELO HOOHOLO.
Na Kipikona he heluhelu kanawai no ka wa mua he kanawai e pili ana i na Palapala ae e holo i na aina e. Kapae ia na rula a heluhelu alua ia ma ke poo; waiho ia i ke komite wae. hanuna, Kipikona, Preston, Kaulukou, Ake.
Kapae ia na rula a hoike mai ke Komite hooponopono Bila Kanawai, ua hooponopono ia ka bila kanawai e hoololi ai i na Pauku 331, 333, 337, 338, 339 o ke Kanawai @.
Kapae ia na rula a hoihoi mai ke Kuhina Kalaiaina i ka Hale i ke kanawai e kau ana i dute maluna o ka Raiki.
NA HANA O KA LA.
Heluhelu akoku ia ke kanawai e ae ai i ka hoohaiki ana i ka hoopae a me ke kuai ana i ka opiuma; hooholo loa ia.
Heluhelu akolu ana o ke kanawa e ae ana e lapaau me na laau a na kauka Pake.
Heluhelu akolu ana i ke kanawai e hoohoihoi ai i na Alanui kaa mahu.
No ka like ole o na olelo ma ke poo, ua noi mai ka mea nana ka bila e hoihoi hou ia i ke komite hooponopono bila kanawai aponoia.
Hoomaha hora 12. Hoomaka hora 1.
Heluhelu alua ana o ke kanawai e hoala hou ai i ka Papa Ola Hawaii. Haawi ia i ke komite wae. Pilipo, Preston, Hanuna, Kaunamano, Kupihea.
Heluhelu alua ana o ke kanawai e huna ai i na iwi o na Alii kahiko; hoole ia.
Heluhelu alua ana o ke kanawai e papa ana i ke Kuhina Kalaiaina aole e kuai i na aina Aupuni; me na hoike a ka like ole o na lala a ke komite wae i kauoha ia no ka noonoo ana i ua bila la; hoole loa ia.
Heluhelu alua ana o ke kanawai e hoololi ai i ka pauku 2 mokuna 46 o na kanawai o 1876 no ka hoike a ke komite no na Palapala hoopaa hana.
Kauoha ia e kakau poepoe a heluhelu akolu Poaha.
Heluhelu alua ana o ke kanawai e pili ana i ka mare. He kanawai e hoopau i na Pauku 1292, 1293, 1294, 1295, 1296, 1297, 1298 o ka Kanawai Kivila; hoopanee loa ia.
Heluhelu alua ana o ke kanawai e hoololi ai i na Pauku 331, 332, 333, 334, 335, 336, 337, 338, 339. No ka Oihana Kinai Ahi kauoha ia e kakau poepoe a heluhelu akolu Poalima, Aug. 13.
Heluhelu alua ana o ke kanawai e kau ai i na dute maluna o na raiki a me na kopaa. Kapae ia na rula a heluhelu akolu ia ma ke poo. Kauohaia e kakau poepoe a heluhelu akolu Poalima Aug. 13.
Hoopanee ka hale.
LA HANA 83, Poaha Augate 12, 1880.
Halawai ka Hale e like me ka mea mau.
Mai a Kipikona mai lunahoomalu o ke komite hookolokolo i ka lakou hoike no ka hooloki i manao ia no ka Pauku 57 o ke Kumukanawai. Ke manao nei kou komite e a pono i keia hoololi me ua hooponopono ana a ke komite a ke waiho aku nei na ka Hale e noonoo.
Waiho hou mai keia komite he hoike no ke kanawai e hoopau ai i ka Pauku 1331 o ke Kanawai Kivila e pili ana i ka mana maluna o na waiwai o ka poe i okiia. Ke noi nei kou komite e hoopanee loa i keia a e hoomau no i ka Pauku 1331 pela Waihoia na hoike ma ka papa.
NA OLELO HOOHOLO ME NA BILA.
Mai a Kipikona he kapae rula a heluhelu mai ia no ka wa mua i ka bila kanawai e hoomaopopo ai i ka hana ana i dala no ke aupuni. Kapae hou ia na rula a heluhelu alua ma ke poo. Kauohaia e kakau poepoe a heluhelu akolu Poalima Aug. 13.
Na Kalua he olelo hooholo e kauoha ana, mahope o ka hookuu ana o keia Ahaolelo na ke kaukauolelo e hooponopono na hana aku i koe iloko o na la he 30 a e loaa iaia ka uku e like me ko keia wa. Aponoia.
Na Hanuna he olelo hooholo e kauoha e hookuu ia keia Kau Ahaolelo a hui hou i ka la 3 o Ianuari no ka noenoo ana i na @ a Field a me Moreno no na mea e @ ana i ka lau mau kumu no ka hoomoe ana i ka waea olelo moe moana.
NA HANA O KA LA.
Heluhelu akolu ana o ke kanawai e @ ai i ua ohua eemoku @ mai @ mai. (Oiai hoi mawaena o 5 pake kane i 3 pake wahine, a pela aku na pa 5 a pau o na ohua @.) A e lilo i kanawai mahope o ke kakau inoa ia ana ma ke malama o Februari 1881.
Noi mai ke Kuhina Kalaiaina e hooponopono i kekahi wahi hemahema o ka bila ma ka olelo Hawaii. Aponoia a heluhelu akolu Poalima.
Heluhelu akolu ana o ke kanawai e hooalu i ka poe malalo o na palapala hoopaa hana. E pili ana i na agena hooiaio palapala kepa. Hooholo loa ia.
Ma ke kapaeia ana o na rula, ua hoike mai ke komite wae i waihoia aku ai e noonoo i ka bila e hoololi ai i na Pauku 1277 a me 1278 o ke Kivila, e hoopanee loa i ka bila a ua waiho hou ia mai he bila ma ia wahi. Hoopaneeia ka hoike.
Ma ke noi, ua hoopanee loa ia ka bila e hoololi ana i na Pauku 1277 a me 1278 o ke Kivila.
Kapae na rula a heluhelu mai o Waila he olelo hoohoio e kauoha e koho ka Hale i mau komite 5 lala e hele aku i ka Moi e hoike mai oia i ka la e kuu ai keia Kau Ahaolelo ma ka Poaono, Kohoia ke komite, Waila, Bush, Ake, Aholo, Kalua.
Hoomaha hora 12.
Ma ka halawai ana i ka hora 1 auina la, ua hoike kue mai ka hapa uuku o ke komite wae i waihoia aku ai e noonoo i ka bila e hoomana ana i ke Kuhina Waiwai e uku aku i $30,000 i na Komisina Aina Lei Alii no ka uku ana i na nota aie o ka Moi. Waihoia ma ka papa a noonoo pu ia me ka hoike a ka hapa nui.
Hoike hoapono mai ka hapa nui o ke komite wae i waihoia aku ai e noonoo i ka olelo hooholo bila kanawai e hoomana ana i ke Kuhina Waiwai e hoaie aku i $30,000 i na Komisina aina, aina Lei Alii, me kakahi olelo hou, aponoia.
Na Kapena Loke he heluhelu alua ana o ka bila kanawai e pale aku ai i ka hoao ia ana o kekahi mau mea olu o na aina e, i kapaia na mea ulu Hawaii i hoouna ia'ku i na awa o Amerika Hui. Hooholo ia ka bila me kakahi hooponopono, a kauohaia e kakau poepoe a heluhelu akolu i ka Poalima Augate 13.
Waiho mai ke komite hooponopono kanawai imua o ka Hale i ka bila kanawai e hoohoihoi ai i na alanui kaa @. Hooholo ia.
Heluhelu alua ia ana o ke kanawai he hoo'oli i manao ia no ka Pauku 57 o ke Kumukanawai; a me ka hoike a ke komite. Hooholo ia ka bila me kakahi hoololi, a kauohaia e kakau poepoe a heluhelu akolu i ka Poalima Augate 13.
Kapae ia na rula a heluhelu mai o Lilikalani he olelo hooholo e kauoha ana i ka Peresidena e kauoha aku i ke komite nana e paa nei i ka olelo hooholo a ka Luna 2 o Lahaina i waiho mai e pili ana i na Komisina aina Leialii a e waiho ia mai i hana no keia la ma ka auina la.
Ma ke kapaeia ana o na rula, ua hoike mai ka hapanui o ke komite wae i waihoia aku ai e noonoo i ka bila e hoololi ai i na Pauku 646, 650, 651 a me 654 o ke Kivila, e hoopanee loa, Hooleia.
Ma ke noi, ua hoopanee loa ia ka bila e hoololi ai i na Pauku 646, 650, 651 a me 654 o ke Kivila.
Ma ke kapae ia ana o na rula, ua hoike mai ka hapa uuku o ke komite wae i waiho ia aku ai e noonoo i ka bila e pili ana i ka Papa Ola Hawaii. Hoopanee loa ia ka hoike.
Hoopanee ka Hale.
KANI KA AKA. Ua kani ka aka a Morino o Kina i keia wa, oiai, ua holo iho nei, ka haawina Laina mokuahi me Kina ia lakou nei ae o Owaihi ma, a ua hooikaika hou o Morino e hoomoe i ka uwea olelo telegarapa mai Kina a me kakou, aka, i keia mau la iho nei, ua moku iho la ua uwea nei, a au nui ana i ka moana na punahele ana.
LAUKANAKA. O na la ka hebedoma i hale, ua hoolaukanaka mau ia ke alo o ka halepai o ka nupepa Kalepa me ka lehulehu makaikai i na @ kaha i kau ia ae no kela haole e hele nei a i hooikaika iho nei i ka uwea olelo mai Kina a me Hawaii nei, a me ka hooholo ana i laina mokuahi pake; ua @ ka lehulehu i ka manawalea o ka mea uaua i kaha ia mau @, i ike pono ai ka lehulehu i ka hana a keia Kaisara e hoao nei e lumai ia oe e Hawaii.
Ua @ na opio Kula Sabati i ke Sabati i hala, i ka lohe hou ana i ka leo o ko lakou hoa Kula Mary Kuke e pa-e ana me ka walohia i ko lakou mau pahu lono, a e poina ole auanei lakou nona no kekahi wa loiki ana e nalowale ai ma keia poepoe hoonua.
O ke Keena Oihana Loio o Kakela a me Haki, i kamaaina mau i ka lehulehu makai iho o ke Keena o ke KUOKOA, ua nee aku laua a i ke alanui Kaahumanu, Hle 15, ke keena mua i noho ia ai e W G Irwin ma. Malaila laua e loaa ai ia oukou ma keia ua aku.
Ma Kiilae, Kona Hema, Iulai 30, 1880, ua hanau ia mai he elua keiki mahoe na Kimeona me Malie, a ke ola nei keia mau keiki me ka ikaika o ko laua mau kino; he keikikane a me ke kaikamahine keia mau mahoe.
VENI VIDI VICI
Ka Haulehia ana o "Kaeo".
Ma ka nupepa Ko Hawaii Pae Aina o ka pule i hale, i ike hou ia ae ai o Kaeo no ka @ o ka manawa, me kina mau haina @ no ka unuhi olelo.
Mamua o ko'u @ ana no keia kumumanao ke ninau nei au ia Kaeo-O ka @ @ a o ka'u wehewehe ua ae aku au ua loaa ka lanakila? Ma ke helu mua loa o ko'u @ manao, ao e au i olelo he hoaloha oe no'u. (@ ma ke Kuokoa, Iulai 17.) ma ka nupepa Ko Hawaii Pae Aina, Iulai 24, ua hoike ae @ i ka lehulehu he hoaloha oia o wau nou no keia oihana hookahi. Ina ua hoole oe ie kela mahalo no ka hoaloha, alaila, ua olelo ia maloko o kekahi olelo kaulana-Kipa hewa ke @ i ka @. Ina he @ oe e Kaeo, alaila, ua hewa au no ko'u @ halo ana ia oe no @ @.
Ina he kanaka oe i hoonaauao kupono ia, alaila, e kukulu oe i kou kumumanao ma ke @ paa o ka ninau (oia na Buke Moolelo) aole hoi ma na lala (ma na olelo akamai Sepania a'u i lawe mai ai a puiwa ae nei o Kaeo.) O kou hewa ekahi ana keia.
Ina oe i maa i ka @ pololei, ke ninau nei au ma keia wahi-Ua makapo anei oe e Kaeo i ka huaolelo "hopua'a" "no ka" hoakaka?" O kou hewa elua ana keia.
Maloko o ka'u mau wehewehe i ka pule i hala, ua hoole au, aole he hapa ka make ana o ke Keiki Alii no ka moolelo o Napoliona. He mea hiki ole kela wehewehe ia Kaeo ke hoololi ma kekahi ano e ae, a ma e hiki ole ia ne ke hoike i ka oiaio, alaila, ke ku hou nei au ma ke kulana wehewehe naauao a hoike aku imua o ka lehulehu no ka manawa elua.
Ua hoopuka o Kaeo ua make ke Keiki Alii i keia manawa, oiai o Napoliona iloko no o ka opu o kona makuahine, (mawaho o na palena o Italia i ka makahiki 1795). Ua make ke Keiki Alii i ka makahiki 1799 ma Italia, a e noho ana ua Napoliona nei ma na waoakua o Aferika iloko o ia makahiki. O E Kaeo! Ehia Napoliona o keia moolelo! O Napoliona oia io anei keia ma waho o Italia, 1795? a o Napoliona @ anei kela ma na waoakua o Aferika, 1799? Ua uhaki oe i ke Kanawai-o Iehova ke Akua, e olelo ana-Mai Hoopunipuni oe i kou Hoalauna. Hilahila a me ka hoowahawaha ia ka moolelo o Napoliona malalo o ke alakai @ a Kaeo. Ua kikoi mai kekahi wawae o Kaeo mai ka makahiki 1795 a i ka 1799, me ka haalele ana i na makahiki 1796 9798. E Kaeo! He mea pono nou ka @ ana i kou manao a @ mai no kou hoopuka hoopunipuni ana. A @ @ ole oe ma keia, e kapa no au ia oe he Hupo Nui Paakiki, a e lawe mai hoi au i ka olelo Paniolo a olelo @ ia oe,-@ Sabio Muda Conscio Il Nescio No. O kou hewa ekilu ana keia.
O keia mau olelo Paniolo, aole ia he mau huaolelo e eha ai o ke kanaka naauao. O ke kanaka ike ole i na Rula Kalaimanao Keonimana ana. Oia ke kanaka e @ me Kaeo ke ano. Ina i lawe mai oe i mau Manao Pepa (Editorials) a i ole o ka moolelo o Robiana Lo i hapa no ka moolelo o Napoliona, ina ua kaulana oe no ka unuhi moolelo lehulehu. I mea e hoopau ia ai ko Kaeo hupo oiaio ma ka unuhi olelo Paniolo. Beritania a me Hawaii i ka olelo ana, aole ka he hoololi o ke kanaka naauao i kona manao. E Kaeo e! O ka buke kuhikuhi hea keia a Webster au e walaau wale nei no. Mai loko mai o na @ kanaka hoopono o ke Aupuni Hawaii nei, aole hookahi kanaka i like me kou ka manao paakiki. No kou hemahema i ka unuhi ana i kela olelo kaulana, nolaila, ke lawe hou nei au i kela mau huaolelo ma ke kulana akamai naauao a me na Rula o ka Papapai (Art of Printing) penei:
Original-11 sabio @ @, ii nescio no.
Translated into Englis-A wise man sometimes changes his opinion, a fool-never.
Unuhi ia i ka olelo Hawaii-O ke kanaka naauao e hoololi no oia i kona manao i kekahi manawa, o ke kanaka hupo (e like me Kaeo) aole.
E kueo, o keia iho ia ka mea i kapa ia-Kulana Naauao Wehewehe akahai a ke Keiki o ka Papapai Advertiser, a ke noi @ nei au ia oe e Kaeo, e hahai ma keia @, a e loaa no ia oe ka waiwai a me ka naauao. O kou hewa eha au i keia.
O na haina aku i koe a Kaeo i olelo ai ma Bolona, ua makau o Nelekona i ke kanaka Farani maloko o kekahi @, na ia mea i hoike ae iaia i kona ike hawawa i ka @ olelo. Auhea oe e kahi Farani hookamani! Heana kou mea hoihoi ole i kau mau olelo hoopunipuni? O @ koa o ua Napliona nei i pae aku la ma na @ o @, ke ku nei au me ka oiaio a olelo aku ia oe-He Hoopunipuni a me ka Wahahee. He kulana keia no ke @, a he mea @ ole ia oe e ke keiki ke @. A i @ oe i keia, alila, ua hana ia iloko o ia au o Napoliona, ua kaulana ke kanaka Farani no ka hai ole i ka @, he hoopunipuni a me ka haakei hookiekie. (Me he la o Kaeo kekahi o ia poe) E hoole anei oe i keia? He mea @ ia ke hoike ia.
O na ninau a Kaeo i olelo ai, aole ka oia na haina kupono a'u i olelo ai i kela @ aku nei-Aole au i lawe mai i ka moolelo o Nelekona i moolelo hooipoipo. Ina he kanaka oe i ike i na Rula o na Home maikai ina la aole oe e kapa ia e ka lehulehu he hupo. Eia ka haina @-E @ oe a kahi i hana ia ai o ia mau hana hewa, alaila, ninau aku.
Mamua o ko'u @ ana no ka manawa hope loa o ko'u kakau ana, ke waiho nei au i ka'u mau wehewehe ana a me ka Kaeo i ka inoa maikai o Kahikina Kelekona a me kekahi poe @ ae, a nana ninau a hoakaka paha i ka lehulehu no @ aoao elua. No ka mea, he mea waiwai ole no na nupepa ka hoopiha ia me na manao hoopaapaa e like me keia. A no ko'u hapa, ke olelo nei ua me ka oiaio, ina ua hewa au ma keia mau kumumanao, e lawe no au i ke kulana @ o ke kanaka naauao-"E hilahila au, a e olelo ae-pehea la wau e hana ai." A no ko Kaeo hapa, ua manao au, aia oia maluna o ka mala kaulana a Kamehameha, o "Kuahewa." Nolaila, ke lawe hou mai nei au i keia mau olelo Italia ma ke ano akamai a kuhikuhi aku ia Kaeo-Dir' il vero e effroterai il diavolo-" E hai i ka oiaio, (Spencer) a e hoohilahila aku hoi i ke diabolo," (Kaeo).
THOS. P. SPENCER
Halepai P.C Advertiser, Aug. 12.
N.B.-O kela mau huaolelo Latina ma ke poo o keia kumumanao, ua waiho au i ka unuhi ana ma ka olelo Hawaii, a na Kaeo e unuhi ae ma kona i ke olelo Farani i loaa kana wahi kumumanao i keia pule ae.
NO KONA HEMA.-Mai ka malama mai o Aperila a hiki i Iune o ka hapaha elua o keia makahiki, o ka nui o na hanau ma Kona Hema he 16, he 5 make a me 1 mare.