Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 34, 21 August 1880 — HE KANAWAI [ARTICLE]

HE KANAWAI

E hoopau ai i ke Kauawai i aponoia | ma ka la 31 o Dekemaba, i ka M. H. | Hookahi Tausani Ewalu Haneri me j Kanaonokumamaha, i kapaia, "He Kanawai e pale aku ai i ka halawai hookui ana o na Moku ma ka moana, a e hana i mau mea hou i pani no ia Kanawai. No ka mea, ua poloaiia mai k« ia Aupnni eke Aupuni Hui o Beretania Nui a me Irelani, e lawe akn i na rula i hoomakaukau a i hooholo ia e j ke Aupuni Beretania i mea e pale i aku ai i ka haiawai hookui ana ona moku ma ka moana, a e hoolilo | ia mau rula ma kahi o ke Kanawai i j olelo ia maluna. A no ka mea ua hoike ia mai i kē Anpuni Hawaii, ua ae na Aupuni ona Aina e, i hoakakaia ma ka Papa Helu Alua i hoopili ia me keia e hoolilo a e kau i na rula i olelo ia ma ka Papa Helu Akahi i oleloia inaluna o ko lakou muu moku. ina jiaha ma ko lakou mau kai, a ma kahi e aku paha. Ano ka mea, he kupono no e lawe a hooko ke Anpuni Hawaii a e malama ia uiau rula hou a me na loiua i waiho mai. Nolaila, Ehtx>hnhn'a e a in< k<t //«/< Ah'i' oko fī<nraii /V .1 ina i ako>tk<>" iioh* " L<t h'mt K<rnmmj <. h, .1 upum : PaUKU 1. E hoopauia ama keia ua hoopau loa ia ke kanawai i olelo mua ia, i aponoia ma ka la 31 o Dekemaba h. 1564. Pauku 2. Va kauoha ia na Kapena 0 na moku Hawaii a pau, e malama a • hooko malnna o ko lakou mau moku 1 na nila i haiia ma ka Papa Akahi e pili pu ana me keia. Pauku 3. Ua hiki no ika Moi ma kona Ahakukamalu, i kela ame keia manawa, e hoopau a e hoololi paha i kekalii ona rula, a o hona i mau rula hon e pakui ia aku paha i na rula i olelo mua ia, a i ole ia ma kahi o na rula i hoopau ia, a o na hoololi a me oa rula liou i hana ia e like me ka mea i olelo ia mamua, e like no ko lakou maluna o na mokn Hawaii, īue aa nil» iioko o ka Papa Akahi i huiia me keia. . Pauku 4. Na ka Luua Dute Nui e haawi aku i elua kope o ia ina rula ma ka olelo Hawaii a me ka olelo Beretania i na Kapena moku Hawaii a pau e noi mai ana. Pauku 5. E lilo keia i Kanawai, a e hoomaka ia ka hooko ana mahope o ka la 1 o Sepatemaba» Hookahi Tausi\ni Ewalu Hanert me Kiuiawalu. Papa Hklu Akaiu Hoakaka mua ana. 1. Maloko o na rula mahope iho nei, o na mokumahu a pau e hooholo ia ana me na pea no, aole me ka mahn, e man&o ia he moku holo pea ia, a o na mokumahu a pau e hooholo ia ana eka mahu, a he pea a pea ole palia, e kau ana ia manawa, e manao ia oia he mokumahu. He mau Bula e pili ana i na K.ukui. 2. Ona kukui i hoakaka ia ma na Pauku hope iho nei, heluia 3, 4. 5, 0, 7,8,9,10, a me 11, oia na kuleui e lawe k, a oia wnle no ina manawa a pau, mai ka napoo ana a i ka puka ana o iai*

3. E kan na mokomahu bolo moana, oiai e holo maoli aoa. (a; malūDa a ma ke alo pahao kekia mua, aole e emi ke kiekie pai ke kino ae o ka moku i na kapuai he iwakalaa, | a ina hoi ua oi ka iaula o ka moku mamua o na kapuai he iwakalua, alaila, | aole e emi ke kiekie o ke kukui malalo | o ia luula i kukui keokeo oliuolino, i ha|naia e hoomalamalama like a puni i : iwakalua kukuna o ke panana, a i hai naia ehoomalamalama i umi kukuua ma I kela a me keia aoao o ka moku, oia hoi, I mai mua pono a hiki i elua kukuoa o ke | panana mahope iho o waena, ma kela ; a mt? keia aoao, e like ke olinolina ana 0 ia kukui e ike ia ai iloko o ka po poeleele, ke ole mai i ulii i \ e ka noe. i : elima mile ke kaawale aku. j (b) Ma ka aoao akau (sfcarboardj o ■ j ka moku, e kau ia, i kukui omaomao, ' | e hoike ae i kona īnalamalama, a pau i j ; ua kuknna he umi o ke pan.ma, mai | 1 mua aku a hiki i elua kukuna mahope ; j o waena, ma ka aoao akau» a e olinoli-1 | no hoi ka ike ia ana o ia kukui i elua mile ke kaawale aktt iloko o ka po poeleele, kō ole nae i uhiia e ka noe. I (e) Ma ka aoao hema fport) o ka j moku, e kauia i kukui ulaula, 0 hoike ana i kona malamalama a puni na ku- i kuna he umi 0 ke panana, mai mua a hiki i elua kukuna mahope o waena, ma ka aoao liema (port) a e olinolino hoi ka ike ia ana 0 ia kukui i elua mile ke kaawalo aku iloko o ka po poeleele, ke olw nae i uhiia e ka noo. (d) E hoomakaukau ia keia mau kukui omaomao mo ka ulaula, me na papa pale kukui ma ka aoao, aeoi ana ekolu kapuai mamua o ke kukui, i ike ole ia ai ua kukui la ma kekahi aoao o ka ! ihu o ka mo|cu. Pauku 4. O na mokumahu a pau i ka wa e kolo ana i kekahi moku, e kau no oia i kona mau kukui aoao, a me elua kukui olinolino keokeo, maluna , kekahi o kekahi, aole nae e emi malalo | o ekolu kapuai ke kaawale okekahi mai, | kekalii i mea e maopopo ai oia, mai na I moknmahu e ae. E hana aiike ke ano ! o keia mau kukui elna, a e kau ia ma ' kahi i kauoha ia na kukui olinolino I keokeo o na moku maliu e ae. PaUKU 5. O ka uioku, ina paha he i moku maliu a moku liolo pea paha, oi- ' ai e hoomoe ana i ka uwea telegarapa, ; a e huli ana palia i ka uwea i hanle, a | ina paha mamuli o kekahi poino ua hiki ole ke hookeleia, alaila, e kau ia s moku i ka po, ma kalii o ke kukui i ka- ! uoha ia 110 na moku mahu, i ipu kukui ! keokeo, a iua hoi he moku mahu ia, ! alaila, ma kahi o ia kukui keokeo, i man kukui ulaula ekolu iloko o na ipu ; kukui poepoe, aole e emi Hialulo o umi | iniha ke anawaena, e k»u pololei ia ke- | kahi maluna o kekahi, aole 0 emi ke ka--1 awale o kekahi mai kekahi malalo o ua kapuai ekolu, a ma ke ao e kau I pololei ia i ekolu mau popo poepoe > eleele, aole e emi malalo o elna kapuai pakahi ke anawaeua, kekahi maluna o kekahi, aole e emi ■ malalo o ekolu kapuai ke kaawale 0 kekahi mai kekahi, ma ke alo o ke ' kia mua, aole hoi mnlalo iho 0 ke poo 0 ia kia. E manao ia keia mau popo a me na kukni. e na moku e holo mai ana he • maa hoailona ia, ua pilikia ka mokn e kau aku ana ia man lioailona, e hoike aku ana ua pilikia a ua hiki ole ke hookele ia, a nolaila. ua hiki ole i na moku la ke liookaawale ma kahi e. O na moku i hoakak«ia maluna, ina e ku malie aua, me ka holo ole imna, alaila aole u kau na kukui ma na aoao, aka, iua-e holo ana e kauia no na kukni. P.iuku 6. O ka moku pea e holo ana a e koloia ana paha e kau lakou i na kukui e like me ka meu i oieloia ma ka Panku 3 no ka moku mahu e holo ' ana, koe nae ke knkui keokeo, aole loa no e kau ia kukui. Pauku 7. I ka wa e hiki ole ai i na ' moku liilii ke* kau i na kukui aoao omaomao me ka ulaula, no ka nui o ka ino, alaik e malamaia kela mau kukui ma ka papahele o ka moku, ma ko laua aoao o ka moku, me ka makaukau e hoike koke ia, a iua e hookokoke mai kekahi moku e, & ua kokoke aku paha ua moku uei i kekahi moku, alaila, e hoikeia aku ua mau knkoi la, ma ka aoao 1 hoakakaia 110 ia kukui iloko o ka maoawa kupono e pale aku ai i ka hookui

ana o ua moku, Lua ke ano ike znaopopo pouo ia. e ike ole ia ai ke kukm ! omaomao ma k& # aouo hema (port) a o ■ ke uluula hoi ma ka aoao akau (>tirboard). I mea e hooko kapono ia 1 ai na aao o keia maa kukui aoao, e«pe- | oa ia mawaho me ke omaomao a me ka ulaula, a e hoomakaukauia me na pale kupone. h ' Paukc 8. 0 na moku a pau ina he moku pea a moku mahu paha, ua kuu ! ka heleama, e kaa mau ma bihi e ike pono ia ai, aole nae e oi aku ke kie ie i na kapuai he iwakalua maluna o ke kino o ka moku, i h okahi kakui keokeo iloko o ka ipukukui poepoe, aole e emi malalo o ewalu iniha ke anawaena oia ipukukui, a u hanaia ua kukui nei e ikeia ai ko olinolino a puni ka iliwai ; ■ aole e emi nmlalo o ka mile hookahi j ' ke kaawale. j Packc 0. 0 na moku paiiota i hoo-! j nohoia ma koua wahi, oiai e lawelawe | ana i kana oihana, aole oia e kau i na | kukui i kauohaia no na moku e ae, i aka e kau oia i kukni keokeo maluna I pono o ke kia, e ike ia ai a puni ka ' iliwai, a e hoike hoi i kukui lapalapa a mau kukui lapalapa i kela a me keia manawa pokole; aole nae e oi aku na kowa mawaena o na hooiapalapa ana mamua o umikumamalima minute. 0 na moku pailota e lawelawe ole ana i | ka lakou hana. ma ko lakou wahi i ! hoonohoia ai, e kau no lakou i na kuI kui e like me ko na moku e ae. | Pauku 10 (a) Aole no e kauohaia na waapa lawaia a me na waapa hamama, e ae, oiai e holo ana, e kau i na kukui.aoao e like me na mea i kauoha' ia no na moku e ae, aka, e noho hoomakaukau no nae na waapa o ia ano, i ipukukui lue ke aniani omaomao ma kahi aooo a he aniani ulaula ma kahi aoao, a i ka wa a kekahi moku e hookokoke mai ana, a e kokoke aku ai ua j waupa nei i kekalii moku, e hoikeia aku ua kukui nei iloko o ka manawa kupono, e pale ai i ka hookui ana me ia nioku, a ma ke ano hoi e ike ole ia 1 ai he omaomao ma ka aoao hema (port) j • a e ka ulaula hni ma ka aoao akau j ! (Ktarboiivdj. | (b) O ka moku lawaia a me na waai pa hamama i kuu ka heleuma, e hoike j aku lakou i kukui keokeo olinolino. i (e) 0 na moku lawaia, oiai e lawaia | I ana me ka upena a e lana ana ka mo-1 i ku. e kau pololei ia ma kekahi o kona | mau kia, i eiua kukui ulaula, hooI kahi maluna ae o kekahi, aole e oi aku i ' ! i na kapuai ekolii, ke kaawale mai ke- | kalu a i kekahi. I (d) O na moku lawaia e kolo ana i ! ka upena kuu, e kau lakou maluna o ; kekahi kia i elua kukui, o kēkahi ma- | luna ae o kekahi, aol& nae e emi malaj lo o ekolu kapuai ke kaawale oia mau | kukui; o ke kukui maluna he ulaula, a | o ke kukui malalo he omaomao; pela I no hoi e kau ia na kukui kau aoao e li- ; ke me na moku e aē. A ina aole hiki I ke kau ua mau kukui nei, e lioomakauj kau me na kukui i oleloia ma ka PauI ku 7, a i ole, me ka ipnkukui omaomao | me ka ulaula i hoomaopopo ia ma ka ' mahele (a) o keia Pauku. ! (e) Aole e papaia na moku lawaia a ' me na wanpa hamama i ka hoike ana i » na knkui lapalapa, ke manao lakou ihana pela. (f) O na kukui a pau i kauohaia ma ! keia Pauku, koe wale no na kukui ao- : ao, e waihoia iloko o na ipukukui poe- | poe, i hanuia ma ke ano e ike i» ai ka I j mulamalama a puni ka iliwai. Paxjkc 11. O ka mokuaneane e lo- j , aa i kekahi moku i holo mai mahope, e j S hoike aku ia moku ma kona hope i ku- \ ; kui keokeo a i ole ia i kukui lapalapa, ■ ' i ua moku la e holo mai ana. ; NA RCLA no KA HOAKAKA ANA 1 KA WA I j V\ NOE. i Packo 12. E hoolako ia kela a me j ! keia moku mahu me ke oeoe, a mea j hookani mahu e ae i kupono, a e waihoia > ; ma kahi e pohapono ai me ke akaka, me : ! ke keakea oie ia e kekahi mea e ae ko- \ na kani aua ; a me kekalii ole kupono ; no ka wa noe, e hookaui ia e kekahi i upa makani a mea e ae paha o ia ano, ; ; me kekahi bele kupono uo hoi kahi. Pela no naimoku pea, e hoolako ia me! ; ka o-le puhi a me ka beh* no ka wa 1 noe. īloko o ka wa paa i ka noe, ohu, 1 ' a e haule mai ana ka hau, ina i ke ao,

aika po paha, e malamaia a e ia aku na i hai ia ma keia p" - uku e like me ka mea i malalo ; iho, oia hoi, | (a) E hookani na moku mahn, oiai e hojb ana, i kona oeoe, a mea kani mahu e ae paha, i hookaki kani loilii ana i keia manawa keia manawa, aole nae v oi *kn ke kowa mawaena o na hookani ana mamua o elua minute. ' (b) E hookani na moku pea oiai e holo ana, i ka o-le i kela manawa keia manawa, aole nae e oi aku ke kowa mawaena o na hookani ana mamua o elua minute. Ina e holo ana me ka < makani ma ka aoao akau, (starboard) alaiia, i hookahi kani ana, a ina e holo ana me ka makani ma ka aoao hema ; (port), alaila, i elua hookahi ana, a ina : e holo ana me ka makani mahope o i waena, alaila, i ekolu hookani ana, j hookahi mahope o kekahi. i (e) E hookani na moku mahu ame na inoku pea oiai e ku wale ana me ka holo ole, i ka bele, i kela manawa keia manawa, aole nae e oi aku ke kowa mawaena o na hookani ana mamua o eliia minute. E hooholo malie ia na moku i ka wa paa i ka noe a pela aku. Pauku 13. O na moku a pau, ina ; paha ke moku pea a moku mahu paha, e holo iualie no lakou i ka wa ua uhi mai ka noe, ohu, a e* haule mai ana ka hau. Na Rula ko ka Hoeuli a me ka hoo- | HOLO ANA. Pauku 14. Ina e hookokoke ana kekahi mau moku holo pea elua, a ua manao ia e halawai hookui ana, alaila, e hookaawale kekahi o laua mai kekahi ae, penei (a) O ka moku e hooiho ana me ka | makani mahope, oia ke hookaawale ae j no ka moku e hoopii ana me ka maka- j ni mamua mai. I (b) Oka moku e hoopii ana me ka \ makani ma ka aoao hema (port), oia | ke hookaawale ae i ka moku e hoopii ana me ka makani ma ka aoao akau ! (starboard). i (e) Ina e hooiho like ana laua a i elua me ka makani ma na aoao like ole, alaila o ka moku e holo ana me ka makaui ma ka aoao hema, (port) eia ke hookaawale ae no kekahi. (d) Ina e hooiho ana laua a i elua me ka makani ma ka aoao hookahi, alaila, o ka moku maluna, oia ke hookaawale ae mai ka moku inalalo. O ka moku me ka makani mahope pono, oia ke hookaawale ae ia i kekahi mokn. Pauku 15. Ina e halawai kekahi mau moku mahu elua he ihu a he ihu, a kokoke paha pela, a manao ia e halawai hookui ana paha, alaila, e holo ae laua a i elua i ka akau (starboard) i holo kekahi ma ka aoao hema (port) o kekahi. Ua pili wale no keia pauku, i na manawa e holo ana na moku he ihu a he ihu, a kokoke paha pela, a ua manaoia e halawai hookui ana paha, a aole i pili i na manawa, ina e mau ana ka holo *o kekalii mau moku elua imua, a e hala ana me ka hookui ole. Eia wale no na manawa i pili ai. I ka manawa e holo ana kekahi mau moku he ihu a he ihn, a kokoke paha pela, a i ole ia ma keia ano, i ka wa ma ke ao, ua ike kekahi moku i ke kia o kekahi moku ua kupono ma ka laina 0 kona mau kia ponoi iho, a ua aneane paha pela. a ma ka po, i sa manawa e ike ai kekahi moku i na kukui kau ao- | ao a i elua o kekahi. Aole no e pili keia ma keaoina I manawa i ike aku ai kekahi moku i ke- ! kahi moku e holo ae ana mamua ona | mai kekahi aoao a i kekahi, a i ka po ; paha, i na manawa i kupono ke ku--1 kui ulaula o kekahi me ke kukui ula- | ula o kekahi, a ina i kupono ke ku- : kui omaomao o kekahi ma ke kukui j omaomao o kekahi, a i ole ia i na ma- ' nawa i ike ia ai mamua pono he kukui ulaula me ke kukui omaomao ole, a i ; ole ia he kukni omaomao me ke kukui ; ulaula ole, a i ole ia i na manawa i ike ia na knkni ulanla a me ka omaomao ima na wahi a pau, koe nae mamua ; pono. Pauko 16. Lnaelua moknmahueholo kui ana, a manaoia e halawai hookui ana. alaila na ka moku i ike i kekahi ; ma kona aoao akau (starboard) ke hoo- | kaawale ae mai kahi o kekahi mokn e : holo mai ana.

Packc 17. Ina c holo mai ana na moku elua. he moku pea kekahi a he moku mahu kekahi, ma ke ano i manao ia e halawai hookui ana, alaila e t ho» >k«awaie ae ka moku inahu mai k&hi o ka moku pea e holo mai ana. Packl 18. O kela a me keia moku mahu e holo ana a kokoke i kekahi ? : moku e manao ia e halawai hookui ana e hoemi iho i kona holo a hoopaa, a i ole ia e hoemi ihope ina he kopono. Packc 19. Ina e holo ana kekahi raokn mahu e Hke me īia inea i aeia h : kauohaia paha ma keia mau Hula ua liiki no iaia ke hoike aku i ke ano o kona holo ana i kekahi moku ana i ike mamuli o na hoakaka. ma kona oeoe mahu, penei : Hookahi hooknni pokole ana, }>enei ke ano : Ke holo nei au i ka aoao akau," tstarboard). Elua hookani |>okole ana, peuei ke ; ano . "Ke holo nei au i kaaoaohema," port). Ekolu hookani pokokele ana, penei ke auo : 11 Ke holo nei au ihope me ka ikaika a pau." E lawelawe ia keia mau kahoaka, a lawelawe ole ia paha e like me ka makemake, aka, ina e hana ia, alaiia, e ; hooholo ia no ka moku e like me ka mea i kahoaKa ia nku. Packc 20. O na moku a pau, ina he moku pea a he nioku mahu paha e , holo aku ana palia mahope o kekahi i moku a. loaa aku paha, na ia moku i i holo aku mahope e hookaawale ae i ; kahi o ia moku e liolo mua ana me ka ; nana ole i na mea i hoakakaia maloko 0 na pauku mamua. 1 P.iUKe 21. Ma na wahi haiki na ! kela moku mahu keia moku mahu i na ; mauawa a pau i hiki e holo ma ka aoao I akau (starboard) o ka moku o waena ■ o ua wahi haiki la. I PaCKC 22. Ina nianawa apau e like me na rula maluna, ua kauohaia kekahi moku e hookaawale ae mai kekahi ; moku. alaila e hnlo polnlei no kekahi | ma kona alanui. | Pauki* 2-S. Ma ka hooko ana a me j | ka wehewehe ana i keia mau rula, e i | hoomanao ia na pilikia a pau o ka holo I moku aua, a pela noi me na pilikia ku i ka wa i looliia i kekahi manawa i mea e manao ia ai he pono e haalele i na rula i lioakakaia maluna, i mea e pale aku ai i kekahi pilikia e liiki koke mai ana, | aole no e hoohemahema kekahi moku i ; ka hoomakaukau ana i na mea e pale aku ai i ka pilikia. Packc 24. Aole no e iilo kekahi mea iloko o keia mau Eula i mea e hoopakele ai i kekalii moku, a o ka | mea nona ia moku a o ke Kapena a o nn luina i>aha, no na pilikia i ulu mai no ka lawe ole ana i na kukui a me na kahoaka palia. A no ka hoomau ole ; ana o ke kiai a me na hoomakaukau o 1 ae i manaoia na kupono i ka poe hoo- | holo moku, a i kupono palia no ia maj nawa, koe na mla no na awa knmoku ! a me ka holomokn ana maloko o ka aina. Pai ki 25. Aole e lilo kekahi mea maloko o keia inau rula i mea e keakea ai i ka hooholo ana o kekahi rula i liaj naia e ke Aupuni o kekahi walii e pili »aua i ka hooholomoku ana ma kekahi j awa kumoku muliwai. a wai hooholo j moku maloko o ka aina paha. I Na Kckci xo kekahi mac Manuwa a ME XA MOKC l KIaIIa E \A Ma.VCWA. j j Paukl* 26. Aole e lilo kekalii inea | maloko o keia mau rula i mea e kea- ( kea ai i ka hooholo ana i kekahi mau i' rula i hanaia e ke Aupuni o kekahi La- ! hui e pili i na kukui hou mawaho ae o ! na kukui mau a me na kukui kahoaka | no elua a oi ae paha mau moku manuI wa a no na moku paha e holo ana me i ke kiaiia e na manuwa. I K a i.e a o ka Papa Hku* ' Austrio Hungar\-, Helene, • 1 Belginm, Italia, Ohili, Netherlanda, Uenemaka, >'orway, Farani, Portugal, Geremania, Rus.<ua, Beretania Nui. Sepania, Suedana, Amerika Hnipuia. I Aponoia i keia ia 30 o lulai, M. H. 11880. j KALAKAUA H. ! HE KANAWAI. i E hoololi ai i ka Paulni 2 o la Mokuna 46 o ke hanawai i apnnoia ma ka la 25 « Sepatemaba, m. h. 1876 i fetp« U - He Ktoawai e malu aii ka poe malalo o na Pala- | pala Hoopaa H&oa i ae ia ma ka Pauka i 141? o ke Kanapii Ki?ila." ; E hooholoia e ka Woi a me ka Hale Aba> I olelo o ko Hawaii Pae Aioa i akoakoa iloko ! o ka Ahaolelo h.au Kaoawai o ke Aapuni. | Paoku 1. E hooioii ia a ma kela, tta | hooloh ia ka Pauku 2 o ke Kaoawai i o |el o ia, a penei e heluheluia i. M Paaka 2. I mea e hooko kai n olelo okeia Kanaw»), nia keia ua »e ia 1» Kahioa Kalaiaioa e hookoho aka i kahi luaaa mau lana paha, ma kek a me keia Apaoa, a

nana no a nn hkoa peih*t ° !a\\p a hoomio i na Hoopaa Hana i ra?.muU o ka Pnuku 1417 o ke Kanawai KtviU; Aka mtmm «««i™ p•** ,k? hookohu i hope oīai e aoa mai ka apana aku no kekahi mana«ra. a oa ia . hope t lā e httta i oa haoa a. pajA oa luoa la a* mau luna paha e llke rt* M* mea i hoakakaia ma kok Kaoawai; aok 4 nao i kupono i ka manao o keia Kanawmi ka hookohu ia ana o kpkahi Lunakanawai a ' hope paha, a raea malama hal#» kuai paha : ma keia Oihaiuu" Packc 2. Ona Kanawai a me na hapa Kanawai a pau i kue i keia ua hoopau tea ia. Aponoia i keia ia i3 o Augate M. R. 1990. KALAfTAPA K HE KANAWAI E hooponopono hou ai t ka malama ana i ka inaluhia o ka lehulehu ma ka Apana o Honolulu. E hooholoia e ka Aloi a me ka Hale Aha* 1 olelo o ko Hawaii Pae Aina i akoakoa iloko o ka Ahaolelo Kau Kanawai o ke Aupuni. Packū,l. Ona kaa Kikane a pau i hoohana ia no ka lawe ana i na waiwai t ukaoa e ae paha o na ano a pan. ma ka Apana o Honolulu. ina ua piha i ka ukana a aole paha. aole e hookele ia n oi kona holo inamua o ka hele maoli. Pauku 2. Oka mea hookele o kela ame keia kaa i hooholoia mahope o ka po ana. maioko o ka Apma o Honolulu. e hoolako i kukui n mau kukui kupono, a e ho-a raau ia maiuna o kela a me keia kna. mawaena o na hora o ka po. Paukū 3. lua e uhaki kekahi mea ina olelo o keia KanaNvai. e hoopai ia oia ke ku ka heu*a. imua o ka Lunakanawai Hoomalu o Honolulu, aole e oi aku mamua o tlmi dala no ke)a a me keia hewa. Aponoia i keia la 13 o Auf*ate m h. 1880. KALAKAUA R. -