Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 35, 28 August 1880 — Halawai Makaainana na Kaumaka- PILI I KA PO POALIMA, AUG. 20. [ARTICLE]

Halawai Makaainana na KaumakaPILI I KA PO POALIMA, AUG. 20.

I (Mai ke Kuokoa Kuikau a mai o Aug. 21.)

Ma kt hom 7 o ka po Poalima, ua akonkoa ae na makaainana he lehulehu wale ma Kau* makapili, e iike me ka hooiaha ana ma oa palapala i pai ia ma na alanui. Kohoia o J M Kapena i Lunahoomalu, H Walakahauki a me J Kalama i mau Kakau* 1 olelo, a o S B Dole i M«heleolelo. Hai mai o Kapena, o ka hanaokeia haia* : wai, oia ka noonoo hou ana i na hana o ka ■*! halawai o ka Poakahi nei; me ka paipai i ka Ahakaoaka e kamailio pono me ka ma< luhia, a no Hawaii ponoi. I Heluhelu mai o Dole hu olelo hooholo. e II mahalo aoa i ke Alii ka Moi, oo kona hookuo ana ia C C Moreno mailoko aku o ka e Aha Kuhina. Oia keia : e Olelo Hooholo, Hooholoia: Ke mahalo *aku nei makou i ke 'Lii ka Moi Kalakaoa 0 no Kona hoolohe ana i ka ieo o na mnkaaia nana ma Kona hookuu ana ia C C Moreno mailoko aku o ka oihana Kuhina o ko na 8 Aina e. a ia wa i ku mai ai o fiobert Wilcox a ho0 ala mai la i na olelo kuee mawaena o na ® haole me na Hawaii. Hai mai oia, o kona makuakane. he wahi haole aea wale ka ia, e "hele ana i o a ia nei iwaena o kanaka, a loaa mai oia. Pela kona kamailio ana a pua ka ka huaolelo * ( na keiki a oa Misionari," ia Wa i pane mai ai ka Hon G W Pilipo hoo a Jtahi huaolelo. o ka haunaele ae la no ia o lta hale mai o a o, a holo kahi poe. He 10 a paha mioute o keia haunaele ana a mao ae la. i« Ku mai la o Simooa Kaai, a hoomalielie j.mai la 1 ka manao o ka Ahakanaka. Heluahelu mai la oia he olelo hooholo, e hoike ,.ana i ka manao aloha Alii o ka halawai no ka Mol, me ka hoahewa pu ana i ka olelo hooholo o ka halawai o ka Puakahi i hala. ' a oia keia: 1 No ka nea, oo kekahi mau ia ī hala ae 1 nei, ua ikea aku ba pihoihoi a me ka uluku mawaena o na haole a ne na kanaka ma na 1 mea pili aupuni. 1 A no ka mea, ua hoopuiwa honua wale ' ia na Luoa nui o ko na Ama e ma ka huki ana i ko iakou mau hae, oiai aohe mau ola 0 ka poe o na Aioa e, aole boi he mau waiwai kalepa i hoopoinoia, A no ka mea, ma ka po o ka la 16 o Augate nei ua malamaia kekahi halawai maloko o ka iuakini o Kaomakapili kahi i hapai ia ai o kekahi olelo hooholo kupono ole ioa. e kapa ana ī ke Alii he mea anuou, a ua hana hoi i kekahi mea e kue ana i ka hoomauia o ke kuokoa o Hawaii nei a me na pomaikai o ka lahuikanaka, nolaila, e Hooholoia. e hoike nku keia halawai a Kou mau maKaaioana poooi ī ke ku ole i ka pono a me ka maluhia o na mea i hanaia a 1 hoikeia ae la maluna; a ke kue loa aku nei no hoi keia halawai i ka pooo ole a me ka polelei ole o na mea i hana a i hapaiia ! ma ka halawai o ka po o ki la 16 o Augate ma Kaumakapili. , £ hooholoia, ua oni paa mau ke aloha | AHi o Koa mau makaainana ponoi a me ko lakoa makee piha ana i ke Aiii ka Moi a j me ka Ohana Alii. Ka makou pule a me ko mikou paulele o i ka Moi ma koaa maoa Alii e hookohu ako i oa kanaka i maopopo ko lakou oiaio, ka oaauao, a me ka hihoai nui ann i ka Nohoalii a me ka Aioa, i poe na lakoo e kokoa pa me ia i ka hooponopono ana i ke Aopuni. (Ja hilinai ooi eaakou i ua makaukaa a iba ka ooeau o ke Alii ka Moi a Naoa oo e oooooo mao i oa mea a pao e pomaikai ai ko kakoo aina aloha. E ola ka Moi i cb Akoa ! Mabope o kaoa haiolelo ana, ninau mai la oia i ka poe kokoa i ka oleio hooholo e hapai oa lima, hapai ae la ka hma o kahi poe, a hoomaka hou ka hale e haonaele. I keia wa i ko boo mai ai o Dole, a ka-1 meilio mai la e heluhelu hou ia oa olelo hoaholo a elua, a e ninau hou ia imui o ka hale, i keia wa ī oluaoa ae ai na leo • na kanaka. e hoole aoa kahi poe > ka olelo hoo* holo a DoIe i waiho moa mai ai. la «ra i oioao hoo mai ai o Kapeoa oo ka eMa hooholo a«S Kaai, a pau ia oinao, q« oioao boo oo oia oo ka olelo hooholo a S B 0ole. Kokala aka ta oia me ka leo ooi, aa hooholoia na olalo hooholo « eloa. i keia wa, aole oe e ike aku h» h«lawai, oloaoa a« U oa kanaka me oa walaaa ano | ole. Leia ae ta o Kapena iluna o ka papai kaokaa • kahea ai; hooka mai U ka Aha-

■ kanaka, a biki oiei o» Kakauolelo ke oob« T a haaiele 3 lu h saua i ra neho. i keia «ra e hewpio aua k*bi poe i na ku | koi. a e aneao* »n« k»ht poe e hakaka, a e j kahea »na o Wilikoki i ®*o haro oo Moreno | Mahope iho, oa kohoia he tnao Koi»ite ! nana e lawe aka i na haoa o ka halawa' I imua o ke Lii. he amikumamakoia k« noī, o»a keia : J. M. Kapeoa. J. Moanauh. J. 0K&wainui, J. O. Carter. 4». L. A«-stin, R. W. Wiicox, A- K. Kunuiakea, Simona Kaai, J. L. Kaoiokou, F. W. Beckiey. W. P. Wood, J. Nawalu, J. B. Athertoo. j Ma keia wahi i paa ai n« hao« o ku ha* | iawaī, a hoi keia a me keia me ka ouoe aoa.