Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 36, 4 September 1880 — Page 4

Page PDF (1.62 MB)

This text was transcribed by:  Laura Birse
This work is dedicated to:  Duke Kahanomoku

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA

Kuokoa me ke Au Okoa

1 HUIIA.

No ka Makahiki, $2 Eono Mahina, $1.

Da@@ Kuike ka Rula.

 

KOMITE HOOPONOPONO.

Sam’l Kaaikaula,

Hezekia Aea.

 

POAONO. SEPATEMABA 4, 1880.

 

Ka Maha @a o.

 

THE FUTURE RENT.

 Hollowed Songs.

1

Hui kakou a mau loa

Ma o ae, ma o ae.

Hui, hui no na hoa

Ma o ae, ma  o ae.

Pau, e pau ka naue ae,

Lanakila pomaikai.

A alohi nani e

Ma o ae, ma o ae.

Cho   Hui kakou a mau loa

Ma o ae, ma o ae.

Hui, hui no na hoa

Ma o ae, ma o ae.

2

Ano lani no na kino

Ma o ae, ma o ae.

Puni i na lei olino

Ma o ae, ma o ae.

Hui me lakou ma o,

Na Anela a hoahanau.

Hui like me Iesu

Ma o ae, ma o ae.

Cho   Hui kakou a mau loa, & c.

3

Hui me ka lole nani

Ma o ae, ma o ae,

Hui no a mililani

Ma o ae, ma o ae,

Pau na ino o ke ao.

A loaa ka nani mau.

Ke aupuni o Iesu

Ma o ae, ma o ae.

Cho   Hui kakou a mau loa, & c.

Hawaii.

Haawina Kula Sabati.

HELU 12, SABATI, SEPT. 19, 1880.

KUMUHANA.

            Hoi ihope. Pauku Baibala. Kin. I – XXII. Pauku Gula. Puk. 20; 9-11. Pualu mai.

            Na heluhelu la. 1 Kin 1; 1-31. 2; 1-25, 2 Kin 3; 1-24, 3 Kin 4; 1-26. 5, 1-32. 4 Kin 6; 1-22. 7; 1-24.8; 1-22.9; 1-28, 5; Kin 10, 1-32, 11; 1-32, 12 1-20, 6, Kin 13; 1-18, 14; 1-24, 15; 1-21, 16; 1-16, 17; 1-17, 7, Kin 18; 1-32, 19; 1-38, 20; 1-18, 21; 1-34, 22; 1-24.

            Mele, “Ka Baibala,” Lei Alii, p 115. Pule hoomaikai i ke Akua, no ka loaa ana mai o ka hapaha e pau ana me kona mau pono a pau.

            (Mea hoakaka – Ma na mokuna he 22 o Kinohi ka hoike ana me ka hahai ole mamuli o na Kumuhana o ka Haawina.)

            Ku ke kula a pau a pualu like i ka Halelu 19.

            Na elemakule – Ma ka buke hea ke kula ana ma keia hapaha i hala? No hea ka inoa Kinohi? Owai ka inoa nui o ka huina o na buke a pau mai Kinohi a Hoikeana? Owai ka inoa o ka hapa o ka Baibala mai Kinohi a Maraki? Owai ka inoa o ka hapa mai Kinohi a Kanawailua? Owai ka mea kahiko loa, aohe ona kumu, aohe ona hope? Heaha kana i hana’i i kinohi? Owai ka elemakule mua? Owai ka elemakule nona na makahiki he 969? Owai ke kupuna i hele pu me ke Akua a lawe ola ia i ka lani? Owai ka elemakule a ke Akua i aloha ai a kauoha e hana i halelana? He mea aha ia halelana? Owai ko oukou halelana? Owai ka elemakule i loaa ke keiki ma kona wa elemakule? Ehia o Aberahama mau makahiki ia wa? A @lilo o Aberahama i makua nowai? Ma ke aha e hiki ai ia oukou ke hoohalike me Aberahama?

            Na luahine – Owai ka luahine mua? Akaka anei na makahiki a pau o Ewa? Owai kekahi mau keiki maikai a Ewa? Owai kekahi kupuna maikei? Akaka anei ke kupunawahine mua o na kanaka Hawaii? Owai ka luahine nana i hanau i keiki ma kona wa luahine? Ehia makahiki o Sara ma ia wa? Owai ia keiki? A nana mai kekahi mamo e aha’i na lahuikanaka a pau? Owai ia mamo? E loaa ana ka pomaikai ia oukou ma o Iesu la? Ma ke aha? Ua ike anei oukou i ka heluhelu palapala? Ua lako anei i ka Baibala? Heaha ka oukou hana no na wahine makua me na kaikamahine? Ke ao nei anei oukou ia lakou ma ka ke Akua olelo? Heaha hoi ka oukou hana e na elemakule, no na kane makua, no na kane keiki?

            Mele – “Ma o, ma o, maluna,” Lei Alii, p 106.

            Na kane makua – Owai ke kane makua mua? Owai ko Adamu makuakane? Pehea ko ke Akua hana ana ia Adamu? O Adamu anei ke poo o na kanaka a pau? Aole anei he kanaka mamua aku o Adamu? Ua hanaia o Adamu i ehia makahiki mamua o ka puka puka ana mai o Iesu ma keia ao? Heaha ke ano o ka honua mamua aku o Adamu? Hana koke anei ke Akua i ka hnua i ka la hookahi? Hai mai i na hana ma ka la 1. No ka la 2. La 3, a pela a pau na la 6? He mau la maoli anei ia mau la 6? Pehea ke Akua ma ka hiku o ka la? Heaha ka kakou hana ma ia la? Ke malama nei anei oukou i ka la Sabati? Hai mai i na Kanawai a ke Akua i haawi ai ia Adam@.

            Na wahine makua – Owai ka wahine ma kua mua? Aole anei he wahine mamua aku o Ewa? Owai la ko Ewa makuahine? Nohea mai o Ewa? Nohea kona inoa? Owai kona kane? Nawai laua i mare? Heaha ke kanawai mare? Mahea ko laua wahi noho mua? Heaha ka hope o ko laua hookuli ana? Heaha kekahi mau hua hoolana manao? Owai ia h@a e puke mai ana? Pehea la e loaa’i ka Paredaiso ma ka lani? Hai mai i kekahi mau wahine mahope iho o Ewa. Heaha ke kumu o ka hele loa ana o kanaka i ka hewa i ka wa ia Noa? Heaha hoi ka hope o ia lilo loa ana i ka hewa?

            Mele, “Iesu ke Alakai.” Lei Alii p 100. Na kane @i. – Owai ke kane ui mua? Owai na makua o Kaina? Heaha kana oihana? Owai kana i pepehi ai? No ke aha? He mea aha ka huhu? Heaha ka pono ke ala mai ka huhu iloko? Mai hoomaau i ke aha? Heaha ka hope o ko Kaina hewa? Aia mahea ke kuleana o ka poe pepehi kanaka? Pehea ke ano o ko Kaina kaikaina? Pehea Heb 11; 4 no Abela? Me wai oukou e hoohalike ai? Me Kaina? Me Abela? Heaha ka hopena o ko na kane ui hoomaloka i ka wa ia Noa? I ka wa i pau ai Sodoma ma i ke ahi? E makau ea. I ka hoomaloka.

            Na wahine ui. Owai ka wahine ui mua? Mare pu na kane ui pono me na wahine ui hewa i ka wa ia. Noa, heaha na hua? Heaha hoi ka hope? He wahine i nana i hope, heaha koka hopena? Heaha ka hope o na wahine ui lealea a hulahula ma Sodoma? Heaha ko oukou hope ke lilo oukou i ka lealea? Heaha ka oukou mau hana ma na la noe? Ma na la Sabati? Ke huli nei anei oukou i na Haawina Kula Sabati me na leo mele ma ka Lei Alii? Hai mai Luka 17; 26-32.

            Mele, “Na Bele Sabati.” Lei Alii p 104. Na keiki me na pokii. – Owai ke keiki mua? He keiki aha o Kaina? Owai kona kaikaina? He keiki aha Abela? Aloha anei Kaina ia Abela? No ke aha kona aloha ole? Aloha anei oukou kekahi i kekahi? Huhu anei? I ka wa hea i pau ai na keiki i ka make? Nowai ka hewa o ia make nui ana? Ina hele hewa na makua, pono anei i na keiki ke hoohalike? Heaha ko oukou pono ke makemake oukou e hooloihi ia ke ola ma keia ao? Owai ke keiki a Hagara? Owai kona kaikaina? Heaha ka Isemaela i hana ino ai ia Isaaka? A no ia kuamuamu ana, ua aha ia Isemaela? Ina kuamuamu oukou i na hoa paani, hoa kula, e makau o aha ia? Owai na keiki a Noa? Owai ke keiki hewa? A aha ia ke keiki a Hama? Owai ke keiki i hele pu me Aberahama i Kanaana? Aole anei he pono ke hui pu oukou me na makua pono a hele pu i ka lani? Owai ke keiki i hoomakaukauia e mohai ia ma kekahi mauna? Ua mohai ia anei? Heaha kona pani? Heaha ko kakou pani? Heaha ke kauoha ma Ioane 1;29? Ke nana aku nei anei oukou ia Iesu ke Keiki Hipa a ke Akua i ola oukou? Hai mai Ioane 3; 16, 36.

            Mele, “Ala me ke Alaula.” Lei Alii p 55.

            Ke kula a pau. – Hai like mai i na kumuhana he 11 iloko o keia hapaha i hala, me na pauku gula he 11.

             Ma ka mana aha hanaia’i na mea a pau? Ma ka mana aha e hoomau ia ai ka honua mua? Ma ke aha e hoopau ia ai ka honua mua? Ma ke aha e hoopau ia ai ka honua e ku nei? He honua hou, a lani hou anei mahope? No hea ka hewa a me ka make? Ma owai la ka pono me ke ola? Nawai i ka kau i kinohi? No hea ko Mose ike? Ehia mak, mai a Adamu a Mose? Ehia o Mose mau mak, a hoomaka oia e kakau i kinohi? Mahea oia ia wa? Ehia mak mai ia Adamu a i ke Kaiakahinalii? Ehia mak mai ke Kaiakahinalii a kaheaia o Aberahama? He aha na berita ekolu a ke Akua i hana ai me Adamu, me Noa, me Aberahama? Heaha na hoailona o ia mau berita? Heaha na make nui elua? Owai no poo o na lahui nui ekolu? Na ke keiki hea a Noa kanaka Hawaii? Na ke keiki hea o Aberahama, Davida, Iesu? Ehia hanauna mai ia Adamu a Noa? A mai a Sema a Aberahama? Heaha kekahi hookahuli nui ia ana? Owai ka poo o ka poe hoomaloka me ka hoomanakii? No hea Aberahama? No ke aha ko ke Akua kahea ana iaia? Ehia mak e noho maiihini ai na mamo a Aberahama a komo iloko o Kanaana a noho kuonoono? No ke aha ka loihi? A hea pau na aupuni heawme  na lahui hewa? Heaha ka pono o na aupuni hewa, na lahui hewa, na ohana hewa na kanaka hewa?

            Nana Luka 13, 3.5. Owai ke kahuna i oi aku ia Melekizedeka? Pehea e loaa ai ke kal@ia me ke ola ma o Iesu la?

            Mele. “Kai a Mau.” Lei Alii p 78.

            Puleno ka hapaha e hiki mai ana.

            Haawina no Sept 26. Heaha.

 

Ko Kakou Aina, Ko Kakou Kuokoa,

Ko Kakou Lanakila, a me

Ko Kakou Kulana

Aupuni.

 

            I na Lehulehu o Hawaii: Aloha kakou a pau.

            Me na mahele manao maluna, ke waiho aku nei au no kou oluolu e ka Luna Hoopuka o ke Kuokoa, ina he mea hiki ke ae ia mai kau wahi o kau Nupepa.

            Oia i ke alo Alii e uluku nei no kekahi mau la ae nei, aole e nele ke pioloke o na kua. A ma ka hoomaopopo ana aku hoi i kekahi mau alakai olelo ana a kekahi poe, a pela hoi kekahi mau palapala kaukau lima ma na paia alanui, e hookaokoa ae ana i ka ulaula mai ke keokeo ae, ua manao kou mea kakau, he mau hana ku ole ia i ka pono a me ka maluhia o na manao, a me na hana a me ke noho aloha ana.

            Ko Kakou Aina. Oia @a huaolelo paa mau i ka waha o na poe haiolelo akea k@ i ka iini aloha i ko lakou aina iho, mai na au kahiko, a hiki i ko keia wa.

            He olelo kohu pono keia i ka poe i hanau ia no ka aina, ke huipuia nae ia akena ana me na manao ku io. I makee i ka pono o kona aina hanau i hooikaika hoi e pale ikaika aku i na alakai makapo ana a ka poe hookele hawawa, e kau aku i ko kakou waa aupuni iluna o na poino e hiki mai ana. I na e olelo ana ka mea i hanau ia i Hawawii, O ko Kakaou Aina, e pono oia e paa i kona mau pono, kona kuo koa, kona lanakila, kona maluhia. Ua pono oia ke paa i kona hanohano, kona waiwai, kna bilinaiia. Kona aloha ia, kona mahaloia e ke ao holookoa. Aka, ina i haliu ke kanaka i hanau ia e kokua i na hana kue i ka pono o kona aina hanau, ua lapuwale loa ua kanaka la i hanau ia ai: Penei e ike ia ai ke ano o keia; he kanaka i hanau ia o W R W i Hawaii nei, a kokua nui nae oia no ka Haawina he $ 24.000 o ka Laina Mokuahi o Kino, i alanui e komo nui mai ai na Pake, a oi nui aku i ko na kanaka o ka aina; a i mea e hiki ai ia lakou ke lawe ae i ka mea e ola ai ke kamaaina a i ka aina, alaila, o W R W ua kohu anei keia olelo iaia O Ko Kakou Aina? Aole. Ina no hoi o W R W, ua kokua ikaika oia no ka aie i ka Umi Miliona he aloha aina anei oia? Aole.

            Kohu pono no keia olelo i na makamaka i aloha oiaio ia Hawaii. Ina paha he malihini a ua hookupa a hookupa ole ia paha, he mea nae i kokua i ko Hawaii mau pomaikai. ko Hawaii lanakila, ko Hawaii hanohano, ko Hawaii kuonoono, ko Hawaii holomua, he oi aku ia a o lakou paha mamua o ka mea hoopiha wale no i kona waha i na olelo akena ano ole.

            Ua manao ka mea kakau nei, ua like no iaia ka ulaula i hanau ia a me ke keokeo i kokua i ko Hawaii mau pono ina ma ka aoao hookahi laua e kokua ai; he mea makehewa ke palepale ae, he keokeo lakou la, a he ulaula makou. Aole no hoi e kokua ana keia peni, ina he keokeo, a mau keokeio paha e hapai ana i ko lakou lima e hoohiolo ana i ko Hawaii kuiana oiaio. Owau kekahi e kue aku ana ma ka’u hana, a me ka’u olelo ana.

            Nolaila e na Hawaii Ponoi a pau, mai palapale i ko kakou mau makamaka. Kahiko, he poe i kokua i ka hookuonoono ana i ko kakou aina. No lakou na kumu loaa mahuahua iloko o ko kakou aina, nana i haawi mai i ka ekolu hapaha, a i ka eha hapa lima paha iloko o ko kakou waihona dala.

            O lakou no kekahi e kokua mau nei i ko kakou noho kuokoa ana, eia na mana o waho ke paa nei ia kakou ma kela aoao i ole ai kakou e hanee. He mea ole nae kakou ke peku aku, keehi aku i ko lakou mau luna nui maanei, ke hoike mai lakou, i ko kakou wahi hemahema, e like me ka lakou e keakea mai nei i ko ka Moi koho ana ia C. C. Moreno i Kuhina Nui no keia Aupuni, no ka mea, ua oi ko lakou ike ia ia mamua o ko kakou. He mea hilahila no kakou a he kulana aupuni ole hoi ke ike ole mai kela mau aupuni ia kakou ma o ua kanaka la. No ka mea, o ke Aupuni he mea kiekie loa ia, he mea hanohano nui, aka, aole he mea kupono i ko kakou Moi ka hoonoho ana ae iaia ma ia kulana, oiai lakou e hilinai ole ana iaia, a malia, he mau kina kona a kela mau aupuni i ike ai, a kakou hoi i ike ole ai. Aka, ua mahalo koke ia aku ka Moi i kona hoopau koke ia ana; a e pono no ka hoopau loa ana aku iaia, a me kana mau hana e okomo mai nei iloko o kakou, ke Aupuni, ka Moi hoi.

            Ko Kakou Kuokoa. He haawina maalahi wale no keia i loaa mai ia kakou, aole me na mea kaua, aole hoi me ke dala. Ina la i hala aku la, ua ano opaipai ko kakou Kuokoa. Minamina ia waiwai nani i ka apa ia, i ka hoohemahema ia. He mea hauoli nui ke Kuokoa o ka aina a me ka lahui. Aole i mea hoohaikiia ka pono kuokoa o ka Lahui, a pela ia pono no ke kanaka hookahi.

            He mea pono i kela a me keia Hawaii ponoi ke ike iho, he haawina ia nona, mai ka mea nana i hana. E kuokoa ke kanaka ma kana hana. Ina e loaa i ke kanaka kana hana, e hilinai oia maluna o kana hana iho. E kuokoa ke kanaka ma kana olelo. Oia ko ke kanaka alanui e holomua ai. Pela ke ao naauao e hookele ia lakou iho ma keia alanui. Nani na paio a na Poo naauao o Enelani no na hooponopono aupuni ana, e hooia ana a e pale mai ana, a hooko ia a haule hoi. O ko lakou lahui no ka Lunakanawai nana e hooholo, oia hoi na Hale Ahaolelo elua o lakou.

            O keia ano ka’u e makemake nui nei ina Hawaii ponoi, e lawe i kona kuleana olelo a hoike aku me ka makau ole. O keia no ka’u i ike pinepine i waena o na Hawaii, ua kapae ae lakou i keia nani, keia hanohano, ka waiwai, a me ka makana a ke Akua i haawi mai ai no ke kanaka; a haawi wale aku oia iaia iho enoho pio noi ka makau wale, ina mea ai, na mea inu, ka uku kipe, ke ake wahi mea oihana aupuni. He ake ko’u e hoike kakou ia kakou Hawaii, eia kakou ua hemo i waho o ke ao malamalama. Aole hoi e makau i ka Moi ke olelo i ka mea i ka ole i kona mana ke keakea mai. A he pono no nae ke olelo aku, a ke hoike aku ma ka hana malalo o kona mana; ma na noi kupono, no ka pono, a me ka maluhia o ka aina, e like me ka Pauku IV o ke Kumukanawai. O ke alo o ke Kuhina, aole ia he alo kapu ia kakou ke olelo ma na kumu pale kupono.

            E pono ke Kuokoa ka manao. Aia a hui ke kuokoa o ka manao, ka noonoo, alaila, ua hili ke alanui olelo i ke kuokoa. O keia mau mea ka’u e lulu aku nei imua o Hawaii, a manao au, ina e hookanaka kela a me keia mea ia ia iho, o ka Luna aupuni kiekie, a i ka haahaa, ke kanaka waiwai, a me ke kia i puka, i hoonaauaoia, @ hapa naauao paha e lawe i keia makana, oia no ananei ko kakou hoike ana ia kakou iho ma ke alanui o ke Kuokoa.

            He mau kumu pili lua keia ko kakou aina a me ko kakou kuokoa oia hoi. I aina kuokoa; a i lahui kuokoa. O ka Moi e noho nei, na ka lahui aku ia i hoonoho i mea kiai mai i ka lahui. i mea hoeponopono mai me he makua la no kekahi ohana, aole nae ma ke ano hoomana aku ia ia me he Akua la.

 

KO NA OPIO KOLAMU.

 

HON. IOANE SEBENANA.

 

            Ua hanau ia keia kanaka kaulana ma Lanekasetera, mokuaina o Ohio. I ka la 10 o Mei, o ka M H 1823. Ua loaa no iaia ka hoonaauaoia ma ke kula kiekie, a ua hoonaauao ia no hoi ma ke kanawai, a iloko o ka 1844, lilo ia i loio, oia hoi ka 21 o kona mau makahiki. I ka 1854 koho ia i luna. Makaainana no ka mokuaina o  Ohio. E hele ai i ka Hale Ahaolelo Makaainana ma Wasinetona, no ekolu manawa i noho ai oia ma ma ia noho hanohano, a i ka ha o kona koho ia ana i lunamakaainana, ua loaa iho la iaia he haawina kupaianaha, oia hoi. Mamua ae o ka akoakoa ana o ka Ahaolelo, ua koho koke ia aku la ia i hoa no ka Aha Senata, oiai no nae ia e aahu ana i ka aahu o ke ano lunamakaainana. I ke kau paio kamailio hahana i ka 1859, oia ke kakaolelo a na hoa Senate o ka aoao Repubalika i koho ai, a ua kapa ia oia ka “Moho o na huaolelo pukonakona.”

            I ka M H 1866, koho hou ia no ia i Senate; a ma ka 1872, lawe hou no ia i ka inoa hanohano Senate. I ka hookiekie ia ana ae nei o Hayes i Peresidena i ka 1877, ua koho ia mai nei oia i Kakauolelo no ka Waihona Waiwai, a oia no hoi kana kulana e noho nei i keia wa. Ma kana mau hooponopono ana i keia wa no ka waihona ua ike ia ka holomua.

HON. KAMAKI A. HENEDERIKA.

 

            Ma Musekineguma, Ohio, kona @ wahi i hanau ia ai, i ka la 7 o Sepetemaba, 1819. Iloko o ka 1822, ua hele aku la kona makuakane ma ka apana aina o Selebi, Inidiana. Komo aku la o Henederika i ke kula o Hanovera Hema, a i ka 1841, hookuu ia mai la ia; keehi oia ma ka papahele o ke ao kanawai, a ma ka 1843 lilo i loio. Iloko hoi o ka 1848, koho ia oia i lunamakaainana no ka Ahaolelo oia mokuaina; a i ka 1850 oia kekahi mea kaulana loa iloko o ka Aha Imi Kumukanawai oia mokuaina, a i kekahi makahiki iho komo oia i ka Hale Ahaolelo Makaainana ma Wasinetona, noho mau oia ma ia kulana a hiki i ka 1855, a mahope iho he eha ona mau makahiki i lawelawe ai ma ke ano Komisina no ke keena hoona aina o Amerika Huipuia,  a he eono hoi makahiki ma ke ano Senate.

            I ka 1872 koho ia oia i Kiaaina no ka mokuaina o Inidiana. A i ka 1876 iho nei i hala, oia ka mea a ka aoao Demokarata i hooikaika ai i Hope Peresidena.

 

KE KENELA MEKIA W S HANEKOKA.

 

            Inoa a ka aoao Demokarata no ka noho Peresidena.

            Ua hanauia keia iwikani o na kahua kaua, ma ka apana aina o Monegamare, Penesilevenia, i ka la 14 o Feberuari 1824. Komo ia i ke kula koa ma West Point i ka 1840, a i ka 1844 hoopuka ia mai. Komo no oia iloko o na hooili kaua hahana a pau ma Mekiko, ma ka hoouka kaua hoi a na koa i na Ilikini Seminole, ma ka mokuaina o Felorida, a ma ka mokuaina no hoi o Kanekaseka. I ka malama o Sepatemaba 1861, hooliloia oia i Kenela Berigadia no na koa puala, a mahope iho hui aku la ia me ka puali kaua o ka Potomaka. No kona koapuala, a mahope iho hui aku la ia me ka puali kaua o ka Potomaka. No kona koa lua ole a me ka eleu ma ia kaua kuloko, loaa no iaia na hoohanohano kiekie ana. Mahope iho o na hoouka kaua ma ka mokuaina o Merilana, i ke kau hauleiau o ka 1826, ua hooliloia oia i Kenela Mekia no na koa pualu. Mahope iho hoi o na hooili kaua weliweli o Ferederikebuga a me Kenekauoravila, ua haawi ia aku ma kona lima ke alakai ana i ka puali helu 2. I ka make ana a Kenela Reinoleda ma ka hoouka kaua o Getibuga, i ka la 1 o Iulai 1863, na Hanekoka i hoopaa hou i na koa aupuni e puhee ana a lele koke aku la ia me ka eleu nui ma kahi e hahana loa ana ke kaua a malalo o kana mau alakai ana i ku ai na koa aupuni no elua la. Ma ka hoonou kaua hope loa nae ana me kona mau mahele koa, ua loohia ia iho la ia e kekahi eha kukonukonu, a no kana mau hana koa iloko oia hooili kaua ana, ua lehau mai la na hoomaikai ana a ke Ahaolelo maluna ona. Ma ka hoouka kaua kaulana o Rikemona, i ka 1864 i lilo ae la ia i Kenela Berigadia no na koa ku mau.

            I ke kau ana ae o Kenela Kalani ma ka noho Peresidena, hoouka ia aku la maluna ona ke kulana Kenela Mekia no na koa ku mau. A i keia makahiki mai nei lehau mai ka aoao Demokarata oia ka lakou pukaua no ke kahua paio o ke koho Peresidena, i keia kau haulelau e hiki mai ana.

 

UA LE-I KA HALE!

Eia i ka Nuku na Waiwai!!

 

            O kela me keia ano. Nolaila, ia oukou e na hoaaloha maikai a pau o ke one nani o Kakuihewa, e kuai aku ana au me ka makepono loa i na lole o kela me keia ano, o na lede, keenimana a me na kamalei, mailuna o ke poo a hala i na wawae. I mea e maopopo ai, e hele mai no, eia au la, ua hele a kupai ka lole i Makena.

                                                                        Me ke Mahalo,

                                                                                 Gee Kim.

            Alanui Nuuanu, Iulai 1880.                                                                         971 2m

 

C. C. Coleman.

Amara a he Mea @ana Mekini

Kapili Kapuai Hao Lio

A ME KA

            Hana ana  i na Kaa Lio, &c., Hale Hana mo Alanui Alii, e kokoke la i ke Alanui Papu.                                                                                                                        905 tf

 

OLELO HOOLAHA.

 

Mai ka la 1 aku o Ianuari, 1880, he ELUA DALA ka uku o na ohua oneki mahina o ke mokuahi JAMES MAKEE kawaena o na awa o Oahu a me @@ awa o Kauai.

            941 tf                                                              T. R. FOSTER & CO. (Poka Ma.)

 

HOOPANEE KE KUAI A KA LUNA HOOPONOPONO 1 KA WAIWAI PAA.

 

            Ua hoopanee ia ke kuai ana o ka waiwai o Charles Kanaina i make i hoolaha ia no ka Poaono, Aperila 8, 1880, e hoolaha ia aku no ma ke akea ka manawa ek@a i ai.

            Lunahooponopono ma ka waiwai  @. Kanaina.            837 tf

 

UA MAKEMAKE IA

NA ILI BIPI, NA KIWI BIPI, NA IWI BIPI.

 

            E haawi ia no ke kumukuai kiekie o ko kakou makeke nei e   H. Hackfeld & Co.

                        Honolulu, Mei 22, 1880.                                                      964 Iy

 

NU HOU! NU HOU!

 

            Ma hope aku o ka la i o Ianuari, 1880, R Hoomaka ana makou malalo o na rula DALA KUIKE, i ka Loaa ana aku o ka Waiwai i ka Mea Kuai. E hookahua ana makou i ka makou oihana malalo o ke DALA KUIKE, e kuai ia aku ana na lako waiwai a pau no ke Kumukuai malalo iho o ka MEA I IKE IA MAMUA E LIKE ME KA LILO. He Huina nui ko makou o na Oo, Kopala, Ho, & c., & c. i kuai ia mamua ae o ka hoopii ia ana o ka auhau o ka poe nana i hana. HE MAU LAKO NUI KO MAKOU O NA PALAU. A makou e kuai aku ai no ka $7 a hiki ka $ 7.50 Malalo iho o ke Kumukuai mua no kela a me keia PALAU. Ano ko oukou manawa kupono e looa ai na waiwai makepono loa. E hele mai Hookahi, E hele mai a pau loa.                      DILINAHAMA MA.

            942 tf                                                                                                37 Alanui Papu.

 

PAPA, PAPA AIA MA KAHI O

LEWERS & DICKSON!

(O LUI MA.)

MA KE KAHUA KAHIKO MA Alanui Papu a me Moi E LOAA AI NA Papa Nouaiki o kela a me keia ano. Na Papa Nani a Paa no ke Kukulu ana i na Hale! Na Pani Puka, Na Puka Aniani, Na Olepelepe, Na Pou, Na O-a, Na Papa Hele, Na Papa Ku, A me na Papa Moe nui loa NA PILI OKA HALE O NA ANO A PAU., a Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau, Na Kui mai ke Nui a ka Makalii, Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani, Na Ami o na ano a pau, Na Aila Pena, o kela me keia ano, Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale. Na Aila e ae o na ano a pau.

 

NAWAIVANIKI

A ME NA

 

WAI HOOHINUHINU NANI! o na ano a pau loa. NA BALAKI ANO NUI WALE. A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaka a pau, ua makaukau keia mau makamaka o oukou e hoolawa aku ma na mea a pau e pili ana ma ka laua oihana

NO KA

 

UKU HAAHAA LOAI

 

            E like me ka mea e holo ana mawaena o LAUA a me ka MEA KUAI. E hele mai! E na Makamaka!! A e lawa no hoi ko oukou makemake me ka oluolu a me ka maikai!

            845 tf

 

S. B. DOLE.

HE LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

 

            E hiki no iaia ke lawelawe i @a hihia o kela a me keia ana imua o @@ Ahahookolokolo a pau o keia aupuni.

            Keena hana ma Alanui Papa, maluna ae o ka Hale@@@@ o Likikini.

                                    Honolulu, Oahu, Iulai 10, 1880                                            971 tf

 

Kauka O. S. Cummings, M. D HOMEOPATIKA.

 

            Oia ke Kauka i kamaaina mua ia oukou e na kanaka Hawaii ma ka inoa.

“KULU WAI LIILII”

            Ua hoi mai nei oia, a e pahola hou mai ana oia i kona akamai lapaau ia kakou. Aia kona Keena Lapaau a me kona wahi noho i keia wa ma kahi o Mr. Wm. G. Irwin, ma ke kihi o na alanui Pau a me Beretania, ma keia aoao aku o ka luakini o Kaukeano.                                                                                                              888 tf

 

ANO NO I LOAA MAI NEI!

Na Kaa Lio Holo Lealea!

 

            Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku, mai ka Hale Hana Kaa mai o ka Hui o Cortland ma Nu loka.    DILLINGHAM &Co.,

            876 tf                                    Na Agena kuai ma Hawaii nei.

 

CHRISTIAN CERTZ

Mea Hana Buti

ME

KAMAA MAOLI!

            Alanui Papu, makai o ke Keena o L@i & Dickson ke hai aku nei oia i na mea a pau, ua hoi mai oia mai kapalakiko mai, ilaila oia i ohi kino mai nei i na waiwai nani a paa o kana oihana, a ke waiho ia aku nei no ke kuai ana no na kumukuai o ka manawa. He mau waiwai piha o na buti! Na KAMAA HAAHAA a me na ano kamaa no na Lede. Na Buti, na Kamaa Haahaa a me na ano kamaa e ae a pau no na Keonimana.

NA BUTI & KAMAA HAAHA! A ME NA ANO KAMAA E AEA PAU NO NA KAMALII! NA KAMAA O NA ANO HE NUI O NA KAMAIKI OPIOPIO. O neia mau mea a pau ua hanaia me ke akamai loa a me @ paa o na ano hou loa, a ke hooia ia aku nei ia mau mea e lik me ka mea i olelo ia.

            E lawe ia no na kauoha mai na Mokupuni me ka mai au me ka eleu.   3m942

 

LOLE MAKEPONO

Ke Kuike.

E LOAA NO IA MA KAHI O KAKELA ME KUKE!

E LAA NA

            Ahinahina, Kalakoa, Keokeo, Leponalo, Pena, Aila, Aniani, NA MEA PIULA! KOPA, AILA HONUA, AILA HOOMALOO.

Kui Kakia, Pakeke,

Tabu, Kaula, Noho Lio,

Hulu Palaki, nu Pulumi.

A ME

 

AGENA NO HOI NO NA MOKUPUNI O HAWAII NEI NO NA

 

Lainakini – nao,

Lainakini Maoli,

Palule Kalakoa,

Alapia, Kelepa, Kilika,

 

Na lole kupono i ka wawae,

Palule Huluhulu,

Na Lole Huluhulu,

Na Lole no ka hoohehelo ana

Lipini, Lihilihi, & c.

 

LIPINE, LIHILIHI. &c.

 

A ME NA

 

Mikini Humuhumu MakeponoLoa!

A ME

MAU MEA AI KAHI

 

            Laau Kunu, Laau Hoomaemae Koko, Laau Hoopaa Naie, Penikila, Haaafe

 

A ME NA LAAU HAMO, A PELA’KUI

840 tf