Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 36, 4 September 1880 — KA MOOLELO O BERIANA KA WIWO OLE A ME MAHONE KE KOA: [ARTICLE]

KA MOOLELO O BERIANA KA WIWO OLE A ME MAHONE KE KOA:

MOK UNA XXV. BNA uiakamaka o keia nane« o o*riani, ma ko k«kuu heiu hope i ik« ai kakou i ka pakel* tiu <n« ka apoa o ka kakoa koa opio hopooie, mai ka hoopai 1 kao ia malo*

n* oo* e k« Moi Beri«oa, mimuli o ks lawe ia io« o na oieio a ke k«etea Mtitki; a rea ia helu oo hoi i ike po «i kikoa i ka hoomaopopo «na o ke k«ikam»hioe i kapa w kt paoahele • ke 'iii Powa, a o k« ipo kawili a ke koa Mahooe > kona makoakane poooi, mamali o na hoike i hooia la aku imua ona; a he wa ia i piha ika haooli i aw li pu ia me oa «o hakomakona o ke kaam«bt oo ka hooili kaua e hooko koke i« ana. oiai e pioloke ana me ka pulale nui n& puaii k«oa o kt Moi Beriana no ke ka-i ana «ku i ke kahua e mohai ai i ko lakou mau ola iho no k« haoohano a me ke kilakila o ko lakou aina kulaiwi aioha o treiani; he wa hoi ia e haiii ana ke koloka o ka ianakila maluna ibo o ka kakou koa opio e koele pu nei i ke kahua mokomoko, maiuna o kona mau kipoohiwi, ana hoi i moeuhane mua ai i na la i hala. a o ka hooko ia nna keia oia wanana i pa-e mau i kona mau pepeiao mai ke kupua mai oke awawa eleele a hoanoano o Glen Mama; ao ka hookoia ana hoi ona hopena mokumokuahua a piiihua maiana o ka Moi Beriano, i ukali pu ia aku hoi eka hohono ame ka pakui o ke koko ona ene* mi i make a me ka mohai pu ia ana oke ola o ke 'lii Powa a me na 'hi Denemaka a pau i kokua pu me ia. Ma ka po mamua iho oka mohai ia ana o na ola makamae o na koa no ka maluhia o ko lakou aina, ua hoomoana iho la na puali kaua o Beriana ma na knainoo e kokoke ana i Clontarf, ke kahua hookahe koko hoi 000 aoao a elua. I keia wa e hohola ana na eheu oka pouli, aia n« ka Moi Beriana maloko o kona hale lole kahi i hoolala «i ' ke kulana a kona mau puali e kukulu aku ai imua o kona inau enemi, ine ka noonoo akahele ana i ke aianui e loaa ai iaia ka lanākila; aka, aole oia wale no, o k« loaa ana ia lreluni holookoa ka mana nona iho e kuokoa rr.au ai; a iaia e kaualupe ia ana e keia mau manao no kena mau puali kaua a me ka aina, ua lilo ia i haawe kaumahamaluna *#<*?, a ano iuhi mai la kona mau lala a nawnliwali mai hoi kona kino, nolaila, haule aku la oia e hooluolu iaia iho ma kana hikiee; a iaia nae e hooiuolu ana, hoi hope aku la kona mau noonoo ana no na la i hala o kona ola ana iloko oka hanohano ame ka nani o ka maluhia. Aole i liu wale, me he la ua lohe ia kana leo noi, ku mai la imua oua lani ia kekahi kino waiiua. He kulana kona © ka wahine me ka oiwi nani kilakila, a me ka helehelena nohea a kamahao, aka, o kona kii onohi, me he la, ua halii iho ke kaumaha iiuna ona, oiai kona mnu owili lauoho lipo* lipo e maewa iuhiehu ana ilalo o kona mau poohiwi a me kona aahu kapa aiai me he hau la oo ka maana. O ke kino wailua keia o kuu lahui, wahi a ua Moi aoo la e kilohi ana i kona oiwi nani iloko o ka hihio. Aole kona puuwai i hoopuiwa ia a makau no keia ouli kamahao ana e ike nei, aka, oinau aku la nae ia. £ hai mni ia'u e ke kino wailoa kamahao, heaha ke kahoaka e kau mai ana maluna o Erina i ka la opopo? I Me ka leo nahenahe a ilihia, i pane mai | ai ke kioo aka waiiua iaia:

£ ka Moi Beriana, ua akaka (ea, ma ka la apopo, e nohoalii auanei oe maiana o na Oenemaka. £ hoopuhee aku auanei oe i kona mau puaii kaua i kauiiiiii iioko o ka moana. Aka, aole oe e hoi hou aku i ka halealii o kou makuakaue mai waena ae o na aluka ana a na puaii kaua a ka enemi. I ka wa, a ka la e ibo aka ana e oalo, a huna aku la ka ilikai i kona mau kukona oiinolioo 1 ka la apopo. oiai na ieo hoeho hauoli o ka lanakila e hohola ana a puni ke kuia 0 Ciootarf, e helu pu ia aku auanei oe a me kau kaiki i aioha ai me ka lehulehu o na kino make e waiho mokaki ana maiuna o ke kakua kaua. Ke hauoli nei au me ka paumako nui, wahi i Beriana. He hopena nam a kamahao keia no keia oln ana, a e make haaheo auanei kou Mukada aloha ma ke kahua kaua o ka lanakil*. Aka, e hai mai ia f u e | ke aka kioo waihia no ko Enna nohona ma 1 keia maa aku t e noho aenei kuu lahui ifoko o ka maiuhla. fi hoopoina ia anei ka'u | mau alakai ana mihope iho o ka wa o ka haleaiii o Kimkora e ike hou ote ai »'u? £ ka haku ali», wahi a lee kino waiiua, e oaiohia ana ka mooalii iloko o ka pilikia • me ka eluaeu aaa o ka aina. Aka, iloko o oa kaoaka i hanau de ia, e ota aaaaei kou iooa a • poma ole ia auaoei kau mau haoa. i I ka wa a ka pakaha wale e hoao ai e hoo* | hioio i kou lahtii kaoaka, e noooi aku ao la* j ; kdb i ke Akua e haawi mii i kokua oo ia* I | kou e ltke Ae oe # aole hot • hoooeleia ke noi o ka ieo o ka iakou pale a lito i mea ote. E hoike hou tnai ia'a e ke kioo wailoa, wahi a oenani, aole aoei au i hao» aku i kekahi niea pono a kaat*oa no kuu aina ? | (Ja wailjo ako oe iiuoo o koea poohiwi 1 he inoa aani a makamae iwaeoa o oa aopu«i o ka hooiia oei. Va waiho ako oe ī fcona eaau home oaai a oe kooa mao kola mo-'

? 4«6e« «i, kmhi # ka a>«* waiwmi a aw k* | me* buoe i hauoii a i ao oa h«twioa i pnfro* ! '» īa ra»i en» laoi. U* waiho ika oe i ko!oa mau kanawmī kaulikp, a he roea hoi e I oalohia ole ai ke aioha onipaa; a heaha hou «ka k* oiei i koe au e hana a» oo ka aiita j kulaiwi? i pane mai ai ke kino aka. I Aka, e hoike mai oe ia'u eke kioo wailua. j wahi aka Moi aoo, heaha la n» hopeoa e | hoea mai ana o keia hope aku maluna o ka iaina aloha. i E hiki ma i ana k« hopeoa o ka aina» ma ka oeoneo a me ka mokuahaiu aoa» i lohe (oe e ke'lii. K hooikaika aoa ka poe wiwo | ole a rae ka poe kaulana oka aioa e kioaī I i na kuee ana 110 kekahi mau keoeturia. He I lehulehu ka poe e inu an» i na aina mamao | no ka maiuh m. aka, he iehuiehu no o lakou | e hoole ana iloko o ka aina aoie e loaa. 0 j ke kanaka kaulana a hanohano loa o ka aina ' nei, e hoohaahaa ia oia ilalo ma ka makiio a me ka noi wale ana; ma ka aina nei a ma ka moaoa.e paio aku ana na oiwi ponoi o ka ama me ka ikaika i kona mau enemi a pau a maiuoa hoi o na kahua he lehulehu wale i halana ia me ke ieoko e waiho ai kona mau koa kaulana a make, aka, o ka lakou ieo noi i ke Akua, om ka haawi ana ia lakou iho e mohai la no ka aina a lakou i oloha ai a no Grina. Aole anei e ikea hou ia kuu aina aloha ma la hope aku, e ke kino aka ? wahi a ke 'lii. Ua kau ia anei ka hopena oka nohona kauwa kuapaa maluna ooa a mau loa aku? E ka Moi maikai, wahi a ke kino wailua, e aia hou mai no ka aina. oiai kona mau enemi a me ko lakou mau alakai ua hoohaa* haa īa iloko oka lepo. £ kukulu no hoi o Irelani i kona kulana iwaena o na aupuni nui o keaonei, a o kana mau mamo, he poe inamo kiekie a noiau; a aole loa hoi e nalohia kou inoa e ke 'lu i ko lakoo mau waha. E hoike aku no hoi na mamo e noho kauhiln ana ma kela a mekeia wahi o na aupuni e i ka iakou mau pulapula no kau mau hana hiwahiwa. A iloko hoi o na hora poliuliu o ko lrelani hoohaahaa īa ana a me ka piiihua, e lilo kou inoa e ka iMoi Beriana i kukui alakai- e houkele ana iu lakou 1 k» paiekana o ka lanakila; o *?loko hoi o kona wa o ka lanakiia kiiukila, i lokalii like ai kana mau mamo, e mahalo auanei lakou i kou inoa, a e hoopomaikai m iakou me na kuhikuhi ana mai ia oe aku; nolaila, aloha oe e Beriana, o na hora keia o ke aumoe, e haaleie ana au ia oe! Nalowale aku la ke kino waiiua mai ia Beriana aku me ka pnne hou ole una mai he huaolelo. Aole i pau.