Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 42, 16 October 1880 — Page 3

Page PDF (1.74 MB)

This text was transcribed by:  Lynn Mangel
This work is dedicated to:  MacKenzie and Kendall Mangel

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

C. C. Coleman.

 

@ Amara a he Mea Hana Mekini

 

Kapili Kapuai Hao Lio

- A ME KA-

 

HANA ANA I NA KAA LIO. & c., Hale Hana @ Alanui Alii, e koko ke la i

            @                                @ Alanui Papu.                                                           tf

 

He Nui Anei Kou Makemake i na Mekini Humuhumu Lole? @ @ alaila. e kipa mai no ma ka Halekuai

-:0:-

 

KAKAELA A ME KUKE.

 

A @ akou e ike ai a makaikai i na ana MEKINI a WHEELER a me WILSON, @ @ @ $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o ka @ @ @ kahi

 

Ka MEKINI a SINGER,

ma ke $50 pakahi, a me ke ano

MEKINI a WILCOX me GIBBS,

@ @ @ @ a hiki i ke $50 ke kumukuai. @ mea e pau ai ko oukou kanakua e na Makamaka a ke kupono o keia mau ano Mekini. e @ @ mai @ me ke kuihe ole, a e ike no oukou @                                                                  862 tf

 

HOOLAHA.

 

UA KAPU @ ka hele ana iluna o kuu aina malama hipa Mau nei @ @ pu a me na ilio.  Ua aapu loa ke kii @ @ @ palapala, a me na keo, a me na mea e ae a pau ma@ @ @ @  E hoope koke au i ka @ hala ku ike a @ @ @            KALE ALIKANEDER@                                                      @@

 

KAUKA EMEKONA.

 

E LO@ O KAUKA EMEKONA MA KO@ @ Hana ma ka @ Kauka o Dr. Hoffmann. @ @ @ ma @ Helu 24 Alanui Kalepa, mai ka @ @ @ aku a mai ka hora 2 a 4 o ke ahiahi. @@@keia @ ka ana o Hawaii nei a ua noho oia he mau @ @ @ @ @ ka a ua makaukau i ke pale keiki, a i ka @ @ @ @ @ @ maoli a me na mai haole @ @ @ @ @ @

 

J. W. M POOHEA.

 

He Lo o a he Kokua ma ke Kanawai.

@ @ kanaka a pau imua o ka Aha Apana a hiki mua o ka Aha Kaapuni ma ke keena @ @ o Molokai ; a he Agena Hoo@ Palapala Kepa no hoi no ia Apana.  E hoo@ na koi-i a ka makemake me ka eleu loa.  E @ @ au ma ko'u home ponoi oia o "Kalau@ ma Wawaia, a i ole ia, ma ka Hale@ kolokolo ma Pukoo.         895 ly  Jan 25

 

I NA KANAKA O HAWAII NEI!

 

INA I MAKEMAKE

- OUKOU E KUAI I -

 

GITA, AKODIANA,

            BANJO, OHE, VIOLINA,

                        PAHU Hookani Nunui a Liilii,

 

HE PONO LOA IA OUKOU KE

 

WALE MAI I KA HALEKI AI O

 

CEO. F. WELLS,

 

HELU 66 me @ ALANUI PAPU.

 

Ke malama nei no au i na Lako Hale o na ano a pau.

 

            Na Noho no $1.00

                        Na Moe Laau no $7.00

                                    Na Punee nani loa no $15.

            A me na ka lako hale piho no ke $45.

 

            Ina i makemake oukou i na Mekini Humuhumu lole, e loaa no ia oukou ka

 

            MEKINI HUMUHUMU AMERIKA

 

o ke kumukumu makepono ; me ka makana he pila @ maikai a he kii nui paha.

 

            Ua pai iho nei o Mr. Wells he Buke kuhikuhi no ka Huila Humuhumu ma ka olelo Hawaii.  A i keia wa, o ka poe e noho ana ma na wahi kuaaina, ua hiki ia lakou ke kuai i ka Huila Humuhumu me ka haawi manawalea ia aku o ka Buke Kuhikuhi, a mailoko aku o keia buke e ike ai i na loina o ka humuhumu ana.

 

            O na kumukuai o ko makou mau Mekini Humuhumu, mai ke 40, 45, 50, a hiki i ke $55.

 

            I na i makemake oukou i ka Mekini maikai loa me ke pakaukau akea a me ka huila kala, ua hiki no ia oukou ke hoouna mai ma ka leta ia

 

GEO. F. WELLS ma HONOLULU.

 

@ ka hookomo pa iho i ke $55 a naua no e hoouna akuy me ka @ kahikahi a me ka makana i hai ia.  Na oukou no e nei mai i ka makana a oukou e makemake ai

 

E @ @ na WATI maikai no ka $7.

            Na WATI kau hale mai @3.50, $3, $4, a hiki i ka $5

                        Na KAULA WATI no ka $1.00 wale no.

 

@ @ hoi ma keia hale na Laau kii emi loa o ke kumukuai

 

GEO. F. WELLS,

 

            @ @ @ @ Alanui Papu.                                                                                972 3w

 

PAPA !           PAPA !

 

-NO-

 

ALLEN & ROBINSON

 

UA WEHE AE NEI MAUAI

 

PA KUAI PAPA

 

-MA-

 

KA UWAPO O PAKAKA

 

            Na Papa Ulaula o na ano a pau.

            Na Papa Paina o na ano a pau.

                                    Na Pili Hale Ulaula.

                                    Na Pili Hale Keokeo.

            Na Pepa Hoonani Hale,

            Na Pepa Molina.

 

@a Pena a me na Aila Pena!

 

NA KUI O NA ANO A PAU.

 

NA PANI PUKA a me

NA PANI PUKA ANIANI.

                        NA PANI PUKA a me

                        NA OLEPELEPE.

 

@A LAKO KUKULU HALE

 

O NA ANO A PAU!

 

E KUAIIA MA @

 

KE KUMUKUMU HAAHAA LOA

 

O keia Makeke.

 

ALLEN & ROBINSON

            @@@@@@                                                                                                  @ tf

 

Kauka H. N. VINEBAGA.

MEDALA GULA KULANUI McGILL, CANADA.)

 

UA NOHO lawelawe @oko e ka Ha@mai o @ Mai Wah@ a me na Kamalii, mahope iho o kalawa @ @ @ @ ana ma Ladara Eneiani.

            @ @ - Alanei Papa @ @

            Hora Oihana -@- 10 A M. 2-4 @ @ @ @ P M.

                        No ka po. e haki i ka hele.                                                       @@

 

KAKELA a me HAKI.

 

UA NEE aku @ ko oukou mae @ mai ka @ @ @ me ke Keena Knokoa a i ke A @ @ @ Hela 1@, ma o mai o ka Baneko o Bihopa ma.

            Ua maka@kau maa @ana e lawelawe i @ a pau ma @ a me @ @ @  E hooko ia na Palapala Kuai, Hoo@ a me ka Moraki me ka @  He Lana Hoo@ Palapala @ hoi o W R Kakeia                                          @@

 

HOOLAHA A NA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.

 

O @ o na lanahooponopono waiwai o Mahala, o P@nau. Kau mokupuni o Hawaii i make.  Ke hoike ia aku nei ka @ o ka poe a pau, i na he mau @ ana ko lakou lioko o ka waiwai o Nahala, e hoike koke ia mai ia maua maloko o na mahina nono o hoole ia.  Peia no hoi, o ka poe i ale ia Nahala, e hookaa koke mai ia maua,

                        J KAUHANE a me KAPUAA

                                    Na Lonohooponopono waiwai o Nahaia.

@, Kau, Hawaii, Sept 9, 1860.                                                                                   @@

 

ANO NO I LOAA MAI NEI!

 

Na Kaa Lio Holo Lealea!

 

Na Kaa Lawe Ohua a me na kaa holo palua, mau mea hoikeike aku, mai ka Hale Hana Kaa mai o ka Hui o Cortland ma Nu Ioka.

                                                                                                DILLINGHAM & Co.,

            876 tf              Na Agena kuai ma Hawaii nei.

 

S. B. DOLE.

HE LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

 

E hiki no iaia ke lawelawe i na hihia o kela a me keia ano mau o na Ahahookolokolo a pau o keia aupuni.  Keena hana ma Alanui Papu, maiuna ae o ka Halekuai o Likikini.                Honolulu, Oahu, Iulai 10, 1880                      971 tf.

 

Ua Pau ke Kupilikii@

 

Ua Hala ia me Kona Haiki !!

 

A EIA AU ILOKO O KA NANI O

 

MAUNAOLU!

 

KA

 

HALE POHAKU HOU MA ALANUI NUUANU

 

E Oluolu ana paha ka Lehulehu ke lohe, o ka

 

Poaono Sepatemaba 4

 

Ae nei, o kona wa ia e wehe ia ai, a e kuai ia aku ai keia mau

            Waiwai malalo iho nei, me ke kumukuai haahaaloa.

 

            Na papale wahine nani o kela a me keia ano,

            Na hulu, na pua a me na lipine silika nani o na ano he

                        nui wale, e kohu ai na papale.

            Na lei ai silika, na hainaka holoi hou keokeo, lilina

                        a me silika,

            Na hainaka silika lau nunui o kela a me keia ano.

            Na kihei silika nui a me na kihei huluhulu o kela a me

                        keia ano,

            Na silika nani o Kina mai nei.

            Na huluhipa nani na iliwai, na alapla.

            Na kalakoa pua nui a liliii, na nahenalie,

            Na halu-a, na puu, na lole kane paa o kela a me keia ano,

            Na lole keiki paa, na lukini hoope hainaka.

            Na aila paa, a pela aku.

 

He Mau Waiwai e ae he Nui Wale.

 

            Nolaila, e oluolu oukou e ka lehu@ e hele mai e nana a e wae a ka makemake, alaila, e kuai aku no au ia oukou me ka oluolu loa.

 

Owau no me ka mahalo,

                                                COO KIM.

            Alanui Nuuanu, Honolulu, Aug. 27, 1880.                                         979 3m  990

 

HAINA KA INOA O KE K AMA?

 

HALEALOHA NO HE INOA.

 

Ua n@a ae nei ka mana o Grant & Robertson ma, maloko o ka Halekuai Pohaku Hou ma

 

MONIKAHAAE,

 

a ua lilo ae nei ia'u i keia wa.

 

A ke makemake nei au e lawelawe i ka oihana maloko o ia Halekuai mai keia la aku.  A e kuai aku ana no au me ke Kumukuai Oluolu Loa i na poe a pau e kipa mai ana iloko o

 

HALEALOHA.

 

A malaila no kakou e hui aloha a@ a e wae ai hoi oukou a ka mea e ku ana i ko oukou ilni, Iwaena o na Waiwai Nani a na Oua mua, a me ko'u mau Waiwai Hou i hoopiha iho nei, i mea lako mau ai o

 

HALEALOHA.

 

A eia na KILIKA hinuhinu o kela a me keia ano, ke ahu nei, me he Wailiula la ka anapa mai i ke kula.

 

Na Lole paa o na Kane a me ko na Kamalii, a o ka mano aku ko na Wahine.

 

E O I KO INOA.

 

HALEALOHA NO HE INOA.

 

COO KIM.

 

Monikahaae, Iulai 31, 1880                                                                                        974 3m  9@@

 

Hoolaha Haukipila.

 

            Ua hamaina na puka o ka Hale Alai o ka Moiwahine i na wa a  pau no ka lapaau ana i na mai o na kanaka Hawali me ka uku ole.  Ua wehe ia no hoi ke keena haawi laau o ka Hale Mai i na la a pau mai ka hora 11 a hiki i ka hora 1 o ke awakea, no ka haawi wale ana i na laau lapaau i ka poe mai o kela a me keia ano.

 

            O ka poe makemake ole no ka noho ana ma ka Hale Mai, he hiki ia lakou ke kii i ka laau iloko o na hora i olelo ia, a ma ko lakou mau home e lapaau ai.

 

            Eia kekahi:  Ina ua hemahema kekahi poe mai i kahi kaa ole a mea e ae paha e hiki ai i ka Hale Mai, e ninau ia Mr. J H Brown, (Palaun) a e kokua ia no me ka oluolu.  Ma ke Kauoha.                                          F. A. SCHAFFER.

            982 6m                                                                                                            Kakauolelo.

 

OLELO HOOLAHA.

 

WAI! WAI!!

O KA poe a paa i pau ka manawa i Ialai @, e waiko uku ole ana i ka a@kau @ aa Pono Wai a kiki i Oka @ 16, @ @ @ ke lakou mau wai me ka hoolaka hoe @ ia aka.                                                     J D FREETH.

            Honolulu Sepa@emba 23, 1880                                                         @@

 

JON. LOTA KAULUKOU.

 

LOIO A HE KOKUA.

 

Ua makaukau @ e lawelawe i na kihia a paa o keia a @ keia ano Hoko o na Aka Hookeiokolo a pau o keia Au pani  Ua hiki no hoi ke hana i na palapala a pau e pili au i ka Oihana L@ me ka e@eu.  E loaa no an ma Heeia Koolaa peka a ma Hoo@ no hoi i kekahi manawa.                 901 tf

 

HOMEPATICA

 

DR. E. STEVESON,

LALA O KE KULA KAUKA

Ma Onaterio Canada, 1860.

KEENA OIHANA A ME KAHI NOHO

Ma ke kihi o na Alanui Hotele a me Alakea.

Honolulu. Mar 2@, 1880.                               956 tf

 

KAUKA BERODI.

 

(O KE KULA NUI O KANADA)

 

            Ua makaukau au i ka lapaau ana i na kanaka Hawaii no na ano mai a pau.  Ke kahea aku nei au i na poe i loohia i ka mai e hele mai ia'u

 

KEENA OIHANA

 

            Aia ma Monikahaae maluna ae o ka Hale Kuai o Mellis a Fishel, mai ka hora 8 a me 10 o kakahiaka a mai 2 me 4 a mai 7 me 8 ahiahi.

3-m 969

 

E. Cook Webb. M. D.

 

HOMEOPATIKA.

 

            (Kauka o ka Halemai Homeopatika, ma ka Mokupuni Ward's. N. Y.)

            KEENA OIHANA. - Helu 60, Alanui Papu.  Makaukau mau e lawelawe i na pilikia mai o na wahine a me na kamailii.

            HORA HANA. - Mai kakahiaka a hora 10 am. - 2 a i ka 4 pm.                     967 4m

 

RICHRDA F. BICKERTON,

[PEKETONA.]

 

LOIO a he KOKUA ma ke KANAWAI!

            E HELE ANA OIA IMU A O NA AHAHOOKOLOKOLO a pau o keia Aupuni ma na ano hihia a pau, ina paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuni e ae.

            Ua makaukau mau ola i ka hana ana i na Palapala pili kanawai o kela a me keia ano.

            Ua hiki no hoi iaia ke hoaie dala aku ma ka moraki ana ina aina, ma ka ukupanee haahaa loa.

            E hanaia na hana me ka hikiwawe a ma ka uku haahaa.

            Keena hana, Helu 23 Alanui Kalepa, elua puka ma o aku o ka hale akuka o Hauka Minuteole.                               840 1y

 

            KE hoike ia aku nei ka lohe i na kanaka a pau, aole e ki a hopu i na bipi ahiu a me na lio maluna o ka aina o Kaupakuea, Makahanaloa a me Pepeekeo, ma ka apana o Hilo mokupuni o Hawaii mai keia la aku a mahope aku o keia manawa.  C. AFONG,                Hilo, Hawaii, Mei 7, 1880,                             963 6m 987*

 

            AHA KIEKIE o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Banekarupa.  Ma ka hana o EMIL WELLER, he mea i hoopiiia no ka Banekarupa.

            NO KA MEA, i keia la, ua hooholoia he mea banekarupa o Emil Weller o Honolulu, imua a ka Lunakanawai Kiekei Harris, mamuli o ke noi ana mai a Albert Jaeger, he mea na Emil Weller i olelo ia i aie aku ai.  Ua kauohaia, e hai ia aku na mea a Emil Weller i oleloia i aie aku ai e waiho mai i ka lakou mau koi e hooiaia ia, a e hoolaha pono ia aku ia mea no na pule eko'u ma kekahi mau nupepa elua i pai a hoolaha ia ma  Honolulu, hookahi ma ka olelo Beretania, a o ka lua ma ka olelo Hawaii

            NOLAILA, ke hoikeia aku nei ma keia, a ka POAKAHI, ka la 18 o Oktoba, A D 1880, ma ka hora 10 o ke kakahiaka, ma ka Hale Hookolokolo ma Aliiolani Hale, ma Honolulu, oia ka manawa a me kahi a na mea a pau a Emil Weller i olelo ia i aie aku ai, e hele mai ai e hooiaio i ka lakou mau koi.

            NA KA AHA:                                                                        A ROSA,

                        983 3t                                                  Hope Kakauoielo.

 

MAKEMAKEIA.

 

            Ua makemake ia ka poe mea ILI KAO MALOO a me na ILI BIBI, a pela hoi me na ILI MIKO o na ano a pau, e kuai mai i ko lakou mau ILI me makou, a e haawi no makou i ke KUMUKUAI KEIKEI LOA o ko kakou Makeke

C BREWER & CO.                (Burua Ma.)

            Honolulu, Sept. 29, 1880.                                                       983 3m

KUAI A KA LUNA HOOKO KAUOHA.

 

MAMULI o ka mana kuai iloko o ka Palapala Hooilina a G P Judd i make, e kua aku no au ma ke kudala akea ma ke alo o Aliiolani Hale, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka

 

POAONO, OKATOBA 23, 1880,

 

Ka Apana Aina Kukulu Hale e waiho la

 

MA KE ALANUI BERETANIA,

 

Mauka ae o kahi o Kauka Haida, a e pili pu la ma ka pa o Goo Kim, nona na Helu 216 a me 218 iloko o ka Palapala Sila Nui Helu 284.

 

            Na ka mea kuai na lilo a pau.

                                                                                                            A FRANCIS JUDD.

                                                                        Luna Hooko Kauoha o G P Judd i make.      

            Honolulu, Sept. 28, 1880                                                                                983 3t

 

NANAHU HAWAII MAIKAI

A ME KA

 

PAAKAI HELU 1

E kuai aku no au i na kanaka Hawaii no ke Kumukuai emi loa i na

 

NANAHU HAWAII MAIKAI

A e kuai pu ia aku no hoi ka

 

PAAKAI HAWAII HELU 1 ! !

No ke Kumukai haahaa loa o ke Eke a mau Eke paha.

 

            E loaa no au ma ko'u pa, mawaena o na Alanui Kalepa a me Moiwahine, a i ole ma ka Hale Kaupaona ma nae iho o kahi o Burua ma.

                                                                                                            C. P. WARD. (Pepee.)

            Honolulu, Sept. 1, 1880.                                                         979 3m* 990.

 

HOOLAHA LUNA HOOPONOPONO WAIWAI.

 

            MAMULI o ka hookohu ana mai o Hon. F S Lyman ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o ko Hawaii Pae Aina. nolaila, ua loaa ia'u ka mana Lunahooponopono Waiwai no ka waiwai o 8 Kanalii o Wailua, Hilo, Hawaii, i make.  Nolaila, o ka poe a pau a ka mea i makei aie aku ai, e hoike koke mai lakou i ka lakou noi me na hooiaio kupono ia'u iloko o na malama eha mai keia la aku.  A o ka poe a pau i aie iaia, e hookaa koke mai                                                J PALAU, Luna II Waiwai.

            Hilo, Hawaii, Sept. 16, 1880                                      982 4t

 

JAMES M. MONSARRAT.

[MAUNAKEA.]

 

He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

 

IMU A O N AHA HOOKOLOKOLO A PAU o keia Aupuni.  E lawelawe ana no hoi ma na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i na palapala Sila Aina, ka hana ana i na Palapala Kuai.  Hoolimalima a me ka hoaie dala ana.

            Keena hana maluna ae o ka halekuai buke o Wini me Robikana, Alanui Kalepa, Honolulu

            Jan 3, 1880,                                                                                                                 944 1y

 

ASA KAULIA,

 

Loio a Kokua ma ka Kanawai.

 

Ua makaukau a@ @ lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imoa o na Aha a pau o ka mokapuni o Oahu.  E loaa no au ma Koohaapoko, Heaia, a ma @ i kekahi @ Hooko ia @ @ mai na waki a pau o ka mokapuni me ka eleu a me ka hikiwawe.

 

BENJ H. AUSTIN,

 

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

Alanui Kaahumanu, Helu 13.                         970 tf.

 

Na Pauahi o Kapalakiko.

 

            Ma ka hoike makahiki a ka Ilamuku o ka Oihana Kinai Ahi o ke Kulanakauhale o Kapalakiko, ua lawe mai makou i keia malalo iho no ka pomaikai o ko makou poe heluhelu.

            O ka heluna o na pauahi a me na hoohikilele pauahi no kela a me keia malama, mai lulai o ka makahiki i hala a hiki i Iune o keia makahiki, he 364 pauahi a me 18 mau pauahi i puhi kolohe ia.

            O ka nui o na ahi iloko o Iulai, 1879, he 45; Augate, 42; Sepatemaba, 27; Okatoba, 26, Novemaba, 21; Dekemaba, 32; Ianuari, 1880, 31; Feberuari, 28; Maraki, 46; Aperila, 19; Mei, 29; Iune 18; - Huina, 364.

            Na kumu o na pauahi, penei: Hoao puhi ahi, he 10; mai na lehu ahi mai, he 13; malama hemahema ana i na ihoino kukui, na siga a me na ahikoe, he 71; na ahi mai na puka-uahi mai, he 17; mai ka pa'u mai o na kapuahi, & c., 84; no ka ona mai, he 6; pahu ana o na kukui aila lanahu, he 34; kekahi mau pahu e ae, 4; mai ka hoopahupahu mai, he 14; puhi kolohe ia, he 18; mai na hunahuna ahi mai, he 21; hoao maoli ana e puhi, he 10; mau pauahi liilii, he 12; no ka hanini ana o na kukui aila lanahu, 7; na ahi i maopopo ole, he 14; kela a me keia kumu, he 29.

            No na hale laau i pau i ke ahi, he 90 ka ka nui he hookahi hale ke kiekie, 180 elua hale ke kiekie, 36 ekolu hale ke kiekie a me 6 aeha ke kiekie.  Elima hale pohaku hookahi hale ke kiekie, 25 elua hale ke kiekie, 19 ekolu hale ke kiekie, 13 eha hale ke kiekie.  Huina 376 mau hale.  He 41 mau hale i poino loa, 62 i nui ka poino a me 273 i hapa ka poino.

            O ka heluna nui o na hale i pau i ke ahi ma kekahi pauahi, he 23 ka nui, ma ka la 13 o Maraki nona ke poho he $20,331.30.  O ka elua mai ma ka la 30 o Iulai, $18,482.50; Augate 19, $8,828.37; Sepatemaba 11, mai, $4,064.38; Novemaba Mai $16,135.87; Ianuari 4, 1880, $10,500; Feberuari 5, $6,765; Maraki 14, $36,000;  "o keia ka pau ana o ka waiwai o ka mokuahi Kulanakauhale o Kikane."  Aperila 23, $15,300; Mei 5, $10,126.75; Iune 27, $43,656.

            O ka huina poho he $394,646 37, aka, ua pahihakahaka ia nona ka huina he $2,694,300.33.  O ka huina i uku ia aku e ka Hui he 247,346.29.  O ke poho kiekie loa i ike ia, mamuli no ia o ka pauahi mai kekahi kapuahi hoohee hao mai nona ka huina poho he $81,647.56, a ua uku ia mai e ka Hui Panihakahaka $54,432.66; o ka lua mai o na poho mamuli o ke puhi maoli ia ana o na hale, he $62,098.74, a ua uku ia e ka Hui he $32,528.24.  Ke poho no ke pahy ana o ka aila kukui. $47,906.87, a i uku ia e ka poe Hui he $22,085.02, ke poho mai na mea hoopahupahu mai, he $14,317.77, a he $13,360.42 i hoihoi ia mai e ka poe Hui.  Ke poho mai na lehu ahi wela mai i kiola wale ia he $33,128 a he $11,667 i hoihoi ia.  Na poho maluna o na aina i panihakahaka ia, he $247,346.26, a maluna o na aina i panihakahaka ole ia, $147,300.08.

            O ke poho kiekie loa i ike ia iloko o ka malama o Maraki, he $39,875.85, maluna o na aina i panihakahaka ia, a he $58,002 i panihakahaka ole ia; nona ka huina he $97,877.85; a o ka uuku loa o na poho i ike ia, iloko o ka malama o Sepatemaba, he $5,936.12, i panihakahaka ia, $1,502 i panihakahaka ole ia; nona ka huina he $7,438.12.  O ke poho maluna o na hale laau i pau i ke ahi, he $118,959.89; a ua panihakahaka ia no $1,278,663.16, a he $70,349.24 i uku ia.  O ke poho maluna o na waiwai maoli a me na mea like, $275,686.98 i panihakahaka ia no $1,415,637.18, he $176,997.05 nae i uku ia.

 

            AHA Hookolokolo o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono, ma ka waiwai o OPUMOMONA w o Honolulu, Oahu, i make kauoha ole, imua o ka Lunakanawai A F Judd.  Kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i Lunahooponopono Waiwai.

            Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Maikai k no Honolulu, Oahu e hoikemai ana o Opumomona w no Laukaha, Honolulu, Oahu, ua make kauoha ole ma Honolulu, Oahu, ma ka la 28 o Iune, M H 1880, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu Lunahooponopono Waiwai ia S K Mahoe.

            Ua kauoha ia, o ka Poalua, ka la 26 o Okatoba, M H 180, hora umi o kakahiaka, oia ka manawa i koho@ ia no kaihoolohe ana i ua noi la, imua o ua Lunakanawai la, ma ke Keena Hookolokolo o keia Aha, ma Honolulu, a ma ia manawa a ma ia wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou e ae ole ia ai ua noi ia.  A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ka nupepa KUOKOA he nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, Okatoba 7, M H 1880.

            A. FRANCIS JUDD,

Ikea:                                                                Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

            A. ROSA, Hope Kakauolelo.                                                 985 3t

 

OLELO HOOLAHA.

 

E IKE auanei na kanaka a pau ma keia hooiaha, owau o ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ke papa aku nei au i na kanaka a pau o keia a me keia ano, mai hoaie mai oukou i kuu wahine mare ia Mrs. Kenuihalani, no ka mea, ua haalele mai oia i ko maua wahi moe, a ina o ka poe e hoaie mai ana iaia, maluna iho no o lakou ke poho, aole au e hookaa ia mau aie.                                                       J. W. P. KAAIKIOLA.

            Lahaina, Oct. 8, 1880                                                                                                 985 @

 

PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO

O KA

MOKUMAHU HAWAII

 

"LIKELIKE,"

 

KAPENA KING.

 

Poalua,            Oct.     19, hora 5 @…………….Kaapuni ia Hawaii

Poalua,            Oct.  26, hora 5 @……………………………Hilo

Poalua,            Nov.   2, hora 5 @…………….Kaapuni ia Hawaii

 

            AOLE AIE NO NA UKU OHUA?

 

            Ke hooleia aku nei ka aie no ka uku ohua, a ke hoikeia aku nei i ke akea, ina he mau paiki, ukana a p@ hooili ko lakou, e pono e hoa@ ia me ka moakaka lea.  Aole no e ae ia ka lawe ana i na @, paiki a p@ i @ ole ia ke ole e kakoaia ka loaa ana mai.

HE KUIKE KA UKU KUANA.

 

            Ma na ukana a pau o na makamaka, e pono @ aku @ ia.  A e hookoia no na ka @ @ ka lawe a hiki i kahi i makemake ia.  A e malama ia no me ka makaala na akana, paiki a @ @ @, @, pipi a me ka hoki.

 

E hoailona ia me ka moakaka na Pahu Rama a me Waina.

@@@@@@@@

Ma ka Hale Oihana e loaa'i na Palapala.

Aole Keena o hope e lilo, ala wale no a kaa @ mai ka uku moku.  A ole e @ ka hewa @ @ @, @ a @ @, ke  @ e @ ka loaa ana mai.  E @ ka aka @ i ka wa e noila aku ai.

                        WAILA MA.

 

NU HOU KULOKO.

 

            Nui loa ka ua i ka Poakolo iho nei, a he mea e ka pilau o @ wai.

 

            Ua pao ia na kahua o ka uwapo ma Puunui e ka wai kahe i ka Poalua iho nei.

 

            E KAMAILIO ana o Limaikaika Makua ma Kawaiahao i ka la apopo: o kona leo hope keia, a hoi @.

 

            O KA nupepa, Ko Hawaii Paeaina ke kaiko nana e im@ ka poe kipi iwaena o kakou.

 

            HANAU. - Ma Hikiaupea, Kohala, Oct. 5, 1880, hanau mai he keikikane na Haliaka me Kainoamakua.

 

            Ka poolelo mai nei ka Elele ma Mataio mokuna 18.  Hoolaha wale mai nei i ka hai, a haalele okoa, lilo nana ka hana; ua hiki no.

            O KE keiki a makou i hoolaha aku ai ua make ma ka pa o ka Moiwahine i hehi ia, aole i make, aka nae, ua loohia me na palapu kuhohonu.

 

            O NA moolelo o ka Ahahui Kula Sabati o Hawaii Komohana a me ko Kalihi, Oahu, ua hookaulua iki ia a loaa ka wa kupono no makou e pai ai.

 

            O NA helu o ke KUOKOA i hoolaha ia aku ai i ka pule i hala, ua makemake ia e makou, ua loaa mai nei ia makou ia mau helu a pau, a ua lawa ko makou makemake.

 

            UA hai ia mai he inoino loa ke alanui pali o Nuuanu i keia wa, ma ka haule ana iho nei a na paka ua, a ke muu mokaki la na pohaku a me na lau laau i ke alanui.

 

            UA pau ae nei ne hemahema o ka Hale Holoi Lole, a ua pau pu ka milikaa ana a ke kamana; a i hakalia wale no i kanoho ae o na ona holoi lole o kakou iloko oai haalau. 

            MA ka lono i hoike ia mai ia makou, ua pahola pu ia aku la e ka wai na loi raiki a na pake ma Kamoiliili, mamuli o ka haule ana iho a na paka ua koikoi ma ka po Poalua nei.

            I KEIA mau kakahiaka iho nei, he mau pua Kawakawa hou ka na Pakaukau Kuai I-a o ko kakou Makeke i hoolawa mai ai i ko kakou poe ai I-a.  Nowelo no hoi keia mau keiki i ka imi i na mea maikai e lawe ai ka @ni o ka lehulehu.

 

 

            O KA halekuai o na huaai momona o na aina e ma ko kakou alo alii, e hoolawa ia no na makamaka me ia mau huaai ke kipa ae malaila a kaana pu i ke kumukuai; oiai, he emi a he makepono loa na pahu ohia haole, Pea, Akaakai, Apala a me na eke Uala Kahiki.

            NOHO mai nei na keiki amara kui hao o kakou iloko o ke ehuehu o ka lakou oihana, nana aku ia la, leleliilii ka lehu o kapuahi, a liilii wale no ka hoi ke kaumaha o ka hamare poluku hao, i ka ua mea o ka ikaika o na io huki a me ka io uala o na lima.

 

            I KA Poakahi iho nei i noho ai ka Ahahui Euanelio o ka Ekalesia Bihopa o kakou, a ua koho lakou he mau elele no ka lakou hana, he mau haole ka elele iwaena o na makamaka haole o kakou, a o ka elele iwaena o na Hawaii, o ka Hope Kakaualelo o ka Aha Kiekie Mr. A Rosa.

 

            KE hoomaemae mai nei ka Luna Alanui i ka hapa o ke Alanui Moiwahine, mai ke Alanui Papu aku a hoea i ke Alanui Nuuanu, ma ke kipapa ana me ka pohaku; ina pela pu ae na alahele e ae o kakou, o ka nani maoli aku ia; aole e ukele ke haule mai na paka ua.

 

            UA wehe ae nei o Mr. H P Kaele he hale hana Piula ma ke Alanui Beritania, a e loaa no oia e ku makaukau ana i na wa a pau no ka poe a pau e hele aku ana imua ona, ina ua poino ka piula wai o kekahi mea, ua hiki ioa iaia ke uleu aku me ka uku haahaa.

 

            HE nui na hale laau hou @ me na hale pohaku e hoala ia nei iloko o ke Kulanakauhale i keia mau la; na ia mau hale hou i huna ae i na apulu opala kahiko, a o ka nani a me ka nee mua ana o ke Kulanakauhale ka ka lehulehu i mahalo; nolaila, imua aku kakou ma na hana maikai.

 

            UA ike makou maloko oo kekahi buke, e mahalo ana; ko kakou Puali Puhi Ohe Aupuni; a wahi a ua buke la, "aole puali puhi ohe o na aupuni o ke ao nei e hoohalike ia me ko kakou poe puhi ohe ke akamai a me ka maikai maoli no."  Ke hauoli nei makou no keia hapai ia ana ae o na Hawaii a kiekie.

            UA loaa hou mai nei na pohaku mabela hoailona o na he kupapau, a ua makaukau ke taata noeau okioki hua liuna o ua mau pohaku la, e hoolawa aku i ka makemake o ka poe a pau e waiho mai ana i na kauoha iaia, ma alanui Betela.  He maikai maoli na pohaku kia hoomanao, a he mau mea kupono loa ia no ko kakou mau makamaka i hale e aku ma kela aoao o ke alanoi mau o ke kanaka.

            MAI ALIKA MAI. - Ma ke ku ana mai o ke kialua Julia A Long ma ke Sabati nei, ua lawe mai oia i ka lono no ua moku pepehi kohola e noho mai la i ke ehuehu o Alika, a penei: Ka mokuahi Mere a me Helena 27 kohola; kalepa Progress @; Rainbow 19, Hunetr 15; Fleetwing 15' Coral 14; Pacific 5; Helen Mar 10; Frances Palmer 6; Hidalgo 8; Tropic Bird 8; kialua Alaska 10; Sea Breeze 15; Dawn 10; Thomas Pope 10; Julia A Long 650 harela aila kohola, 11,000 paona iwi, 3,000 paona niho a me 450 hulu; nana no hoi i hoike mai i ka ili ana o ke kialua Loleta ma ka la 4 e Sept ma ka mokuaina Laureneke, aole ukana lawe, koe wale no ke ola o na luina kai pakele mai.

 

            I KA Poalua nei i hoolaaia ai ka luakini mauka o Kalihi: mahope iho o ka hoolaa ia ana, ua wehe ia he wahi papaaina i huikau me na momona, a ua malama pu ia ae he wahi lulu dala hoopau i ka aie oia luakini.

 

            MAI Kau, Hawaii, ua lohe ia mai, na pepehi aku la kekahi kanaka i kana wahine a make ma ke kaha ana i ka opu, a mahope oki ae la ua kanaka la i kona puu, aka, ma ka lohe hope mai, aole oia i make:

 

            KIPU LALA IHO. - Ma ka hora 6 me hapa o ke kakahiaka Sabati i hala, ua kipu iho la kekahi haole iaia iho ma kona wahi noho ma alanui Beritania nona ka inoa o L C Young; oia kela haole i kamaaina i ka ike ia ma kahi o Alani ma mamua a he paa hae no ka puali koa pualu haole o keia kulanakauhale.

            UA ike iho makou, ke pau mai nei kekahi poe o na kuaaina i ka holo mai i Honolulu nei no ke komo i ke Kula Ao Kanawai e ku nei, a me he la, o ka nanaina ke koho aku, e pau aku ana na mea a pau i mau loio wale no.

            KE kukulu nei o Paiko he hale pohaku hou nona ma ka aoao o ka hale mua ona i paa ae nei, a e noho kuai ia nei e Goo Kim ma alanui Nuuanu; ua haiia mai makou, ua lilo keia hale e kukulu ia nei ia Hollister ma, ma ke ano he halekuai laau lapaau ke paa ae.

            AOHE no he wa e hoohalahala ia ai ka ohuohu mau o ka papahele oneki o ka mokuahi Likelike, nana aku oe i keia Poalua iho nei, kipu hoolai lua na ohua oneki, kalele hilala hoi na ohua ohope, a kikahakaha lua hoi na luina ma ka palekai.

 

            KE kupueu nui o Nelekona i na au i hala, pela kona moolelo e ikea nei e kakou i keia wa, mai kona mea kakau mai; a o na kolamu wale no o ke KUOKOA kahi e ike ia ai a ma keia mau pule aku e hoomaikeike ia aku ai ke kii o na kupuen la i na makamaka lawe Kuokoa e kona mea kakau.

 

            UA hoi aku nei na mea kuai papa, malalo o ka inoa e Lui ma a iloko o ko laua hale ukana e huli la i ke alanui Alii, e pili pu la me ka hale pohaku o E O Holo ma; no ka wawahi ana ae i ke keena mua e huli ana @ ke alanui Papu, a kukulu iho i hale pohaku hou no laua ma ia wahi.

 

            UA wehe aenei o L Way i kona hale kamana a me na hana hoopilipili ma ke alanui Alii, makai ae o ka pa o ke 'lii Pauahi; malaila e loaa ai oia i na mea a pau e makemake ana e ike iaia; ke huli nei ke alo o ka hale kamana i ke alanui me ka pa akea.  He maikai a molale pono ka nanaina o ke kahua.

            I KE aumoe o ka Poalua nei, i haule iho ai no paka ua koikoi i ke kulanakaukale alii nei a hiki wale i ke ao ana; i ka mao ano ae, ua iho koke mai la ua omaka waikahe a halana ia ae la kekahi mau kauhale, a o ka ulika hakukele koke mai la no ia o na huina alanui a pau; aka, he ike mau no nae ia no Honolulu nei.

            UA noi ia mai makou e hoike aku i ka lehulehu, o na kaa hoolimalima ohua a me na kaa lawe ohua ole, o kela a me keia ano e hele ana ma na alanui o ke kulanakauhale i ka po, e lawe lakou i na kukui i ka wa pouli a me ka wa mahina; a o ke kaa kukui ole, e hopu no ka makai; nolaila, e hoolohe i keia e na poe holo kaa, o hopu ia auanei.

            UA HALA O KONI. - Ma ka hora 7 a oi o ke kakahiaka Poaono i hala, ua kiei ae la ka make iloko o ka ohana o J H Koni, a kaili aku la iaia mai kona ohana aku, me ka waiho iho i ka hale kino lepo na na kioi e uwe paiauma aku nona.  He haole kamaaina oia i ko Hilo poe i na makahiki loihi i hala, a i ko Honolulu nei hoi mahope mai nei a make wale aku la no ia; i ka auina la Poaha nei i manele ia aku ai oia a waiho ma ka ilina o Kawaiahao ma ka @ua pao hookahi me Haalelea.

 

            MA ke awakea Poakolu nei, ua pahola ia ae he lono ma ke kulanakauhale nei, ua lele loa ke aho o ke Kiaaina o Kauai, ua hoolele koke ia ko makou hauli no ia lono ano kaumaha, a huli koke aku ia i ka oiaio oia lohe, aia nae aole he oiaio; aka, he ona waliwali nae kona, a oia ke kumu o kona holo ana mai ianei e pahola ia na ike lapaau maluna ona, a me ka hauoli makou e hail@ai nei, e loaa ana iaia ka oluolu a hoi aku oia e lawelawe i kana oihana.  O na hooupuupu wale ana a ka poe lawe olelo, he mea pono e malama lakou ia lakou iho a mai hoolaha i na mea oiaio ole oia ano.

 

Poho ke Kanaka ike ole i ka Olelo

Beritania ke Lawe i ka "Elele

Poakelu."

 

E KE KUOKOA E ;  Aloha oe: -

            E oluolu mai ia'u e kamailio i ke poo e kau ae la maluna ma kahi kaawale o kou mau kolamu.

            Ua lawe au i ka Elele Poukolu mai kona puka ana a hiki i keia manawa, a ua makaikai ma kona mau kolamu, a na ike aole au i waiwai ma ka hapalua o ka nupepa ; no ka mea, ua hoopiha ia me ka olelo Beritania; a aole hoi i loaa ia'u ke ki e wehe ai i ka io oia aoao (olelo Beritania), a nolaila, he poho nui keia no'u a me ka poe a pau i loaa ole ka olelo Beritania.  Ua like no ia aoao ia'u me ka ole, a he piha welu maopopo ia ia makou i ka poe i ike ole i ka olelo Betritania.

            Aka, malia paha ua hoekumuy ka mea nana keia nupepa no ka poe i ike i ka olelo Beritania, alaila, ua makemake au e nonoi aku ma ko makou aoao i ka hapalua o ka uku makahiki, ina he mea oluolu ia i ke Kapena oka Elele Poakolu.

            Ua ane like no ka nui o ka Elele Poakolu me ka Hoku Loa, a ua hoopiha ia kona mau aoao a pau me ka olelo Hawaii, aole nae ia i amo i ka uku e like me keia; he wahi nupepa maikai no ia: - a o keia nupepa ka Elele Poakolu, ke amo nei oia i ka aku i like me ka Nupepa KUOKOA a me ko Hawaii Paeaina, oiai, ua hoopiha ia laua me ka olelo kupa.

            Ina aole i loaa ka oluolu ia ma ko makou aoao, alaila, ua makaukau ka waiho aku ia nupepa ka Elele Poakolu.

            Me ke aloha i na keiki hoonoho hua medala.              BENJ. MAHINA, Jr.

            Honolulu, Oct. 12, 1880.