Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 42, 16 October 1880 — MOOLELO O NA LA O KA Haku Visakauna Nelekona, KE DUKE O BERONETI. KA KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA.-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c. [ARTICLE]

MOOLELO O NA LA O KA Haku Visakauna Nelekona, KE DUKE O BERONETI.

KA KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA.-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c.

KE KAHUA KAUA MA KOPENAHEOENA. UKE kal«m o na aumoL'u Bent.tnia e keikwa nei raa ka nuku o kr Kaikipu o ka he kui«nm hiki ole i» i leekahi o na hup«Qi q Europa ke kue mai is Enrlani ma I» noana, no kon« pono, kona inaluhia a ma ka banotuno o kona kuokoa me na aupuoi mana nui e ae o fc!urop«. Ua olelo ia ik>ko o lieia manawa. aole he kaua nui a ke •apaai o Enelam i hoomakaukau ni no kekahi kaua nut e ae ilako o na inoolelo kaua «n—oa o ka aoho ahi ana o Keoki ill. a maaoa aku e hke me keia. No ka mea, o ka hapoioa o oa aupum mana o Europ% ia e kae «es la Eneiam ma ka hapa o Deneinaka. i A toa e toike 10 n»ai aua keia mau «upun' it*n t ko inkou inaina m» ke kaua «ai a £nr)aai. alaili īna e auhee »D;i fce»a oia «uiioiu Beritania ma ke Kaikapu 0 ka Bobhka — aoie he mann hou aku i koe a tee aopun| Beritania e hilinai ni no konti «anakiia- aka. e lilo wale auanei p«ha kona kookoa. • * noho hoi ia aupuni a me kona iataik«naka malaio o ka honponopono aoa a ketahi maoa aupuni e ae o Europa. O ka ptok>ke mau o ka Ahn iiuhina o no ke kaoa, oia kekahi kumu nana e %ooM«raliw«li ai i ka īkaika o na aumoku <aa ka Boiatika. O oa kauoha a ke aupuni • £fftiai»«4 ka Atilid|aua Kiekie o na aomōk« MKaii Sir Haiela Paka m« ka mann »ui —* laa e kue la na pono a me ua pomaikai o fce aupuni Pelekane. alaiia, e kau aku oia i ka hoopai 1 na aumoku Deoemaka ■a ke kukala kaua ana aku a ke aupuni Peiekaoe i ua aupuni kaua hui o ka akau, a • polu afct» «leo kolanakauhale o Kopenahefiaa i ke " O keia mau kauoha a ke a#yow i ima Aithtkatta, —aoie nae i hooko u Eia keia Alihikaua ma ke poo o na au«&oka «Ma he 53, be maa (ausani koa. he <aaa ta«saai o oa pukumahi. a he lohi loa iuaa 000000 aoa no ka manawa kupono e he lmnomk« iloko o kt Kaikapu o ka Boiaiska. oiai na pukuniahi he hanen a & e kau pono oai aoa m» ko lakou alahele aa> ka papa Oenemaka mai o Koronebuka, —a isu oa makao io keia Aiihikaua no keia •aa pokoniahi. aiaila, he mea pono no ke * n f*a> o Eoeiaai e woe bou ae i kanaka koikai no ia koiana—i hiki ai i ! «a kaoaki ia ke kuekaa aku i na ale o kt j ®*iotAa, a i hiki ai hoi ke hooko ia keia oaa koopaapaa aupani ma k» kulanakaua Kopeoahegena iloka o W* maluhia, a 1 dofca o ka hookahe koko. **©000 hoo iho U ka Aha Kuhina o Eoe--00 aa Ninau o ka A*au, me ke noi ana 1 k« aapoai o Oenenaka o« • kekahi *•. * haoa hou ia keia hoopaapaa auP*®' «Mwaena o iaua maloko o kekahi kui> » koomau la ai ka ooho maluhia ana o •a aapooi o Eoropa. Nolaila, hoouna hou ke aopooi o Eoeiani i ka Hoo. Nik«Aa«a Vaoo»tata. he Eleie Betitania nnua • fce kaiaoakauhale aiii o Denemaka ma KoOo haaleie iho ia keia Elele ia Enelam ®a I» hikiwawa a hoio poloUi aku la i ke r *P» • koßolaōte, a aku 1a ka EU- • 9* m aMNka aa kt ia 80 o Manki. O

keia EleU. aka e|ut |ift) !a nf''£*!*• ka hanohaoo a ke i &*octiia aiul «Ha Deneujak«, a me he ia ke hoike maopopo nei kew wahi, aoie o Enelani i ku ma ke kulana o na aupuni mana nui a me ke kulana Keikikane,—no ka mea, ke heie nei kona mau aumoku imua o ke kahua kaua malalo 0 ke alakai ana a keia Adimara(a hawawa a ku wale aku no me ka hookoke ole aku. a la e eha ai kona enemi; a ke kanalua nei hoi na Kuhina o Enelani, aoie e hiki ia lakou ke kukala aku i ke kaua i na haneri moku o ka Akau, ma e ala like mai ana ke- | ia mau aopuni a trtiie mai l I ka mnnawo i liiki keia Elele imua o na aumoku, hui ae la oia a me ka Alihikaua Sir Haidn, no ko noonoo ana i kahi o na moku e hoolulu ai oo ka maaawa, 1 ka wa e komoai ka Elele iloko o ke kulanakaohale o Kopenahegena no na Ninau o ka Akau, a hooholo ae Ia lauo, aole e hiki i na aumoku ke komo aku iloko o ke kowa no ! kela tnao hanen pwkoniahi i kau poloiei m mm luna mni o ke Kakela o Koronbugae, aka, e kaiewa no iakoo mawaho a hiki i ku manawii e huli hoi mai ai o ka Elele. Ma ke kakahioka o ka la 22, haalele mai ia ka Elele Beritania |Wr. VariasitDta i na aumoku ma ka nuku o ki Bolatika, malona _ o ka molukaōa Bal«neti, malalo v ke aiakai ana a Kapena Garehama Edenn Hamone, me ka mana nui i haawi ia aku e ke aupuni Pelekane imua o ke kahua hoopanpaa aupuni ina Kopenahegena. ! Lono ia aku nei keia lohe a hiki imua o j ua Keiki Kaeaea nei Haku Nelekonu. ua j hoouna hou aku nei ka Aha Kuhina o Enelaui he Eiele hou imun o Denemaka, a o ka Alihikaua Kiekie hoi o na aumoku, e haawi ; aua ka oia i ke kauohn, e kuu ka helnuma o j ōtt moku mawaho o ke Kakela o Koronebu- | ga, na keia mau mea i hoehneha mai i kona | naau ine ke kahaha, nolaila, huli koke ne la j ua Nelekona nei a ike aku ia i kekahi hae | hoailona i kau ia iiuna o ke kia o ka mokb i o ka Alihikaua, e olelo nna. e hoopuka iki aku na moku iwaho mai na kahakai mai o i uka, noiaila, lulu iho h un Nelekona nei i i kona mau lima n pane aku In m. Knpena ; Haki me ko kuhi pelolpi* ana o kona iiina hema i ke kulanakauhale o Kopenahegena. " Aia ma kahi mamno " wnhi a Nelekona, • •• aia ilaila kahi o ke kuienna a me ka hana. Aka, ina eia no ianei ka knhi i waiho wnle ai, nlaiia, e haule no aunnei kn manai wa. " Nolailn, huli ae ln ua Nelekona nei a iho nku U ilalo o konn moku. O keiu mau hana hoolohilohi a kj Alihikaaa i na «umoku, he hank ia |ku i ka : h'oonnukiaki imua o kela kniiaka. **0 k'onn ; inmna, aoie oia e boop»u nna n hiki i kn l mn'uiwa e heoknhe la ni o kekaln koko ma- . luna o ke kahua kaua. i mea e hoomamn | īki ne ai i kekahi man.iwa o kona noonoo | ana, kakgu aku la ua Nelekona i kekahi leta nn koua hoaloha Davisekona ma ke Keenn i Keua ma Enelani. a e hfiuhelu in keia ieta ano nui penel: ! •• O ku'u mau mea wale no i makemake ai e hooko no ko knkou inau kulana mua, laoleno au | hoapono h<fblolSĪoli» j fi Mma Ina no Im trifoorrifoo ifāia lalou akn, o ka mnluhia a me ka mai\'ai, aole. Ua > lohe iho nei au, ua mukeinake ia innkou e . kuu na heleuma mawaho o ke Kakela o Ko- | ronebuga, aole hoi ma ke kuianakauhale o * Kopenehegana knhi o ke kulenna i hiki mai 1 ai, a oia aunnei ka mes e loioiahili ai a me ! ke kaumaha no ko kakou kuiknhi. 0 ke I Kuhina Kaua Denemaka, ua manno mua ' oia no na KmnaWn ehm miiiiua o kona kakau a<i« mai i kona inon. e knkah kaua nmi ana ota i keaupuni o Eueluni. a no ka ma* nawa ekoiu, maiia paha. ua makemake oiu. e ike i kona mau aumoku iloko o na lipaI Upn ahi t a o kona kulanakauhnle hoi e lilo I i leAu; aka, o ka ha-lo iki ana aku mawaho ! a me ana ae i ka manao, he wahi olelo kahiko keia. 1 E ike noauanei kej ia poe t\ae a i na manawa a p*o «(4 ae ai i ko« i oa poo.' " ; Oiai na aumoku Beritaoia e kalewa net im kt nuku o ke Knikapu o ka Balatik*a, ua loaa mai la iakou i kekahi makani ikaika e ! puhi- ana i na kahakai o Soedt»n* mai ke ! Ko«nohana-Akau mai, a no ia kumu, ua hookaulua iki k na aole e hiki ke hookokokeloaak» i na*al>ak*i q t Hema. Ma ka po o ka ia 22 o Maniki, ua I hoomahuahua ioa mai la keia ino nui ml na ale koekoe e uhi mau ana maiuna o ko | kakou mau oneki, o ko iakoo mau waapa kau aoao, ua koe mai kekahi a ua lilo aku i i ke kai ka hapa nui o na waapa, a aia na aumoku BeriUn'u iloko o kekahi kulana pi* j likia, me ke puhi ia aku ituna o na lae ako'a* i ko'a u Suedeoa. | No ka mau o keia ihakani e pa oei i na aumuku mai ke Knmohana a me ke Komo* | hana Akau mai, ua hookaawale iiilii ia la--1 kou aa kela a_ me keia wahi, a e hookani

• | mau la aoa hoi heokahi pukuniahi hoaiiooa >• iloko o keia a me keia eiima minute mai ka 1 moka kaua L«adana mai o ka Aiihikaoa Nui ■ Sir Haida Ua hoomau aku keia a • me keia aiakai pakahi i ka hoopiipii aoa i > ko lakou mau moku iwaho, i kaawaie ai !a- -» r kou mai na kahakai mai o Suedena a ma ka wanaao o ua po nei, ua kau aku ia i kuia maiuna o na ako'ako'a ka moku kaua Balr* za. maiaio ponoi o ka papu o Warebaga ma Suedeaa, a ua lawe pio ia aku ka moku a me na lako kaua oluna, a ua pakeie mahunei hune mai na aiii a me kekahi hapa o na koa maluna o na waapa. Hoomau aku ia na auinoku i ke kalewa I nna ma keia kulana, a ma ke kakahiaka nui !o ka la 23, ua ike ia aku la ka moku oka j Elele Beritania e huli hoi mai ana moi ke i kulanakauhaie mai o kopenahegana, me na j nu hou o ke kahua hoopanpaa aupuni no kei ia puie ae. ! Aoleipau.