Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 44, 30 October 1880 — NA MOOLELO KULA SABATI O HAWAII KOMOHANA MAUI KOMOHANA ME MOLOKAI. [ARTICLE]

NA MOOLELO KULA SABATI O HAWAII KOMOHANA MAUI KOMOHANA ME MOLOKAI.

! ( Koena mai kela pule mai. ) | Li hana 11, Sepatemabi 3, ISSO. | li.iiiwai hou ka nhahui kuia Sabali o I Hawaii Komoh:ina, e iike me ka hoopanee nna. Ka {unahoomaiu (na kn noho. Helahelu ia iea moolelo o ka la 2 o Sept a apono īa. Hapai ia ke kumuhana V. Na ke kakauolelo i heiuheiu mai i ka hnawina o ke l»ula Sabati o Kohila Komohnna,- heaha na haawina kupono no ke kula Sabati? Na Alawa i heluhelu mai i kona haawma j)ehea la e holo ai na kolaia iwaenn o nn kula Sabati? Na Hoapih i heluiielu mai i kona haawina; o ki hoonaauno nna ina kula Sabati, pehea la ka hana e pono ai? Na i heluhelu mai i konn haawina; o na dula haole anei kekahi mea e kokua ai i na kula Sabati? Koho ia o Kalai, 'Mio a me Hoapili ī komite īmi haawina. Hapai īa ke kumohann lil. Laws ka aha a kuka nui no keia kumuhana me na manao momona. A ua paipaī ia na kahukula Sabati a me na elele kula Sabati, e hoi n e hapai > keia hana me ka eleu ma ko lakou mau apana iho. Noi mai o Bona e hoopanee keia halawai a hoi hou mahope iho o k» hoopanee ia ana o na hnna o ka ahahui euunelio, hooholoia, Hoopanee ia. La hana 111, Sspt 4 ISSO, hora 4 pm. Laiawai hou ka ahahui kula Sabati o Hawaii Komohana, e like me ka hoopanee ia ana. Oka lunahoomalu ma ka noho. Hoike ake komite imi haawina. Pehea la e hiki ai i ke kula Sabati ke hoaia mai i na makua hoomaloka, n lilo i poe mikiala i ke kula Snbiti. Alawa Kahukuia Sabati o Kailua. O na haawina kula Sabati e kula ia nei ma ka Nupepa Kuokoa, oia wale no anei na mea hoonanuuo i ke kula Sabati ma ka Bai« bala. Simeona, no ke kula Sabati o Kailua. Owai la ka poe kupono e iawelawe i ke kula Sabati iloko okn apana? I* Meemii, no Kailua. O ke kuhi Sab>ti, he mea anei ia e hoopalupalu inui ai i na mana paakiki o ke ka< naka'ina na mea o keia ao. aole paha? Kaomea, no ke kula Sabati o Helani. He hana hanohano anei ke kula Sabati no na makai, ke lawelawe l.ikou ma in hana me ikaika? Haluapo, no Helani. Heaha la ka waiwai o ka hui ana oua kuia Sabat : <nn kela me keia wahi e kukulu io ai oka ahahui euanelio? Honpili, Kahu kula Sabati o Heleni. 0 ke aha la ka mea e hanohano ai o ke kula Sabati, oke ao paha i na mea hoolealea, oka hoomna paha ika pono io? Hoomainoino, kahu kula Sabati o Kona waena.

Auhea la na mea leolea kupono e hau;» i& . ma ke kuia Sabati, a hio » mea hoohauoli i ka manao? Kahikina. hope K S o Kona waenn. 0 ke aha la ka nana 01 aku e hana i.i iloko o ke kula Sabati, o na himen paha, o ka hoopaananu 'pauku baibaia paha? Kuk ipu, no Kekaha, He mea hooulu anei » ke kula Sab,ui; ka hele mau ana o na iuna ekalesia a me na kanaka o ka pono e paipai tna kela me keia hale eko hkou apana iho? PunihaoU» no Kekaha. O na haawina i heluhelu ole ia, e hoomau ia aku no lakou, apono ia ka hoike a ke I komue.

Oleio hooholo. £ hoomaikai nku keia aha i ke Akua, no Kona hoolako ana mai i > na pono ai nnei e pono ai na iaia o keia ! ahahui kuia Sab.iti, a e mahaio pu ia aku o j J G Heapili Es(j, i kona pahoia ana mai i | kona mau iuna koku* no keia hana nui. \ Heluheiu ia ka mooleio o k* ia hnna II a | me ka la hana 111, apono la. ! Hoopaoee ia keia aha a hui hou ina kahi e hoi ai o ka ahahui euanelio o Hiwaii Ko-! mohana. . \ Hooiohe ka aha i na manao paipai mai ke ' kikau ieta mai o ka Papa Havv<ii, o nui ka ' lunahoomaiu mai hoi ona ahahui a eioa. ! Hookuu ia n\ ahahui me ka himeni a me * k\ puie. D Auwa, Kakauolelo. • Holuaioa, Kona A Hawiii, Oct 8 ISSO. *

Wainee, Oct 9 ISSO. ! H iUwai k» ahahui kuk o M«ui f Komohan». e Hke me In hoopanee sot n)n - loNi 10 1860. koho «a o Hoo i* Aboio i io»* nahoooialu, S K Kaat*i ke kakauoieio <n*u. : Hoomaka. ta po bona roe ka hinieiu, pu)e o NapAepae a me K taoao. 31* ke noi. u« heluhelu ia ka moolelo o f ki hatawa» i hab, a 4pono ia. Noi o Pali * r kakau u k« moi o »* btt « htbi na r *po> i no«. |

KaU Sabsli o Olowalu, kahu Kaaiai. hope «shu, !>qī? » hiki mai. puuku Cuion* K**īepo lcak*uoleio a* kumu, Peter K .s t oio*abiki. Nakai, K«mo, koU SaUu » W uinee, lah« aole i hikī m»i, hope k*bu oia Moiike ao. puuku Pali. k*kauo!e--lo Joel Kulaiiu». m kumu Mrs P*li. Hattie EUa. Mareu Kahauu. M*ri* Aiiw*, Kanuku . Mr X*paepje« Haili. ku»a Sab*ti o Kih«ua, | kahu Nahii. hope kahu Samuei Paki. puu- ■ ku aole i hiki mai, kakMUoielo he poina maa 00, na kumu. Kauioauma, Keinpoioa, Maoi. Kaua. kula Sah*ti 0 Honokoiiau. kahu Kalama. hope kahu aoie i hiki mai. puuku eia neo pu no, kakauoieio Kahalepouii. na ku* oiu Lonohiwa, Mrs M*ry dul», Kapeoa, Lilia Mauoa, Kaheaia ke komite buli kaoawai no k< ahahui. Heiuhelu ia ka hoike a ke kora;te, ma ke uoi, ua iawe ka hale e nooaoo, noi o Kukiiua, e heluhelu pakahi ia oa paoku he 12 apono ia. Ika ia«re aoa e doonoo. ua apono u na pauku he 12. me kahi haiponopon# ik> ana ma ka p«uku 3, ma ke noi ui heiuheiu ia ka hoike a ke komite iuiihana. 1 £ kahea ia ka hoike a n» kahu kula Sab«ti e lawe mai i ka papa inoa o na kumu. 2 E nooooo hou i ke kumuhana 10 • ka halawai o lulai 10 ISBO. 3 Ma keia hope aku. na ke kihu kula Sjbm a o kona hope paha, e lawe mai i kana hoike piha no ke ano o ka hana, ke kulana a me na hooponopono ana o kona kula Sabati iloko oia hapaha, a e kope ia me ka inika ma kekahi pepa eap a ietter paha. me ka mo.ikaka maikai, a e heluheiu ii iinua o keia aha. 4 £ hapai i ka noonoo no ke kuU Sabati o Lahainaluna. 5 E hoike hui na kula Subati o Maui Ko mohana. i ka la 1 o ianuan 1881 a ma Wai* nee, Lahaina e hoike ai. 6 Na heluhelu kumumanao. Noi o Paii e lawe ka hale e noonoo i ka hoike ake koraite, apono ia, noi o Kulailua e noonoh'pakahi ia, apono ia. Kumuluna 1. Ua kamailio nui na hoa i keia kumuhana, a ika ninau ia ana, ua apono ia ke kumuhana ine kahi hoopono* pono nna. Kahea ia ka buke oke kula Sa* bati o Honokohau, ua holoi ia na mea i hana ia e ke kahu kula Sahati nui, halahu, — kuiu Sabati o Kahaa.i, >ia maikai kona buke a ua makoala ua kumu, he uuku na mea i haule, ua lilo la ia ka helu o 1 o ka maemae a ke nee oiua ioa nei o Kahana, ke kula Sabati nawaliwali mamua. eia ka leo kauoha; e hoomau aku, kuia Sabati o Wainee a ia no i ke kahu ka buke kuia Sabati o Olowuiu, ua powia ia Hia ka luna o ka hope kahu ka bnke. Kumuhana 2. Kukakukaia, ai ka ninau ia ana ua hoohoio ia, penei: E hoouna ke* ia a me keia kuia Sab*ti i kona kahu, a eleie hoi, ua hoopau ioa la ka hoouna aku i ke kahu kulu Sabatt«ma o na elele hui, e like me ka hooholo ana, o ka halawai o lulai 10 1880. Kumuhnnn 3. 1 ke kamaiiio ana ona hoa no keia kumuhana, a na ka lunahoomalu i hoololi mai ike kumuhana i olelo hooholo a e heluhelu ia penei: Olelo hooholo, hooholo ia; ma keiu hope aku, na ke kahu kuU Sabdti a i ole o kona hope p»tha,e lawe' mai i kana hoike piha no ke uno o ka hana, 1 ke kulana a me u* hooponopono nna o kona kula Sabati iloko oia hapaha, & e kope la raa kekahi pepa eap a letter paha me ka mo* akaka maikai, u e paa pu ia mai hoi me ka buke inon o na kumu e iike me ka hooponopono la.ana, e uana ma ke kumuhana 1. Kumuhana 4. Kukakuka ia a hooholo ia penei: £ hui pu mai o Lahainaluna me keia aha, e kuka. a e noonoo pu hoi no na mea a pau e pono ai, a e hooholo ai i ka oihona kula Sabati ma Maui Komohana. Kumuhana 5. Hoopaapaa ia ana Kalama i hoakaka mai i kekahi manao peoei; | Oiai.ua Winank ia e pau am* na kanaka i ka make i ka 1881, nolaila e hoopauee aku ka hoike i ka ia 5, ina aoie make i ka ia 1 e ola auanei kakou, a o ka la 5 ka wa pouo e hoikeai, *hene kai nei aka' ai ka ninau ia anu, ua hooholo ioa ia ke kumuhana. Kumuhana 6. Na ka iunahoomalu i ka-

hea ia Hihio no kona kumumauao; heaha ka iiuih oi aku iloko o ka oihana kula Sab«ti, aoie i hiki mai, na Alakahiki i heiuheiu mai i kona kumumanao; heahu oa ki e wehe ai i ka Waihona waiwai o ka oihana kula Sabati, ia Kainoahakau. aoie i hiki mai, i« Hon L Aholo no kona pau inau ioa i ka hana, aohe \va e hoomakaokau ai, na Paii i heluhelu mai i kona haawina, heaha na mea | e maikai ai ka oihaoa kula Sabati, noi o [ Kaaiai e hoouna la keia komumanao i k« ; Nupepa Kuokoa; apono ia, kahea i« k« hoi- | ke a ka piuku o na kula Sabati o M«ui i Komohana. I | I Heluheiu ia ka hoike. huiiu o na lona ma | ■ ka iima a ka puuku, $27.75. huina o na iiio j | a pau *15.37. koena ma ka lim* o ka puu- ! | ku, #9:33, mahalo ia ka hoike a ka puuku. , Noi mai o Pali e hookaawale i $15 no d» | : iilo o kei» hui ana. oiai ea hooholo ia i 10 '■ | da)a a noi mai oia i 5 dala hou, oia hoi $15 ! hoopaapaa ia a i ka oinau ia ana, ua apono! ta ke «oi, ra»i o Kaaiai. e hooiaauia ; ko Ahoio, Kamoahakau. Hihio, mau haawi-! aa mua apono ia t noi loai o Pali e hoopanee keīa haiawai a halawai hou i ka Poaono elua o lanuari 1981 ma Wamee Lahaina. puie o S K Makahiki. Na h*awina e heluheiu ia ana imua o ka halawai olanuaii 1881. 1 Heaho k« waiwai io maoh o ke kuia Sab»fi, Joēl Kulailua. § Heaha na po.naik-i 0 ke kanaka no ka oihan* kuia Saha(i mai, D Kah<nu. , 3 He*ha na huike uo ka haihala mai e i hooiaio uui ana i ka pooo o ka oihaoa kuia 1 Sabati, Gh«s Kaikuahine. j

Ua h(M>mao ia ko L Aholo. S Kamo*ha* k*u, J K H:hto. SiM l K K*Ai.ir K ik'i/o- io. Olowalu, Oct 16 ISSI. Ke hoouoa aku nei \o i ka moolelo e piii ana i k«'u oihaoa Kahu Kuia Sabdh » « ka mokupunt o M'»lov,ti. l)a htoi»aki jk» hoiie ma ka apan» o Knliwia a me Kaiaupapa. Ni Kahu Kufa S«b>ti Apani—Kaiaupipi J Kahuiia. H«lein-*i po'noi B W K«a«ra. Siio«ma. Kaiawao. £ Kanoe. N« haumana i hoike u he 100. Hoilw ke KuU S*biti aia Peieaunu. &a» hu KaU Sabati Mak*lei, na haumana i hoika la he 32. Hoike ke Kula Sabati o HaUwa. K*hu KuU Sab*ti W A Kiha £sq.. na haumana i hoikei* he 79. Hoike ke Kuia o Honouiiwai, Kahu Koia Sttbiti J W Leimakani. na haumaua i hoikeia he 35. Hoike ke KuU S»biti o Waialua, Hopa Kahu Kula Sabati Mose £hu, na haumana i i hoikeia he 41. Hoike ke Kuia S*bati o Kaunakakai, Kahu Koia Sabati losepa Koa, na haumana i hoikeia he 34. Hoike ke Kuia Sab*ti o Kaluaaha, Kahu Kula Sabati D B Kauku, ua haumana i hoike ia he 76. Hoike ke Kula Ssbati o K«weia, Kahu Kula Sab4ti Henere Peelua. na haumana i hoikeia he 18. Ka huina a pau o na haumana i hoikeia e ke Kahu Kula Sabati nuio ka mokupuni he 415. Ka avarika u na haumana no keU a me keia Kuia, kokoke 52. O ka haawina BaibaU o Mataio. oia ka hapanui o na hnnwmu i hoike ia, a he hapa na Kula ma na wahi e ae o ka Baibaia. 0 na himeni i mele nui ia e na Kula, oia ka Buke Himeni Hoolea, a he hapa na KuU m& na Buke Himem e ae. Ma na Kula Sabati o Kalaupapa a me Kalawao ka helu 1, Kaiuaaha helu 2, Hooouiiwai & Waialua heiu 3, Peiekuuu «Sc Kawela helu 4, Halawa helu 5, Knunakakai helu 6. 0 keia ka'u Hoike Hapuha mua no na Kula Sab.»ti o ka mokupuni o Molokai. £ paipai aku ana uu i na Kahu Kula S«-1 bati a pau a me na Kumu, e hooikaika i ka | hoala ana i keia oihana maikai; ai na ma- i kua iue» keiki hoi a pau, e aUkai mai i ka ! Ukou mau keiki iloko o k» luakini, e ao in : lakou ma na mea e ike ai i ke Akua Oiaio : Loa. ' 1 kuu kaahele ana iho nei e hoike i na KuU Sabati ma ua la Sabati. ua ike au i kahi poe keiki e holohoio ana i o a i o maiu-; ra o na lio, • o kahi poe keiki hoi e walaau ; wa'.e ana ina nu hale mue o uu makua, a o ! kahi poe keiki e hele wale ana ina ke alanui. | Aloha ino. j ! Ena makua inea keiki o keia ano. mui ' hoom»unauna i ka waiwm oiaio ioa, oia ka pono Karistiauo i Uweia mai no keia lahai { e ka iokomaikai o ko Amenka poe keiki. £ inaUma na keikl i ka pono, i mau ka ' noho'na Kuokoa o Hawau. Ao ka pono ka : mea nana e hoomahuahua i ka iahuikanaka, a o ka hewa ka mea nana e hoemi. j t J W M Poohea. ! Kahu Kula Sabati Nui o Moiokai. ■