Ka Nupepa Kuokoa, Volume XIX, Number 52, 25 December 1880 — Page 4

Page PDF (1.50 MB)

This text was transcribed by:  Kenny Elliott
This work is dedicated to:  Edith Kanakaʻole

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA

Kuokoa me ke Au Okoa

I HUILA

No ka Makahiki, $2   Eono Mahina, $1

Daia Kuike ka Rula

 

KOMITE HOOPONOPONO

Hezekia Aea

 

POAONO, DEKEMABA 25, 1880

HIMENI KARISIMASA

 

No ko makou nele i ke mele i keia pule, ke pahola hou aku nei makou i ke Himeni Karisimasa @ Laiana makua malalo iho.

1

Pa nani ma ke kulu po

Na leo nani no,

Ku kakanu a lohe ae

Ko luda mau papu

2

Memele mai na a@ela

Mai luna lilo mai,

Me ko lakou mau lira pu

A kani nani ae

3

A pane ko Iuda mau puu,

Ao mai o a o,

Aloha a hauoli pu,

Ei ae ka Haku Ao.

4

A, mai ko Galilaia wai

He leo kani ae,

Kani na pama ala e

Mai a Sarona mai

5

Hoonani i ke Akua mau,

Na ao, na aina e,

He malu, he aloha pu

Mai ko ka lani Alii.

 

Ma keia la maikai i malama lokahi ia e kekahi hapa nui o na aoao hoomana Kristiano o keia honua, ma ke ano he la hoomanao hauoli no ka hanau ia mai o ka Haku a Hoola o ke ao nei iloko o ke kino Kanaka, ke pahola aku nei ke Kuokoa i kona mau hoomaikai piha a me na iini aloha maluna o kona poe hoa heluhelu mai Hawaii a hiki aku i Kauai.  O ko makou ake, e komo pu na poe heluhelu a pau o keia nupepa iloko a ke apo hookahi, a kuleana like no hoi iloko o ka waiwai i hoomakaukau e ia e ua Haku nei o ka lehulehu.  Ke kalaunu mai nei Oia i na makahiki me Kona lokomaikai.  Ke hoopiha mai nei Oia i ko Hawaii mau lahui me na hoike he lehulehu wale o Kona aloha.  Ke malama pono mai nei Oia i na kanaka, na holoholona a me na manu liilii.  Ke hoonani mai nei Oia i ka aina me na ululaau a me na pua memele.  Ke lohe mau nei no ka poe e hoolono pono ana i na mele leo lea o na puali lani, e like me ka wa kahiko:  "E hoonani ia ke Akua ma na lani kiekie loa, a he malu hoi ma ka honua, he aloha no i kanaka."

 

Haawina Kula Sabati.

HELU 2. SABATI IAN. 9, 1881.

 

KUMUHANA

Ke mele a Maria.  Pauku Baibala.  Luk 1; 46-55.

 

46 Alaila, i aku l@ o Maria, Ke hoonani aku nei kuu uhane i ka Haku;

47 Hauoli no hoi koʻu uhane i ke Akua i koʻu mea e ola ai:

48 No ka mea, ua nana aloha mai oia i ka haahaa o kana kauwa wahine.  Eia hoi, ma neia hope aku e iia mai au e na hanauna a pau, He pomaikai.

49 No ka mea, o ka Mea mana, ua hana mai la i na mea nani noʻu He hemolele hoi Kona inoa.

50 E mau ana Kona aloha i ka poe makau ia la, ia hanauna aku ia hanauna aku.

51 Ua hoike mai Oia i ka mana ma Kona lima.  Ua hoopuehu i ka poe haaheo i ka manao o ko lakou naau.

52 Ua kiola iho la Oia i na ʻlii ilalo mai luna mai o ko lakou nohoalii; a ua hookieae hoi Oia i ka poe haahaa.

53 Ua hoomaona mai Oia i ka pololi i na mea maikai; a ua hookuke hoi Oia i ka poe waiwai me ka nele.

54 Ua kokua mai Oia i kana hanai ia Iseraela, me ka hoomanao i ke aloha,

55 Mamuli o Kana olelo na ko kakou poe kupuna, ia Aberahama, a me kona hua a mau loa aku.

Pauku Gula. p 46,47, hoopaa. Mele.  "Hele io lesu la." Lei Alii, 5. Pule i pau na keii i ka hele io lesu la. Ka wehewehe me ka Ninau ana.  Nowai ka haawina?  Owai ka makuhine o loane?  Ka makuahine owai, Maria?  Maria mahea?  Mahea Galilaia? Heaha a mehea Nazareta?  Owai ke kane hoopalau a Maria?  No ka ohana awai? Heaha ka ka anela i hai aku ai ia Maria?  Heluhelu Luk; 26-33.  Heaha ka ninau a Maria me ka pane ana?  p 34-37.  A pane hou Maria pehea? p 38.

P 46-48.  I ko Maria lohe ana i na olelo maikai a ka anela, pehea kona uhane? No ke aha?

P 49-50.  Heaha ka ka Mea mana i hanaʻi no Maria?  He mau ana Kona aloha ia wai?

P 51-53.  Heaha kai hoike ia ma kona lima? Owai ke hoopuehuehu ia ana?  Pehea hoi na lii me na nohoalii?  Owai ke hookiekie ia ana?  Pehea ka poe pololi?  Me ka poe waiwai?

P 54-55.  Owai ka ke Akua hanai?  Pehea ke Akua ia ia?  Heaha kai hoomanao ia?  E like me kana olelo ia wai?  Owai na kupuna me ka lakou mau hua a hiki i hea?  Nana Kin 17;19. Hal 132; 11.  Mele. "Haina pololei." Lei Alii, 9. Na Ninau a na Kahu.  Na kane.  Heaha ke kumuhana? Heaha ke kumu o ko Maria mele ana?  Owai kai lohe mua, losepa anei? Maria paha, e hanau ana Maria, he keiki kane a e kapa ia kona inoa o lesu?  Nawai i wanana e no keia keiki?  Owai ka inoa o ke keiki ma Isa 7;14? Heaha ke ano?  Na wahine.  Owai ka wahine mua?  Heaha ka wanana no kekahi hua a Eva?  Owai ia hua?  He keiki ponoi anei lesu na Eva?  Ehia hanauna mawaena o Eva me Maria?  Owai kekahi mau kupuna wahine o lesu?  Helu i elima.  Owai kekahi mau wahine kumu mele?  Nohea ka pomaikai nui o Maria?  Ma ke aha oukou e hoohalike ai me Maria?  E mele aku oukou ia lehova. E hoomau ma na papa himeni.  Mai manao, a mare ia oukou, pono ke haalele i ka papa himeni, e like me ka nui o na wahine Hawaii.  I ka poe ui, a mare ole ia, aole no anei ka hoolea ana i ka Haku ma na anaina lani?  Noho wale anei na wahine makua?  Na ui me na keiki.  Hai mai i kekahi mau keiki kaulana ma ka baibala, kaulana no ka pono, kaulana no ka hewa.  Owai ke keiki hewa ole?  Owai ke keiki elua ona mau makuakane?  Owai ke keiki i kapa ia, ke keiki hipa a ke Akua? Owai ke keiki i oi ma ka mana, a hiki ke kala i ka hewa?  Ke kula a pau.  Ehia makahiki mai ia Eva a Maria?  Nohea Maria?  Ma ke aha i like ai Maria me na wahine e ae?  Owai kona kalahala?  He mea hewa ole anei iwaena o na kanaka?  Ma ke aha e hooloihi ia nei ko kakou ola kino?  heaha ka mea e mau loa ana, wahi a kekahi Halelu? Heaha ka hope o na enemi o ke Akua, me ka poe hookiekie?  Pehea na aupuni hewa?  Owai ke aupuni e mau loa ana?  Mele.  "Mele Oli." Lei Alii, 11.  Pule i hui pu kakou a pau loa ma ke mele ana ia lehova no ka loaa mai o ka Mesia e ola ai.  Haawina no Jan 16. Luk 1;67-79.

 

Na Misiona.

Helu 47

Farani.  Nuhou hoohauoli no ka noao akau o Farani, i ke kaahele ana o kekahi kahunapule euanelio e hai i ka ke Akua olelo malaila, nui na kanaka katolika i akoakoa mai e hoolohe, 2,500 ma kauwahi 5,000 ma kauwahi, akahi no a lohe kekahi poe i ka olelo oiaio a lesu, nui ke kuhihewa o kekahi poe no ka aoao Proteretani, Kainoa he aoao hoino ia lesu, ia Maria, he aoao wahahee, aole ka, ka aoao oiaio ka ia, oiai e aoao hoopunipuni ko ke katolika.  Ke hookaakaa ia ae la na maka o ia aoao, e ala mai ana ka poe i puni loihi i ka upena o ka naaupo, e imi ana i ka malamalama, ke kokua ae la na luna aupuni i ka aoao Proteretani.  Sepania.  Aloha ino ka poe kanikau ma kau wahi, aole wahi malu maikai e kanu ia ai ka poe make.  Make kekahi wahine haipule, Marecalina ka inoa.  Kuhi ke kahuna katolika he katolika ia wahine, kii ia kona kupapau, a kanu ia me ka pa kupapau Farani.  Mahope iho, ua akaka loa he wahine hoole pope no oia, huhu loa ka Akebihopa no ke kanu ia o ke kupapau o ka heratika ma ka pa katolika, haumia loa ka ia pa?  I ole e pili ka haumia i na lua kupapau katolika, kena oia e hoopuni@a ka luakupapau heretika i ka pa pohaku, a hoolaa ia ka pa katolika okoa, me ka hoomainoino ana i na iwi o ka heretika, me ke kauoha ana, aia a maloo na iwi ona e huai ia, a hoolei ia aku na na ilio.  Me e ka naaupo.  Naaupo nae kekahi poe.  Sepania, ke ala la a hele i a na halawai euanelio, piha no na hale halawai, huhu no na kahuna pope, a papa aku, aole make e hele na katolika i ka halawai o ka poe heretika, hele no nae.  He haole Beritania kai hana ino ia no kona kulou ole ana imua o ke kii o ko lesu kino, oiai e hali ia ana ia kii ma ke alanui.  Hahau ia ia haole, a hopu ia, a hoolei ia iloko a ka hale paahao.  Mau no ke ano ino o ia ekalesia.  Nui no ke keakea ana i ka hana a na misionari, nui na hana maalea a na kahuna katolika, haawi no lakou i ke dala, i na makana i ole e huli kanaka mamuli o na misionari, a i haalele ka poe i huli a hoi hou i ka aoao katolika, huli nae kekahi poe kupaa hoi ka poe i huli. Auseteria.  Nui na karisetiano euanelio ma useteria mamua loa aku.  Ala nae ka hoomaau, ka hana ino, ka pepehi ana ia lakou, nui ka poe i makau a huna i ko lakou aoao euanelio, mai pio ia aoao.  I ka lilo ana nae o ke aupuni ia Iosepa II, hoolaha o ia i palapala hoopau i ka hoomaau ana, a e noho kuikahi like na aoao hoomana a pau.  Nui ka hauoli, hoea hou mai ka poe euanelio mai loko o na wahi i pee ai, hoi hou mai ka poe i hele aku i na aina e, ike hou ia na baibala, na buke himeni i huna ia, a heluhelu hou ia na baibala, a mele hou ia na himeni.  Aka, aole liuliu a ala hou ka hoomaau ana, ke keakea ana i na haipule euanelio, hoomau no na katolika.  Hoomau hoi na Lutela, o ka poe aole no ka ekalesia katolika, aole e hoi no ka ekalesia Lutera, he poe ole ka lakou.  Elua wale no ekalesia e ae ia, e ke aupuni, ke katolika ka lutera, hoomaau no na kahu lutera i na kahu e ae.  He mau kahu uuku nae kai olaelu i ka poe hoomana okoa, a he poe no i huli io mai ma ka pono io.  Ma ka hooikaika loa ana o ka aha hoi euanelio nui, na wehe iki ia ka puka no ka poe hoomana euanelio.  Ua ae ia no e huli na makua ina ia aoao.  Aka, o na keiki, e bapetizo ia lakou ma ka aoao lutera, a katolika paha.  A hea e loaa ka holo like ana o na aoao hoomana a pau ma Auseteria?  No keia keakea ana o ke aupuni, a o ua ekalesia aupuni, nui wale kanaka e haalele ana i na hoomana a pau, a e lilo ana i poe hoomaloka, e hoole ana, aole Akua, aole la hookolokolo, ua like na kanaka me na holoholona, aia a make ka pau no ia, aohe mea mahope.  E ao kanaka Hawaii, o hoohalike me lakou.  Peteboro ma Rusia.  Ua hoa ia ke kukui o ke karisetiano oiaio ma Peteboro, ma Moreko, a ma na wahi kuaaina o Rusia.  He mau wahine Rusia i hele aku i kahi e, kahi i lohe ai lakou i ka aoao euanelio.  Huli mai lakou a noi aku i kekahi haku Beritania e hele i Peteboro e haiolelo i na Rukini, ae no oia, a hele pinepine oia me kekahi mau hoa haku, a haiolelo ma Peteboro a ma na wahi e ae, he luna koa Rusia kai kokua ma ka haiolelo ana, a ma ka imi i ka hi e halawai ai, nui ka poe i ala mai, ka poe hanohano, na makaainana, na wahine, na keiki.  Hele mau i na halawai ma na la noa, ma na la Sabati, nui ka olioli i ka lohe i ka ke Akua olelo i wehewehe pono ia e ka poe haiolelo, mai aa keia kukui a malamalama loa Rusia.  Aka, ua hoopio ia.  Ua kipaku ia aku ka luna koa Rukini i ka aina e no kona kokua ana i keia hana maikai, ua haawi ia he 10 la e haalele ai i ke aupuni, kona manao e hele i Enelani, ke ano keia o ka ekalesia Rukini, he ekalesia hoomaau no ane like me ka ekalesia katolika, he ekalesia katolika no mamua, mokuahana nae, a kaawale mahope, e mau ka pule i hoomalamalama nui ia ia mau ekalesia elua.  He Ieruita okoa.  No Italia no, he ano Proteretani oia, ke hoahewa nei oia i kona ekalesia no ka huna ana i ka baibala, i ke Kauoha Hou i na kanaka.  Ua lilo oia i mea unuhi a pai, a hoolaha i ke Kauoha Hou me ka paipai ana i na katolika e heluhelu, e malama.  Nui no ka huhu o kekahi noe kahuna pope.  Aku, ua hoapono ia ka hana a keia leruita e ka pope Leo XIII.  Ke kaa nei ke ao o ka pope, he hoailona paha keia no ke kokoke ana mai o ka milenio, e mau ke kau mua ana, aole make e kaa hou i hope. Aole i pau.

 

HOIKE KULA SABATI.

 

Ma ka Poalua Nov 16, oia ka la hanau o ko kakou Lani Moi, ua malama ia ka hoike hui kula Sabati o Kona Hawaii, ma ka luakini o Pukaana ma Hookena Kona Hema, a he ehiku na kula Sabati i akoakoa mai, no lakou ka huina o na haumana i hiki aku i ka 223, a na ke kahu kula Sabati nui Mr Hoapili Esq i noho hoomalu mai i na hana o ka la.  Ma ka nana ana i na hana o ka la, ua maikai a ua maluhia, aohe wahi a ka manao e hoohalahala ai, ua nani a iliwai like mai o a o.  Ua hoomaka ka hoike ana mai na kula o ka Akau hele i ka Hema, ua maikai na ninau i haku noiau ia e na kahu kula Sabati, a ua nani na himeni i mele ia mai.  Na na puukani o Holualoa i mele mai i ka mele o ka waa o Kalakaua I., na ke kula Sabati o Kona waena i mele mai i na himeni haole me na leo nahenahe e maeele ai ka puuwai o ka lehulehu, a na keiki hoi o ka laeohia o Kapalilua i mele mai i na leo aleto oeoe nana i hookunahihi ae ka ili o na makaikai.  Ua maikai no na hana a pau me ke kokua ia e na haiolelo lehulehu.  O ka panina o na hana o ka la, ua waiho mai ke kahu kula Sabati nui he ninau i ko ka hale panei; "Heaha ke koilipi i olelo ia ma Mat 3;10?"  A ua ne ia kela a me keia opu noonoo e hai mai i ka haina a me na wehewehe ana. Ma ke ku ana mai o kela a me keia, aole i lokahi like ka haina a me na weheweheʻna a ua waiwai ke anaina ma ka loaa ana o na haina like ole a me na wehewehe like ole.  Eia na haina like ole malalo iho: 1 he kahawai, 2 ka make, 3 ka hewa, 4 ka olelo a o ka 5 ka inaina o ke Akua.  A maluna o keia mau haina like ole i wehewehe mai ai kela a me keia me na wehewehe like ole, ekolu mea i wehewehe mai ma ke kanawai, 3 maka make, 2 ma ka hewa, 1 ma ka olelo, a 1 ma ka inaina o ke Akua.  No ka loaa ole o ka manawa iaʻu e kamailio ai no keia ninau, ke hoike nei au i koʻu manao maloko o ka nupepa ke oluolu mai ka lunahooponopono. E kokua ana au ma ka haina e olelo ana, o ke kanawai, oia ke koilipi i olelo ia ma ua pauku la, ua like me ka olelo, hookahi no o laua ano.  Ua hoike ka lehulehu, he olelo nane keia a o kaʻu hoi e olelo nei, he olelo hoohalike keia, penei ka pauku, Ke waiho nei ke koi lipi ma ke kumu o na laau, a o kela laau keia laau e hua ole mai ana i ka hua maikai, e kua ia oia ilalo, a e kiola ia aku oia i ke ahi pio ole.  E hoomaopopo mua kakou i ka hana a ke koilipi, he mea oki i ke kumu laau, a laau paha, i laau hale, wahie a me na hana e ae a ke kanaka e makemake ai, mai ia ano, ua pomaikai ke kanaka, aka, i na hawawa ke oki ana, e moku ana oia i kela koi, he nui wale ka poe i poino ma ia ano.  E hoomaopopo lea kakou, ke ku nei ke kumulaau, ke waiho nei ke koilipi, a i hua ole ka laau, alaila, na ka ona nona ke kihapai e lalau i ke koi, a kua aku i ke kumulaau, a make aku la.  Ma keia, ua maopopo ia kakou ka hana a ke koi, a e lawe mai kakou a hoohalike me na haina like ole. O ka make i manao ia ma keia pauku, o a no ka make ana o ka uhane iloko o ka lua ahi, aole o na make e @e pela i ike ia ina ka hapa hope o ka pauku.  O @@ laau oia no na kanaka a pau o keia ao, i na kakou e manao ana, o ka make ke koi, alaila, ke waiho nei ka make malalo o na kanaka a pau, a o ke kanaka i hua ole mai i ka hua maikai, oia hoi, o ke kanaka komo iloko o na hewa o keia ao, e kua mai no auanei ka ona nona ke ao nei "ke Akua" ia ia me ke koi o ka make, a make aku la, ua like ia me ka olelo ana, e kua ke kanaka i ka laau me ke koi a oki aku la, he mea hemahema ma ka olelo ana e hoomaopopo kakou, he mea okoa ke koi, a he mea okoa ka make, o ka make, oia ka ukali o ke oki  ia ana, a ok ia a make aku la, aole e pono ke huikau laua, heaha hoi na pomaikai o ke kanaka ma o ka make la, e like me na pomaikai o ke kanaka ma o ke koi la, aole pomaikai i na kakou e manao, o ka hewa ke koi, alaila, ke waiho nei ka hewa malalo o na mea a pau, a i na hana hewa ke kanaka, hua ia oia me ka hewa, a make aku la, oia hoi, ua hookaawale ia ke kanaka mai ka poe pono aku, ma keia, ua hemahema aole e pono ke hoohuikau ka hua ole me ke koi a lilo laua i hookahi, ka hua ole, oia ka hewa, a i na o ka hewa, oia ke koi, alaila, aole e pono ke oki ka hewa i ka hewa e like me ka pono ole o ke koi i ke koi. I okoa no ka hua ole hewa, a i okoa no ke koi, a heaha ka pomaikai o ke kanaka ma o ka hewa la, e like me ka pomaikai o ke kanaka ma o ke koi la, aole. I na kakou e manao, o ka inaina o ke Akua, oia ke koi, alaila, ke waiho nei ka inaina malalo o na mea a pau, mai ka poe pono a me ka poe hewa.  I na pela, pehea ka olelo, kau mai ka inaina o ke Akua maluna o ka poe hewa, aole i olelo ia, maluna o ka poe pono, alaila o ke kei, aia wale no malalo o ka poe hewa, alaila ua kue keia i ka olelo o ka pauku, ke waiho nei ke koilipi ma ke kumu o na laau oia hoi na laau a pau.  A heaha hoi ka pomaikai o ke kanaka ma o ka inaina la o ke Akua e like me ka pomaikai ma o ke koi la, aole.  E lawe mai kakou i ke kanawai, a o ka olelo hoi, hookahi no laua a hoopili ae oia ke koi, alaila, ke waiho nei ke kanawai malalo o na mea a pau, he oiaio ia, ke waiho nei ke kanawai malalo o na mea a pau, auhea koe.  Ma kekahi ano, ua hana ia ke koi i mea oki i ka laau ke ku ole ia i ka makemake o ka mea nona ia, oia ka hua ole.  Pela no ua hana ia ke kanawai i mea hookaawale aku i ka poe hewa mai ka poe pono aku.  Pela kakou e@ke nei, ua hookaawale ia lakou ma ka hale paahao oia ko keia ao, a ma ka luaahi ko kela ao.  Ua make na kanaka a pau iloko o na hala me na hewa, oia ke make mai a Adamu mai a ia kakou nei.  A hiki mai o Lesu i ke ao nei, alaila, e ola ana na kanaka a pau ke mihi a manaoio laia, oia ka hua maikai i olelo ia ma keia pauku, aka i mihi ole lakou oia ka hua ole i ka hua maikai, alaila, e kua ia lakou, oia hoi, e hookaawale ia ko lakou mau uhane a hoolei ia i ka luaahi e make, no ko lakou kue ia Lesu ke pani hakahaka o ke kanawai ke koi i olelo ia ae nei.  Nolaila, o ka olelo, ke kanawai a me Lesu ma Kona ano kalahala, hookahi no o lakou ano, koi.  Heaha ka pomaikai o ke kanaka ma o ke kanawai la, e like me ka pomaikai o ke kanaka ma o ke koi la.  Ua pomaikai ke kanaka i ke kanawai, ke hapai ke kanaka e like me na kuhikuhi ana a ke kanawai, e like me ka pomaiai ma o ke koi la, ke hooko malalo o na hana i hoakaka ia no ke koi, e like me kekahi mea i hoakaka ia maluna ae nei no ke koi.  O ka mihi a me ka manaoio, oia ka malama a me ka hahai mahope o ke kanawai, a o ke ola mai ia Lesu mai, oia ka pomaikai ma ke kanawai.  O keia koʻu wehewehe e kokua ana i ka haina kanawai.  Me ka mahalo.    Ukali.

 

NA HANA O KA HEBEDOMA PULE

IANUARI 2-9, 1881.

 

Hoolaha ia ma ke Kauoha a ka Papa Hawaii.

 

Sabati l 2 - Haiolelo, Heb 13;8.

 

Poakahi la 3 - Hoomaikai ana i ke Akua no na pomaikai o kela ano keia @no, Halelu 116;17.

Poalua la 4 - Hoohaahaa ana me ka mihi imua o ke Akua no na hewa o kanaka, a o a lahui, Dan 9;8,9

Poakolu la 5 - Pule no ka ekalesia o Kristo, i nui aku kona hoohua ana, a i lokahi hoi, Epeso 5;27

Poaha la 6 - Pule no na opiopio a me ko lakou mau kumuao, no na makua, na kula nui, a me na kula Sabati, Kan 29;29.

Poalima la 7 - Pule no na lanui a me na mana aupuni a pau, i lanakila ke kaulike, a i pau na kaua, Halelu 72;17.

Poaono la 8 - Pule no na Misiona Karistiano a me ka poe a pau e lawelawe ana ma ia mau hana, Nahelu 14;21

Sabati la 9 - Haiolelo, ka haawi ia ana o ka Uhane Hemolele mai ke Akua mai. Luka 11;13.  A O Forbes. Kakau Leta.

 

He mau hoike hoolaulea a ku i ka naauao ke haawi ia ana ma ke Kulanui o Iolani, (Kula Bihopa) ma Maemae, i ke ahiahi Poaha, (apopo) hora 3.  Ua poloai ia na ohana o na haumana a me na hoaloha o ke kula e hele ae e ike.

 

NA KANAKA O HAWAII NEI!

INA I MAKEMAKE

OUKOU E KUAII

GITA, AKODIANA. BANJO, OHE, VIOLINA, PAHU Hookani Nunui a Liilii, HE PONO LOA IA OUKOU KE

HELE MAI I KA HALEKUAI O GEO. F. WELLS, HELU 66 me 68 ALANUI PAPU.

Ke malama nei no au i na Lako Hale o na ano a pau.

Na Noho no $1.00

Na Moe Laau no $7.00

Na Punee nani loa no $15.

A me na ka lako hale piha no ke $45.

Ina i makemake oukou i na Mekini Humuhumu lole, e loaa no ia oukou ka

 

MEKINI HUMUHUMU AMERIKA

o ke kumukuai makepono, me ka makana he pila Gita maikai a he kii nui paha.

 

Ua pai ino nei o Mr. Wells he Buke kuhikuhi no ka Huila Humuhumu ma ka olelo Hawaii.  A i keia wa, o ka poe e noha ana ma na wahi kuaaina, ua hiki ia lakou ke kuai i ka Huila Humuhumu me ka haawi manawalea ia aku o ka Buke kuhikuhi, a mailoko aku o keia buke e ike ai i na loina o ka humuhumu ana.  O na kumukuai o ko makou mau Mekini Humuhumu, mai ke 40, 45, 50, a hiki i ke $55.  I na i makemake oukou i ka Mekini maikai loa me ke pakaukau akea a me ka huila kala, ua hiko no ia oukou ke hoouna mai ma ke leta ia GEO. F. WELLS ma HONOLULU.  Me ka hookomo pu iho i ke $55. a nana no e hoouna aku me ka buke kuhikuhi a me ka makana i hai ia.  Na oukou no e hai mai i ka makana a oukou e makemake ai.  E loaa no na WATI maikai no ka $7, Na WATI kau hale mai $2.50, $3, #6, a hiki i ka $5.  Na KAULA WATI no ka $1.00 wale no.  Kia no hoi ma keia hale na Laau kii emi loa o ke kumukuai GEO F. WELLS, Helua 66 me 68 Alauni Papu.  @72 3m

 

PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO

O KA

MOKUMAHU HAWAII

 

"LIKELIKE,"

KAPENA KING.

 

Poalua, Nov. 9, hora 5 pm Hilo

Poalua, Nov. 16, hora 5 pm Kaapuni ia Hawaii

Poalua, Nov. 23, hora 5 pm Hilo

Poalua, Nov. 30, hora 5 pm Kaapuni ia Hawaii

Poalua, Dek. 7, hora 5 pm Hilo

Poalua, Dek. 14, hora 5 pm Kaapuni ia Hawaii

Poalua, Dek. 21, hora 5pm Hilo

Poalua, Dek. 28, hora 5 pm Kaapuni ia Hawaii

 

AOLE AIE NO NA UKU OHUA?

 

Ke hooleia aku nei ka aie no ka uku ohua, a ke hoikeia aku nei i ke akea, ina he mau paiki, ukana a puolo hooili ko lakou, e pono e hoailona ia me a moakaka lea.  Aole no e ae ia ka lawe ana i na ukana, paiki a puolo i hoailona ole ia ke ole e kakouia ka loaa ana mai.

 

HE KUIKE KA UKU UKANA.

 

Ma na ukana a pau o na makamaka, e pono e uku mua ia.  A e hookoia no na kau@ha no ka lawe a hiki i kahi i makemake ia.  A e malama ia no me ka makaala na ukana, paiki a me na puolo, lio, pipi a me ka hoki.

 

E hoailona ia me ka moakaka na Pahu Rama a me Waina.

 

O ka poe no lakou na ukana o keia ano, e pono e hoailona ia me ka moakaka, a i ole e kakaula me ka moakaka ka loaa ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.  O na koina no na piliia a me na poho, e pono e hoike koke ia mai iloko o ka malama hookahi. Aole e aeia na hookele kaa, na keiki a me na mea like e pii iluna o ka mokuahi i ka wa e pili mai ai i ka uapo, aia wale no a pau na ohua eepakeke i ka lele.  No ke ake nui e hoopomaikai ia ka lehulehu kaahele, ua hoololi ae nei na Ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa oia Mokuahi e like me maluna. 

 

Ma ka Hale Oihana e loaaʻi na Palapala.

 

Aole Keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku.  Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai.  E hookaaia ka uku ukana i ka wa e noiia aku ai.  WAILA MA.

 

S. B. DOLE.

HE LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

 

E hiki no iaia ke lawelawe i na hihia o keia a me keia ano imua o na Ahahookolokolo a pau o keia aupuni.  Keena hana ma Alanui Papu, maluna ae o ka Halekuai o Likikini.  Honolulu, Oahu, Iulai 10, 1880.  971 @@.

 

J.W. M. POOHEA.

He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

 

No na kanaka a pau imua o ka Aha Apana a hiki imua o ka Aha Kaapuni ma ke keena no ka Mokupuni o Molokai; a he Agena Hooiaio Palapala Kepa no hoi no ia Apana.  E hookoia na koi-i a ka makemake me ka eleu loa.  E loaa no au ma koʻu home ponoi oia o "Kalauonaona," ma Wawaia, a i ole ia, ma ka Halehookolokolo ma Pukoo.  895 ly Jan 25.

 

@NO. LOTA KAULUKOU.

LOIO A HE KOKUA.

 

Ua makaukau au e lawelawe i na hihia a pau o keia a @ keia ano iloko o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni.  Ua hiki no hoi ke hana i na palapala a pau e pili a@ i ka Oihana Loio me ka eleu.  E loaa no au ma Heeia Koolau poko, a ma Honolulu no hoi i kekahi manawa.  901 tf

 

ASA KAULIA,

Loio a Kokua ma ke Kanawai.

 

Ua makaukau au e lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu.  @ loaa no au ma Koolaupoko, Heeia, a ma Honolulu i kekahi wa Hooko ia na kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka hikiwawe.

 

KA MAKEPONO!

A ME

KA OLUOLU!

 

Na Pila Umeume maikai,

Na Pila Hamonica

Na Violina me na kaula Gita,

Na Kpa Aala,

Na waiwai nani o kela me keia ano,

 

Na Pale Ili oluna,

Na Pale Ili Wawae,

Na Uhi Moe,

Na Mamalu Liilii.

 

O keia wale no ka hale emi a makepono.  Ua lawe pololei ia ma in waiwai.

 

PICKERING & Co.

 

Helu 92 Alanui Alii.  Hookahi puka mai ke Alanui Papu mai  972 3m

 

C. C. Coleman.

 

Amara a he Mea Hana Mekini

Kapili Kapuai Hao Lio

A ME KA

Hana ana i na Kaa Lio, &c.,

Hale Hana ma Alanui Alii, e kokoke la i

905      ke Alanui Papu.     tf

 

HOMEPATICA

DR. E. STEVENSON,

LALA O KE KULA KAUKA

Ma Onaterio Canada, 1@60.

KEENA OIHANA A ME KAHI NOHO

Ma ke kihi o na Alanui Hotele a me Alak@a.

@@@@ @@ @@@ 22 18-0   9@6 tf

 

RICHRDA F. BICkERTON.

[PEKETONA]

LOIO  a he KOKUA ma ke KANAWAI!

 

E HELE ANA @@A @@ A ONA AHAHOOKOLOKOLO a pau o keia Aupuni ma @@ ano bib@a a pau, ina p@@@ @a Oahu nei, a ma na Mokupuni e ae.  Ua makaukau mau oia i ka hana a@a i na Palapala pili kanawai o keia a me keia ano.  Ua hiki no hoi iaia ke hoaie @a@ aku ma ka @o@aki an@ ina ai@a, ma ka ukupanee haahaa loa.  E hanala na hana me ka hikiwawe a me @@ uku haahaa Keena hana, Helu 23 Alanui Kalepa, elua p@ka @@@ @ aku @ ka hale kauka o Kauka Minuteole @@@ ly

 

KAUKA BERODI.

(O KE KULA NUI O KANADA)

 

Ua makaukau au i ka lapaau ana i na kanaka Hawaii no na ano mai a pau. Ke kahea aku nei au i na poe i loohia i ka mai e hele mai @@@@

KEENA OIHANA

 

Aia ma Monikahaae maluna ae o ka Hale Kuai o Mellis a me Fishel, mai ka hora 8 a me 10 o kakahiaka a mai 2 me 4 a mai 7 me 8 ahiahi.  3-m 969

 

E. Cook Webb. M.D.

HOMEOPATIKA.

(Kauka o ka Halemai Homeopatika, ma ka Mokupuni Wardʻs. N.Y.)

 

KEENA OIHANA. - Helu 60, Alanui Papu.  Makaukau mao e lawelawe i na pilikia mai o na wahine a me na kamalii. 

HORA HANA.  - Mai kakahiaka a hora 10 am. - 2 a i ka 4 pm.  967 4m

 

PAPA!  PAPA!

NO

ALLEN & ROBINSON

 

UA WEHE AE NEI MAUAI

PA KUAI PAPA

MA

 

Na Papa Ulaula o na ano a pau.

Na Papa Paina o na ano a pau.

Na Pili Hale Ulaula

Na Pili Hale Keokeo

Na Pepa Hoonani Hale

Na Pepa Molina

Na Pena a me na Aila Pena!

NA KUI O NA ANO A PAU.

 

NA PANI PUKA a me

NA PANI PUKA ANIANI. k

NA PANI PUKA a me

NA OLEPELEPE

 

NA LAKO KUKULU HALE

O NA ANO A PAU!

 

E KAUIIA MA KE

KE KUMUKUAI HAAHAA LOA

 

O keia Makeke.

 

ALLEN & ROBINSON Honolulu a n. l, 187@ @63 tf

 

LOLE MAKEPONO

Ke Kuike.

E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE!

E LAA NA

 

Ahinahina, Kalakoa, Keokeo, Leponala, Pena, Aila, Aniani,

 

NA MEA PIULA!

 

KOPA, AILA HONUA, AILA HOOMALOO

 

Kui Kakia, Pakeke, Tabu, Kaula, Noho Lio, Hulu Palaki, na Pulumi.

 

A HE

 

AGENA NO HOI NO NA MOKUPUNI O HAWAII NEI NO NA

 

Lainaini-nao,

Lainakini Maoli,

Palule Kalakoa,

Alapia, Kelepa, Kilika,

Na lole kupono i ka wawae,

Palule Huluhulu,

Na Lole no ka hohehele ana

Lipini, Lihilihi, &c.

 

LIPINE, LIHILIHI, &c.

 

A ME NA

 

Mikini Humuhumu MakeponoLoa!

 

 A HE

 

MAU MEA AI KAUI

 

Ka Palaoa, Kopaa,

Raiki, Pia, Hoohu,

Paakai, Huaala,

Pia Kulina, &c.

 

A he Laau Lapaau Kauinana Loa

A DR. JAYNES.

 

Laau Kunu,

Laau Hoomaemae Koko,

Laau Ho opau N@@@

@@@@@@@@

 

A ME NA LAAU HAMO,

 

@@@