Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 5, 29 January 1881 — KE KANAWAI. [ARTICLE]

KE KANAWAI.

IIELl" 5. * Dons. 1. E int& ma t k« w«*htife oi«re k»»ot ilolāo o k« «ma o kana kane \ iiia na »in« ona i hikt ke hooihm, no ka : mea, o ka hapakoio n k« wahine ota ka hm&iihi «M o ke kuieaoi o ke kane, a iii* be kwieaoa koua oiai e oi» aoa oia. • a»ke ot» mike pu ke kuleeoa hipa- | koia (Dower) o kaoa wahioe. 2. Ms ke Kaoawai t kakao oleia (Com- • moa fatw), aoie he~Dower ko ka wabiot ; <nare m* ka aina o kaoa kaoe ina e paa | oia no ki maoawa, e like tne na hooli- ; malims oo na makahiki. Aka, ua hoo- | hoio la ma ka Pauku 1599 o ke Kaoawai j KīTsla he Dower no kona "ini na hoolunalima uo na makahiki he konalima a keu, ke koe na makahiki he iwakalua ' kumamaliuk»/' He- ninau—loa he ka* I nakolu oiaknhiki ka hoolimalima ana, loaa anei ka wahine i kona Dower ma* ioko f 3. Ina 9 he kuleana ko ke kane mare oiai oia e ola ana ma kekahi aina, a kuai oia ka fee o ia aina, aiaiia, he Dower no kana iloko, no ka mea, oa nalowaie ke kuieona haikī ma ka aina iloko 0 ke kule<tna atodio. Na ke kuieana nui e moni ke kuieana uuku. 4- Lna he kuleana hui ko ke kane ine kekahi poe me ka mahele oieia, (tanant m eomimm) alaīiu, he Dowcr no ko ka wahioe. 5. Ua pili ka Puuku 1300 o ke Konawai KivHa, no ke kuapo ana i ka aina. Ina e kuapo ke knne a lilo kona aina mua e loaa i ainu hou, aole Dower kona wahine ma na aina elua, a ina aole oia i koho i ka aina kahi e lawe ai kona hapakolu iloko o n;i mahina eono mai ka inake ana o kana kane, alaiia, na ke Kanawai e hooholo ai ka Dower ma ka rfina i loaa mai. Ina naeu-i hookuu ka wahino 1 kona Dower mu ka palipaia hooliio 0 ka aina mua, iie mea ukaka loh, aole ona Dower mal»ila. e 6. In*i he aina i kuai iu e kekahi hui kalepa ine ke d tl.i o ka hui, a ua lawelawe ia ka aina no ka ponoo ka hui, alaila, ina i make ka wahine a kekahi hoa o ka hui, aole ona Dower iloko o ka aina, no ka mea, e mapaoia he ano waiwai tewu keia aina o ka hui, a na ka Aha Kaulike no k<i hooponopono ana o ka waiwai huie hooholo pela. E hookaa mua na nio u f»»u, nluila, he hapakolu ko ka wuhiue ma ke koena o na loaa. 7. liiu he aino ko kekahi, a moraki oia, alaila mHre, he koleana Dower ko kana wahine iloko o ka aina. A ina i hooko ia ku mV>r<ki a koni kudaia ia, ina ua hookuaia ka aie ma ia kuai ana, mauaku no ka Dower o ka wuhine ke make e ke kane Puuku 1301 K K. 8. i'enei ke ano o ku Pauku 1302, —luu inahiape o Ka mare ana, kiiai mai ke konti i kii iiinu u moruki aku ko au.a no ka hookua i'iia i ke daia kuinukuai o ka aina, aole nae i kukuu mon ko wahine mare i ka palHpaia ntoraki, alaila, ina i hookoia ka moraki rna ke kuai kudaia ana, aole kuleanu Dowtr ko ka wuinue mu ka aiua uia o nu loaa o ka aiua aoie i lawa no ka hoekaa aiia i ka aie. 9. Ak« T (Puuku 1303) ina he koena dula, alaila, he kuieanu ko ka wahine ma ka ai anu i ku hapukoiu o ke ola o na elalu koena. 10- Puuku 1304—-Inn he dula ko ke kuue mare a hoomoe uku, a he moraki kuuu i lo«« mai aole Duwer o kani waiiine ma iu aina. 11. Aoie lie Dower ko na wahine iio* ko o ka muheie o na kane a lakou iloko o kekNiii Hui i hoohui ia maloko o ka Palupaia Hooiiui a ke Aupuni. E like me ka wehew->he ana i ka Helu 1, mahele 7, iie waiwai iewa n mahele o ka hui. lii.i i make ke kane u»are, a ina ua hoo~ kan ia ka aie o ke kune, he Dower ko ka wahine ma ka hapnkoāu o na maheie, aole uo kona wa oU, uka nona ponoi, a he hiki iai» ke kuai aku e iike me kena makemake, no ka me& p he waiwai lc§a. t 12. lna he muu mea ulo oo makahiki e uluina ma ka aina i hookaawaleia no ko ka wahine hapakolo, alaila, nana no e oki a iawe, aole na ka poe luoa hoo* ponopono. 13. O ke ano o ka mareana, he mare ku i ke Kanawai ma na ano a pētt,4io k« mea, ioa aole i m«re pono ia ka wahine t kana kane, aole i loea ke kuleam Dower, Ina ma ka aina e ka mare ana, he jaare pono i keia aina, ina ua ho**koia k« mare ma keano • ptu • ke Kanawei i makemake ai ma ka aini e. 14. Aka t ina he m«re iwiena o ka poe pihknko pih )oa e like me ke kaikunane a me kona kaikuahine poaoi uui na nuikua ht»okahi maī, aole t manaoia be m»re pooo keia, m* aole i koe i ke kaoa* wai o ka ama e kahi e mare ia ai. 15. Ma Peiekaoe, he koe i ke kißl* wai ka mare Bna o ke kaae i ke kaikuaaoa • kaika'ma piiia o kiM wahine. Nl kahi mao Aopuni o £aro}», a pela oomft

Amerika Hutpu%, a me Hawaii nei, aole i papaia oa mare o ia ano. I ka heie ana o kekahi poe Pelekane i Denemaka. ui marc ke kane me ke kiikaina o kana wahme i make Uoi !au>\ i Pelekaoe. Hiki ka hihia imua o ka . Aha, a hoohoio iho la ka Lunakanawai, aole t paa keia ana, no ka mea, oa | pili keia kanawai t na Pelekaoe a pau ma ; ' oa aina a pau s lakou e heie ai, !