Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 7, 12 February 1881 — KE KANAWAI. [ARTICLE]

KE KANAWAI.

HELI* •. Dowa. 1. Ina tole i loaa pono ke ktne ikt waiwai paa īlol«> o kon« m ols, aote he Dowa ko knna wahme. He makuakaoe a me kaoa keiki e H ia ana i ka wa hookahi Na ka makuakane ka aioa • he wahioe mare ko ke keiki. Ua ike it m* ka !i aoa h« aoo loihi iki ka ooiotti •o« oke keiki oiai oia e kao aoa mm ka iimm, • «a hooholo ia he Dowa ko ks> oa wahioe, ao ka mea, oa ili ka aine o kooa makaakaoe iaia iloko o kela nia kekooa o kona ola ana, enahope mai o ka make ioa aoa o kona enakoakane. 2. Ina i hoolilo oAia E i kekahi al* oa, alaila hoolilo hou aku o E ia A i keia aina, aole oae i kopeia keia omiu palapala hoolilo ma ka Buke Aopuoi, alaila hoo lilo aku o A i keia aina ia I me ko I lohe ole i keia mau hana, • ua kopeia fcooa palapala hoolilo, hooholo ia aole he kuleaoa ko E me ka aina i hiki i kona wahioe ke koi i kona Dowa.

3. He kaoe, a kuai waha oia i kekahi aina a kukulu hnle maluna, a hoolilo waha oia i keia aina ia hai a kauoha oia i ka mea nona ka aina e kakau i ka palapala hoolilo ma ka iooa o kana me» e hoolilo aku ai i ka aioa, ua hooholo la aoie Dowa ko ka wahioe o keia kane ma ka aina, no ka mea, aole ooa palapala no keia aina, aole hoi i lilo maoli iaia. 4. !na ua kakau pu ka wahine me kana kane ma ka moraki, a ua hookaa ia ka mnmki e ke kane r e kekahi mea paha no ko ke kane pono, alaila, hoala hou ia ka Dowa oka wohine. A ina i hoo* kaa ka wahine i ka monki hoala hou la no kona Dowa. 5. Hana oA i mau moraki no B, C t ame D, pakahi. Kakau pu ko A wahine ika moraki ia C wale no. Hookaa oku o D i ka moraki ia B a me C, alaila, hoolilo aku ka aina ia E mo no olelo hoo pti. Hoopii k« wahine oA i kona Dowa f a hooholo ka aha he Dowa no kona. Pehea ka manao o na Loio no keia? G. lna he aelike kai i hana ia no ke kuai ana i ka aina t aole nae palapala hoolilo i hana ia, hooholo kekahi aha he Dowa ko ka wahine ma ka aina, aka hoo holo kekahi aha aole Down. Aoleakaka ka olelo hooholo o ko kakou Aha Kiekie ma ia ninau, no ka mea, aole i ulu mai kekahi hihia oia anoimua o lakou. 7. Hiki ole ka mea i hoopii ia no ke Dowa a ka wahine, ina he palapala hoolilo kona mai ke kane mare mai, ke hoole aku i ka loaa pono ana o ke kane i ka aina: A, ina un loaa ka mea honpii ia ka aina mai ka hooilīna a ke kanemare aka wahine i hoopii aku iaia no kona Dowa, hiki ole no iaia ke hoole aku, ua make ua kane nei. 8. Aia makemaoli ke kane, kuleana kona wihine ma ke ano Dowa. Ua kuhlhewa kekahi poe, he u>ana ole ka hoo* lilo ana o kekahi kane i kona aina, ke kakau pu ole kana wahine ine na olelo e hookuu ana i kona kuleann Dowa. He paa no ka pnlapala hoolilo, ina aole ikakau po ka wahine. Em nae, ina i make e ke kane more a ola mai kana wahioe he kuleana Dowa no kona. Ina e make k» wahine pau aku la kona kuleana Dowa. Ina e make eki waliine mamua « kn m'tke ana o kana kaue, he men akaka loa aola «<na Dowa. Oka hookaawale ia ana o ke kane o»are i Mi»lokni kahi i 'nalauia la na inni pake, aole ia he make <oa ke kanawni, i mea e loaa ai kann wahioe i k»»oa Dowa. Oka make loa ana o ke kino o ke kiue, ka «nake i mauao ia ma keia kanawai. 9. E hoomaka aoa i keia munnwa ka noonoo ana i keia oinau, pehea e lilo ai, • i hoonele ia i fca wahhie i kona Duwa? Ika wa mamua loa t ina mare kekahi Pelekane i wahine no ka aina e mai, tole oia i loaa ka Dowa, aka, mahope nai hooholo ia i kanawai e olelo aoa ma ka mare ana i ka wahine mai ka aina e n»ai me ke kane Pelekane, lilo iho la ka wahine i wahine Pelekane e like m« ka ho okupa. Pela no i Amenka. 10. Ina aole i olelo ke kanawai pela, he mea akaka loa, hiki ole ka wahine ke loaa i kona Dowa ina ua oki ia oia mai kona kane aku, noka loea, ina pola, aole oia ka wahine mare a kela kaoe i kona manawa i make ai. 11. Ma ko kakou kaoawai (Paoku 133?,} o na K Ki*il«» ua oki ia ka wahine oo kwia hewa moekolohe a lit*wa e •e paha, ilike pu me k« un»ekolohe f aole kule«oa uia me ka waiwai paa a waiwa» lewa o kana kane. Ina i mna ia ka paoku 1323 mahele2, peoei ka oWlo ana u No ka haalele ma* me ke kuoiu ole, • hala oa makahiki ekolu, 11 • oaoia oo he moekolohe ia. " Aka, oana i ke kanawei o ka M H 1870 oo ke Oki, aoao 18,—penei ka olrlo malaila, *'a no ka haalele mau • haa lele loa a hala oa makahiki ekolu." Ao-* le i olelo ta ma ke kanawai e paa nei ua hiki ke manao ii o ka haalele ek«4u ma* kahi as hke me ftra imtekolohe, oobib ua 010 mai ka oioau ano k«»ik<»i, peoei. He Duwa anei ko ka wahme ma ka »aiw«» o kaoa kane i na oa oki ia oi« oo kowa haaieleekola makahiki?