Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 7, 12 February 1881 — MOOLELO O NA LA O KA Haku Visakauna Nelekona, DE DUKE O BERONETI. KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA,-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c. [ARTICLE]

MOOLELO O NA LA O KA Haku Visakauna Nelekona, DE DUKE O BERONETI.

KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA,-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c.

fX kAHUA KAUA MA KOPENAHEOENA A KKIA !eta hoike kaua t Komodoa Fisa V tnoa o ke Keiki Alii, n« ke kahua kaua . nibegenfi i hala, hoolaha ia a» ia ia • t ; c4o o na nupepa o Deaaaakt il»kt • & s U« manaoio na poe a pau &• na k'p n ua Komodoa 1«, pela i« ka i auht« i, »*■ .ni iakou iloko o k«!ā 1« hwili ktoß, £ , : kokua aku na aumoka qialakt • kont u -j* ( ka mana«va i hooukaia «i ktia kaaa, ana ī olelo ai maloko • ka«a Ul» ho»k». t» kona plelo ana i kekahi raea • pili ana ia Ne.ekena—he koa nui oia a v>« ka hohe ua.r. ma o kona noi koke ana akm i ka !ar*kua \ na mana o Oeneaiaka, i kumu e ,nu koke >a mai ai> • ke kiui. O keit . u .v'īīo a pau, lawe ta aku nei ia »»u ; « a hiki imua o ka Haku Nelek»aa, a r ha :a ih* la ka niau koa • ua eueu la he kah»ha uo na olelo kapakahi a me ka a Komodoa Fisa iinua • ke Keiki I me« e hoomama ae ai i koaa manao : m na noonoo ana no īa aoea, kakaa iho la a i kr kahi o k.*na mau lela kaulana lea a - ki na.»uao, a hoouna aku 'a *ta inaua • A h kiua Kiekie o Denenaka Kenela v -loa e heluhelu ia keia leia kue i i *.o w« kaua a Komodoa Fisa me ka aka* pvnej : •• Mokukama Sana Keoki, ) •• Ap«rila 22, *. a. 1801. j l'* maWaukau au e hai aka sae ke kuaa, he nui wale o na aliinoku a »e na • i' na aumoku Denemaka, ua ike lakea i iio a me ka hewa, • like me ka nea •' ki i ke kinaka hana pono ke ha«a, aele !k.i malalo o n« manao huhewa a ne ka aa* waiitra]i o ko iakou aiakai. " l'a ioaa ia'u ka manaura • kai alro ai ia 00 no ka hoo*ato ana, mai na kulmla k«ike k» % ;eo nui ana a Komod«a OiifeCa Ft»a. 1 * oitlo iho oia maloko • kaoa leta, ī keaa «a ka i haalele iho « i i kona eaka poa«i Im i)ab(Lioroga, e hoomau ia aaa n« ha kt kaoa »na o keia moku i ko'u laina. iaa peia, e huihila ioa akn oia (io kona haaUia aaa aku » koit% mau hoaloha wifrc •!• • waili«a «*akt an* maiuna o ka on«ki. O k« Inkoa knui i hala iho nei, noū ia h« kahua kaaa i i-oouk ia me na rul« kaua maaaa oaaoa* • Earoj a nei, aka, he kaua kipi maoli •• keia - ?»« aumoku Oenemaka malalo • Kora»doa F **. i ko iakou kipnka aaa ®ai i ka laina k&ua o na aumoku Beritania e oei ka nuku o keawa malale* k«*u hanohaao, n* k* mra, o ka leo kupinai i»ua loa • ka pakoniahi e kani ani. he kukala ltaaa ana '•* ma ka hapa o ia uupum. U keia kohua kuua kipikipi i hoikeia ae U. o kahi la e hoikaia ai ke akaoiai • M A hikaaa i ke alakni ana i kona maa aomoku iloko o ke ahi, a ua eoakemake ia koi oia o la kahua, e hoike aku oia i na haawiiM o ke koa i m« ka wiw» ole, i hiki t! o» ke hiiioai ia • kooa aapuni. Oa holo *ka oia im ka popoahulu iluna o kekahi took* okoa aku, m« ka haalele ana i koua ®*k« poooi me ke kama ol». oa holo paha

•1* ninoa oka ltwe pio ia ena roai 001 «noku li, a i ole, iki iho paha. a e hke me kana mea i hoike ae ai maloko o k*D« hoik* kaoa, aoie au i manaoio loa no U tntu hoike, no ka mea, he mpa la e oleio ia ai—ua ptina anei oia i ka lawe pu ana i kooa hie me ii ? No ka hae e kooa aupuni 4 •me kona hae Koraodoa e kau ana ma ke kia waena o ke Daneboroga, ua lawe pio mai i ua moku ia a me na mea a p?iu maluna • ktn* oneki ■ me na hae elua, a e ko* poho aku aaanei au 1 ke aupuni o Denemaka. he pie kela Komo<2oa oa'u malunu oke kahua ka«a. " H#fe aku la oia a kau hou maiuna o ka «oku Hoiesetina t wahi ana maloko o kana ieta. a iawe ae ia i ka hanohano o keia moka aalalo ona. Oke Kapena wiwo ole oua neku la, aele oia i makemake iaia e kau aka aaluna o kona moku, a aole no hoi i kaa la kona bae i hoike oiaio aia oia iluna o laila. Mai keia moku aku, ua holo hou aku oia ma ka pupuahulu a pae iuka o na kahak»i f ua holo paha oia mamua o ka manawa 1 lawe pio ia m»i ai oua moku la, a i ole, mah§p« iki mai paha, a e koi poho hou aku • aanei ao i ke aupum o Denemako, he pio kela Komodoa ha'u maluna o ke kahua kaua ne ka manawa elua. A no kana mau oleio kaeaa ane ole no kona lanakila, a pela aku, he aea maikai no ke Keiki Alii ke koho hou a«a ak« i Alihikaua koa a me ka wiwo ole, ■ole hei i Aiihikaua holo wale e like me keia Komodoa, No ka mea, na'u i hoopihole aka he ekolu moku o ka laina, na'u i puhi aku i ke ahi ka moku oua Komodou ia, aa'u i lawe pio mai he 13 numoku īkaika, a «a'u no i wawahi lnlii aku ka Inina kaua holookoa ona aumoku Denemu»a i naoue ia no ke pale ana i na kahakai o Kopenahegena. " Ua olelo hou ae oia maloko o kana leta, ui haiia aku ka iaia he eiua moku Peiekane i iawe pio ia ! Heaha la kona mea i iawe ole ai iua mau moku la ? Ua akea ke kahua nena e hana ai—a manaoio ole iho la ne ka oia ika oiaio oia mau lohe. Maiia piha, ua ike ih» la oia mahope iho, i ka oiaie oie §la iono mai ka mea nana oia i hai aku ; • e oielo ae au ma keia wahi, aole | kookahi moku Pelekane kokua e kokeke ana ma kt aoao o ko'u iaina kaua, i ka manawa • hoeuka ia ana o keia kaua. •• Ua oieio hou ae no oia i ka moku e lawe aaa i ka hanohano o ko'u hae Alihikaua < meiuna • ka Eiepani, ua ki aku ka wau he ! ho«katii waie no wahi papapu. Me ka mai-! kai o k« manae } ke olelo nei nu—He oinio ia ; aka, no ka mau a me kn hnla ole oka laanawa • ko'u mau hoaloha wiwo ole—nole au i makemake e hoomaunauna wale ia i heokahi poka ī ka makani. " Ua ane ehaeha ioa p*f)a ka manao o ua Komodea i«, ika olelo ana maloko o kana ieta, n» ko'u hoouna koke ana aku ka i ka hae • ka iaaakiia imua o ko Keiki Alii, oiai •a aeae eiua e hoomau ana no i ke kaua aaa. Oke kaoaka i like me Komodoa Fi?a ke ano, aoie i loaa na haawinn o na manao-1 iana maikai, aole oia i minamma i ka inalu-1 hia • ke koko o kona mau hoaioha e hooka- | he ia aoa maluna oke kahua enaena oke j •ki—a ua minamina nae oia i kona koko j poaoi. a holo iuka o na loe kahakai me ka ! ioaa «ie • ka ianakiia. ! «• 1 mea e hoomoakaka aku ai ia oe a me ! ke Keiki Aiii, ua ike mai no olua i ke ano o ! ke'u papa kuhikuhi, oiai ko'u mau nuuioku i kau ihe ai ko lakou mau heieuma ma ka •oao mawaho ona aumoku Denemakn. 0 : na batari Una mamua iho o na papohaku o Kopenahegena, ua ki mai no ko iakou mau ; haneri pukuniahi a ku no ko oukou mau | moko ponoi, a piiikia no oukou ia oukou iho. | A d« ko'u maa aumoku, ua iike no a iike | ina wa« • ki aku ana ia oka ; no ka mea, o ko'o mau aumoku e ki aku nei iko oukou, na ke oukou mau moku ponoi no e ki aka oei ia uka iioko oka pouii uwahi. Maiuna | e keia mau mea a pau i hoike ta ne iu, ke j kukoii aei au a hoomaikai aku i oa Lani,i ne ka haawi ana mai ia u i ka ikaika malu-, m• ke kahoa kau«—na'u i hoopuehu hiiii j aia na aumoku kaua o Denemaka. ina la-! k«a • iiio mai ana i pio oa'u maiuna oia j kahua weliweii, aiaiU, e iiio mai no auanei | tu —Owau no ko Ukou hoopakele- Oka j noha ana maiuhia o ke aupuni, oia wale no ba m— nai i ko'u manao. Oke Keiki Alii u« hooko mai oia i ko'u manao, ma o kona lawe ana aku i na hoomakaukau o ke kuikahi, a'u hoi e pule aku nei i na Lani, e hoohui hou ia aku auanei keia mau aopuni ito- 1 ko o ka hauoli a m» ka maiuhia. <• ka hanohano o keia " kakaa ana, »• hoopau nei au ma keia irahi, • 4 Haku Neiekona. r I ka Akukana Kenela Lioaholona. ' P. S. Ina oe i m«nao he «ea pono i ken teta, e oiuoiu • hoike aku imua o ka Mea £i«kie * mai poina hoi ia Komwloa Oliieta Fiaa.

Ma keii wah; oko kakou moeielo. ua hiki nmi kako i i ka paiena hope loa oka mau hana ma ke kuianakauhale o Kopenahegena. Mamua oko kakou hoomaka hou ana aku ma keia wahi ? e oh.oiu ko makou poe heluheiu, e hoike aku au no na mea i hanaia ma Eneiani. oiai keia moku i hiki aku ai me na hoike piha a ka Alihikaua Sir Haida Paka no ke kahua kaua o Kopenahegena. mai na hoike kaua ana a ka Huku iS'eiekona imua o kona hanohano. E kali ana nn hoohanohano ana no ka inoa o Nekkona a hiki i kona wa e huli hoi mai ai i kona ainu hanau. Aole 1 loaa na medala gula kaua moana iloko o ia manawa, aka, ke hoomakaukau nei nae ke kulanakauhaie o Ladana no na hoohiwahiwa ana a me na makana kiekie no na keiki o ke ahi, e ho'o haaheo ia maioko oke Kaikapu o ka Boiatika. oke Alii ka Moi Keoki 111 o Eneloni. lawe ne la oia i ka inoa hiwahiwa 0 ka Haku Neiekonn, a kau aku la oia i ka honohano o ke Aupuni Hui o Beritania Mui a me Irelani—he Visakauna, a e hoomau la hoi oia i ke kapa ana aku i kona inoa, e like 1 me ka ioihi o na ia o kona oia ana e like me kein : " , "Ka Right Honorable Haku Visakauna Neiekona, he Naita Hanohano no ka Bath, a he Vice Adimajraia no na Aumoku Kaua i Keokeo o ko ka Moi Beritania mau Aumoku ! Kau-i Alii—-h'e Keiki Aiii no ka Hekili (Duke o Beroneti), no ka Mokupuni o Sise- | lia ma ke Kaiwaennhonua, ahe Naita no ke Kea Hanohano o St. Fadineda a me Merit»i, i haawi makana ia niai ni e Fadineda i Bobona, ka Moi o iNapela—he Naita Hanohano imeperiela o ka Koresetena, a he Berona Neiekona o ka Naile " O keia hanohano i hooiii ia iho la maluna oka īnoa o Nelekena he Visakauna, oka papa eha iho la ia o na inoa hanohano o ke Aupuni o Kneiani. I mea e hoomonkaka

aku ae i na poe heluhelu ī ka hoopuka arta i ueia huaoieio, d liē peta poiolei ana iho ia ia i keia hoaoielo he Visakiuna (Viscount), a , ina ma ka hoopuka pololei ana i ka inoa, alaila, e waiho ia ka hihto ana o keia S, a e hoopuknia keia huaoielo he Vaikauna (Vikount), a i manao ko makou poe heluhelu e hoopuka ae ī ka inoa o ua eueu nei e kau la ma ke poo o ko kakou moolelo, alaila, eoie- , lo kakou—"Ka Haku Vaikauna Nelekona." Aole ipau.