Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 9, 26 February 1881 — MOOLELO O NA LA O KA Haku Visakauna Nelekona, KE DUKE O BERONETI. KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA,-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c. [ARTICLE]

MOOLELO O NA LA O KA Haku Visakauna Nelekona, KE DUKE O BERONETI.

KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA,-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c.

!'.( I.OKAIII KA MAXAO.—AKA, UE HOOKAHI WA LE 1110 XO O « XF.LKKOXA.' " —Eail St. niir?nt. VII. ; Ka Htakai Makaikai iloko o ka Bolatika. i i JViAi na aumoku Beritania mnl«lo o na ■ V knaoha a ka Adimar>h» Sir H»ida Paka ' ina Kopenahegena. hanwi ae ia oia i ke kau- ; oh». e hoomakaukau ia ua aumoku no ka hookomo ani* iloko o na kahakii o Suedena j ma ka la 9 o Apenla. a ma ka la 12, e hna ! ieie ai iikou ia Kopenahegena no ua mau j awa U ma ka akau. j 0 keia mau kauoha a ka Alihikaua i haawi aku ai i nn aumoku, nole oia i kuka me Nelekona ma keia huakai ano nui, a i ole, j n.aioko o keknhi halawai kaua moana pahn ' t- ,ik<* u»e ka inea inau, a o kela mau kauoha , iiuna a kn Alihik.»ua no keiJ* hunkai, luwe i ioa m aku nei keia mau lono a hiki imua o Haku Neiekona, a hoopiha ia iho la kona aiau me ke kihaha no keia inau hana hou a iAlihikaua. O ko lau?» noho oluolu ana tie mau alakn) no keia inau nuinoku, ua hooh o aku keknhi i kekahi—he enemi ia nona. | O S«r Haida. ke hele nei no oia ma kona | aoao me kona nnna ole aku ia Nelekona. A j 0 Ne «kona hoi, aole mea hiki iaia ke hana, no ka roea, aia no oia malalo o ka noho ma- j na «na o Sir Ha'ila ; a o kana inau kauohn • e hele aku ana imu* o keia kanaka, ua hoo- j ii.o mai oia la mau mea i mea ole. i 0 ke kahuo kaua o Kopenahegena i hoo- j uks ia i ka wa i haia, aole i loaa ka ianakiia | 1 na aomoku Beritaoia maialo o ke alakai : a Sir Haida, aka, ua ikeia mai ke au- | o fcnelani e na mana o fiurop», he au« j puru keikiwaue maiaio o ke aiakai ana a ka i Hakn Nf lekona i keia mau aumoku. No k» | ioan aoa o ka ianakila iaia, ka iaweia ana o ; *k*r.a mau hooiaia o ke Kuikahi e ke Keiki A.a, kon» boobanoh«no ia ana mai e na mma o Deoemaka, a ene ke paie oiaio o u* Neiekana nei i kekahi o kaua mau kauoha, hoohnlo ne ia ka Aiihikaua i kona manao, sna «ole no ona makemake e hui maime na aumoku Ber<t«nta mahiliS o kona mana, ala:;a, iaia vrale aku no kana hana i kana mea i makemake ai. ! 0 keia mau hana aua a ka Aiihikaua pe-1 I*, o kona hana ma kona makemake wale iho , 00, na i« tnea i paila ae I ka inaina weia i ] ka puawai o ka Haku Nelekena. O ka hiki ole mai o kekahi moku mai Eneinni inai | me n« kiuoha, na ia mea i paiua ae i kona inaioa i ko ka mua, me kona manao, aole la e oaoa mai ana ke aupuni o Eneiani, ma o kooa hooikaika kino »na maiuna o ke kahua kaoa i hala. O lr-*ia inau mea a pau. kmu nn ia la mau mea imua o ka Haku n». be mea oaoa e aoonoo ma|i al i na wa a pau, a i mea hoi e hoopau «ie aī i keia mao aaoao ana ooa peU, kakao iho la oia i keia ieta kaaiaoa i ka Ad»roarala Kiekie fiali St. Vinceot, ma ke Keena Kaua ma Eoelani, penei : •' R kau Haki St Viocenl. M wahi a oa Neiekona nti maloko o kana leU, „akahi oo nakoo a huli hoi mai Kcpeoahegcua mai a om ka hoopooopooo aoa i na lako kaua oo k*ia oaa aumoku. Ua maiuhiiuhi ao i ka »kt iki i m mea i haoiia na kaia wahi.

Aole he rn«>a hookahi e h»Wi ke olelo nai, heaba la ka*u hana i maluhiluhi ai—koe wale iho no ko'u en&'i hoi ioha e hoomanawa* nui pu nei me »'u enaluna o J»eia kahoa. He enea hiki paha ia'o ke olelo waie ae no, ina i hanwi mai ko makou Alihikaua i kekahi mau lako no ka hapa o ko'u mau aumoku, ma la iloko o keia mau ia he 14 I hala ae nei, aia wau a me ko u mau aumoku iloko o ka Ipuki o Re?ela ma Rusia i keia bora. A ina aole e hooiako la keia mau , moku maiaio o'u me ia mau mea, aiaila, aia : wale no ko makou hiki a loaa mai kekahi j kauoha mai ke Keena Kaoa mai o Enelani, alaiia, ae io wau e holo ; a ina ua ; manao au he mea maikai oo ko'u mao aumoku ke kaii iki a ioaa mai ko'u mau iako kaua. aiaiia, ina e hoouna mai ana ka Adimaraia Kiekie ma ke Keena Kaua o Eneiani i kekahi kauoha no'u e hoio aku i ua a*va la—ke hai aku nei ka Haku Nelekona ia oe ine ka hanohano—oole au e huki ae i ka heleuma o ko'u moku a holo aku i ua awa la. j Ua makemake au ia Sir Haida Paka, e waiho malie mai la'u, a owau no ka mann ; maiuna o ko'u mau aumoku, i hiki ai ia'u ke koino iloko o ka pipu o no ke pani ana aku i na aumoku Kukini i ke komo ana mai e hui me kela mana. Ua , olelo inua ae nei au, aole loa au e hoio i ka | Ipuka o JReveU me kein inau wahi moku i maknukau ole, u'u hoi e hiki ai ke hooiaio : aku ia oe, aole keia o ka ikaikn e hiki ai ke |ku aku imua ona enemi. E noonoo iho oe ' ia oe iho e kuu Haleu nloha, a e hoomanno mai hoi ia'u, inn ua waiwai a hoioiea ka'u i alakai ana, nlnih. e waiho mai ia'u mawnho I o ka oihaua, ne ka mea, aole e hiki ia'u ke > hooinau i kn noho nna e like me keia.

i "No ko Sir Haida Paka hapa. aole 1 ; maopopo la'u ina ua hai aku oia ia oe i ka i oiaio o na mea 1 hanaia a me kn ole, no ka j mea, ua waiwai oia, n oia kona kumu e ina- ; kemake ole ai. Ano ko'u h.ipa, ua kakau |au i keia leM m « kou man .oio ana mai, he i mau h;i paona da!a ka waiwai o keia leta. . £ hoole piha auanei oe no keia leta noi aku ] pela iko kakou Keemi Kaua ? Ina pela ka i manao, ulaila, ke hai aku nei «u—• He meu ' kaulnna anei no ke uupuni o Knelani, ke j nana wale aku no i na Uo* o keia mau au« ' inoku i hoouka i kela kaua weliweli i hala ? j He mea maikai anei no Uo makou Alihikaua j i kuhi e wale no oia e ku ai, a o makou kc komo iloko o na inea o ke kaua, a e lana mai oia i kahi e me ka ai ana 1 ka uiomona o ka Hua oko makou luhi ? ' Ua manaolana au, ' e hoouna ana ka Moi i kekahi Elele i ka . Hale o na Makaainana, i mau makana no na 1 koa o keia mau aumoku, i hoolana ia ai ko lakou manao no kela la wehweli. O kekahi inea pane hou aku a'u ma keia wahi, aole i lo>a i« Sir Haida na manao eleu a me ka hiklwawe no ke alakai ana i keia mau anmoku ; a ina aoie i loa.i io kein mau h'tawi- | na i keia Alihikaua, alaila, o ke kanaka lo* i loiahili mau iaia iho—e hoouka la auanei I kann mau knua loloiahili meka paakiki, ae ! lona hoi ka lanokila me kekahi mau poino

nui " 0 keia ieta a Nelekonn, hoouoa nku la oin i kekaiii moku e lawe i kana palnpal» imua oka Alihikiiua K'ekie ma fclc»eUni t a noho iho U 01» ma Kopennhegena e kali no na hain > mai a Eari St. Vincent mni, oiai na aunioku Beritnnia ma!a!o o Sir H*ida Paka e hoomakaukau ana e haalele ihu i na kahakai o Denem«ka. 1 mea e hookoia ai ka manao lili hanohano o keia Alihikaua no ka iNelekona mau hana knulana, ma ke kakahiaka o ka la 12 o Aperila, kau ae la o Str H»ida Paka i kana hae hoailona i n» auuioku, a iloko ola manawa i hiu like ae ai lakou i na heleuma a pnnee m<«lie aku la iluna oka ihkai, rae ka haaiele «na iho i ke kaikuono o Kopenahegena, e lana ana ka Haku Nelekona me kekahi mau moku kiilu» elua.

O ka hana ana a keia Alihikaua pela, ua hiki ia ke kapaia aku, aole ona makemake e Uwe pu ia Nelekon-» ma kei» huakai, no ka 10en, ua hele mai lakou ma ka huakai mua i Kopea«ihfgen«, a o ka Haku Nelekoq.i ka mea i mahaloia me ke kauiana o kana mau hana A iaa paha pia e lawe hou ana laia ma ke«a huak«i iloko o na kai o Rusia a me Suedena, alaīU, ua ike inua oia i ke ano o keia kanaka. e kue hou ana no ia i kona uiana, ina paha o>a * haawi aku ana i kekahi mau kauoha; a ina oia e hana hou pela, aiaila.he hoohaahaa ino loa aoa ia i ka inoa Aiihikaua o S«r Haida, e like no me ka hoovrabaw«haia ana o kana hae knhea hoailona maluna o ke kahua kaua o Kopenahegeita. ina oia e hoooki ana i kekahi kaua me kekahi o keia mau aupuni i koe,alail«. he mea e malaai ae ai o kona inoa mai ka hoo haahaa ona mai a kela kanaka. a he mea no hoi no ke aopani o Enelani o haawi o»ai ai ī kewahi mau mahalo no kooa koa a me ka 'wiwo ol«. Ho46ka halooaMi omaamoku Btri*

tan a mai ke na? « ka liiii:, i h-n pa is mai na aamoku Denemaka i fawe pio ma; malalo ona kauoha a Stf Haida Paka r haawi 86 ia oia i ke kauoh» inj» mau aumoku, a hooko t!0 aku ia lakou ma ke kowa o Amaga a me Soieteholoma, me ka manao o ka Ahhikau*, o ka ipaka o Rerela ke awa mua o kona mnu aumoku eku ai, aka, ia iakou i kaa pono ae ai ma ka aoao hema o ka mokopuni o Soietehoiom4 ma ka 1» 13, lohe iho la ka Aiihikaua i ke komo aoa o on aumoku o Suedena a hoolalu i ka papu c Kasekaiona t nolaiia, hoololi ae ia oia i kona aiaheie 8 hoopii pili aina aku ia' m na kahakai o Suedern, a no ia hana ana pela, ua iii aku ia ka moku o ka Aiihikaua a me kekahi hapa o kona mau aumoku iiona ona iae one o keia mokupuni ma ka po oka la 13. Ua hoohloia ka manavra hana o keia mau aumoku ma ka honlana hou ana ia lakou mai ko iakou kulana pilikia mai, a hiki waie i ka la 19 o Aperila, akahi no lakou a pau ika lana hou ma kahi hohonu. oke ano maiie loa ann mai o ka moana, u me na hau paa e lana ana iioko o ke kai, oia keknhi kumu nui nana e hoohikiwawe ole aku ana i na aumoku i ko iakou mau awa, a hiki wale i ka manawu a ka eueu oka moana Haku Nelekona i olali rnai ai i ke kai ioa o ka Bolat:ka no keia mau aumoku i keia heiu ae. (Aole i pau.)