Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 10, 5 March 1881 — Page 4

Page PDF (1.57 MB)

This text was transcribed by:  Alika Olsen
This work is dedicated to:  Pearl Harbor Hawaiian Civic Club

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KA NUPEPA

Kuokoa me ke Au Okoa.

I HUHA

No ka Makahiki. $2.  Eono Mahina, $1.

Dala Kuike ka Rula

 

KOMITE HOOPONOPONO.

            SAMUELA KAAIKAULA

            HEZEKIA ABA.

 

POAONO, MARAKI 6, 1881.

 

HUAKAI A KE ALII

KALAKAUA

I KO

NA AINA E.

            Kapalakiko, Feb. 8, 1881.

            He eiwa la ka holo ana mai Honolulu a i ke a awa.  He ikaika ka makani mai ka hikina hema ma ka ino oia mau la, he nui ka huli o ka moku.  No na la eha mamua iho o ke ku ana mai, ko e i nana ia ka la no ka paapu i ke no a me ka noe.  Ma ka po mamua iho o ke ku ana i ka aina, ua hoopaaia ka ho o o ka moku no ka makau o ili i ka aina, oiai, aole i ike ke Kapena i ka mamao o o ka aina.  Ma ke ao ana ae ua hoohele mua ia ka moku me ke akahele, a ma ka hora elua o ka auina la Poaono ua kahea ae ke kiai, eia ka hoe nuku.  Iloko o elima minute ua haia ka hoe, ua kupono ka moku i ka uuku o ke awa.  O ka poe i maa i ka hooholo moku ke ike i ka pomaikai o keia loaa pololei ona o kahi i manao ia, mahope o ka hookele ana no na mile he 900 iloko o ka poeleele.  Iloko o ke kuaua nui ke komo ana aku o ka moku i ke awa.  Ma ka hora elima o ia ahiahi hoolele ia na ohua iuka aka ua kali ia ka ukana a kekahi la ae.  Ua hele ke Alii me Kona huakai i ka Palace Hotel, a i ka la Sabati hoomaha lakou.  He nui na poe i hele mai e ike, aka na ka ua i kaohi iho i ko ka Hotele poe aole e hele.  Ma ka Poakahi iho ua paina ka huakai ma ka Pacific Club, malaila i hui ai kekahi poe koikoi e ike i ke Alii.  Ua hele mai na Kanikela e ike.

            Oiai o ka la makahiki hou ia o na pake, ua hookipa ke Kanikela Pake ma kona hale iho.  Ua he e aku ke Alii e ike a ma ke ahiahi iho ua ahaaina pu me Kapena Floyd.  Aole no hoi i kuenu iho ka poe kakauolelo no na nupepa.  Aole i pololei na moolelo i hoopuka ia e lakou no na ike Alii ana.

            Ua hoopuka hewa ia kekahi mau olelo mamuli o ko lakou ohe hewa ana.  He makehana ai e paha ka hoopololei ana aku.  Ma ka la elua holo ka huakai me Me Schussler e makaikai i na wai o ka Spring Vallay Company, he 11,000,000,000, galani wai i hooha ia ma keia wahi.  Ke manao nei o Mr Shussler he kupono keia hana no Hawaii.  O ka loa o kahi e hoopio ai ka wai o keia hui, he 14 mile, a he 39 mile kuea ka palahalaha.

            Mai keia wahi aku ua holo ke Alii e ike i ke kula paikaua D Brewers, aia ma Sana Mateo, a ma ka po iho ahaaina me Kapena Mosse.  Ma ka la 3 ua holo ka huakai me Col Spreckels i Sacramento.  I ka hiki ana aku nana ua hele e ike ia Kiaaina Perkins, a ua aha ina pu he Kiaaina me lakou ma ka Hotele Arcabe.

             Ma kekahi ia ae, ua hookipa ia ke Alii e ka Peresidena o ka Hale Senate, ua hoomaha iki ka hale a ua hoolauna ia na hoa me ia, a pela no i hana ia ma kekahi hale, ka lua o ka hale ahaolelo.  Ua lawe ia ke Alii i ka aieo o ke Kapitala kahi ana i ike makai i ka aina i halana a e ka wai mawaho o Sacramento, he ehiku kapuai ka haahaa o ke kulanakauhale malalo o ka ili wai.  Ua haalele ia ke alanui pololei e hoi ai i Kapalakika a ua hoi ka huakai ma ke alanui o Stockton, a hiki i keia kulanakauhale i ka hor 10 pm.

            Ua hoomakaukau mua o Mr Severance, a ua akoakoa me he mau makamaka me kekahi aha himeni, a i ka hiki ana ae o ke Alii ua hookipa ia iloko o kehahi o na pala o ka Hotele, ilaila kahi i lohe ia na leo hinemi maikai.  I kekahi la ae holo ke Alii i Sana Rafel, a makaikai aku la ia wahi me Mr W T Coleman.  Ua ike i ka Hale Paahao, a ua hoolauna aku ke Alii me kekahi kanaka Hawaii i hoopai ia ma ka paahao a pau ke ola no kona hewa he pepehi kanaka.  Ma ke ahiahi iho paina me Col Spreckels, General McDowell Kiaaina Low a me Kiaaina Perkins me kahi poe e ae, he iwakalua lakou.

            Ma ka Poalima ahaaina ke Alii me ke Kauikela Pake ma ka Hotele Hang Fee Loa.  He ahaaina hanohano keia.  O na hoa ai, oia na Peresidena a me na kakauolelo o na Ahahui pake eiwa o keia kulanakauhale, a me na pake kalipa o na halekuai kukaa, he kanaono ka huina.  He mea ai pake ka nui o na mea i hoomakaukau ia.  Mahope iho o ka pili a ana he mau haiolelo.  Ku mai o Col Bee a pane ma ka aoao o ke Kanikela Pake, a na Limaikaika i pane ma ka aoao o ke Alii.

            Mahope iho o ka pau ana o ka ahaaina pake, hele ke Alii i ke aha hulahula i haawi ia e ka poe i'alani no ke Kanike a Palani hou.

            Ma ka la Sabati ahaaina pu me Dr Merrit o O @@@, a hoi mai no ka hale o kekahi makamaka ia ahiahi.  Ma ka Poakahi iho, ma@ ui o ia opia ana a General McDowell hele e makaikai i na pakaua maloko o ke awa.

            Me ke ahiahi iho hele i ka ahaaina nui i haawi ia e Hoa F F Low, a pau ia hoi i ka Hotele a ike i ka hookipa i haawi ia kona o na Lede o ka Palace Hotel.  Ekolu haneri ka heluna o ka poe i kono ia; a he nani kilakila loa na mahu o na lide.  Na leo o ka pia, lealea Europa a me ka ahaaina ona aia ka pina ana o na anaa oia la.  Oiai ke Alii ma keia kulanakauhale, ua kokua nui o Mr H W Severance i na mea e pono ai a e oluolu ai kona noho ano.

            O ke Komisina o ka Oihana Hoopae Limahana, ua nawaliwali iki i keia mau la, a noho ma ka hale.

            Ano, hoomaka ka holo ana no Ispana, a ke puana hou ae nei ke Alii me Kona mea ukali.  "Aloha."

 

Haawina Kula Sabati.

HELU 11, SABATI, MAR. 13, 1881.

KUMUHANA.

Iesu ke Hoa o na lawahala.  Pauku Baibala.  Luk 7;36-50.

 

            36 Kono ae la kekahi Parisaio iaia e ai pu me ia.  A komo aku la oia iloko o ka ha e o ua Parisaio la a noho hilinai iho la e ai.

            37 Aia hoi, he wahine ma ia kulanakauhale, he wahine lawehala ia; a ike aku la oia e noho ana ia e ai maloko o ka hale o ua Parisaio la, lawe mai la hoi ia i ka ipu alabata poni.

            38 Ku iho la ia mahope, ma kona mau wawae, e uwe ana, hoomaka iho la ia e hoopulu i ko Iesu mau wawae me ka waimaka, a holoi iho la me ka lauoho o kona poo, a honi iho la i Kona mau wawae, a poni iho la me ka mea poni.

            39 A ike ae la ka Parisaio nana i kono ia Iesu, olelo iho la ia iloko ona, i iho la, Ina he kaula keia, ina ua ike ia keia wahine i hoopa ia ia a me kona ano; no ka mea, he wahine hewa ia.

            40 A olelo mai la o Iesu, i mai la iaia, E Simona, he wahi olelo Ka'u ia oe.  I aku la oia, E ke Kumu, e olelo mai no.

            41 O kekahi kanaka elua ana mea aie, elima haneri denari ka aie a kekahi, a kanalima hoi a kekahi.

            42 Aole a laua mea e hookaa aku ai kala wale aku la oia ia laua.  E hai mai hoi oe, owai hoi ko laua mea i aloha nui mai ia ia?

            43 Hai mai la o Simona, i aku la, Ke manao nei au, o ka mea nana ka aie nui ana i kale wale ai.  I mai la Oia iaia?  Ua pono kou manao.

            44 A haliu ae la Ia i ka wahine, i mai la Oia la Simeona, Ke ike nei anei oe i keia wahine?  Ua komo mai nei au iloko o kou hale, aole hoi oe i haawi mai i wai no ko'u mau wawae; aka, ua hoopulu iho keia wahine i ko'u mau wawae me ka waimaka, a ua holoi iho hoi me ka lauoho o kona poo.

            45 Aole oe i honi mai Ia'u, aka, o keia wahine, mai Ko'u komo ana mai, aole ia i hooki i ka honi ana i Ko'u mau wawae.

            46 Aole oe i poni mai i Kuu poo me ka aila, aka, ua poni mai keia wahine i Ko'u mau wawae me ka mea poni.

            47 Nolaila hoi, ke olelo aku nei Au ia oe.  O na hewa ona he nui loa, ua pau ia i ke kalaia; no ka mea, i nui ai kona aloha; aka, o ka mea iaia ka mea nuku i kalaia, oia ke aloha uuku.

            48 I mai la Ia i ka wahine,  Ua kalaia na hawa ou.

            49 A o ka poe e noho pu ana, i iho la lakou iloko o kakou iho.  Owai keia e kala nei i ka hala?

            50 I mai la oia i ka wahine, Ua ola oe i kou manaoio ana; e hele aku oe me ka pomaikai.

            Puku Gula.  P 48.

            Na heluhelu la.  1 Luk 7;29-50.  2 Mat 11;16-30.  3 Mat 18;23-35.  41o 15;9-27, 5 I Io 4;1-21, 6 Mat 9;1-13, 7 I Tim 1;5-17.

            Mele. him 121.  Iesu no ka makamaka.

            Pule i koho na haumana ia Iesu i mea hoola ia lakou.

Ka wehewehe a Ninau ana

            P 36.  Owai kai kono ia Iesu e ai pu me ia?  Ua ae anei Iesu?

            P 37.  Owai ia kulanakauhale?  He wahine aha malaila?  Ua lohe paha oia i ko Iesu kahea ana i ka poe luhi, a luuluu e hele aku Io na la i loaa ka maha.  Ike oia ia Iesu e komo ana iloko o ka hale o keia Parisaio, manao oia, kona manawa ia e hele io na la.  A hele no oia me ke aha ma kona lima?

            P 38.  Ku oia mahea?  E aha ana?  Me ke aha oia i hoopulu ai i ko Iesu mau wawae?  Me ka aha i kaamaloo ai?  A aha hoi i Kona mau wawae?

            P 39.  Pehea ka Parisaio iloko kona naau?  Hoopuka anei oia i kona ohumu ana?

            P 40.  Ua ike anei Iesu i ko loko o ka Parisaio?  Hai mai, Io 2;24-25.  Pehea Iesu iaia?  A pane mai oia pehea?

            P 41-47.  Na kanaka aie elua, ka nui o ka aie o kela, o keia.  Aole o laua kala e kaa ai.

            Pehea la i hookaa ia ai?  No ka mea hea o laua i aloha nui i ka Haku Nana i kala?  

            Pehea Simeona i pane aku ai?  Ae Iesu pehea? 

            A heaha kekahi mau olelo hoahewa i ka Parisaio, a mahalo i ka wahine?  Nolaila, pehea na hewa o ua wahine nei, me kona aloha?

            P 48-50.  Pehea Iesu i ka wahine?  Ua aha ia kona hewa?  Ua ola i ke aha?  E hele ae me ke aha?

            Pehea ka poe i lohe?  He mau olelo aha ia ?  Hoahewa?  Hoopono?

Na ninau a na Kahu.

            Na na kahu no e hoopuka i na ninau, no ka mea, ke wikiwiki nei ka haku hana.

            Pokole ka manawa.  Ua lakou na haawina mua elua.  Ua hiki no i Kawaihae aole nae i hiki i ka moku ke lawe i ke eke leta no ke iho loa o ka kai.  A o kekahi huaaina ua hoihoi hewa ia mai mai Kawaihae mai.

            Eia nae ka ninau i ke Kula a pau.  Ua like anei keia olelo no kekahi wahine lawehala me kala ma Mat 26;6-13?

            Ma na mea e hia ke like ole?

            Mele. him 235.  Hele mai ka poe luhi.

            Pare no na luhi, no na lawehala.

            Haawina no Maraki 20.  Hoi i hope.

 

KUMUMANAO

            Heaha ke kumu e hele nui ole mai nei na kanaka i ka pule i ka la Sabati a pau mai Hawaii a hiki i Kauai?

            He nina ano nui keia i ko'u manao, a ma keia ninau, e pono i na mea a pau i hoonaauao nui ia i ka ke Akua olelo, ke kokua pu mai me a'u i ka hoakaka ana i keia ninau, no ka mea, ke noke nei na kahunapule i ka hai aku i ka ke Akua olelo ma na halepule, me na wahi kanaka kakaikahi, aka, koe aku no ka nui o na kanaka ma na hale heaha la ka lakou hana?

            Nolaila, penei kekahi hoakaka ana.  Ua lilo ka la Sabati i la lealea nui no na kanaka, i la pepa pili waiwai, a i la ona rama, no ka mea, ma ka la Sabati ka hopu ana o na makai i kekahi poe ona rama a me ka poe pepa, o no ia lealea la, ua poina ia lakou ka la Sabati, ua like iho la i na kanaka ka la Sabati, me ka la noa, aole e ulu ana iloko o lakou ka makemake e hele i ka pule i ka la Sabati.

            Eia kekahi, ua hoohana ia kekahi poe kanaka ma kekahi mau mahiko, ma ka la Sabati, ua ike au i kekahi poe kanaka e hookahekahe wai ana iloko o ko, olelo aku la au ia lakou, hoi oukou i ka hale, he la pule keia, he la kapu, olelo mai la lakou, mamuli huhu mai ka haole ia makou, olelo aku la au ia lakou, ina pela e kii ana wau i makai e hopu ia oukou, o ko lakou holo koke no ia iloko o ko a nalowale aku la, ke manao nei au, oia paha kekahi kumu.

            Eia o ka hui pu ana aku o kekahi poe hoahanau o loko o ka ekalesia me na poe hoomaloka, a hui pu aku la paha me kekahi poe luna o ka ekalesia me ia poe hoomaloka, a hui aku la hui mai, hui kulo i ka nawao ma ia mea, ua pau ka makemake oia poe i ka la Sabati, oia paha kekahi kumu nui.

            Eia kekahi, o na kanaka kekahi i hoonaauao nui ia ma Lahainaluna, ke manao nei au, o lakou ka poe oi loa aku o ka hewa loa, no ka mea, o lakou kai hoonauoao nui ia, mamua o kekahi poe e ae, a ua kapa ia lakou he kukui malamalama, a he mau hoku hookele waa no na kanaka naaupo e noho nei ma ka ili honua, a na lakou hoi e olelo nei, he mea lapuwale ka hele i ka pule a noho no maloko o na pupuhale pelapela o lakou me na wahine manuahi a lakou, a kohu ole ka noho ana pela ma keia honua, a ke olelo ae nei au ano, poho loa ka nani, a me ka waiwai o ka honua i ua poe la, a ma ia hana ana a lakou, ua hahai aku la kekahi poe e ae ma ia kulana hookahi, aole nae au e olelo ana no na Lahainaluna a pau loa, ua maopopo no ia oukou kekahi poe Lahainaluna, na lakou e hookele nei kekahi hapa o ka lahui ma ka pono, a oia poe ke noho kuonoono nei ma ka honua.

            Eia kekahi pono ole a ua poe nei i hoonaauao nui ia, ua lilo kekahi poe o lakou i mau kahunapule, a mahope haalele aku la lakou ina awai i kahi hiki ole i kekahi poe ke pili aku ilaila, aka, lalau koke aku la i ka oihana loio, no ka manao paha i lilo i ona miliona, maikai io no piha ia, ana lakou hoi i hana pela, helelei wale mai la no ka poe malalo iho, a lilo iho la ka pono iloko o lakou i mea pono ole, a o ke komo mai la no ia o ka manao hoowahawaha iloko o lakou, no ka la Sabati, nowai la ka hewa malaila, no keia poe Lahainaluna no, aole oia wale, ulu koke no ka manao iloko o ua poe kahunapule Lahainaluna nei, e hoino koke aku ina makua o ka pono, a hana iho la i palapala hoopii imua a na Ahahui Euanelio, ma keia hana ana a lakou, he mea ia hoomahae ai i ka manao o ka lehulehu e haalele i ka pono, a haalele iho la i ka hele ana i ka hale pule.

            Eia keia, ke olelo nei kekahi poe no ka maikai ole o ko haiolelo a na kahunapule, he hou okoa aku no ka ia lakou, oia ke kumu o ka hele ole i ka pule, ka manao nei au, he wahahee wale no ia olelo ana, maliapaha, no ka like o ke poo olelo a ke kahuanapule e hai ana, me ka hewa ana i hanai nolaila, koho hewa kona manao, e hou okoa aku ana no iaia, a pehea la ka pono e hana ai?

            E pai aku ka paha ia lakou a me ka lakou mau hana, a i ole ia, e uhiuhi wale iho no ka paha i ka oiaio o ka palapala hemolele aole oia ka oiaio, no ko lakou makemake ole i ka pono ke kumu o ko lakou hele ole i ka hale pule.

            A ke olelo hou mai nei kekahi poe e ae, no ko lakou ku ole ia aku e na luna, a i ole ia e na kahu ekalesia, kai no ua oi aku ka ehia ke anoano o ka leo o na hele e kahea mau ana me kona leo honehone, e hoaloha loha ana i ka pepeiao o ka poe e lohe ana, kani aku no na hele ma ka puka o ko oukou mau hale, aka, nana mai no nae na maka, nolaila, e woki kela olelo.

            Nolaila, ke koi nei keia kumumanao ina mea a pau, e lilo keia i kumu paipai nui i ka lahui e hele nui ina hale pule o lakou i kukulu ai, a i hoolilo nui ai ina dala no ia hana, mamua o ko lakou hele ana ia hale aku a ia hale aku, i na la Sabati, no ka mea he la kapu ka la Sabati, a ua olelo hoi ko kakou kumu kanawai, e hoomalu la na kanaka a pau i ko lakou hoomana ana ia Iehova, a ke olelo mai nei hoi ke kanawai eha o ke Akua i haawi mai ai ia Mose ma ka mauna o Sinai.

            E hoomanao i ka la Sabati a e hoano ia la.  A heaha aku mea i koe?

            Eia ka mea i koe.  O na kahu ekalesia i haalele i ka lakou oihana mua, e hoi hou aku lakou ma ia kulana, e haalele i ka oihana loio, no ka mea, he oihana ia e kokua ana i ke kanaka kolohe, me he mea la, ua pono ua kanaka kolohe la, a lilo iho la ka lahui i mea paakiki i ka imi ana i ka pono, a hele ole iho la ina hale pule ina la Sabati ela keia.

            E ku e na hoa Lahainaluna e ae e hapai ia Hawaii iluna i ola hou o Hawaii, a e haalele aku i na wahine manuahi a lakou, e aho hoi ka mare ana mamua o ka noho kapulu ana pela, e nana kakou ina pake, he poe malini lakou, eia nae, ua lilo ia lakou na wahine Hawaii maikai opiopio i kupono i ka hooulu lahui, a i na kanaka Hawaii na wahine Hawaii omaimai a holulelule lapuwale, ua pau ka noho pouli ana, he malamalama keia, a e hopu like i na hana pono a pau i ola hou o Hawaii, a e koi ia lakou e hele i na hale pule, eia kekahi:

            Aole he uku no ka hele ana i ka hale pule i na la Sabati, no ka mea, he hale ia no na kanaka a pau loa, aka, ina oukou e hele ana iloko o na hale keaka i ka po, e lilo ana ke dala, alaila, ua lulu ia i ka makani, a e ohi ana i ka puahiohio.

            Me ke aloha i na mea a pau.

                        Minamina.

 

NA HANA MA KAUMAKAPILI.

                        E ka Nupepa Kuokoa e          Aloha oe.

            E ae mai oe ia'u e kamailio iki i kekahi mea a'u i ike ai ma Kaumakapili, oia hoi keia:

            Ma ka la Sabati i hala, la 20 o Feb, ua hoolaha mai la o Rev M Kauea imua o ke anaina pule, penei ka olelo hoohaha:  "Ke kauoha aku nei au i na hoahanau o ka ekalesia o Kaumakapili, ka Aha Kahu Waiwai a me ka Aha Luna, e noho mai lakou mahope iho o ka pau ana o ka pule, me ka hoi ole aku."

            I ka pau ana o ke anaina pule, ua noho na mea a pau, e like me ka olelo hoolaha, o ka hana i kela manawa, oia no ka noonoo ana i ka luakini hou o Kaumakapili, o Kukea ka luuahoomalu, a o Naukana ke kakauolelo.

            I ka noonoo ana, eia ka mea i lokahi ia e na mea a pau, e kululu i 100 kapuai ka loa, 50 kapuai ka laula elua hale, iluna a i lalo, i hookahi hale pele, aole i elua.

            Eia ke kumu o ka hoololi ia ana i hookahi hale pele, i uuku mai na lilo, ia manawa kauoha ia aku la ka lunahoomalu e ninau mai i ka mea i kokua nui ia, aka, ku ae la oia iluna a pane mai la i keia mau huaolelo penei:

            "O ka makemake o na Lii.  I elua hale pele, aole i hookahi e like me ka oukou i hooholo iho nei."

            I ka manawa i iohe ia ai ka leo pela, ua ku na mea a pau iluna a hopu like i na papale a puka aku la iwaho, me ka hoopanee ole ia o ka halawai.

            Ma keia hana ana o ka lunahoomalu, i kona ninau ole ana i ka mea imua o ka hale ua kue ia i ka rula o na aha, a me ka pono o ka ekalesia, a aole oia i manao e hooholo i ka makemake o na hoahanau, aka, i ka poe uuku wale no, he mea maopopo ma ka ike aku, aole no e ku iki ana ka hale ina penei ka hana a ke komite kukulu hale.

            Ma keia wahi ke hooki nei au i ka'u kamailio ana.;

                        Kekahi Hoahanau o Kaumakapili.

 

KUU WILLIE UA HALA

            Ma ke kulu aumoe o ka po Poalua la 15 o Mei.  Ua oluolu i ka Makua Lani ka lawe ana aku nei i ka'u keiki hiapo Willie i aloha nui ia, mai ko'u poli aku ma Lihue, Kauai.;

            Ua hanau ia oia ma Wailele, Hilo, ma ka la 24 o Mei 1873, hookahi wale no makahiki i hala iaia ma kona one hanau, a kahea ia kona mau makua e hele i kahu no na kumu ma Lahainaluna.

            Eha makahiki i noho ai malaila.  Ma ka malama o Augate 1878.  Kahea hou ia kona mau makua no Lihue, Kauai.

            O ka hele no ia a noho ma keia wahi.  Maanei i make ai kona makuahine, a koe iho au me ua keiki nei.

            Ua hoomaka oia e hele i ke kula maanei, aole i pau ka makahiki o kona hele ana i ke kula, ua hoouna au iaia i ke kula haole ma Koloa, ma ka hapaha hope o ka makahiki 1880 iho nei, na ka malama o Ianuari ua hoomaka hou ke kula, a ua hele hou oia, a hiki i ka la 2 o keia malama ua loohia oia i ka mai fiva, a malalo oia kaomi ikaika ana o ka mai iloko o na pule elua wale no o ka mai ana a hala aku la kela ma keia aoao.

            Nolaila, ua nui ko'u aloha me ka minamina nui, oiai, ua mohala ae ke kino, ua kokua i ka makua ma na hana o ka hale.

            He keiki oluolu oia, he akahua, a he aloha i ka makua me kahi muli pokii e noho nei.

            Ma keia hoonele ia ana mai nei, ua papalua ia ke kaumaha maluna o'u.  Aku, ke hoolana nei nae i ka manao, e like me ka olelo:

            "Na ke Akua no i haawi mai a Nana no i lawe aku, a e hoomaikai ia Kona Inoa.

            Aloha no,                    J B Hanaike.

            Lihue, Feb 25, 1881.

 

Dr. E. H. THACHER.

KAUKA HUKI NIHO

            Aia ua @@@@@@

 

J. W. M. POOHEA.

He Loio a he Kokua ma ke Kanewai.

            No ka kanaka a pau @@ @@@@@@@

 

KO BIHOPA MA

BANAKO MALAMA DALA!

            E MALAMA NO MAUA I KE DALA OA na kanaka maloko o ka Banako, penei:  Ina hoomoe mai ke kanaka hookahi i na dala $300 a emi mai paha, alaila, e aku maua i eono hapahaneri ukupanee makahiki, mai ka la o ka lawe ana mai a hiki i ka la o kona ohi ana, ke waihoia ke dala hoomoe i ekolu mahina a kau puha.  Aole ukupanee e helu ia no ka hakina o ke dala hookahi, aole no hoi no ka hapa malama.

            Ina ohi koke oia i kana dala aole i hala na malama ekolu aole ukupanee.

            Ina i manao ke kanaka e ohi i kana dala, e pono ke hoike e mai oia ma ka Banako i kona manao ohi, i kanakolu a mamua o kona ohi ana, a o kana@@@ kekahi e laweia mai @@

            Ma ke kikoo wale no a ka a @@ dala e haawi ai i kana a  ka Buke kekahi ke laweia ia mai.

            Ma ka la mua o @@@ i keia makahiki a i keia, e hoalualu ai i ke dala, a e huipoia ka ukupanee me ke kumopua o na dala i hoomoeia no na malama ekolu a keu, a mahauahua, ke konapaa e loaa i ka ukupanee.

            Ina oi aku ke dala hoomoe mamua o $300, alaila, hooholo pu ka olelo.

            E weheia ka Hale Banako i na la hana a pau.

            951 tf  BISHOP & Co.

 

PAPA! PAPA!

NO

ALLEN & ROBINSON

UA WEHE AE NEI MAUA I

PA KAUI PAPA

MA

KA UWAPO O PAKAKA

 

Na Papa Ulaula o na ano a pau.

Na Papa Paina o na ano a pau.

            Na Pili Hale Ulaula.

            Na Pili Hale Keokeo.

Na Pepa Hoonani Hale,

Na Pepa Molina.

 

Na Pena a me na Aila Pena!

NA KUI O NA ANO A PAU.

NA PANI PUKA a me

NA PANI PUKA ANIANI.

            NA PANI PUKA a me

            NA OLEPELEPE.

 

NA LAKO KUKULU HALE

O NA ANO A PAU!

B KUAIIA MA KE

KE KUMUKUAI HAAHAA LOA

O keia Makeke.

                        ALLEN & ROBINSON

Honolulu a n. l. 1878  853 tf

 

LOLE MAKEPONO

Ke Kuike.

E LOAA NO IA MA KAHI O

KAKELA ME KUKE!

E LAA NA

Ahinahina, Kalakoa,

Keokeo, Leponalo,

Pena, Aila, Aniani,

NA MEA PIULA!

KOPA, AILA HONUA, AILA HOOMALOO

Kui Kakia, Pakeke,

Pabu, Kaula, Noho Lio,

Hulu Palaki, na Pulumi.

 

A HE

AGENA NO HOI NO NA MOKUPUNI O HAWAII NEI NO NA

Lainakini-nao,

Lainakini Maoli,

Palule Kalakoa,

Alapia, Kelepa, Kilika,

 

Na lole kupono i ka wawae,

Palule Huluhulu,

Na Lole no ka hoohehelo ana

Lipini, Lihilihi, &c.

LIPINE, LIHILIHI, &C.

A ME NA

Mikini Humuhumu MakeponoLoa!

A HE

MAU MEA AI KAHI

Ka Palaoa, Kopaa, Raiki, Pia, Hoohu, Paakai, Huaala, Pia Kulina, &c

 

A he Laau Lapaau Kaulana Loa

A DR. JAYNES.

Laau Kunu, Laau Hoomaemae Koko, Laau Ho opau Naio, Penikila, Huaala.

A ME NA LAAU HAKO, A PELA'KUI

840 tf

 

J. B. KAOHI.

LOIO A KOKUA MA KE K@@

IMUA o na Aha Hoo@@@@

 

KALE KULIKA.

LUNA HOOIAIO PALAPALA @@@

            Moleki, a me na paiapa@@

LUNA HOOLAIO PALAPALA

            Aelike mawaena o na Haku@@@ Luna Haawi Palapala

            Ma ka kihi o ke alanui @@@ humanu, kulanakauhale o Honolulu@@@ Pae Aina.

 

KALE NILEKONA

KAUKA LAPAAU

Kaena ma ke kihi o Alanui Papu Ma @@

HONOLULU

            O na mai o ka Maka, Pepeiao a me ka Puu

UA MAKAUKAU OIA MA KA LAWELAWE ANA.

933

 

KAUKA EMEKONA.

            E LOAA O KAUKA EMEDONA MA @ na Kuena Hana ma la Hale Kauka @@@ (Kauka Hopemana) ma ka Helu 21 @@ hora 9 a 11 o ke kakahiaka, a mai ka hora @@@.

            He keiki keia o ka aina o Hawaii nei, @@@ makahiki ma Nu Ioka, a ua makaukau i ke @@ lapana ana i na mea mai @@ mai @@ o na ano a pau.  Ua akamai oia ma na olelo @@@.

 

MAKAMAKEIA.

            Ua makemake ia ka poe mea ILI KAU MALOO a me na ILI BIBI, a pea no @ ko lakou mau ILI me makou, a e haaw@@ makou i ke KUMUKUAI KIEKIE Lua o ko kakou Makeke.

            C. BREWER & CO.   Burua Ma

Honolulu, Sept. 29, 1880 991 @

 

C. C. Coleman.

Amara a he Mea Hana Mekinii

Kapili Kapuai Hao Lio

A ME KA

Hana ana i na Kaa Lio. &c.

Hale Hana ma Alanui Alii, e @

            905      ke Alanui Papu.          @

 

He Nui anei Kou Makemake @

Mekini Humuhumu Lole?

Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai

-:o:-

KAKELA A ME KUKE.

A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ana MEKINI a WHEELER a me WILSON mai ke $40 a hiki i ke $50 ke kumukuai o ka mea hookahi.

 

Na MEKINI a SINGER.

ma ke $50 pakahi, me ke ano

            MEKINI a WILCOX me GIBBS, ma ke $30 a hiki i ke $50 ke kumukuai.

            I mea a pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike na @@ hoi. 862 tf

 

PAPA, PAPA

AIA MA KAHI O

LEWERS & COOKE!

(O LUI MA.)

 

MA KE KAHUA KAHIKO MA

Alanui Papu a me Moi

E LOAA AI NA

Papa Nouaiki

o kela a me keia ano.

Na Papa Nani a Paa no ke kukulu ana i na Hale!

 

Na Pani Puka, Na Puka Aniani.

Na Olepelepe, Na Pou, Na O-u,

Na Pupe Hele, Na Papa Ku,

A me na Papa Moe @@

 

NA PILI O KA HALE

O NA ANO A PAU.

 

Na Pepa Hoonani, Na Pena o na Wai a pau.

Na Kui mai ke nui a ka Makalii.

Na Ami Puka, Na Ami Puka Aniani,

Na Ami o na ano a pau.

Na aila Pena, o kela me keia ano

Na Aila Hoomaloo, he lehulehu wale.

Na Aila e ae o na ano a pau.

 

NA WAI VANIKI

A ME NA

WAI HOOHINUHINU NANI!

o na ano a pau loa.

NA BALAKI ANO NUI WALE

 

A ke hai ia aku nei ka lono i na makamaia a

pau, ua makaukau keia mau makamaka

o oukou e hoolawa aku ma

na mea a pau e pili ana

ma ka laua oihana

NO KA

UKU HAAHAA LOA!

E like me ka mea o holo ana mawaenaa LAUA a me ka MEA KUAI.

E hele mai! E na Makamaka!

A e lawa no hoi ko oukou makemake

me ka oluolu a me ka maikai@

845tf