Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 12, 19 March 1881 — KE KANAWAI. [ARTICLE]

KE KANAWAI.

HELC 9. 1. Eu ka m?a pono e hoomkoio mau, oiai e ofa ana ke tans m»re t «ole baleanai o k» w»bine tioko o koaa ain». aka, ma ka make tna o ke kane, boointka ka Do«rer o wahioe. aoie nae i htki ia>« ke koai «ko i vor # a fX?«rer nwmaa ok« m*he!e ia «uta e kit Aha. Qte i heoliio ka waUme t« A 5 i kooa Dawer mi/nna o ka <sahe)e hik) | oo wrA ke hoopii e hoo)caairait keja Dow*b j ma.ka toot oae o ka «mhiee ka hoopii. | 2. Eia ka iua ona enea oui e hoomaeao |«i, oo ka wa oU waie oo keia kuieana Do* | wer. Ika make aoa oka wahioe pau kooa ! Do«*er. aoie lii ina hooiiioa, aka hoi ka aina a pau i na hooil;oa o ke kaoe mare. £ kt poe heiaheiu, maaoei ke hooki nei ka mea kakaa ma keia haawioa o ka «rai» wai paa, oia hoi ke kuieana hapakola oka wahine kane make (Dower) a ke heie oei kakou i ka haawina hou, o ke ano o ko ke kane kuieana ma ka aina o ka wahioe a me ko ka wahine kuieana ma ka aint o kaoa kane, oiai e paa ana ko laua mare ana. Penei ka hoopokoie ana, t KOLEANA l KAWA MAKE, 3. Ua ano iike ka pauku 1256 o ke Kanawai Kinla me na mea a ke Commoo Law i kuhikuhi e piii ana i ko ke kaoe raare mana ma ka aina o kaoa wahine. Oa hpai ia īioko oka Ahaoielo o 1380 he Bila Kanuv*ai e haawi ana ka mana o ka wahine mare ma!una o kona mau aina ponoi me he mea ia he wahioe i mare oie ja. Aoie 11 hoohoio ia ua kanawai la, aka ua inanaoia he mea pono no ke hooiuoin ia ka mana o ke kane maiuna o ka waiwai o kana wahine a e iike kakou me na aupuni naauao e ae o ka hoDua. 4. Mamuii o ke ano hui i hookahi o ke kane me kana wahine ina he palapaia hooiiio aina mai ia A a iiio ka aina ia 8 ke ka* ne a me C kana wahine, aiaila he ano joint tenants ko laua kuieana, penei ke ano: E ili ana ka aina i ka mea o iaua i oia loihi. Ina i make ke kane, ili ka aina a pau i ka wahine, aole i ili ka hapalua i ka hooilina o ke kane. Pel& no ina i make ka wahine mainua, ili ka aina a pau i ke kane. Ua hooholoia e ka Ahn Kiekie peia ma ka hihia o Paahnna v. Bila. 3 Hawn, Keports 725.

5. Noluila, ina ua hooiiloia ka aina m A & B he kane a me Wona wahine mare, a me C, alaila ia A me B hookahi hapalua, a ia C hookahi hapaiua, aole hoi he mahele hanakoiu pakahi ko A, 6 a me C, aka ina he aina i hooiiina ia ma ka PaUpaiu Kauoha ia A me B a enahope niare o A me B, aole piii keia ruia i hooakaka ia ma kn mahele 4. 6. Mo kn mea, na ke kane inare na loaa a me na hooiimaiima o na aina o kana wahine, ina he hoopii no ia mau mea, na ke kane waie iho no Ua huopii, nole e hui ka wahme ira ka hoopii. lna no nae ua pili maoii ka hoopii i ka aina, aiaila e hui pu ka inoa o ka w\ihme ma ka hoopii. 7. Ma ke Comcnon iaw, a peia no hoi ma Hawan nei, nolee hiki ī ke kane ke hoolllo aku i kona aina pololei i kana wahine, aole hoi i hiki i ka wahine ke hoolilo aku i kona aina i kana kane, penei e hiki ai: £ kakau k.i palapaia ma ka inoa o kekahi kah'i a i ole la ini ka inoa o kekahi mea e, a nana no e hooliio i ka wahine. 8. Aohe mana ko ka wahine mare paiapaia hoolilo ama ke oie i hana pu a kakau pu kana kane mare- Pauku K. Kiviia ame na olelo hooholo he nui waie. 9. loa he aina ko kekahi wahme mare, p kukuiu haie kona maluna a hana paha i na mea hou, aiaiia, ua manao ke kanawai ua hoo'.ilo oi* ia niau mea no ka pomamai o kana wahine, nole no e piii i ke kane ke hoopii no īa mau hana hou, ke make kana wa> hine a īli ka aina ina hooiiina aka wahine* "Kuleana o ka noho Houlimaiima no na iMakahiki." 10. Na ka Paiapaia Aeiike ke kahua o keia kuliana, e ae ana ka mea aina e piii kona aina me hai no na makahiki ī hoakaka i;i no ka uku i hoakakaia, a ua kapa ia keia aeiike be Paiapaia Hoolimalima. 11. O ka mea mua ma keia haawioa e hoomaopopo ia ka hoomaka ana a me ka pau ana o ka maoawa hoolimalima, a ina he pohihihi ka paiapaia hooiimaiima. alaila, e heiuheiu ia ka palapala ma k'a pomaikai o ka hoa i hoolimalima mai i ka aina (lessee) Ka hihia o Coney v Dowsett 3 Hawn, Keports 655. Oka Palapala Hooiimalima o Honouiiuii ua hana ia ma ka ia 15 o luiai 1851, a olelo ka paiapaia ua piii ka aioa la John Meek a tne kona mau hooilma a waihona no oa makahiki he iwakaiua kumamaiia»a mai keia ia aku, aua olelo hou ka palapaU e hoomaka ana ka noho ana mai ka la 7 o Maraki 1851. ) Nmau, ika wa hea e pau ai ? ikalt 15 I o luiai 1876, a i ka ia 7 o M«raki|lB76 paha? : (Ja hooholo ka aha ma ka ta 15 o luiai 1876 j e pau B>. 0» poloiei aoe»T [ Mi ka la 9 o keia maiama, oa make iho i ia ke kaikamahine a Nahinu (k> a roe K»j puoi (w) ma Honomuni, Moiokai i ka eioa | o kooi mao makahiki a me na malama keo He moopuaa poooi keia i make oa ka Hon. I S. K. Kupihea oia wahi no.