Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 12, 19 March 1881 — MOOLELO O NA LA O KA Haku Visakauna Nelekona, KE DUKE O BERONETI. KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA.-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, & c. [ARTICLE]

MOOLELO O NA LA O KA Haku Visakauna Nelekona, KE DUKE O BERONETI.

KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA.-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, & c.

Ki MAXA O, —A KA, UK HOOKAHI AMK IliO X0 O • XFLEKOXA.'" ! —Earl .9. Vincftit. | j K* H .MkAi 3(akaikai ii-oko o ka Bolatika. : i HOO.MAU aku !a na aumoku Beritnnin i ka hoopnpu ana mn nn kahaKai o Su«.3« i.-i a n.a ka auwinn la o ua la nei, ike i -ku !a na au oko Suedena he 12 e hoo- • 9ii« iloko o ke kaikuono, a hoolulu ; -:i* =» p? pono» o ka papu o Knsekntonn, ma ► r - 15 mile ka mainao mai nu numoku .'■>r tnma *ku. j 0 k"ia holo arta o na aumoku o na enemi l o kahi e hiki ai ke kokua. ia mni la- ■ » ua makau lakou i bo lnkou wa i ikf> i K.: i kela mm aumoku e honpii mai nna ' iakou #wa. Nolaila, ma ka nana ana j a a ka Al hikau S»r Huda Pdka i ka ia* | ■ - «n \ hoio ai e pee mahope o ka papu o ' alaila, aole ia he mau hana kue j • m iakou ma keanoenemi. Nolaila,! e īke ia ai ka oiaio o keia mau hina, **kau 'ho ia oia i kekahi ieta e ninau aku ; 1 ; ka Ahhikaua Kiekie o Suedena, — 44 No -» ku o ke aupuni o Oenemaka | hoo-! o a A u* unkeinake pu ia no hoi ke : i i o Suedena e trai mai,— Ina oia ke- * ® - •■ -ioko o na kumu hoopaap a kaua au--0 k» Akau, alaila, ke ninau aku nei ka • V h kaua o na aumoku Beritania,—ke mau ' anei k« manao ino o ke aupuni Suehe enemi ke «upuni o Enelani nona ? : Haoun) aku ia ka Alihikaua Sir Haida i : -iHlele iioko o ka pnpu o Kasekalona. a ; a** ako N oi i ka leU i ka Adimarala ; a c aik»t ana ua mau aumoku la, a , 1 i« «ku hoi. hoouna loa aku ia aku Ia i > imua o ke Alii Gusetarasa. ka iena. a waiho ae la om na kona Aha j - - -' e oeonoo me ke ak.ihele no ka pane { • a s»;; n.e ke kaulua ole. • <t- kaua o Kopenahfgrna i hala, ! • •• haua naie uo t hookuemi aku i ke I ! tu,urp, o Sjfdena, he mea maikai nona ka | c2)o mahe aoa, aoJ« e hoohlo aku i keia J aumoku Bertan.*a i enemi nona. O ; to i»kou >kaiks t aoie i ltke me ke aupuni o Oeoemaka, ka lako i na aumoku kaua ika> wi 2 oi pakoiu ae mimui o kona. A o kona j »a:ka oae i keia !a, ua hlo o Denemaka i -■«■» oie imua o na eneaii. Nolaila, hoohoio ! *« * ka Aha Kuhina, aole lakou e kukala | 1 ke kaoa i ke aupuni o Eoelani malo»! o keia p«]»p®la pane a ka Alihikaua fcriaaia. Hoohoio ae ia ka Moi Gusetarasa mt ko-1 Aha Kuhioa, a hoouna mai la i ka haina . cn« o kekabī Eleie la, a lawe pololei la aku | « keia lrualu a loaa na aumoku Berit«aia 1 < k«ie«a ana he ewaiu m le iwnho pono o | ii papo o K*tekaloo«, a e hai aku ana hoi ' ka Moi o Saedeoa i ke<« oau olelo peoei; •* Uarau o Gu9et«vasa, ka āloi o Soedena, j ke kokala ako nei au me ka oiaio, —aole i ] Ikctno ko'a aupooi i oa nioau hoopaapaa au- : paoi ana o Oeneoiaka a me Kosia, aka, o ! laea waie iho oo kai koe ako i ke aupuni o | Eoebai. • ooiaila, o ke aupuni wale no o j fio#i« kau e kii aku ena ke ano, he enemi j »o fc*t aop«ioi. M |

O keia iho ia na haina a ba Moi o S»<edena i pane mai ai i ka īeta ninaa a S?r Haida, a na keia mau huaolelo maikai no hoi i hookuemi mai i ka ikiika o keia mau aumoku. a ike ole ia na hana a keia Nelekona imua o na aumoku o Suedeoa. t like me na mea i hoike mua ia aku no na aupani o ka Akau, ua kue aku lakou i kt aupuni o Enelani, ua kome pu ke -upuni o Suedena ma keia kukala kaua ana a Denemaka, no ka mea, aia oia malalo o na hooponopono ana a ia aupuni. aka, iloko o keia manawa, ua kaa aku !a konn ikaika maialo j 0 ka hooponopono ana malalo o ke aupuni o Enelani, a o keia mau olelo hoi hope a ka ; Moi o Suedena, ua manao oia. ua lilo loa i kona mm aumoku i mea ole imua o ka ika-! ika o kela mau aumoku nana i ulupa aku i j ko Denemaka man aumoku. Ma'keia wah) f hoololi ae la o Sir Haida i : kona alahele me kona mau aumoku no ka Ipuka o Revela ma Kusia, oia hookahi wale no ka enemi o Enelani i keia manawa, nof laila, ma ke ahiahi o ua la nei, hooiho hon oku ia na aumoku Beritania i ka Hema, me kekahi makam ikaika e puhi ana i kn moana. Ma ke k&kahiaka o ka la 20 o Aperila, hui aku la na aumoku me ka moku kaua Sana Keoki e hoopii mai ana i na aumoku, akahi no uia a hemo mai kona kulana pilikia mai, a i kona hiki ana mai, hoololi oe la ua Melekona nei i kona hae, a kau hou aku la maluna o kona moku ponoi i poino ai. Hoomau aku la na aumoku i ka holo pololei ana i ka Hema, me ke kia pololei i ke kaikuono o Finelana, he umi mile maluna o ka Ipuku o Herela, a oiai lukou e nanea malie ana i k» holo īloko o ka Bolutika, ma ka ; hora 2 o ka auwina la, ike ia aku la kekahi moku kiaiua e alunlu mai ana i na aumoku, a oo keia kumu, hoolana iho la na aumoku ( no keia moku e holo aku nei. ; 1 ke kokoke ana mai o keia moku kialua, (aknhi no a ike ponoia aku. he moku Kukini ; keia e lawe mai ana i kekahi kauoha mai ke : Knnikela Kukini moi e noho an» ma Kope- | nal)pgena. No ka lohe nn» nku o ke aupu- ; ni o Rusia, eiu na aumoku Beritania ma ko ! Inkou alahele e htki nku ai i ka Ipuka o ;ReVelt», noUila hoouna koke mt»i la o Ale- ! kanedero ka Hooilina EmepeM o Rusia i ke« hi leta i kona Kanikela iNoho ma Ko. : pmahegena, e hai aku i ke alakai o na au- ■ moku Beritan»a, " uole e komo pu aku ana i ke aupuni o Rosiiv iloko o t>ā ninau k>iun i aupuni ine Denemaka iloko o keia mnnawa, ma o ka make ana o ka E»nepera Pnulo, a ke noho nei ke aloalii me ke kanikau ana : no ko lakou Emepera. A i ka maoawa e ■ pau ai o na kaumaha o ke aloaiii iloko o na I pule pokole, aole ona makemake e Kele kona ! aupuni iloko o ka hookahe koko me ke au pum o Eneloni, a e hana ia hoi kona mau ■ kue nupuni iloko o kekahi kuikahi me ka maluhia.' ! I ka manawa o Sir Haida i ike ai i keia : leta mai ka Hooilina Emepera mai o Ru3i«, e noi m<ii ana iaia, aole e komo kona aupuni i ka hookahe koko me keia mau aumoku. ; nol.n|,\, hoololi ae la ka Alihikaua Sir Haida 1 kona manae, aoie iakou e kii aku ia Ru sia oia ke ono enemi iloko o keia kaua. O | ka mnke ann o ka Emepera mua, a he Eme- ! pera huu ke noho aku ana ma ke Kalaunu o Rusia, alnila, e loli nna na hooponopono au- • puni ana a keia Emepera hou. O Paulo, iloko o kona au o ka noho alii ana, ua iawe i powa īa e na aumoku Kukini, he 35 mau j moku kaleps Pelekane, e lawe ana 1 na waij wai kalepa o ni ano a pau mai na kahakai | mai o Holani a hiki i Euelani, a o na kana- | ka o luna, ua hoopaa ia iakou iloko o ka | papu o Kevela. | Ma k& hora 3 o ke ahiahi. kauoha ae la o j Sir Haida i na aumoku, a hoi hou aku U la* 1 kou )hope. me ka hooiho pololei ana aku i I ko lakou awa e ku oi ina ke kaikuono o ; K»obe. Oiai iakou i hiki aku ai ma ke ahiahi o j ka la 22 o Aperila, kakao iho la ua Nelekona nei i kekahi leu na ka Adimarola Kie* ' kie Earl St. Vincent ma Enelani. f hai aku | ana iaia no na mea e pi!i ana i keia huakai 1 penei : J M E kuu Haku aloha St. 'Vincent," wahi j ; a ua Nelekooa nei maloko o kana leta, " O ; I na hoopooopono aupum aoa no na ninau e I \ pili ana i na aupuni o ka Akau, ua huh hoi ; | mai m*kou a kuu na heleuma ma ke k«iku« | 1 ono o Kiobe ma ke ahiahi o ka In 22, me ke j | kia) ana aku i na aumoku kaua o Suetlet a. 1 ' ina he oiu;o na olilo a ka Moi Gusrtar sa, ; | ao!e ka i komo kona aupuai iloko o keia ka* ■ ua me ke aupuni o Denemaka. Ua loaa , mai i» Sir Haida he p*l«p»ia mai ka Hooi*: . lina Etuepera mn o Rusia ma o kooa Ka-: ! nīkela Noho ma Kopenahegena, e hai mai ! «oa. ua makemake oia e )&*a ka maluhia i; I kona aupuoi, aole ka oia e heie i ke kaua i | me kakou. Ua Lnlin«i ao i na olelo hano* : I haoo no ka maluhia ana e oleio nei, akm, • 1

ae mai ia'o e kamailio īki ako ia oe, pehea la ko ? u wahi aim i keia manawa." Ma ke ahiahi no o ua (a nei, ku mai ia kekahi enoku kialua Beritaoia ma ke kaikaono o Kiohe, e lawe mai ana i na kauoha raai ke auponi mai o Eoelani, e k*.hea pu mai ana hoi i ka Alihikiua Sir Haida e hoi oia i Eoelani, a loaa pu mai !a i ka Haku Nelekona kekahi leU mai ka Kiekie mai Earl St. Vmcent, e hookohu maiana iaia rna kahi o Sir Haida, me keia mau olelo malaio iho nei penei : £ kuu Haku aloha Nelekona," wahi a ka Adimarala Kiekie maloko o keia ieta, " Ua loaa ia'u ka wu kupono e hapai ae ai i kou inoa ma ke kulana ona kanaka koa. O kbu huakai laoakiia i hoouka ai ma ke ka» hua kaua i hala, na ia mea i huopiha mai i ko'u puuwai i ka hauoii, a hoahewa aku hoi ina hana aka Alihikaua Sir Hnida. Ua ike ka Aha Kuhina i keia mannwa, ua haawi hewa lakou i k« mana o na aumoku mnlalo o ke kanaka aole i kupono ma i«t kulana ; a i kulike ai hoi me ka olelo hooholo i hooholo ia maioko o ke;a Hale, ua ae ia oe e lawe ae i ka mana o na aumoku Bentania malalo ou i keia manawa, oiai o Sir Haida Pukn, e haalele aku ana i na aumoku no Enelani nei." Aole i pau.