Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 13, 26 March 1881 — Page 1

Page PDF (1.50 MB)

This text was transcribed by:  Elaine Ching
This work is dedicated to:  Awaiaulu

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

BUKE XX. HELU 13}             POAONO. MARAKI 26, 1881.                       {NA HELU A PAU 1008.

 

MOOLELO O NA LA

---- O KA ----

 

Haku Visakauna Nelekona,

KE DUKE O BERONETI.

 

KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA

BERITANIA, --A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c.

 

“A LOKAHI KA MANAO.—AKA. HE HOOKAHI

WALE IHO NO O ‘NELEKONA.’”

--Earl St. Vincent.

 

Ka Huakai Makaikai iloko o ka Bolatika.

 

Ma ka la 6 o Mei, haalele mai la ka Ali@kaua Sir Haida Paku i na aumoku ma@alo o ka Haku Nelekona, e hoolai malie ana ua ueue nei ma ke kaikuono o Kiobe, a ma ka la 7 ae, hoomakaukau ae la ua Nelekona nei no kana huakai makaikai iloko o ka Bolatika, a o kahi o kona iini lo’, o kona ke @hi wale aku no i na aumoku Rukini @ko o ka Ipuka o Revela.

            Ua hiki mai kakou I kahi e ike hou ia ai ka manao paa o keia kanaka,no ka mea, aia na aumoku malalo o kona mau kauoha, a ma kaoa mea wale no e makemake ai, e aiki ai i keia mau aumoku ke hooko aku He inoa nui ko ua Nelekona nei i keia manawa, ma o kona hoolilo ia ana aku, he Alihikaoa Nui no na aumoku Beritania i oko o ka Bolatike, a aole hoi oia malalo o @ kaooha a kekahi meae aku, a e pau paha auanei ka manao lili o ua Nelekona nei no kekahi mea e aku, e like me ia ona i huhu inoloa ai no na hana loloiahili a Sir Haide Pake, oiai oia e noho ana malalo okana mau @ e hoomanao hoi ko makou poe heluhelu, e kapa a@ @ kakou i kona inoa ma keia mua aku a hiki i kona @ lehia ana imua o na @hoku kaua hui, @ “KaAlihikaua Haku Nelekona.”

            Ma ka hona8 o ke kakahika o ka la 8, kau ae la ka Alihikaua hou Haku Nelekona i kana hae hoailona no na aumoku, a ia manawa lakou i haalele iho ai i ke kaikuono o Kiobe no ka Ipuka o Revela, me kekahi makani maikai e pa ana mai ka Akau mai i ka Hema, a oiailakou he 30 mile iwaho pono o Kiobe, mahele iho la u i Nelekona uei i kona mau aumoku i elua mahele, a hookohu aku la oia ia Kapena Lord Henry Paulet, me na aumoku he 27, e holo lakou ma na kahakai o Suedena ma kahi kokoke i ka papu o Kasekalona, e kini aku lakou me ka hoomakakiu ana i na aumoku Suedena, ina he oiaio naolelo a ka Moi Gusetuvasa,aole i komo kona aupuni i na ninau hoopaapaa aupuni o ka Akau.

            O keia mau hana a Nelekona, aole loa oia i manaoio iki no na olelo alii i puka ponoi mai ka Moi mai, a ua haha@ iho la no oia ma kona manao ponoi iho, a o kana wale no ka olelo e hiki ai ke manaoio ia.  O ka leta alii a ke Keiki Alii Alekanedero, ka Hooilina Emepera o Rusia, ua noi mai oia i ka Alihikaua i pau ae nei, aole e hele kona aupuni i ka hookahe koko me ke aupuni o Eneluni, aka, o ke kanaka e like me keia Nelekona, aole ona makemake e lohe pepeiao wale no oia, ina ua ae mai lakou e hoohaahaa iho i ka mana kaua moana o na aumoku kaua o Rusia, nolaila, i kumu e ike pono ia ai ko lakou manao haahaa ne ka hoa loha iawe ae la ka Haku Nelekona he 10 mau aumoku kaua ikuika e holo pu ai me ia a hehiku aku i ke kapu o na kai o Rusia, i loaa ai inia he kumu e kukala kaua aku ai, ina e kipoka ia ana kona mau aumoku e ka papu o Revela, a o ka leo kupinai mua loa hoi o ka pukuniahi e kani ana, he kukala kaua ana ia ma ka hapa o ua aupuni la.

            Mamua o ko lakou kaawale ana, kakau mua iho la ua Nelekona nei i kekahi lela na kona Hake St. Vincent, e hoomaikai aku ana iaia no ka hanohano ana i hookau mai ai meluna ona, a e heluhelu ia keia leta ano nai penei:

            “E kuu Haku St. Vincent.” wahi a ua Nelekona nei. “ aohe a’u mau olelo e ae, aka, o ka hoomaikai wale akuno ia oe, no ke kulana hanohano loa au i hookau iho nei maluna o’u, a o kehi puha, aole e hiki ia’u ke alakai, wahi a kekahi poe e olelo mai ai.”

            “E kuu Haku,” wahi hou a ua Nelekona nei, “aole he hana ano nui e ae a ka Alihikaoa no kona inoa, aku, he hookahi wale no ana mea e hana ai, o ka hapai ae i ka inoa o k kakou aupuoi, a oia ka oi aku imua o na mana e ka Akau.  Eta au ma ko’u alahele e hiki aku ai i Revela, i ike pono ai au i na hona a ka Hooilina Emepera o Paulo, ina e hooiaio mai ana oia e loaa ka maluniai ko kakou aupuni.  O keia huakai a’u e manao nei, aole hookahi mea nane Wau e pale mai ihope, aka, e kali ana wau iloko o na kai o Rusia a hiki i ka manawa e loaa mai ai ka malohia i ko kakou aupuni; e hoihoi mai o Rusia i ke poho o na moku i powa wale ia; e hookuu lanakila ia mai na kanaka i hoopaa wale ia iloho o ka papu o Revela, me ka hoihoi pu mai me na apana aioa a lakou i lawe wale ai ma ko lakou makemake iho.”

            I ka pau ana o keia leta, kakau iho la oia he wahi leta pokolena kona hoa’loha Mr. Davisekona, a penei na mano ana i kakau iho ai:

            “O ka inoa Alihikaua paha no kekahi mau aumoku,” wahi a ua Nelekona nei i kona hoa loha, “aole paha he kanaka hookahi nana e hookipa aku iaia koe wale iho no au a me ko’u inoa Alihikaua. Ina paha o keia hanohano i hooili ia iho nei maluna o’u a i kekahi mau mahina la i kaahope ae nei, ina la wau ua olelo aku ia oe, --ua makaikai puni ia e a’u ke Kaikapu o ka Bolatika.  No ka mea, ua maopopo ia’u ke kumu e hiki ai no ia mau hana.  O ka loli ana o ke ea ma keia mau kai, oia ka haawi ana mai ia’u i ke ola kino maikai.”

            Mamua o ka poeleele ana o ka la, hoouna aku la ua Nelekona nei i ka moku kialua Arrow e lawe i kana mau leta i Eneleni, na ka Alihikaua Kiekie; he hapalua hora mahope iho o ia manawa, h@awi ae la na aumoku e hoopii ana i na kahakei o Suedena, he mau leo huro no ua Nelekona nei, u i ko lakou hala ana aku, kau ae la ua eueu nei i kana hae hoailona hope loa no ka hooiho ana o na moku i ka makani, a hooiho aku la lakou i ka Ipuka o Revela me keia mau moku ikaika malalo iho nei penei:

Ka Inoa o na Moku.

Sana Keoki – Vice Adimarala Haku Nelekona, Alihikaua Nui o na aumoku; Kapena Thos M Haki.

Defiance – Rear Adimarala Thos. Guriva, Kapena R Retalick.

Warrior – Kapena Chas Lyler.

Saturn – Kap@

Ramihies – Ka@

Raisonable – Kapena, @ Dib@s

Veterin – Kapena A C Dickson

Monarch – Kapena J R Mosse.

Russel == Kapena Wm Cuming.

Glation – Kapena Wm B@gh.

            Me keia mau aumoku wale no he 10 ua Nelekona nei e au nei i ke kai loa o ka moana, a iloko o keia mao la holo o keia mau aumoku, ma ka wanaao o ka la 12 o Mei, kalewa ae la ka Haku Nelekoname kona mau aumoku iwaho pono o ke awa, he eiwa mile ka mamao mai ka pap mai o Revela.

            He mea kamahao no oa kanaka ka ike ana mai i keia mau aumoku e hookomo aku nei iloko o ke Kaikuono. Owai la keia mau aumoku? A mai hea mai la lakou i holo mai ai?  wahi a lakou e olelo ai.  Aka, ma ka hora 9 o ke kakahiaka o ua la nei, kuu iho la kaheleuma o na aumoku he elua mile mai ka papu mai o Revela.

            O ka manao nui ana o ka Haku Nelekona no kana moeohane mau e ike oia ia Revela, ua hiki mai lakou i kahi e hooko ia ai o kona iini mau, a o kahi hoi e ike ia ai o kekahi o knan mau hana koa.  O Revela, ua kapaia ia wahi iloko o na moolelo o Rukini, oia ka Ipuka e hiki aku ai i ke kulanakauhale alii o Sana Peteroboro.  O ka ene @i nui o kekahi mau aupuni e manao ana, e hiki ia lakou ke komo iloko o ua kulanakauhale la, he mea hiki ole loa ia ke manaoioia.  Ua kukulu ia ka papu o Revela me kekahi papohaku loihi a me kona mau hale Kakela kiekie,a e kau haaheo ana ka hae o Rusia iluna o ua mau hale Kakela la.  O ka Ipuka elua o Rusia i olelo ia, oia ka papohaku o Cronstads a me kona mau hale Kakeia e ku ana.  O ka enemi e pakele mai ana mai ka papu mai o Revela a me na aumoku Rukini ma ia awa, aole lakou e hiki koke aku ana i ke kulahakauhale o Sana Peteroboro, aka e hui hou mai no auanei lakou me na papohaku o Cronstadt a me na aumoku Rukini ma ia awa.  Nolaila, o ka manao ana o kekahi kanaka e komo iloko o ke kulanakauhale alii o Rusia, aole hookahi o na Adimaral@ koa a me ka wiwo ale o Enelani i komo a hiki iloho o keia Ipuka e like me Nelekona.  Nolaila, o ka hiki ana mai o keia mau aumoku Beritania a hehiku wale ia no ka maluhia o ke lakou kai, ua hala loa aku ia mawaho o na rula maikai, a i ole, o ka noho hoa’loha ana o na aupuni e elua.

            Oiai lakou i kuo iho ai na heleuma iloko o ke awa, ma ka auwina la o ua la nei, hoouna aku la ka Haku Nelekona i kona Lutanela e lawe i kana leta imua o ke Kiaaina nana e malama ana ka maluhia, a e olelo aku ana ua Nelekuna nei i na mana kaua o Revela i keia mau olelo ano nui a me ke koikoi a ke kanaka koa, penei:

“Mokukaua Adimarala Sana Keoki.  “Reveia, Mei 12, M H 1801.

            “E like me ka mea maa mau o na aupuni nui,” wahi a ua Nelekona nei maloka o keia leta, “ Ua makemake ka Haku Nelekona o na aumoku kaua Beritania e kipu aloha ia ka hae o ke aupuni o Enelani e na mana o Revela, i kumu e hooiaio ai no ka noho aloha ana o na aupuni a elua.  A i kipu aloha mua ia ko’u hae no ka hoa’loha, alaila, ua makaukau au e panai aku i ke kipu aloha ana i ka hae o ke aupuni o Rusia.

            “Haku Nelekona. 

“I ka Alihikaua Kauna Sekena,

 “Kiaaina Kenela o Revela.”

O keia leta a ua Nelekona nei i hoouna aku ai iuka, he mea haohao loa ia ia mea, o ka hapa hea la o na aupuni kaua moana o ka honua nei i lawe mai i na rula kipu aloha ana e like me keia Nelekona.  Ke olelo aku nei oia i ka papu o Revela e kipu aloha mua ia kona hae a mahope aku ka ko lakou.  O keia mau hana ana pela, aole oia na rula kipu aloha maikai ana, ma o ka lawe ana ae o kekahi i ka mana a hoohaahaa aku i kekahi.  He mea mau pah keia, ua ike ia a ua maa iwaena o ia mau aupuni, aia wale no na ka malihini e kipu aloha muamai i kou hae, e like pu paha me na aumoku kaua e ku mai nei i ko kakou mau awa i kekahi manawa.

            O keia leta noi a ua Nelekona nei i na mana o Revela no ke kipu aloha, aole i loaa kekahi pane mai ke Kiaaina mai, a hiki wale i ka manawa i na poo aku ai o ka la.  O ka manao nui o ke Kiaaina, aole loa ola e kipu aloha mua aku i ka hae o ke aupuni e, a hoowahawaha anei oia i ka hae o kona aupuni?  Ina i kipu aloha mua mai na aumoku Beritaniai ka hae o Rukini, ina la ua kipu aloha ia ka hae o Enelani me ke kauloa ole.  No keia kumu noi a ka Haku Nelekona i na mana o Revela, hoouna loa aku la ke Kiaaina i kekahi leta ninau e pili ana no keia ku ana aku o na aumoku Beritania i na kai o Rusia, iloko o na mana kaua nia ke kul@nakauhale o Sana Peterobolo.

            Ma ke kakahiaka ae, o ka @ 13,@ole ni@ ike @ @ kekahi waap@ e lawe mai an@ kekahi lono no keia noi, nolaila, he mea keia no ua Nelekona nei e pii ai o kona huhu.  Ma ka hora 9 ponoi, o ke kakahiaka, hoouna hou aku la ka Haku Nelekona i kona Lutanela, e lawe i kana mau olelo ma kona lehelehe, a e ninau aku ma ka inoa o Adimarala Haku Nelekona i ke Kiaaina Kenela o Revela – “Heaha la ke kumu o na mana o Revela i kipu aloha ole ai i ka hae aupuni o Enelani no ka hoa’loha?”

                                                                                                Aoli i pau.

 

HE MOOLELO

--NO KE KOA—

OSEWOLEDA

--KA—

OPIO PUUWAI LIONA

--O—

ALEBIONA!

 

Buke I

Mokuna VII.

He Opu Punalua.

 

 

Kali aku la ka kakou koa opio i kana malinihi palupalu.

            Iloko oia manawa a laua e u haele ana, he mea hiki no paha ke hoomaopopoia ae ua ano mahie ohialahila mai la o Osewoleda a ua kokolo palaneihe mai la ke onaona waipahe iloko o kona puuwai, a upalu ia iho la hoi kona houpo e na manao ano e, me he mea la ua hiki mai la ka hora e ku ai ia me kona kokoolua imua o ke kuahu hoano no ka Materemonio.

            He mea oiaio, ua loaa ia Osewoleda ka naau koa e hiki e ku a paio, aku i ke Ahi Powa, aka, i keia wa, aole loa i loaa i ia he wahi naau wiwo ole e kamailio aku i ka lede, ka mea e hele kakoo ana ma kona aoao, a e kui ana hoi i kona lima.

            Aka, i ka naholo ana ae o na manao hooninipo ano ohilahila i luka i loko o laua, ua pane mai ka lede ia Osewoleda, kona hoopakele puuwai koa.  “Ano e kuu pulekaua wiwo ole, ke aa nei au e puana ae, aole paha oe i ike i ka mea au i hoopakele iho nei?”

            Mino aka iho la hoi na papalina o ke koa opio, a me he mea ala ua ike no ia, eia nae aole i pape mai.

            “Nolaila,” wahi hou a ka lede, “he mea pono no ke ike oe.  Owau no ke kaikamahine a Sir. Giofere Kanale.”

            Oia anei kela koa kavalia i holo pu mai ai me oe i kela la a kakou i halawai pu ai—oia kou makaukane, e ka lede? wahi a Osewoleda.

            Ae, i pane mai ai ka lede, ae, o ko’u makuakane ia, a ke noho nei maua ma ka haleKakela e ku ana ma ke oioina ma kela huli o ka ululaau nei, a ua ike ia hoi ia wahi ma ka inoa o ke Kakela Kanale.

            Ua ike au ia wahi, a ua kamaaina no hoi i kahi e ku la o ua hale la, a he nui no hoi ko’u mau manawa o ka maalo ana ae ma ua hale la, a i kela wa keia wa a’u e kaalo ae ai ua haawi aku la no au i ko’umau mahalo ana no ke kilakila o kona kulana a me ka maikai o kona mau puoa.  Aka, he mea kupanaha loa nae hoi? wahi a Osewoleda.

            Ninau mai la hoi ka lede, Heaha ia mea kupanaha?

            Ua hele au a kamaaina loa ma ia mau wahi, eia nae aole au i ike lihi iki i ka Barona Kanale a me kana lede kaikamahine ma ka hale a’u e lohe nei o ka home ia o kuu lede, wahi hou a Osewoleda.

            He oiaio ia, wahi a ka lede, aole io no oe i ike ia’u a me ko’u papa, oiai, mamua iki aku nei no ko maua hoi ana mai a noho ae la malaila.

            Pane aku la hoi o Osewoleda, Pela io ka hoi!

            Ae, wahi a ka lede, he koa ko’u makuakane, a i na ainu e aku nei ia no kekahi mau makahiki he nui; e kaua @na ma ka aoao o ko kakou Moi aloha, akahi no @oi oia a hoi mai nei.

            Ia manawa haka pono loa aku la ko @a nana aku @ ka @ a liuliu pane aku la: @ kou m@kane ma na aina e i ke kaua, alaila, i hea, hoi oe e ka lede?

            E hai aku no au ia oe, i kahi okoa no au i kanu ola ia ai, wahi a ka lede.

            Kanu ola ia; i hooho ae ai o Osewoleda.

            Ae, i panai mai ai ka lede me ka hialaai, ne, iloko au o na paia paa o kekahi hale hoohiki ma Italia.  A e manao iho hoi oe, ua hauoli loa nu i ko’u hemo ana mai.

            Inei wa, ano malaelae mai la ko Osewoleda mau manao a pau loa ae la kona ano hilahila, a me ke kuoo hoi, ninau mai la oia i ka lede.  Ea e ae mai aoei kou oluolu e hai mai oe ia’u i kou inoa?

            O, Adela wahi a ka leo i pae kolonahe mai ni.

            He loa ole ka nani o ia inoa i pane olu waipahe aku ai ke koa opio Osewoleda.

            Pela io anei hoi?  i ninau aku ai ua lede opio la, me ka aaki ohelohelo anaae o ke koko ma kona mau papalina.

            Ae, aole loa hoi au e hoopoina iki ana ia inoa, wahi a Osewoleda.

            A ina e poina ana oe, alaila, e loaa hou no ia ia oe ke nana iho oe ma kekahipoo o ka lipine a’u i haawi aku ai ia oe, ua humuia malaila ua inoa la a he mau maawe lopi gula ka mea i hanaia ai, i pane aku ai ka lede.

            I nei wa, ualuli iki iho la ke poo o ke koa opio, oiai, ua ike iho la ia i kona hewa loa no kona ninau ana aku i ka inoa o ka lede, oiai, oia hoomaopopo ana mai o ua lede la i kona inoa a me kahi e loaa hou ai iaia ke poina ia, aole no oia i manao nui loa ia mau mea, oiai, ua kuni paa ia na hiona waipahe o ua lede la iloko o kona puuwai.

            Mahope iho o kekahi inau sekona i hoohala pane leo ole ia e ua mau kamahele opio nei, aia hoi pane hou mai la o Adela me ke ano hookuekuemi a ano hopohopo; Ua kapa oe ia oe iho o Osewoleda makua ole.  He oiaio anei aohe ou mau makua?

            He mau makua hanai ko’u, a no ko laua malama loa ia’u me ke aloha, me he mea la ua nana aku au maluna o laua ma ke ano o laua no @o’u mau makua ponoi, wahi a Osewoleda.

            Ae, oia ke kanaka malama hale wili a me kana wahine.  Aole io no nae laua o kou mau makua ponoi, wahi a Adela.

            Pela io no e Adela, i pane aku ai o Osewoleda.

            Pela kuu manao, oiai, aole o’u manao he keiki ponoi oe na ua kanaka malama hale wili la, i pane hou aku ia ua lede la.

            A pahea hoi ina he keiki au na ua kanaka la? wahi a Osewoleda i ninau aku ai.

            No kou wiwo ole, a he mea haohao loa ia ia’u, no ka hiki ana e puka mai he hua ohaoha o ka makau ole mailoko mai o kekahi mau puhaka o na lopa e like me ua mau mea nei au i olelo mai nei he mau makua ia nou, wahi a Adela.

            Pehea aole anei hoi e lilo ana na keiki a na kanaka lopa i mau kanaka wiwo ole? i ninau hou aku ai o Osewoleda.

            Pela no paha, wahi a Adela i pane aku ai me ka mino aka ana iho, aka, he manao kanalua ole ko’u he mau mea haele like ke koko wiwo ole a me ke koko hanohano.

            Alaila, i pane hoomakeaka aku ai o Osewoleda i ka lelde, e manao ana ka paha oe he wahi koko ano hanohano iki ko’u.  Pela no ko’u manao, wahi a Adela.  Ea, wahi a Osewoleda i puana ae ai me ka pihoihoi, ina paha e maopopo ana ia’u ko’u mau makua ina ua hauoli loa au.

            Malia paha e ike ana no oe ia laua i kekahi la o keia mua aku, i panai aku ai o Adela.

            I keia wa pane hoomakeaka hou ae la o Osewoleda.  Ina paha au e ike ana i ko’u makuakane he Naita oia, ea, e kapalili au nei ko’u houpo no ka hauoli!

            Ae, a o kou makuahine hoi he wahine ia no ke kulana hanohano oiaio, wahi a Adela.

            Nani ka mea hauoli, a ke puana ae nei au ina paha he mea hiki ke loaa ka inoa kaulana a hanohano mamuli o na hana i hoohua ia mai e ka puuwai koa a me ka makau ole.

            I keia manawa ua hiki aku la laua i ka hale Kakela, a i ka ike ana hoi o Osewoleda ua hoea mai la ia i ka pahu hopu o kana ukuli @ i ka leda opio, nolaila, aui ue la ia e hoi hou aku i ka ululaau, aka, pane mai la @ o Adela.  Aole oe e pono e hele e aku a ike oe i kuu makuakane.

            Einoole hoi hemo mai la kekahi pani o ka pa e hoopuni ana i ke Kakela, a he mau sekona wale no ku ana o Osewoleda iloko o ka pa, kahi ana i ike pono aku ai i na paia pohaku o waho o ka hale Kakela, a ike pu aku la no hoi i na koa he nui e holoke anu i o a  ia nei.

            Ia wa huli mai la o Adela a pane mai la ia Osewoleda.  E kali iki oe ia’u maanei.

            Me na kapuni mama komo aku la ua lede lo iloko o ka hale, a mamua ae hoi o kona nalo loa ana aku, mak ko Osewoleda mau maka aku ua huli hou mai la oia i hope a kunou mai la iaia, me ka iniao aka ana iho.

            Ku iho la hoi ke koa opio me na manao uloku pihoihoi e pipii pono an i iloko o kona houpo, aole hoi oia i ike ae aia kekahi mea nona na maka inaina e nana mai ana iaia.

            O keia ne@, he kanaka opio no ia nona paha ua makahiki he iwakaloa.

            He oiwi pioeoe loihi kona, lauoho hauli eleele, a ua no ola ia hoi kona ili e ka la.

            Iaia e ku ana me kona mau maka piha inaina ua ninau iho la oia iaia iho me ka namunamu ana.  O wai la hoi kela kanaka; a hea la hoi ko Adela mea i nana mai ai iaia me na mino aka ana iho o kona mau papalina.

            O ka inoa hoi o keia kanaka opio o Ginfila Panedegona.  A ua hoea mai oia i ka hale Kakela no ka hele ana mai e ike ia Barona Kanale, a e hooikaika ana hoi ia e lilo iaia na mino ana a Adela i haawi aku ai ia Osewoleda nana wale no.

            Eia nae ma kona mau hoomaopopo ana nae, ua lilo uku la ua mau mino aka la ana e pue ana i ka mea ana i ike mua ole ai, a o ka mea hoi ana i koho aku ai he kuaaina kona kulana mamul o kona aahu.

                                                Aoli i pau.

 

KO BIHOPA MA

BANAKO MALAMA DALA!

 

            E malama no maua i ke dala o na kanaka malak o ka Banako, p@:

            Ina hoomoe mai ka kamaka hookahi i na lala $240 a emi mai pahu, alaika, e aku @ i @ hapakameri ukupa@ anakahiki, mal ka la e ka lawe ana mai a hiki i ka la e kona ohi ana, ke wa@hoia ke @ala hoemoe i ekolu malama a @ paha.  Aole  a hela ia oe ka hakina o ke dala hookahi @ ma hei no ka hapu malama.

            Ina ahi kake ola ikanadala,aole i hala @ malama ekolu nola akapanare.

            Ina i manao ke kanaka e ohi i kama dala, e p@ke hoike e @ ola ma ka @ako i kona manao, ohi, i kanakolu  mam@ e kona ohi ana, a o kan i ke@aki ke laweia mai.

            Ma ke kikoe wale no a ka a@ dala e ha@wi ai i kaoa, a ka @ kekahi ke hawaia mai.

            Ma ka la m@ e @epaiemeha i keia makahiki a i keia, e ho@ ai i ka dala, a e hoipula ka akap@ me ke kamepaa o na dala i hoomenia no @ mak@ ekolu a keu, a mahuahua, he kamopaae leia i ka akapeia.

            Ina ol aku ke dala hoomea mamoa o $300, alaila, @ookala pu ka olelo.

            @ waheia ka Hale B@ i na ha hana a pau.

            @ @                                                                                                    OP&Co

 

MAIKAI KA HOI KAPAPA

--A ME –

@        @

KA LAAU O KOU HALE!

NO HEA LA!

KAI NO HOI NO KAHI O

@ @

WAILA MA !

 

Nana aku no hoi ia la

            Ohi ka lo o ka Laau o Makawao

                        I ka ua mea hoi o ka nemi

Na PAPA !  Na PAPA !

--A ME –

NA PONO KUKULU HALE

O NA ANO NO A PAU

---

 

Aia ma ke kihi o na

ALANUI PAPU me MOIWAHINE

HONOLULU

MALAILA E LOAA AI

            E LIKE me ka MAKEMAKE

--NO KE –

KUMUKUAI MAKEPONO LOA

---

PAPA, PAPA, PAPA,

 

            Na Papa Huluhulu,

                        Na Papa Manoanoa.

                                    Na Papa i kehiia

                                    Na Papa Kepa,

                        Papa Hole Keokeo,

                        Papa Hole Ulaula.

---

NA LAAU, NA LAAU

 

Na Kua,

            Na Kaola.

                        Na auho

                                    Na Molina

                                                NaP@

Pine Huluhulu

            Pine a kahua

 

NA Papa a @ @ Laau @laula:

            Pili ulaula.

            Pili Keokeo.

            Pani Puka,

                        Pani Puke Aniani,

                        Ipuka Aniani,

                        Puke Olepelepe.

---

PENA O NA ANO A PAE

 

Hulu Pena mai ka Liilii a ke Nui,

            Aila Pepa.

                        Aila Hoomaloo,

                                    Waniti, Pate.

NA LAKO O KELA A ME KEIA ANO

            Na Ami Puka Hale.

                                    Na Ami Puka Pa.

                        ANIANI!

Pepa Hale a me na Lihilihi

            E LOAA NO MALAILA

PAAKAI HELU I O KAKAAKO me PUULOA

 

            No ke Dala Koike, e loaa no oa mea a pau i hai ia ae la, no ke Kumukuai Emi loa.  O na kauoha mai Hawaii a Niihau, e loaa aku no ia lakou, e hooko koke ia no ea me ka lawa pono.  E kipa nui ilaila i ike i ka niaio.                                                                           90 @