Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 13, 26 March 1881 — MOOLELO O NA LA O KA Haku Visakauna Nelekona, KE DUKE O BERONETI. KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA,-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c. [ARTICLE]

MOOLELO O NA LA O KA Haku Visakauna Nelekona, KE DUKE O BERONETI.

KE KAUA ANA O NA AUMOKU KAUA BERITANIA,-A ME KO ENELANI MAU PAPU LAAU, &c.

i lOKAHI KA JIASAO,—AKA. liK HOOKAIīI WaI.E 180 XO O ■ SELFKOXA.- " — Earī &. n,K'nt. Ka Hr*£Ai Makaikai jloko o ka Bolathta. M A ka ia 6 o Mei, haaieie mai ia ka Ali?Mkaua Sir Ha«da Pakn i na aumoko ms āio o ka Hako Neiekona, e hoolai maiie >a« ua ueue nei mt ke kaikuono o Kiobe. a roa ka ia 7 ae, ae ia ua NeleLon» nei no kana huakai makaikai iloko o U Bo atika, a o kahi o kooa lini lo?, o kona ke iihi wale aku no i na aumoku Rukini :ldo o ka (puka o Revela. Ua hiki mai kakou i kahi e ike hou ia ai ka manao paa o keia kanaka, no ka me», aia na aumoku m»iaio o koua mau kauoha, • ma kana mea wa!e no e makemake ai, e hiki a> i keia inau aumoku ke hooko aku He >noa nui ko ua Nelekona nei i keia ma« nawa, ma o kona hooiiio ia ana aku, he Alihikaoa Nui no na aumoku Beritania i oko o ka Boiatika. a aole hoi oia malalo o n« kaooha a kekahi mea e aku, a e pau pa ha auanei ka manao liii o ua Nelekonn nei no kekahi mea e aku, e iike me la ona i hu hu iao loa ai no na hana ioioiahili a S r H«td« Pik«. oiai oia e noho ana m»la!o o kana ninu , , , L \ " hooinanao hoi ko o»tkou poe heluhelu, * kapa »i.~ j kc»f!lr inoa ma keia mua a|ru a hiki i kōne^ aoa imua o na'auiimku kaua huO —■" Kk Auhikaua Hako Nelbkoxa.' j \la ka hora S o ke kakahi *ka o ka la 8, kau ae la ka Aiihikaua hnu Haku Nelekooa i kana h»e hoailona no nn aumoku, a in m*na«ra lakou i haaiele īho ai 1 ke kaikuo» no o K«obe no ka Ipuka o Revela. me keka. hi makani maikai e pa ana mai ka Akau m*i i ka Hem», n oiai Ukou he 30 mile iwnho pono o Kiobe. maheie īho la m Neiekona oei i kana mau aumoku i eiua maheie, n hookohu aku ia oia la Kapena Lord Henry Paulet. me na aumoku he 27, e hoio iakoli m* na kahakai o Sueden « ma kahī kokoke i k« papn o Kaaekaiona. e kini aku i ikou me ka ho4>io*k«kiu ana i na aumoku Suedeua, ina he oiaio na oielo a ka Moi Gusetuvasa, »ole i komo kona aupuni i na ninau hoopiapaa aupuni o ka Akau. O keia mau hana a Nelekona, aoie ioa oia i manaoio iki no na oielo aiii i puka ponoi aii ka Moi mai, a ua hahai iho ia no o>a ma kona manao ponoi iho, a o kana wale no ka olelo e hiki ai ke manaoio ia. O ka irt> aiii a ke Keiki Alii Aiekanedero. ka Hooiiioa Emepera o Rusia. ua noi mai oi.i i ka Alihikaua i pau ae nei, aole e heie kon« auponi i ka hookahe koko me ke aupuni o Eaeioni. aka, o ke kanaka e iike me keia Nelekona, aole ona makemake e lohe pepei* ao Wiie no oia, na ua ae mat lakou e hoob»«h«a iho i ka inana kaua moana o na au* moko kaua o Rusia. nolaiia, t kuiuu e ike pono « m ko i»kou manao haahaa no ka hoa ioha. iawe ae ia ka Haku Neiekona he 10 mau aumoku kaua ikuika e hoio pu ai mr »a a hehiku aku i ke kapu o na kai o R«s.a, i ioaa «i iaia he kumu e kukaia kc.ua aku ai, ina e kipoka la ana kona mau aumoku e k» papu o Reveh, a o ka leo kupinai maa loa hoi o ka pukuniahi e kani ann, he kukaia kaua ana ia ma ka hapa o oa aupani la. Mamua o ke Ukou kaawaie aoa, kakau maa iho U ua Nelekona nei i kekahi leta n& kona Haki St. Vincent, e hoomaikai aku aaa laia no ka hanohano ana i hookau mai aimaiunaooa, a e heluhelu īa ke« leta aoo nai penei: - E kuu H»ku St. Vincent." wahi « ua Neiekoaa oei, *• aohe a'u mauoieioeae, aka, o ka hoomaikai wale ako no ia oe, no ke kuUna h»nohano ioa au i hookau iho nei maiuna o'o, a o k*hi p«ha. aole e hiki ia'u ke alakai, wahi a kekahi poe e oleio mai a»-" " E kuu Haku," wahi hou a ua Neiekoai nei, ♦♦ aole he hana ano nui e ae a ka Alihi* ka«a oo kooa inoa, aka, he h»okahi w«Se no aoa mea e haoa ai, o ka hapai ae i ka iooo o ko kakoa aopuoi, a oia ka oi aku in»ua o ©* Maa • ka Akau. Eta «u ma ko'u alahele e hiki a«u ai t Revela, t itre pono ai ta i aa haoa a ka Hōoiiina Emepera o Paaio, ioa e hooiaio mai ana oia e ioaa kaul«aia i ko kakou aopum. O ke»a huakai a'a e mmo oei, aole hookahi mea n»o» «a« « palt,Mi ihope. aka. e kali ana aran : o aa kai o Keaii a hiki i ka maoawa

e loaa mai aj ka ma.'uhia » ko knkooaopuni; e hoihoi ma» o Rusia ī ke poho o n« moku i powa wale ia ; e hookuu ianakiia ia mai na kanska i hoopaa waie la iioko o ka papa o Rereia, rae ka hoihoi pu mai me na apana aina a iakou i lawe wale ei ma ko iakoo* niakemake iho." I ka pnu ana o keia leta, kakau iho ia oia he wahi ieta pokole na kona hoa'ioha Mr. Davisekona, a peoei na manao ana i kakau | iho ai: '• O ka inoa Alihikaua paha no kekahi | mau aumoku," wahi a ua nei > ko- | na hoa'ioha, '« aoie paha he kanaka hookahi | nana e hookipa aku iaia, koe wale īhonoau | a me ko'u inoa Aiihikaua. ina paha o keia j hanohano i hooiii ia iho nei maluna o'u a i I kekahi mau mahina ia i kaahope oe nei, ioa i ia wau ua oielo aku ia oe,—ua makaikai | puni »a e a'u ke Kaikapu o ka Bo!atika. No | ka mea, un maopopo ia'u ke kumu e hiki I ai no ia mau hana. O ka loii ana o ke ea | ma keia mau kai, oia ka haawi ana mai ia'u ; i ke ola kino maikai." Mamua o ka poeieele ana o ka i&, hoouna aku ia ua Neiekona nei i ka moku kiaiua Arrow e lawe i kana mau ieta i Eneleni, na ka Alihikaua Kiekie; he hapaiua hora mahope iho o ia manawa, h*awi ae ia na aumoku e hoopii ana i na kahakai o Suedena, he mau ieo huro no u;» Nelekona nei, u ī ko lakou h*la ana aku, kau ae ia ua eueu nei i kana hae hoailonn hope ioa no k« hooihn ana o nn moku i ka maksni, a hooiho aku la lakou i kn Ipuka o Reveia me keia mau moku ik«ika maUlo iho nei penei : Ka Inoa 0 NA Moku. Siina Keoki—Vice Adiumrala Haku Neiekona, Aiihik«<uo Nui o na aumoku ; Kapena Thos M Hnki. peAnnee—Kear Adim»»rala Thos. Gariva, K»pena R Retf»iick. VV»rrtor—Kapen» Cnns Lyler. bert . Knmiliiea—K«y leUl & vv |""J)iVJn. "RH tsoiittble— K"penaiJ D Veter«n—Kappna A C D ckson. ; M'>narch—Kapen* J R Mcsse. Russei—K:tpenn Wm Cu.ning. Glation—Kapena W in Bl gh. Me keia mau aumoku wnie no he 10 ua Neleken» nei e nu nei i ke kai iof» o ka moana, a ilnko o kein mau ia hoio o keia inau aumoku, m>i ka wanaao o ka la 12 o Mei, kalewa ae la ka Haku Nelekona me kona mau aumoku iwaho pono o ke awu, he eiwa inile kn mamao mni kn papu mui o Revela. He mea kamahao no na kanaka ka ike ana mai ī keia mau aumoku e hookomo aku nei Hoko o ke Kaikuono. Owai ia keia mnu numoku? A maī hea ma» la iakou i ho!o mai ai ? wahi a iakou e olelo ai, Aka, ma ka hora 9 o ke kakahiaka o ua ia nei, kuu iho ia ka heieuma o na aumoku he eiua mile mai ka papu inai o Reveia. 0 ka inanao nui ana o ka Haku Nelekona no kana moeuhane mau e ike oia ia Keve a, ua hiki mai iakou i kahi e hooko ia ai o kona lini mau. n o kahi hoi e ike la ai o kekahi o kana mau hana koa. O Reveia, ua i kapain i « wahi lioko o ni moolelo o Kukini, j oia kn Ipuka e hiki aku ai i ke kuianakau- | hale alii o Sana Peteroboro. O ka ene r ij nui o kekahi mau aupuni e manao ana, e | hiki ia iakou ke komo iioko o ua kuiana-1 kauhnie ia, he mea hiki oie loa ia ke ina-; naou» ia. (Ja kukuiu ia ka papu o Reveia | me kekahi papohaku ioihi a me kona mau j haie Kakela kiekie, a e kau haaheo ana ka I hae o Kus a iluna o ua mau haie Kakeia ia. i O ka lpuka eiua o Rusia i oleio ia, oia ka | papohaku o Cronetadi a me kona mau haie | Kake'» e ku ana, O ka enemi e pakeie | m»i »na mai ka papu mai o Reveb a me na | aumoku Rukim ma ia aw», aole Ukou e hiki koke aku ana i ke kuianakauhaie o Sana Peteroboro, «ka. e bui hou mai no au- { anei lakou me na papohaku o Cronstadt a me na aumoku Ruk>ni ma ia awa. Nolaiia, o ka manao ana o kekahi kanaka e komo iloko o ke kulaaakauhMe alii o Rusia. aole hookahi o na AdimaraU koa a me ka wiwo «le o Enelani ī komo a hiki iinwo o keia Ipuka e iike me Neiekooa. Noiaiia, o ka | hiki ana mu o keia mau aumoku BenUoia | a hehiku waie īa no ka maiuhia o k« iakou kai, ua ha!a loa aku ia mawaho o na rula maikai, a i ole, o ka noho hoa'loha ana o na aopuni a eiua. Oiai Ukou i kuo iho ai oa heieuma iloko o ke awa, ma ka auwma U o oa ia nei. hoouna aku ia ka Haku Nelekona i kona Lota* nela e iawe i kana J«t* imua o ke Kīaaini oana e maUma aoa km maluhia, a e oieio «ku aoa ua Nelekona nei i na m»na kaua o KrveU i keia mau olelo ano nu» a me ke koikoi a ke kan«ka kua, pene< : " Mokukaua Adtm«r*l>t Sana Keoki. 1 41 Keveia« Mei 12. M H 180!. { " £ like me ka mea m»a m«u o oa aupuni nui," wah» a ua Nelekona oei m«loka • keia ieta, 4> Ua makemake lea Haku Nele-

kona ona aomoku kaua Beritanta e kipu ' aloha ia ka hae o ke aupam o Eaeiani e na mana o Reveia, i kumu e hooiaio ai no ka ooho aioha. ana o na aupuni aeiua. A i kipu aloha mua la ko'u hae no ka hoa'loha, alaila, ua makaukau au e panai aku i ke kipu aloha ana i ka hae o ke aupuni o Rusia. • l Haku NeUkona. '1 ka Aiihikaua Kaona Sekena, ' I 41 Kiaaina Kenela o Revela." j I O keia leta aua Neiekona nei ī hoouna j ; aku ai iuka, he mea haohao ioa ia ia mea, o ■ ika hapa hea la o na aopuni kaua moana o | ! ka honua nei i iawe mai i na ruia kipu a!o- i :ha ana e iike me keia Neiekona. Ke olelo • aku nei oia i ka papu o Reveia e kipu aloha mua ia kona hae a mahope aku ka ko lakou. 0 keia mau hana ana peia, aole oia na ruia kipu aioha maikai ana, ma o ka iawe ana ae o kekahi mana a hoohaahaa aku i kekahi. He mea mau paha keia, ua ike ia a ua maa iwaena o ia mau aupuni, aia wale no na ka malihim e kipu aloha mua mai i kou bae, e like pu paha me na aumoko kaua e ku mai nei i ko kakou mau awa i kekahi ni9 nawa. 0 keia leta noi aua Nelekona nei i na mina o Reveia no ke kipu aloha. aoie i loaa kekahi pane mai ke Kiaaina mai, a hiki waie i ka manawa i napoo aku ai o ka la. 0 ka manao nui o ke Kiaaina. aole loa oia e kipu aioha mua aku i ka hae o ke aupuni p, a hoowahawaha anei oia i ka hae o kona aupuni ? Ina i kipu aioha mua mai na aumoku Ber tama i ka hae o Rukini, ina la ua kipu aloha ia ka hae o Enelani me ke kauiuß ole. No keia k"mu noi aka Haku Nelekina i na mana o Reveia, hoouna loa aku la ke Kiaaina i kekahi leta ninuu e piii ann no kei » ku »nn aku o na aumoku Ben« tania īna kai o Rusia, iloko o mana kaua ino ke kuhnakauhale o Sana Pcterobolo. iV]a ke kakahiaka »» o kaul» 1?- sole n« r ike iawe m«n anif > keknhi lono p.o noi, nolaiia, he mea kein i)0 ua NelekoAa nei e pn ai o kona huhu. Ma ka hor» 9 ponoi. o ke kak»hiaka, hoouna hou aku la ka H*ku Nelekona i kona Lut«ne!a. e lawe i knna mnu oielo raa konu leheiehe. a e ninau aku ina ka inoa o Adimaraia Haku Nelekona i ke Kiaaina Kenela o Revela.—Heaha la ke kumu o na mana o Revela i kipu aloha ole ai i ka hae aupuni o Enelani r.o ka hoa'loha ?" Aole i pau.