Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 14, 2 April 1881 — Page 3

Page PDF (1.76 MB)

This text was transcribed by:  Ruth Niino-duponte
This work is dedicated to:  For Olivia Akana and Herbert Ching

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

$6,000     $6,000

KA WEHE KAOKOA ANA O NA WAIWAI AIWAIWA O KA NANI HE NUI WALE!

NA LOLE O NA KANE, MAI NU IOKA, PILADELEPIA A ME EUROPA MAI!

HE WAIOLU NA KUMUKUAI, A he Kaulike ka Panai ana,

K@ @@@ aku n@ @a i ka @@h@@@@u, e maka k@ m@i i kuu m@u Waiwai Nani o Europa me Amerika mai, me ka ninau ole @a o ke k@ o ke ahu@. a i wae pono ia ma keia ka@na. He oi loa aku ka haahaa o ka’u kumukuai, no na @ h@@ maoli. E ao o epa ia mai oukou. E@aue e ikemaka no oukou iho, i ko’u mau Waiwai Maemae he nui @  He ma@aka okoa no hoi i ka helu papa aku.

 

NA LOLE HOU O LOKO MAI MA KE KUAI HOOPAKI!

            K@ aku @@ n@ wa. e @ai akah@@@ i ko’u m@a Waiwai me na Kumukuai. Aohe o lelo ana no ka hoikeike wale no @ @a@ no na kauoha mai a pau

      CHAS. J. FISHEL.

C.O.P. BAZAR.

@     Kihi o na Alanui Papu me Hotele.

 

HOOLAHA

            K@ papa @ aku @@ na p@e a pau. aole e hele wale e lawaia @ @ @@ @@ Kahawai o Waipahu, Ewa. O ka poe a pau e kue @ @op@ a no @ @ke me ke Kanawai.

   @     A.W. BUSH.

 

JNO. LOTA KAUKUKOU.

LOIO A HE KOKUA.

 

UA makaukau au e lawelawe i na hihia a pau o kela a me keia ano iloko o na Aha Hookolokolo a pau o keia Au@. Ua @@. no hoi ke hana i na palapala a pau e pili ana @@ @ana L@@o me ka eleu.  @ loaa no au ma Heeia Koolau@@@@ a ma Honolulu no hoi i kel@ manawa.

     901 tf

 

S.B DOLE.

HE LOIO A HE LUNA HOO@A@O PALAPALA.

 

E @@ @@ @a@a ke lawelawe i na hihia o kela a me keia ano @mua @@ @a Ahahookolokolo a pau o keia aupuni.

            K@@@a bana ma Alanui Papu, maluna ae o ka Halekuai o @@@@.

     Honolulu. Oahu, Iulai 10, 1880. 971 tf.

 

BENJ H. AUSTIN,

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

Alanui Kaahumanu, Helu 13.   970 tf.

 

KAKELA a me HAKI.

 

UA @@E aku maua ko oukou mau Loio mai ka pili pu ana me ke Keena Kuokoa a i ke Alanui Kaahumanu Helu 15, @a @@ o ka @aneko o Bihopa ma.

            Ua makaukau mau maua e lawelawe i na hihia a pau ma @@@@a@@ a me ko na mokupuni. E hooko ia na Palapala k@@ H@@malima a me ka Moraki me ka eleu. He Luna @@@ @@ Palapala no hoi o W R Kakela.

     980 tf

 

CECIL BROWN.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

 

A HE AGENA no ka Hoola@o ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu

@@@ Alanui Kaahumanu.     Honolulu, H.P.A. 2y.

 

ASA KAULIA, Loio a Kokua ma ke Kanawai.

 

UA makaukau au e lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu. E @@ @@ a@ ma Koolaupoko, Heeia. a ma Honolulu i kekahi wa @@@ @@ @@ kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka @@ a me ka hikiwawe

 

JAMES M. MONSARRAT. [MAUNAKEA.] Loio a he Kokua ma ke Kanawai

 

IMUA O NA AHA HOOKOLOKO A PAU @ keia Aupuni. E lawelawe ana no hoi ma na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka @@ ana i na palapala Sila Aina, ka hana ana i @a Palapala Kuai. Hoolimalima a me ka hoaie @@@ ana.

 

A HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.

   Keena hana helu 9 alanui Kaahumanu.

   Jan 3, 1880.    944 lv

 

KA MOANI ONAONA!

A ME KA PU@A MAU O HOPEMANA I KE ALA!

 

K!a me a’u i keia wa na @@-@la Moani hou loa, Na Aila Lauoho Pahee maikai,

NA BALAKI a me na KAHI LAUOHO o kela a me keia ano.

 

Na L@au Papaau o kela a me keia ano,

Na Kopa holo@ ili aala auau,

Na Kopa ho@p@@ pu@pua o kanaka a me na holoholona.

            Na @m@le waia hanai keiki a me na o@ao waiu,

            Na Paakai @aha maikai a me na Hahano.

@@ @@@@ no keia mau mea no ke Kumukuai Emi loa ma @ Hale Kauka o     HOPEMANA,

@a @ ma@@ Kal@pa, @a nae iho o ka Baneko o ihopa ma.

     987 @@

 

KUAI A KA ILAMUKU.

 

MA KA MANA o kekahi Palapala Kauoha i hoopukaia e ka Aha Hoomala ma ka la 5 o Maraki, 1881, no Higgins a me @@@@@. no na dala he @8@0. e kue ana ia 8am. AKa@na@@ Ke waiho aku nei au ma ke kuai kudala, ma ka Hale @@. Ho@@lulu, hora 12 o ke awakea Poaono, Aperila 9, 1881. Hookah@ K@@ h@l@ @ea@@@, ke o@e e ho@ka@ e @a mai manua ka @@@@ i @@ia a me @a k@ina.

     W C PARKE, @@m@k@.

   Keena Ho@@ak@. Mar 10, 1881.     1006 4t

 

E IKE a uanei @a Haole, Pake, Kanaka, Pakiki. Owau o G W Kauianoole, kane mare a Ma@@e (w). Ke hai aku @@ a@ ma ke ak@@, o na aina o k@u wahine mare e waiho @a ma Wai@@@, mokupuni o Maui, pela na aina a me ka pahale @@ Honolulu nei. Ua lilo ia’u ka hooponopono a me ka hoo@malama ana ma keia m@a aku, aole kuleana o kekahi poe e @@ @@ @@ au e ike. Ma ka oiaio o keia ho@la@a, ke kau nei @@ @@@ m@@.

     G W KAUIANOOLE.

   H@@@kamalama, Honolulu, Mar. 16, 1881.     1007 4@

 

$400 Makana!

 

E UK@IA no ka malama i hoikeia maluna i ka mea a mau e @@@a ai kekahi k@hikuhi e alakai ai i ka h@p@ ana @@ L@@NG LUNG, no ka pepehi ana a loaa ai @a p@@p@ i ke kino o HA LEE pake, ma ke awa@a o Pauoa, ma ka la Sabati, la 6 o Maraki, 1881. A o akeia no hoi kela @@@@ @@@ ae la mal@@a, ke hopuia a l@@@ ka pake aole i ike @a @@@ imua i kokua ia Leong Lung ma kela pepehi ana a @@@ @ na pa@ap@ i ke kino o Ha L@@ i hai ia maluna  E uku @a @@ @@@ mua dala ma hookahi o laua e l@@a. O ke kino o Le@@g Lung, he pake kino p@@po@ a p@ipui, he ihu kiekie, he @ @@ @a@ona, a ke @@ ona mau makahiki

     W C PARKE, Ilamuku.

   Keena @am@k@, Mar.. 11, 1881.     1@@6 1@

 

HOOLAHA LUNAHOOPONOPONO WAIWAI

 

UA @@k@@@ pono ia mai @@ i lunahooponopono no ka waiwa@ Edward Everett o Honolulu i make; nolaila, o ka poe a pau he mau k@ina ko lakou i ka waiwai o ka m@a i make. @e @@la@ @@ aku nei ka l@he, e waiho mai i ka lakou mau hoi me na hool@l@ kup@@@ @o@@ e @a malama eono mai keia la @@a e ho@ke m@a loa @a aku lakou; a o ka poe a pau he mau @@ ko lakou i ka waiwai o ka mea i make, e hookaa mai i ka @@ @@@ ka l@@ malalo iho.

     A.J CARTWRIGHT,

     Lunahooponopono o ka waiwai o Edward Everett.

   Ho@@@@@, Mar. 10, 1881.     1007 3@

 

JOHN RUSSELL LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.

Alanui Kal@pa, Helu 3@, kihi o Alanui Papu,

Honolulu, H.I.      1002 1 yr

 

MAKEMAKEIA.

UA MAKEMAKE IA NA ILO BIBI MIKO HOU A ME NA ILI KAO

 

E haawiia ke kumukuai kiekie ma ke dala kuike e HUGH MACKAY.

Luna o ka Hale @a@a Ili ma Kahol@loa, Honolulu.

E kuai ia aku na Huluhipa he nui wale ma ke kumukuai makepono no ke dala kuike.

     Honolulu, Feb. 16 1880      951-tf

 

JAMES HANLON!

AMARA KAPILI KAMAA LIO.

 

            UA pau ae nei ko’u HALE AMARA Hou ma ka welau makai o Alanui Alakea. Mai KAPALAKIKO pololei mai ka’u mau mea paahana a pau; a e kapili no au i na Kamaa Hao o na Lio no ka uku haahaa loa ma ke kuike no ka $1.50 o na kapuai eha, a he pa kaawale hoi no na lio i eha a i mai e h@lo ai, me ka haawi pu ia o na lapaau ana no ka uku emi loa.

     1005 tf

 

DHA KINIAKUA.

UA makaukau oia e hana i na ano palapala pili kanawai a pau: Palapala kuai, Hoolimalima, Aelike, Oki mare, ame na ano palapala hoop@ kipaku aina, no ka uku haahaa E loaa no wau ma ka Hale Kula ma Pulehu, kula apana o Makawao.

     992 6m.

 

UA MAKEMAKE IA NA ILI BIPI, NA KIWI BIPI, NA IWI BIPI,

            E haawi ia no ke kumukuai kiekie o ko kakou makeke nei e H. HACKFELD & CO.

   Honolulu, Mei 22, 1880.     964 1 y

 

J.W.M. POOHEA.

He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.

 

NO NA kanaka a pau imua o na Aha Apana a pau, a me na Aha Hoomalu o na Apana Hookolokolo Kaapuni a pau o keia Aupuni. a imua o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana II ma ke Keena ma Molokai no na makahiki elua, a he Agena Hoola@o Palapala Kepa no hoi no ia Apana. E hookoia aku no na koii-koi o ko oukou mau makemake me ka eleu. E loaa no au ma “Kalauonaona Home,” a i ole ia, ma na wahi e halawai ai.

            Ke hoike akea aku nei au i ka lehulehu, ua w@he au i ko’u hoopaa ana ke Loio no ka Hui Mahiko o Moanui, Molokai, a e lawelawe no au i ka’u Oihana no ka pono o ka lehulehu mai o a o. E ike ia’u, e hea mai e kokua i na pilikia pili Kanawai. Mai @o@ohua a kulou na maka ilalo.

     1004 6m

 

KUAI A KE KAHU MALAMA WAIWAI

 

MAMULI o kekahi kauoha kuai i hoopuka ia e ka Mea Hanohano A Francis Judd, Lunakanawai o ka Aha Kiekie, e kuai kudala aku ana ka mea noua ka inoa mal@lo iho ma ke akea, ma ka Poaono, Aperila 2, 1881, ma ka hora 12 o ke awakea, ma ka puka komo ma ke alo o Aliiolani Hale, i @a pono a pau a me na kuleana o MARIA KAMANA @ a me CHARLES E S SWINTON, he mau keki oo ole, iloko o ke Ahupuaaa o KUMUNUI I, nona na e@a he 145, e waiho ia ma Kaupo, mokupuni o Maui, a i hoike piha ia ma ka Palapala Sila Nui Helu 1859, mamuli o ka Palapala a na Komisina Hoona Kuleana, Helu 2936.

            He kuai dala kuike kela, a i ka mea kuai na lilo o ka palapala kuai. No na mea i koe, e ninau @a

     ANTONE ROSA.

Kahu Malama Waiwai a Kino no Maria Kahana a me Charles K S Swinton, he mau keiki oo ole.

   Honolulu, Mar. 9, 1881.      100@ 4t.

 

AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono waiwai. Ma ka waiwai o Kekipi (k) o Honolulu, Oahu i make kanoha ole. Imua o ka Lunakanawai A.F.Judd. Olelo kauoha e hoolaha aku no ke noi ana mai e koho i luna hooponopono waiwai. Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a Ihi (k) o Honolulu, Oahu, e hoike mai ana o Kekipi (k), no Lepekaholo, Honolulu Oahu. ua make kauoha ole ma ka halemai hebera ma Honolulu i olelo ia ma ka la 15 o Maraki, @.@. 1881, a e noi ana e haawi ia ka palapala hookohu i@@a hooponopono waiwai @a  Ihi (k) o Honolulu i olelo ia, a e koho @a@a i luna hooponopono waiwai Kuikawa. Ua kauohaia o ka Poa@@@, ka la 5 o Aperila, @.@. 1881, oia ka manawa i koho @a no ka hoolohe ana i na noi la, imua o na Lunakanawai @a, ma ke Keena Hookolokolo o k@ia Aha, ma Honolulu. a ma ia manawa, a me @a wahi no e hele mai ai na mea a pau i pili e hoike mai i ke kumu, ina he kumu oiaio ko lakou, e ae ole ia ai na noi @a. A o keia olelo kauoha e hoolaha ia ma ka olelo Hawaii @ekolu pule ma ka Nupepa Kuokoa, he nupepa ma Honolulu.

            Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Paeaina, i keia la 16 o Maraki, @.@. 1881.

      A FRANCIS JUDD,

   Ikea:      Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

     A Rosa, Hope Kakauolelo.     1007 @t.

 

            MA @e K@@@ o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu @ ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o L@iana @ @e Hilo, Hawaii i make.

            Ua waihoia a na heluheluia ka palapala noi a Kahuaina k e noi ana e hooholoia na hoo@@na o ka waiwai o L@iana k no Papaikou, Hilo, Hawaii, i make kauoha ole, a e hoonoho @aia i Lunahooponopono @o ia waiwai. Nolaila, ua kauohaia na mea a pau ke pili, o ka Poa@@a, oia ka la 3 o Mei, @ @ 1881, ma ka hora 10 kakahiaka, ma ka hale hookolokolo ma Hilo, oia ka manawa a @@ kahi i kohoia no kahoolohe ana i na noi @a me na mea kue ke hoikeia.

     F S LYMAN,

     Lunakanawai Kaapuni.

   Hilo, Hawaii, Mar. 15, 1881.     10@@ 3t

 

            MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Ekolu o @o Hawaii Paeaina  Ma ka waiwai o Kue k no Mau@a,Hilo, Hawaii, i make.

            Uw waihoia a ua heluheluia ka palapala noi @ Nanika@@a k kekahi mea i pili, e noi ana e hooholoia na hooilin@ a ke waiwai o K@@ k no Maulua, Hilo, Hawaii, i make kauoha ole, a e hoonoho ia S W Pa i Lunahooponopono no ia waiwai. Nolaila, ua kauo@@aia na mea a pau ke pili. o ka Poalua, oia ka la 3 o Mei, @ @ 1881, ma ka hora 10 o kakahiaka. ma ka hale hookolokolo ma Hilo, Hawaii. oia ka manawa a me kahi i k@@@@a @@ ka h@@io@@ ana i @a n@i @a me na mea @@@ ke hoikeia.

     F S LYMAN, Lunakanawai Kaapuni.

   Hilo, Hawaii, Mar. 16, 1881.     1@0@ 3t

 

HE MANAO MAHALO.

E ka Nupepa Kuokoa: - Aloha oe.

 

            Ma ka nana ana a me ka heluhelu ana, ina mea hou kuloko a kuwaho, na moolelo kaulana o na au kahiko i hala, he mea hoohauoli ia makou ka poe heluhelu i kou mau aoao. ka ike ana i na moolelo o ke au kahiko o ka noho ana o na aupuni, a me ka moolelo oiaio o na kanaka kaulana oia mau au kahiko, mamua o na kaao i haku waleia e like me ke kaao o Kinikula e puka nei ma “Ko Hawaii Pae Aina,” a pela aku, he ku i ka hoihoi ole ia mau moolelo kaao, aka, ua ike no nae au aia no ka i@o@ o kekahi poe malaila, nolaila, aole paha e keakea wale aku ana au i ke mana o na Luna Nupepa, no ka mea, he ola ia o ka Nupepa. Aka, ma ko makou hilinai mau i kou ano Kuokoa e like me kou inoa e kau nei ma ka piko o kou poo, pela makou e ake nei e lawe kou kilakila ina moolelo ano oiaio a pau.

            No ia mea, ua kono ia mai ko’u pulima, e haawi i na mahalo kiekie i kou Luna Hooponopono a me na Komite hoonohon@ho i kou mau aoao.

            A ke haawi pu aku nei au i ko’u mahalo piha ia Thomas Spencer, ka mea nana e hoopuka nei i ka moolelo nai o ke pukonakona Nelekona, no kou pauoho ole i ka iini o kou mau hoa kanaka puni moolelo. ke noi nei au i kou hanohano, hoomau ia kou hana nani, a na ka hua o kau hooikaika ana e uku mai ia oe.

            A nou e S.L.D. kekahi mahalo piha hauoli, no kou hoopuka ana i kekahi mau moolelo pokopoko o kekahi mau alii, a pela wale aku, e like me ka Moolelo o Rikeke ka Puuwai Liona a me Balaka ke Keiki Alii, e oluolu mau olua. e lawe mau mai i na moolelo o keia mau ano, a he mea kokua ia makou ka poe ike ole i ka heluhelu i ka olelo Beritania, nolaila, ua loaa he ike ia makou no na moolelo oia mau au kahiko.

            A ina paha e oluolu ia kekahi o na kakau moolelo, e hoopuka i ka Moolelo o George Wasinetona mai kona hoomaka ana a hiki i ke kaua ana me Beritania a hiki i ka loaa ana o ke Kuokoa ia Amerika Huipuia, alaila, e haawi no au i ekolu huro ana no kela a me keia o olua.

            Me na keiki hoonoho h@a ho’u aloha nui.

     D. HAUOLA.

   Lahaina, Mar. 28th, 1881.

 

Ka Haunaele maluna o ka moku Pake Lydia.

 

            I KA po o ka Poalima, Maraki la 25, ua ulu ae he haunaele nui maluna o ka moku Pake i ku iho nei ma ke awa o Honolulu. Ua papa ia e ke Kapena na Pake o uka nei, aole lakou e holo aku i ka moku no ka hui pu ana me na Pake o ka moku, oiai aia lakou a pau malalo o ka hoomaluia, he 700 paha ko lakou huina. Ua holo aku la no nae kekahi mau pake maluna o na waapa a hoopili aku la i ka moku no ke kamakamailio pu ana me ko lakou mau hoa malihini, a ua kipaku ia mai lakou e hoi iuka. No keia kumu, ua inoino ka manao o na pake i hoopaa ia, a malia paha he kumu e ae kekahi a kakou i ike ole aku ai. Aole nae i manao ke Kapena e no ana. Aia nae ma ia hope iho pii mai la na Pake o ka oneki a hoomaka iho la e pule ma ko lakou ano hoomana Pegana kahiko. Ua hai koke ia aku i ke Kapena he hoailona ia o ka ino e hiki mai ana. Ma ia hope iho, hai ia mai la ke Kapena e kekahi Kuene Pake, ua ohumu na Pake e pepehi i na aliimoku a me na kela a pau loa ia po. Kauoha koke mai la ke kapena i uka nei, a ua hoouna ia aku he mau kokua. I ka hiki ana aku nae o na kokua ma na waapa, ua hailuku koke ia mai la me ua pohaku nunui, aole i hiki aku ilu na o ka moku, mai pau loa na waapa i ka wawahi ia, o ko lakou nee aku la no ia a ma kahi kaawale, no ka mea ke hoomaka mai la na pake e hana io.

            Alu like ae lakou i na Sela a me na alii moku, a iloko o ia hakaka ana ua lohe ia he mau kani ana o ka pu e ka poe o ke kaona nei. Iwaena o ka po keia hana ana, a ua lohe mai nae makou aohe oia i poino. Ua ikaika loa keia hana ana no ka mea, he u@ku wale no ka poe e kokua ana ma ka aoao o na alii moku, a e hooikaika ana lakou no ko lakou ola, a ua lanakila. Ua holo hou na Pake iloko o ka moku mamua, a ua pani ia aku la a paa. Aia a pau ka haunaele, o ka wa ia i hiki aku ai na makai a me na koa. Aohe oiaio o ka hoolaha a ka Elele Poakolu o keia pule, e olelo ana ua ki ia na Pake i ka waiwela. Aohe waiwela i hanaia ma ia po, aka o ka lono mua io no i pahola ia ae ma ke kulanakauhale nei.

           

            I KEIA mau la iho nei, ua papa leo ae la kekahi mau opio ma ke ala loa, a ia laua e k@ola pau ana i ke koha o ko laua mau kileo, ua miki ae la k@ luna kiai, alanui kaiko a hookomo aku la i keia mau haumana i ka halekula a Kewiki; a i ka noho ana o ke komite e hoike ia laua, ua oili ae la na puana leo o laua me ke kulakala a hiki ole ke hoomaopopo aku i ka laua mau hua pi-a-pa a hai paauaau ana; a no ia kumu, ua hoole ia ko laua lilo ana i ma@ haumana no ia halau a hookuu ia mai la.

 

Ke Kapena Powa.

 

            I ka wa i hu ai ke gula ma Kaleponi, he heluna aui o na kanaka kai haalele ihe i ko lakou ho@e a kamoe aku la i ko lakou mau keehina wawae no Kaleponi; mawaena o kekahi o keia mau huakai, he kane a me kana wahine hoopalau a no kekahi kumu kuee mawaena o laua, ua hemo ae la ka pili’@@ a laua i hoohiki ai.

            No keia kumu, ua ala mai la na manao lili iloko o ka wahine a hoohiki iho la e make kela kanaka; no keia mea, komo iho la oia i kekahi kapa kame me ka hana ana i kona ano wahine a hoouluulu ae la oia i na kanaka hiena a makau ole i ke kanawai, me kona hoolilo ana iaia iho i alakai no lakou a ua kapa ia kona inoa, o “Kapena huli kanaka.”

            He mau makahiki mahope mai o keia, ua lilo iho la na kanaka nei – (oia hoi o Masterman) kekahi o na kanaka waiwai – ua hoolilo ia kona mau hiohiona mua ma ke k@u ana mai o na lauoho keokeo ma kona poo. He mae mau ia wa o ke kaahele o na kaa lawe ohua a ukana mai kekahi wahi a i kekahi, a ma kahi a keia au kaa e kaahele mau nei, ua hoolilo iho la keia kapena powa kona wahi ia e hoomaka ai i kana hana.

            Ma na huakai a pau a keia mau kaa e hele ai, ua pau loa na ukana makamae a me kekahi mau ukana e ae i ka hao ia e keia poe powa; a he mea maa mau i ke kape@a o keia poe powa, mamua o ka hao ia ana o na ukana, ka hakilo ana i ka helehelena o kela a me keia ohua no ka imi ana ia Masterman@; aka ua ko ole kona iini.

            Ma kekahi po pouli, ua ike ia kekahi kaa e kamoe ae ana ma kekahi o keia mau alahele, ua eleu koke ae la keia poe powa no ka hana ana i ka lakou hana, aka, mamua o ko lakou hao ana i na ukana, ua hakilo hou aku la ko lakou kapena i na helehelena o na ohua, ua lele ae la kona hauli ma kona ike ana aku i ka helehelena o ka mea ana e huli nei, nolaila, kauoha koke ae la oia i kona poe kanaka, e hopu a e nakiikii i ua kanaka nei; hookau ia ae la ua kanaka nei maluna o ka lio a lawe ia aku la ma ko lakou mau ana, me ka lawe ole ia o kekahi ukana oluna o ke kaa.

            Nalo aku la ua kapena powa nei iloko o kekahi rumi no kekahi mau minute a hoea hou mai la, aole me kona kahiko kane, aka, ua hoike mai la oia i kona hiohiona o ka wahine – ua kahaha na mea a apau o loko o ke ana i ka ike ana i keia wahine e ku aku ana imua o lakou, a o ka oi loa aku o kana kane hoopalau no ka mea, ua manao oia na make kan@ wahine.

            Ia wa pane mai la ua powa wahine nei, e Mr. Masterman, no ka makahiki ehiku i hala ae nei, na haalee iho oe ia’u ma kela aina malihini makamaka ole, e aea ana i o a iane me ke kokua ole ia mai e kekahi mea, a mai waiho paha keia mau iwi ma ia mau kula panopano, aka e ole na kokua a na mana lani, ua hoopakele ia ko’u ola a hiki i keia wa au e ike mai nei. Ua hoohiki iho au iloko o ko’u waihona aloha, e imi a e hooko aku i na manao kupouli o ko’u naau, nolaila, ua loaa iho nei oe a ke manao nei au e hooko i ua hoohiki la; aka, mamua o ko’u hookau ana aku i ka hoopai a’u i manao ai, ke ninau aku nei au ia oe ke hoomanao nei anei oe i kau hoohiki e lilo ko’u puuwai a me kou i hookahi? Nolaila, ke noi nei au imua @@ a imua hoi o ko’u poe kanaka, e hoohui ia kaua i hookahi i keia wa a i na e hoopuka mai oe i kekahi huaolelo kue no keia, e make oe ma ko’u lima a aole mana nana oe e hoopakele.

            Hooikaika ae la ua kanaka nei e hemo na kaula i hoopaa ia ai, me kona manao, e lele aku maluna o kana wahine; me kona olelo ana e aho kona make ana mamua o ka hooko ana i kona manao, aka ua hoohoka ia – nolaila kauoha ae la ua kapena powa nei i kona poe kanaka e lalau aku iaia a e hookomo aku kona mau wawae iloko o ke ahi a no na loaa ana o na palapu ma kona kino, ua ae aku la oia no ka manawa hope loa e hoohui ia lana i hookahi.

            Mahope iho o ko laua hoohui ia ana, aole i kanahai na manao lili iloko o ka wahine, nolaila noi hou aku la ia i kana kane e ae mai e hoolilo ia na waiwai a pau ma kona inoa – ua ae ia kona noi. Nolaila, houluulu mai la oia i kona poe kanaka, a hai aku la – ua hooko ia ko’u mau iini mua a hookahi i koe e make keia kanaka ano. Nolaila, huli aku oia imua o kana kane a olelo aku la, o kou manawa hope keia @a hooko ia ko’u ma nao lili a’u i hoohiki ai, nolaila e make oe – a mamua o ka pane ana mai a kana kane, lalau aku la oia me koaa ikaika a pau hapai ae la iluna a hoolei aku la iloko o kekahi l@@ pouli a make aku la.

     Y.M.A.

 

            Maloko o kekahi o na nupepa haole o kakou i ike iho ai makou he leta na kekahi haole kamaaina o Kina e olelo ana ua p@u ka manao o ko laila poe e ike hou ai ia Moreno. Ua ike mua lakou he hele wale kana hana ma ka honua e imi ana i hana. A ua kahaha no hoi ko lakou manao i ka puni wale o koo@ei poe ia ia.

 

NU HOU KULOKO.

 

            Ke hopuhopu ia mai nei na kanaka a me na pake ma Maui no ka puhi opiuma.

 

            Ke pii nei ka hoomaemae ia ana o ke alanui Nuuanu i keia wa.

 

            O ka lealea koloke ka pa@@i nui o keia mau la.

 

            E kamail@o ana ke Kapena o Hoku Ao ma Kawaiahao i ka po o ka la apopo, hora 7 me ka hapa.

            Ke maha iki ae nei ka mai hepela ma ke kaona nei, a ua puka aku nei nae kahi mau mai me na apana mawaho ae o Honolulu.

 

            Nui loa ka ua ma Hilo iloko o na la mua o keia mahina ma Hilo, wahi a ka lono, he 42 iniha iloko o elua pule.

 

            I ke ku ana mai o ka mokuahi C R Bishop i ka la Sabati nei, ua puka ae hookahi mai hepela iwaena o kona mau ehua.

 

            O ka poe a pau @ O mua ia e ke Kauka aupuni ma Waimea Kauai, ua pau hou i ka O ia ma o ka hoohemahema o na kanaka i lakou mau O.

 

            Ke holomua nei ka hana a ko Makawao Kauka aupuni ma ke O ana i na kanaka ma ia apana. He heluna nui o na kanaka i O ia ma ka la 22 o ka mahina i hala.

 

            Aole i puka iki ka mai hepela ma Maui. Ke hopohopo ia nei nae no ka puka ae mawaena o na pake ma ka mahiko o Huelo a me ko Spreckles.

 

            O ke kihapai ko o ka hui mahiko o Kekaha nona na eka he 15, uo hoopuka mai la hookahi haneri me umi tona kopaa, oia hoi, 7 a oi aku ton@ o ka eka hookahi.

 

            Ua iwakalua a oi aku ka nui o na mai hepela ma Kauai i keia wa, a mamuli o ka noonoo ana o na lima o ke aupuni, ua hoihoi ia na mai a pau a i ka apana hookahi e noho ai, pela mai ka lono i loaa mai. He 6 make.

            Ma Koolaupoko, ua oki iho la o Hoopii w ia Charles Coney me ka pahi ma kekahi o kona mau pepeiao. Ua hoopa a ia o Hoopiii, a ua hoopanee ka aha hookolokolo o laila i ka hoolehe ana i ka hihia a ike ia ka hopena o ka mea i eha.

 

            Ua huli hia kekahi waapa o Bihopa ma ke awa o Kekaha. O ke kapena a me elua pake kai paa malalo o ka waapa no elima minute mamua o ka loaa ana aku i na lima kokua.

 

            E ike auanei ko makou poe heluhelu, ke alawa iho ma ka aoao elua o ko kakou pepa o keia la i ka Olelo Hoolaha hou o ka Hale Kuai o Alop@leka M Meleki ma Alanui Papu.

            Ma ka Poalua nei ua hoohaunaele ae la na pake e hoomalu ia nei ma Kapalama, ma o ka lawa ole o na mea ai i haawi ia ia lakou. Ua hoouna ia aku la na lima kokua a hoopau koke ia keia haunaele.

 

            A hiki i keia la, aole he wahi lono i laulaha ae e pili ana i ka pake nanan i pepeh i o Ha Lee. Ke manao wale ia nei ua mahuka aku oia maluna o na mokuahi lawe pake i holo aku nei.

 

            Mai ko makou makamaka Iona o Kamoiliili i lohe mai ai makou, ke hoomaka ia kei e kukulu i hale no ka poe i loaa i ka mai hepela mai Manoa a hiki i Maunalua, ma Mauna Pohaku, Waikiki.

 

            Ua hai mai kekahi makamaka o makou no Koolauloa, Oahu, he mea nui ka ona ma ia apana i keia wa. He waiona i puhi ia ilaila a inu ia e ko laila. No ke aha keia? Auhea na makai, a me ka poe maikai o ia apana a me ka Hui Opiopio?

 

            O ka hoohuoi i wawa ae iwaena o na haole iloko o na la o ka pule i hala, no ka mokuahi o ka Hema mai, ua hoea io mai ua mokuahi la ma ka la Sabati iho nei. O ke kumu o kona ka@lua ana, oia no ka haki ana o kekahi o kona mau pine, a ma ia la no oia i haalele mai ai no Kapalakiko.

 

            KE uiuaninau ia nei e ke Komite o ka Ahakukamalu, ka poe nana i hoopii no ka hoololi ana i ka hoopai o Polua, e hai aku lakou i na kumu e hoololi ia ai ka hoopai. Ua ninau ia kekahi poe i ka Poakolu nei, a keia la ke koena.

 

            O KA Poalima i hewa aku, la Mar. 25 oia ka la i hooholoia no ke kau ana i ka uku hoopai a ke kanawai maluna o Polua ka mea i lawelawe i ke k@@@na pepehi kanaka, aka, a hiki nae ia la, ua kaulua ia ke kau ana iaia ma ka olekea no eha pule.

 

            I kekahi la o kela pule, ua hoikeia mai i ka Halewai e kekahi kanaka, ua loaa aku kekahi mai hopela iaia ua make maloko o kona hale lio; ua kii koke ia ke kino make a huna ia e n@ lima o ke aupuni, a ua hoomalu ia ka hale o ka mea nana i hoike mai; ua lohe mai n@e makou, o ke kanaka nana i hoike i ka Halewai, oia ka mea nana i lapaau i ka mea i make ma ke ano he kahuna nona. Ina he oiaio keia lono i haiia mai, alaila, n@ mea maopopo i make kela kanaka mai hopela i keia kahuna, a no kona makau, ua waiho oia i ke kino make maloko o kona hale lio, a hele mai la e hoike i ka Halewai me na olelo ano lua.

 

KE KANAWAI.

HELU 10.

 

            Estates for Years; Na hoolimalima no na makahiki.

            1  Aole he kuleana fee simple ko ka hoa i hoolimalima mai i ka aina; ina he mau makahiki he nui loa ka hoolimalima ana, aole he fee simple, no ka mea he kuleana noho no na makahiki, aia no ka fee iloko o ka mea nona ka aina i hoolimalima iaia. O ka mana noho wale no kona.

            2.  Ua hiki no ke hanaia ka aelike hoolimalima aina no ka olelo waha, ina aole i o@ ka manawa hoolimalima mamua ae o ka makahiki hookahi. Penei ke Kanawai ma Hawaii nei. Mokuna XX o ke Kanawai Kivila aoao 188. “No na mea e epa ole ai, a me na mea e hoohiki wahahee ole ai ma na olelo aelike a me na hoopii nolaila.”

            :Aole no e hoopiiia no keia mau kumu malalo nei;”

            5.  :No kekahi olelo aelike, aole i hookoia iloko o ka makahiki hookahi, mai ka la i hanaia ai, ke palapala ole ia ia olelo hoohiki, a aelike paha, a ua palapala ia nae kekahi olelo hoomanao no ia mea, a mamuli olaila ka hoopii ana, a ua kakau inoa ia hoi e kekahi mea kupono; a i oleia, e kekahi mea paha ana i koho ai. a like me ke Kanawai.

            3  I mea e hiki ole ai i ke kanaka ke olelo hoopunipuni ua hanaia kekahi aelike no ka manawa i oi mamua o ka makahiki hookahi, a ua hana ole ia paha ia aelike, ua olelo keia kanawai e hana palapala ia, alaila hiki ke laweia ma ke ano hoike. Nolaila mai ke poo o keia kanawai. I ole e epa ai a i wahahee ole ai, aole i ae ke kanawai i na hoopii i hookumuia ma ka hoolimalima i oi mamua o ka makahiki hookahi ke ole i hana palapala ia ka aelike e hoolimalima pela.

            4.  Ua manaoia o ke “kakauinoa” ana i oleloia ma keia kanawai ua pili no i ke ka. kau ana o A i ko B inoa, ina malaila no o B, a ua kauoha oia ia A e kakau i ko B inoa ma ka palapala.

            5.  O na huaolelo o “ke kakauinoa o kekahi mea paha ana i koho ai e like me ke kanawi,” ua pili i ka hope i haawiia ka mana e kakau ka inoa o kona mua, mamuli o ka Palapala Hookohu Hope, i palapala ia

            6.  Penei nae e kakau inoa ai ka hope; E kakau mua @ia i ka inoa o kona mua, a mahope kakau i kona inoa ponoi: penei, “A.B., ma e C.D. kona hope.” Aole e pono ke kakau o C.D. i ko A.B. inoa wale no, aole hoi e kakau i kona (C D) inoa wale no.

            7.  Ina e hoolimalima aku o A ia B i kekahi aina, eia nae aole o A ka mea nona ka aina; aka, mahope mai loaa pono no iaia k@ mana ma ia aina, aole e ae ke kanawai i kona hoole ana mahope mai, no kona mana ole ma ka hoolimalima ana. Pela no hoi o B. ka mea i hoolimalima mai i ka aina, ina ua noho oia i ka aina malalo o ka palapala hoolimalima, aole e ae ke kanawai iaia e hoole mahope mai i ka mana o A. ka mea i hoolimalima aku ka aina iaia.

            Ua hoopia ia laua a i elua, aole i hiki ia laua ke hoole mahope. He mea ano n@i keia pono ke hoomanao mau.

            8.  Ka palapala hoolimalima o kekahi pupule, i ike ole i kana mea e hana ai, aole he mana. Pela no hoi ka palapala hoolimalima a ka wahine mare, aia a kakau pu ke kane mare alaila mana. Ina i hana ka mea oo ole ma ke kanawai i palapala hoolimalima, hiki no iaia ke hoole ia palapala i kona oo ana; aka, ina i lawe oia i ka uku hoolimalima mahope o kona oo ana, alaila, e manao ia ua apono oia i ka palapala hoolimalima, a paa no ia. O ka palapala i hanaia i ka wa ona, a hiki ole ke ike i na mea i hanaia. ina i hooiaioia pela, aole paa.

            9.  E hoomanao i keia, aole i hiki ka mea i oo ole ke hoole i kona palapala hoolimalima, iloko o kona wa oo ole. Eia ka lua, ina no ka wahine ka aina, hiki no i ke kane mare ke kakau i palapala hoolimalima. me ka kakau ole mai i ko ke wahine inoa.

            10.  O ke kahu malama waiwai o ke keiki oo ole, oia ka mea e kakau ai ka palapala hoolimalima no ko ke keiki aina. Ina i pau e ka noho kahu ana a oo ke keiki, a koe n@e na makahiki o ka hoolimalima ana, pau no ka hoolimalima ana.

            Aka, ina e makemake ka mea aina e apono i ka hoolimalima a hoomau aku, he hiki no iaia ke hana pela. O na makua o ke keiki aole loa no he mana ma ka hoolimalima ana i ka aina o ke keiki. He nui no hoi na kuhihewa iwaena o na kanaka Hawaii ma keia mea. Ua maopopo no paha, na ka Aha Hooko kauoha Hooilina ka mana e hoonoho i kahu malama waiwai no na keiki oo ole. A ua hiki i ka makua ma kona Palapala Kauoha hope loa ke koho i kahu malama waiwai no kana mau keiki.

            11.  Ua kapaia keia mau kahu i poe Guardians, a o na keiki he Words. Ka mea hoolimalima aku he Lessor, ka mea hoolimalima mai he Lessee. E pono e hoomaamaa na Loio i keia mau inoa.

 

            Ma ka la Sabati i hala ae nei. ua hele o Keo Kaaka no Wailupe me Waialae no ka O ana i ko laila poe, a e holo hou ana ao i ka la apopo, e pono e akoakoa mai na mea a pau ma ka hale o Kawai me Wailupe, malaila e O ai. E hele pu mai me ka poe i O mua ia i nana pono ia.

 

            Ua ulu ae he hakaka mawaena o kekahi kanaka me kana wahine ma Kaneohe i ka Poaono i hala. a ua okioki ia ke kane e kana wahine me ka pahi. a he manao@ao ke nana aku ina palapu o ua kanaka nei. He oki mare k@i ike pinepine ia iloko o na aha hookolokolo a he oki kane nae hoi ke@@, na ka wahine. Ua lohe ia he ona ke kumu @ ia hana ana.