Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 21, 21 May 1881 — NA KEIKI AUWANA. [ARTICLE]

NA KEIKI AUWANA.

O na louo hope ioa i loaa mai no na keiki a kakou i hoouna ia i na aina e e hoonaauao ai, he mau mea i ku i ka hoohiiahila a he mea kaumaha i na Hawaii oiaio. He mau palapala kai hoopuka ia mai e kekahi mau mea o lakou. Aka, no ka loihi loa hiki ia makou ke hoolaha aku imua o n& hoa helu> helu o ke Kuokoa, aohe no hoi he waiwaiia e pomaikaiai ko makoa poe heluhelu. Elua wale no manao anonui iloko o ua mau palapala nei, o ka mua he pai ia Moreno, a o ka lua he hoino me ke kuamuamu maoli i na kumu mīsionari o kakou. Ua kapa la ua poe miaionan nei he poe " moo-niho awa." Ina o ka hoakamai ma na olelo kuamuamu ka mea i makemake ia, aiaila ke pii 10 nei ka ike o keia poe keiki malalo o na alakai ana a Moreno. A o kekahi iho la keia o na hua o ke Kau Ahaolelo i hala ae nei, he hua i kupono no i ke ano o na lunamakaainana i koho la ma o ka mana o na omole gini a me na pupu awa, a i pakui ia mai hoi rae na pa* hele e ae imua o nt makaainana. Auwe o Hawaii, i kona hauie ana iloko o na lima manemene ole o kona poe keiki ponoi. Aka, aole i pili keia mau hua olelo i na hoa a pau oia Kau. He mau hoa hanohano maoli kekahi iloko oia hale» ua ku ī ka naauao oa hana ; a ua ike no paha ka lehulehu i kanaka makua. Aia ua poe keiki nei a ekolu i keia wa ma Itaita, a raa na lono i hiki mai i keia pule, oa ho<>komo ia iakoa iloko o na kuia ma ia wahi. Eia ka mea hila loa, o ko lakou hoonaauao ia ma ka oielo Itaiia! Heaha !• ka waiwai o »a oielo ma Hawaii nei ? Aohe no i pau ka hua o keia hana, a e ike hou aku no kakou mahope. #. Ua "mumule" ka ke Kuoioa ma na'hana paewaewa e piii ana i m iawaiawe ana o ka Papa Ola, wahi a ka Paeaina o kela pule ako nei. laa e naoa iho ka Paeaina ma na helu o ke Kuokoa, e ike auanei ia i ko makou kaoailio maopepo ana oo ka "Papa Ola a me ke ola o ka lehuleho." Aole i huna ia ko makoo manao. Ua boo» ikaika makou e kokua pu me ka poe e iawe« lawe oei no ka hoopio aoa i ka mai hepela, oia ka hana kopooo i keta wa aoie o ke keakea a hooao hoi e hoohiolo i ka iakou hana. Ua hoike aku no hoi «nakou taa ia hela no kahi mau mea e kuia ai na haoa o ka Papa Ola, oia ke koeaa iiaaupo iwaena o kekahi

hāpa okm !«baleha. A eia faoa oo feek»hi rnea i keak*a osi iox fcana hoomihi« ka , Pap* r oit ka ooonoo oh o ka poe nmaao. • , oa piii ke» i ka 2ana hoopeoopono o fc* P*«tiai; oo k» me« iioko ooa ia moa oi» beomaia «oa i keia raai m» ke a kuiamkiahaie. oa heie kioo keia laoa hoopooopooo iloko o fcab: i hookapa ia ma kewno : aka la iioko o oa haie loai a hoi hoa sai ia [ iaka nei īwaeoa o ka poe ola. Aole i oele ka | 000000 oka lehaleha peaei, l< in* oa hiki i j keia poe oaaaao ke hele ako īwaeoa ooa ! mai a hoi mai me ka piiikia o(e, aUila pooo j 00 kakoe ke ike i ka poe mai, a pakai mai | hoi me na ole!o hooio a kahan», "aohe keia \ he mai ieie," o ka paa ioa no ia o ka makio, a iiia ka hoomaio i mem hoowah*waba i«. Aole msk<sp t pai i ka Papi Ola, aole no 1 hiki pooo kahi maa haoa a iakoo. Aka, aa hooikaika iakou no na pono o k« ieholehu, a ina i hoolohe pono ia ka iakoaaoana. ina oa pau kahiko keia piiikia. Ua lawa pa-; ba keia pane ana ika Paeiīna, a 0,8 e makemake e pane hou, ua makaakaa no makou. I 4 He mau hoopapa olelo ka i bapj»i ia iho oei mawaena o ka Paeaina a me ka Elele e piliana no ka pepehi kanaka, oia o Poiua. Ua kokaa ka Paeaina oo ka hooko jstaa i ka hoopai a ke kanawai maluna o Polua, a ke kue nei hoi ka Eieie. Ma ko makou noonoo, aohe waiwai o ka hoopaapaa aoa no keia mea. (Ja hookoiokoio ia o Poiua imua o kekahi poe Kifrre o kona lahui ponoi, me ka ewaewa ole, a ua hoahewa ia e iakou ; a o ka hoopai a ka Aha i hookau aku maiuna ona mahope o kona ahewa ia, ua ku iike me ke kanawai o ka aina e waiho nei. Aua īmi iho nei ke Komite o ka Aha Kukamaiu ina e loaa kekahi kumu kupono e hoololi ai ka hoopai. U v kokua ia ka pono o Polua, e like me ka mea i hiki, mai ka hana ana imua oka Aha Kiekie a niki i na nioaninau ana imua o ke Komite. Aohe kanaka noonoo pono e noho nei iwaena o keia lahui e hoole aua i ka pono o ka hooko ana i na kanawai o ko kakou aupuni. O ka hooko pono ia o na kaoawai o ka aina, oia ko kakou maluhia ; ao ka poe maikai iloko o keia iahui Hawaii, ua makee 'akou no ka eehia ame ka mana o m kanawai o ka aina. Ona wawaolelo ī lohe ia i keia mau ia, e piii ana no ka hoololi ana i ka mana o ke kanawai, aia no iwaena o kekahi poe kakeikahi wale no. Oka hapa nui oka poe noonoo, ua hoapono ke hooko ia ke kanawai. Aoie i nele ke aioha ia o Polua, mai ka Aha nana ia i hookolokolo, ame ka poe Kiure me ka Lunakanawai, aua komo ioa ke aioha iioko oka lehulehu o kona lahui. Aka, ua aloha ia no hoi ke ola oka mea i | pepehi mainoino ia e Poiua, a me ke oia o | ka iehuiehu e oia nei. A oke kanawai hoi,; ka Puuhonua e kau paie nei o ka | poe hana ino a me ka poe maikai, ka mana ! o ke kanawai Hawaii e hohoia ana i kona mau eheu maiuna o ka aina, i maiu ke oia o na mea a pau, he mea nui ia ina puuwai aioha ia Hawaii. Ano keia mau kumu, ua manao makou aohe waiwai o ka hoopaapaa nui no ka hoopai o Polua. Me na manao waiohia a me ka noonoo eehia e hoomaopopo iho na mea a pau no ka hoopena weliweii e ukaii mau ana mahope o ka poe haihai kanawai.