Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 22, 28 May 1881 — Page 3
| This text was transcribed by: | Laura Birse |
| This work is dedicated to: | Melvin Pu'u |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
KE KONO AKU NEI O ALOPALEKA M. MELEKI!
I KA LEHULEHU E KIPA MAI MA
KONA HALE KUAI HOU!
Keena o na Kahiko Aahu!
Agena no ka Mikina Lima Dujay a me Martelle.
Na @ E@ Kilika o na ano a pau
Na @ Eleele Kilika kipi gula me dala
K@ E.@ @ Hulu Kao @ (ulanaia
K@ E@ @ Hulu Kamelo.
Na Waihooluu Pahee a pau, Na Pihi me na Kahiko Lole Hoonuai.
@ me na lako lole pau ole o ka @
@ huluhulu
Huluhipa, me na Ana Lole Lilina.
Na waiwai i hoolako mau ia.
NO NA LEDE.
@ Na Kihei Sekotia huluhulu
@ Na Kihei Sekotia papamu
@ Kilika hulu Sekotia
@ Na Lakeke o na Aliiwahine
@ Na Kakini Baloriggan
@ Na Kakini Balbriggan panio
@ Kalakoa
@ akkala a me na Kihei huluhulu.
Na Ka @ mauma a me aoao.
@ @ @, Keokeo a Kalakoa.
NO NA KEONIMANA.
@ Na Paalole huluhulu Kau
@ Na Papale maoli maikai
@ Na Papale Kapu nani
@ Na Kuka Alapaka Keokeo
@ Kuka Lilina Keokeo Alapaka
@ Na Puliki Keokeo Farani
@ Na Hainaka Lilina
Agena no ka Mikina Lima Dujay a me Martelle.
Na Waiwai Lako ale!
Na L@ina Pakaukau Keokeo a ulaula.
Na Uhi Pakaukau a me na Kawele Koini Lima.
Na Uhi Pakaukau Huluhulu Ulaula.
Na Lihilihi Paku nani.
Na Uhi Moe Keokeo a Kalakoa.
Na Kihei Pili Farani.
Na Lihilihi olona i ulanaia
Na Uhi lole aila Makeia.
Na Paku Makiko
&c., &c., &c.
NO NA KAMALII.
Na Palekoki. Na Aahu
Na Kapa Moepo. Na Kamaa,
Na Kakini, Na Kihei
Na Lakeke, Na Lihilihi papale
Na Papale, Na Lihilihi uhi poo
Na Papale Kapa, Na Lilina uhi poo
Na Hainaka,
NA KAHIKO NANI:
Na Lihilihi uihoniho, anuanuu, o kela me keia ano o na pale ulana,
Na mea i ulana okomoia,
Na Lipioe o kela me keia ano,
Na Kihei Kilika pahee,
Na Pua lei pupu lepo naio.
Na Duke Kuhikuhi Ana ulana lopi,
Lopi Kilika huluhulu,
Kui humu lopi.
Ie Kaokoa a Kalakoa.
&c., &c., &c.
Ke Hoomakaukau Loea Loa Nei Au
NO KE KUAI MUA ANA!
E HOEA AKU NO KA HOOLAHA MA KEIA MUA IHO.
A. M. MELEKI,
Kuea a Burua Ma.
$6,000 $6,000
KA WEHE KAOKOA ANA O
NA WAIWAI AIWAIWA O KA NANI
HE NUI WALE!
NA LOLE O NA KANE, MAI NU IOKA, PILADELEPIA
A ME EUROPA MAI!
ME WAIOLU NA KUMUKUAI,
A he Kaulike ka Panai ana.
@ aku nei aa i ka lehulehu, e makaikai mai i ku i mau Waiwai Nani o Europa me Amerika mai, me ka ninau ole @ka oi keia o ke ku o ke ahua, a i wae pono ia ma keia kaona. He oi loa aku ka haahaa o ka'u kumukuai, no na @ Silika hou maoli. E ao o epi ia mai oukou. E n@ue e ikemaka no oukou iho, i ko'u mau Waiwai Maemae he nui @. He manaka okoa no hoi i ka helu papa aku.
NA LOLE HOU O LOKO MAI MA KE KUAI HOOPAKI!
@ hou aku nei no au, e noi ikahele i ko'u mau Waiwai me na Kumukuai. Aohe olelo ana no ka hoikeike wale no @ aku no na kauoha mai a pau. CHAS. J. FISHEL.
C. O. P. BAZAR.
Kihi o na Alanui Papu me Hotele.
BENJ H. AUSTIN,
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI. Alanui Kaahumanu. Helu 13. 970tf.
JAMES M. MONSARRAT.
[MAUNAKEA.]
He Loio o he Kokua ma ke Kanawai.
IMUA O NA AHA HOOKOLOKOLO A PAU o keia Aupuni. E lawelawe ana no hoi ma na hana pili i ka hooponopono waiwai, me ka imi ana i na palapala Sila Aina, ka hana ana i na Palapala Kuai, Hoolimalima a me ka hoaie dala ana.
Keena hana maluna ae o ka halekuai buke o Wini me Robikana, Alanui Kalepa, Honolulu
Jan. 3, 1880, 944 1y
J. B.KAOHI.
LOIO A KOKUA MA KE KANAWAI.
I mua o ka Aha Hookolokolo a pau ma ka Mokupuni o Hawaii @ i mua hoi o na Aha Hoomalu a Apana a pau o ke@. E loaa no au ma Kohala Akau Hawaii. 988 ly
MAKEMAKEIA.
UA MAKEMAKE IA NA
ILI BIBI MIKO HOU
A ME NA
ILI KAO
E haawiia ke kumukuai kiekie ma ke olaia kuiko e
HUGH MACKAY.
Lana o ka Mako Hana lii ma Kaholaloa, Honolulu
E kuai ia aku na Huluhipa he uui wale
Ma ke kumakuai makepono no ked ala
Kuike.
Honolulu, Feb. 16, 1880 951 tf
MAKEMAKEIA.
Ua makemake ia ka poe me ILI KAO MALOO a me na ILI BIBI, a pela hoi me na ILI MIKO o na ano a pau, e kuai mai i ko lakou mau ILI me makou, a e haawi no makou i ke KUMUKUAI KIEKIE LOA o ko kakou Makeke.
C BREWER & CO. (Burua Ma.)
@. Sept. 29, 1880. 998 tf.
WON NIN CHING.
AKINI
KAUKA LAPAAU.
ALANUI HOTELE, HELU 26.
KE kahua aku nei au i ka lehulehu o ke Kulanakauhale nei a me na Kea@, ua makaukau au e kokua aku i ko oukou mau pilikia a pau o na mai o kela a me keia ano O ka MAI PUUPUU HEPALA, o laila nei iluna o ka aina, na kamaaina au ia mai ma Ki@wau ke Kauka nana i lapaau ia lakou a kaa ke ola. A pela ka lana o kuu manao e hooia ia no keia mai e laha nei a me na mai e ae ke kipa mai oukou e na makamaka Hawaii e kaana po me a'u. E loaa no au ma ka halekuai laau o @ @au Fong. Helu 28, Alanui Holele, a i ole e ninau la Goo Kim, @ e kuhikuhi ia oukou.
1012 1m
JOHN RUSSELL
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI.
Alannui Kalepa. Helu 32. kihi o Alanui Papu.
Honolulu, H. I. 1002 lyr
D H A. KINIAKUA.
Ua makaukau oia e hana i na ano palapala pili kanawai a pau. Palapala kua, Hoolimalima, Aelike, Oki mare, ame na ano palapala hoopa kipaka aina, no ka uku kaahaa. E loaa no wau ma ka Hale Kula ma Pulehu, kula apana o Makawao.
992 6m.
JNO. LOTA KAUKOU.
LOIO A HE KOKUA.
Ua makaukau au e lawelawe i na hihia a pau o kela a me keia ano iloko o na Aha Hookolokolo a pau o keia Aupuni. Ua hiki no hoi ke haua i na palapala a pau e pili ana i ka Oihana Loio me ka eleu. E loaa no au ma Heeia Koolaupoke, a ma Honolulu no hoi i kek manawa. 901 tf
S. B. DOLE.
HE LOIO A HE LUNA HOOIAIO PALAPALA.
E hiki no iaia ke lawelawe i na hihia o keia a me keia ano imua o na Ahahookolokolo a pau o keia aupuni. Keena hana ma Alanui Papu, maluna ae o ka Halekuai o Likikini. Honolulu, Oahu, Iulai 10, 1880. 971 tf.
KAKELA a me HAKI.
Ua nee aku maua ko oukou mau Lolo mai ka pili pu ana me ke Keena Kuokoa a i ke Alanui Kaahamanu Helu 13, ma o mai o ka Baneko o Bihopa ma.
Ua makaukau mau maua e lawelawe i na hihia a pau ma Honolulu a me ko na mokupuni. E hooko ia na Palapala Kuai. Hoolimalima a me ka Moraki me ka eleu. He Luna Hooiaio Palapala no hoi o W R Kakela. 980 tf
CECIL BROWN.
LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI
A he agena no ka Hoolalo ana i na Palapala no ka Mokupuni o Oahu.
Helu S. Alanui Kaahumanu. Honolulu, H. P. A. 2y
ASA KAULIA,
Loio a Kokua ma ke Kanawai.
Ua makaukau au e lawelawe i na hana a pau ma keia Oihana imua o na Aha a pau o ka mokupuni o Oahu. E loaa no au ma Koolaupoko, Heeia, a ma Hooolulu i kekahi wa Hooko ia na kauoha mai na wahi a pau o ka mokupuni me ka eleu a me ka hikiwawe.
RICHARD F. BICKERTON.
[PEKEIONA.]
LOIO a he KOKUA ma ke KANAWAII
E hele ana oia imua o na ahahookolokolo a pau o keia Aupuni ma na ano hihia a pau, ina paha ma Oahu nei, a ma na Mokupuni e ae.
Ua makaukau mau oia i ka hana ana i na Palapala pili kanawai o kela a me keia ano.
Ua hiki no hoi iaia ke hoaie dala aku ma ka moraki ana ina alua, ma ka ukupanee haahaa loa.
E hanaia na hana me ka hikiwawe a me ka aku haahaa.
Keena hana, Hela 23 Alanui Kalepa, elua paka ma o aku o ka hale kauka o Kaoka Minnieole. 940 ly
J. W. M. POOHEA.
He Loio a he Kokua ma ke Kanawai.
No na kanaka a paa imua o na Aha Apana a pau, a me ka Aha Hoomalu o na Apana Hookolukolu Kaapuni a pau o kela Aupuni, a imua o ka Lunakanawai Kaapuni o ka Apana 11 ma ke Keena ma Molokai no na makahiki elua, a he Apuni Hooaie Palapala Kepa no hoi no ia Apana. E hookoia aku no na koi-koi o ko oukou mau makemake me ka eleu. E loaa no au ma - Kalakoaao na Home, a l ele la, ma na wahi e halawai ai.
Ke hoike akea aku nei au i ka lehulehu, ua wehe au i ko’u hoopaa ana he Lolo no ka Hai Mahiko o Moanui, Molokai, a e lawelawe no au i ka'u Oihana no ka pono o ka lehulehu mai o ao. E ike ia’u, e hea mai e kokua i na pilikia pili Kanawai. Mai nonokua a kuloa na maka ilalo. 1001 @.
HOOLAHA KEAKEA.
No ka mau, ua make aku nei o Hoku k, i noho ma Waipolopolo. Kapalama mokopuni o Oahu. @keia makahiki mamua aku nei, a ma kona make ana ua noho @ wau maluna o kona aina, ua kela apana aian ma Waipi@p@ i olelo ia. Kale@ 17@, ma ke ana, @e aina ia @ole, nolaila, ke kana@ aku @ w@ i na mea a pau, e ike oukou, @l@ wale @a keia aina, no ka mea, @wau ka wahine mare a na Hiki @, @ hoo@ e ae. @O@ @. 1011
Honolulu, Mai 11, 1881.
MRS. A. M. MELEKI.
MEA HUMU LOLE MAIKAI A ME
Na Koloka, na Holoku ano hou.
1@4 Alanui Papu. K@ @ @
Honolulu, Ian 13, 1881. @ ly
KALE NILEKONA.
KAUKA LAPAAU.
Keena ma ke kihi o Alanui Papa me Holele
HONOLULU.
O na mai o ka Maka., Pepeiao a me ka Puu. UA MAKAUKAU OIA MA K LAWELAWE ANA. 966 ly
KAUKA EMEKONA.
-----
E LOAA O KAUKA EMEKONA MA KOna Keena Hana ma ka Hale Kauka o Dr. Hoffmann, (Kauka Hopemana) ma ka Helu 24 alanui Kalepa, mai ka hora 9 a 11 o ke kakahiaka, a mai ka hora 2 a 4 o ke ahiahi.
He keiki keia o ka aina o Hawaii nei, a ua noho oia he mau makahiki ma Nu Ioka, a ua makaukau i ke pale keiki, a i ka lapaau ana i na mea mai fiva, ua mai maoli a me na mai henui o na ano a pau. Ua akamai oia ma na olelo elua. 981 6m
KAUKA BERODI.
(O KE KULA NUI O KANADA)
Ua makaukau au i ka lapaau ana i na kanaka Hawaii no na ano mai a pau. Ke kahea aku nei au i na poe i loohia i ka mai e hele mai ia'u
KEENA OIHANA
Aia ma Alanui Papu, Helu 129, mauka iho o ka Hale Kamana o D. Burrous.
996 tf
Dr. E. H. THACHER.
KAUKA HUKI NIHO.
Aia kona keena hana ma Alanui Papu helu 104 1-2 maluna. Malaila oia e loaa ai i na poe a pau i loohia ia me na niho eha. E loaa no oia mai ka hora 9 am a hiki i ka hora 5 pm.
Ua loaa hou kekahi mea huki niho, a o ka poe e makemake ana e huki ia ko lakou mau niho, a o ka poe e makemake ana e huki ia ko lakou mau niho eha, e naue ae i keia bale, no ka uku kupono.
Honolulu, Dec. 01, 1880. 993 ly
E. Cook Webb. M. D.
HOMEOPATIKA.
(Kauka o ka Halemai Homeopatika, ma ka Mokupuni Ward's. N. Y.)
KEENA OIHANA. - Helu 60, Alanui Papu. Makaukau mau e lawelawe i na pilikia mai o na wahine a me na kamalii.
HORA HANA. - Mai kakahiaka a hora 10 am. - 2 a i ka 4 pm. 967 4m
KA MOANI ONAONA!
A ME KA PUIA MAU O
HOPEMANA I KE ALA!
Eia me a'u i keia wa na,
Wai-ala Moani hou lou,
Na Aila Lauoho Pahee maikai,
NA BALAKI a me na KAHI LAU
OHO o kela a me keia ano.
Na Laau Papaau o kela a me kela ano,
Na Kopa holoi ili aala auau,
Na Kopa hoopau puupuu o kanaka a me na holoholona.
Na omole waiu hanai keiki a me na omo waiu,
Na Paakai naha maikai a me na Hahano.
E loaa no keia mau mea no ke Kumukuai Emi loa ma ke Hale Kauka o HOPEMANA.
Ma Alanui Kalepa, ma nae iho o ka Baneko o Bihopa ma. 987 6m
KALE KULIKA,
LUNA HOOIAIO PALAPAL KUAI,
Molaki, a me na palapala oia ano.
LUNA HOOIAIO PALAPALA Aelike mawaena o na Haku me na Kauwa. Luna Haawi Palapala Ae Mare Me ke kihi o ke alanui Moiwahine me Kaai humanu, kulanakauhale o Honolulu, ko Hawai Pae Aina. 906 tf
He Nui Anei Kou Makemake i na
Mekini Humuhumu Lole?
Ina pela, alaila, e kipa mai no ma ka Halekuai.
KAKELA A ME KUKE.
A malaila oukou e ike ai a makaikai i na ana MEKINI a WHEELER a me WILSON mai ke $40 a hiki i ke $E50 ke kumukuai o ka mea hookahi.
Na MEKINI a SINGER,
ma ke $50 pakahi, me ke ano MEKINI a WILCOX me GIBBS, ma ke$30 a hiki i ke $50 ke kumukuai. I mea e pau ai ko oukou kanalua e na Makamaka no ke kupono o keia mau ano Mekini, e naue mai no me ke kuihe ole, a e ike no oukou hoi.
628 tf
PAPA KUHIKUHI MANAWA HOLO
O KA
MOKUMAHU HAWAII "LIKELIKE,"
KAPENA KING.
Poalua, Aperila, 5, hora 5 pm......................................Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Aperila, 12, hora 5 pm............................................................Hilo
Poalua, Aperila, 19, hora 6 pm......................................Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Aperila, 26, hora 5 pm.............................................................Hilo
Poalua, Mei 3, hora 5 pm..............................................Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Mei 10, hora 5 pm...................................................................Hilo
Poalua, Mei 17, hora 5 pm............................................Kaapuni ia Hawaii
Poalua, Mei 24, hora 5 pm...................................................................Hilo
Poalua, Mei 31, hora 5 pm.............................................Kaapuni ia Hawaii
Poalua, June 7, hora 5 pm....................................................................Hilo
Poalua, June 14, hora 5 pm...........................................Kaapuni ia Hawaii
Poalua, June 21, hora 5 pm..................................................................Hilo
Poalua, June 28, hora 5 pm.............................................Kaapuni ia Hawaii
AOLE AIE NO NA UKU OHUA!
Ke hookeia aku nei ka aie no ka oku ohua, a ke hoikeia aku nei i ke akea, ina he mau paiki, akana a puolo hoopili ko kakou, e pono e hoailona ia me ka moakaka lea. Aole no e ae ia ka lawe ana i na akana, paiki a poolo i hoailona ole ia ke ele e kakouia ka loaa ana mai.
HE KUIKE KA UKU UKANA.
Ma na ukana a pau o na makamaka, e pono e uku mua ia. A e hookoia no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i makemake la. A e malama la no me ka ma@ ka ukana, paiki a me na poole, lio, pipi a me ka hoki.
E hoailona ia me ka moakaka na Pahu Rama a me Waina.
O ka poe no lakou na ukana o keia ano, e pono e hoailona ia me ka moakaka, a i ole e kakauia me ka moakaka ka loaa ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.
O na koina no na pilikia a me na poho, e pono e hoike koke la mai iloko o ka malama hookahi.
Aole e keia na hookeia kaa, na keiki a me na mea @ke @ @ @ana o ka mokuahi i ka wa e pi@ mai ai i ka @apo, aka wale no a pau na ohua eepakoke i ka hele.
Na ke aku nei e hoopomaikai ia ka lehulehu kaahele, ua hoololi nei na Ona o Likelike i ka Papa Hoike Manawa oia Mokuaka e hike me maluna.
Ma ka Hale Oihana e loaa'i na Palapala.
Aole Keena o hope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka aku moku. Aole e ili ka hewa nona paikk, akana a poino paha, ke ole e kakauia ka loaa ana mai. E hookaaia ka aku akana i ka wa e @ia aka ai.
WAILA MA.
Ka Aha Eoanelio o ko Hawaii Paeaina- Elike me ka hoolaha a ka Aha i ka M H 1880 iho nei, o ka Poalua mua o Iune, 1881, oia ka la e halawai houai. Aka, aole e hiki mai ana ka hapa nui o na lala no ke keakea ia e ka mai poopoo liilii e kau nei. Nolaila i mea e hooko pono ia ai ke kumukanawai o ua Aha nei, ke kaheaia aku nei na Kaho a me na lala e ae e noho ana ma Oahu nei, e akoakoa mai ma ka la i oleloia, oia ka Poalua, la 6 o Iune, ma ka hora 10 o ke awakea, ma ke keena halawai malalo o ka luakini o Kawaiahao. A O POLEPE, Kakauolelo.
Mahalo piha - Ma o ke Kilohana Pookela o ka Lahui Hawaii la, ke haawi aku nei ko Haleakala Ohana holookoa a pau i ka mahalo kiekie ia oe a me na lima lawelawe malalo iho ou, no ka eleu maoli a kohu telefone na hana me ka mama loa, hooili aku no ka hoi ka leka me ke dala, aole emo o ka hoea koke mai nei no ka ia o ke ope nupepa Kuokoa me kana makana ua hele wale a "Ohuohu Halemano i ka ua l@ lehua," ka Hiwahiwa ka Moiwahine Emma Kaleleonalani. Ke aloha aku nei makou a pau ia oe. Na ko Haleakala Ohana.
HOOLAHI KULA SABATI.
E hoike hui ana na Kula Sabati a pau mai Puuanahulu a hiki i Kealakehe, ma ka luakini hou o Kohanaiki, Kona Akau, Hawaii, ke hiki aku i ka hora 10 kakahiaka o ka la11 o Iune, 1881.
Ua makemake @ no hoi na mea a pau o na Ekalesia e ae e hele like ae ilaila me na owili aloha no na wahi onae i koe o ua luakini la. J G HOAPILI.
Kahu Kula Sabati Nui a he Komite pu hoi.
HE MOOLELO WALOHIA NO RUTA AULANI KO'U MAMA.
E Ka Nupepa Kuokoa e. Aloha oe: -
Ua loaa mai ia'u ka lono kaumaha no ka make ana o ko'u luaui makuahine, mai ka leta mai a ko'u muli kuahine, a ma kou helu 18 hoi, aoao 3, kolama 6, ma na Nuhou kuloko.
Ua hala oia ma ke alanui hoi ole mai ma kona wahi ioho ma Opihali-iki, Kapalilua, Kona Hema, Hawaii, i kona wa luahine loa a haumakaiole, a palalauhala, a kanikoo, a kolopupu, a hiki ole i ka hele, a hoi hou a ane like me ka wa i hanau mai ai, a o ke ola ia a ke Akua.
Hanauia oia i ka wa pouli loa o Hawaii nei, i ka hanaia ana o Kaipalaoa mua, he heiau ma Hilo, Hawaii, a i ko'u nana ana a me ko'u koho aku, ua piha kona mau makahiki he haneri a oi aku.
He wahine oia ua kokoke e oo i ke au ia Kamehameha Ka Nui, ka Na-i Aupuni o Hawaii nei. A mai ia manawa mai a hala na Kamehameha (iliwai), a ia Lunalilo I, a ia Kalakaua I. A i na la o ke Aliiwahine Kahu Aupuni Liliuonamoku Aperila 20 1881 ua lawe aku la kona Haku i kona uhane, a ua iho aku la oia i ka lua me ke kahiko o ka elemakule, "he lei nani ke poohina.
He haipule oiaio oia, na ka Rev. Poiepe makua oia i hookomo i ka Ekalesia, ma Kealia, Kona Hema, Hawaii, i ka wa i ninini nui ia mai ai ka Uhaue Hemolele ma keia Paeaina, ua kupaa oia ma ka pono.
A ma kona noho ana, he wahine pakiko a he akamai no i ka malama i ke ola kino, no laila kekahi ola loihi, a no kona haipule pinepine no hoi me ka poina ole o ke Akua i kona manao, a he wahine manaoio oia.
Me ia au i kekahi mau manawa i hala ae nei, he oia mau kona kupaa ana. I ka wa e huliamahi ana kona mau kini ma na hana lapuwale, ona rama, ina uwala, ua hoouluhua ia kona naau i ko lakou haalele ana i ka pono, a hele hou mamuli o ka lealea.
Ua haalele mai la oia ia makou ma keia aoao, he mau keiki a me mau moopuna kuakahi, kualua, kuakolu, a o ke kuaha koe, e noho u aku me ke aloha, a hoi aku la kela i ka hale mau o ke kino, a o ka uhane, ua hala aku la i ka maha mau loa.
"Pomaikai ka poe make ke make iloko o ka Haku."
Owau no me ke aloha walohia. J H MAKOE.
Ka Pepehi Kinana a hoea aku - Ina e hoea io aku ana, pehea la kela mau kii nani makepono e hooleleaka ia nei ma ke Keena Pai Kii Hou, (San Francisco Gallery), Helu 76, Alanui Nuuanu. 1017 4t
Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana 2 o ko Hawaii Paeaina. Ma ka waiwai o Kailikole w, no Kalepolepo Kula, Maui, i make. Ua heluhelula a ua walhoia ka palapala noi a Palaaole k, e noi ana e hoonoho ia i Lunahooponopono ku i ka wa no ka waiwai o Kailikole w, no Kalepolepo, Kula, Maui, i make Nolaila ke kauoha iaaku nei ua kanaka a pau, ke pili, o ka Poakahi, oia ka la 6 Iune 1881, ma ka hora 8 am ma ka hale hookolokolo ma Wailuku, oia ka la a me kahi i koho ia e hoolohe i ua nei la, a me na mea kue, ke hoike la. AEE. FORNANDER,
Lunakanawai Kaapuni apana 2. H P A 1015 3t
Lahaina Mei 3, 1881.
OLELO HOOLAHA.
O wau o ka mea nona ka inoa malalo nei. Ke papa ia aku nei na kanaka a pau, aole e hookuu wale i ko lakou mau holoholona o keia a me keia ano maluna o kua aina e waiho la ma Papaloa, Hilo, Hawaii. O ka mea e kue i keia e hoopii no wau ma ke kanawai. E F KUA
Kaiwilahikahi, Mei 3 1881. 1015 4t.
Wai. Wai.
O ka poe no lakou na Uku Wai i piu i Ianuari 1, a e waiho uku ole nei a hiki i ka la 31 o Mei, e oki ia ko lakou mau pono wai me ka hoolaha hou ole ia aku.
G. D. FREETH.
1014 4t Luna Oihana Wai.
UA MAKEMAKE IA
NA ILI BIPI,
NA KIWI BIPI,
NA IWI BIPI,
E haawi ia no ke kumukuai kiekie o ko kakou makeke nei e
H. Haokfeld & Co.
Honolulu, Mei 12, 1880. @ 1y
Nuhou o ko na Aina e.
RUSIA.
Ua hooana hou aku nei ke alakai o na kipi i kekahi leta i ka Emepera hou e olelo ana, o ka li ia ana o na mea i manao ia na lakou i lawe ke ola o ka Emepera mua, he mea ia e hoomahuahua ana i na manao no ko makou hoomau ana aku i na hana kipi.
O Frobteti ka mea nana i li mai nei o Michaloff kekahi o na kipi, ua hookau ia ka hoopa i maluna o na he 100 hili ia ana me ke kaula, no ka hemahema o kana hana i ke kaula i li ia ai o Michaloff, ma o ka moku ana no ka elua o ka manawa.
Oiai ka Emepera e noho nei ma Isatohina me kona launa ole me kekahi o na poe o waho, ke hooikaika nei na enemi o ke aupuni i ka lakou mau hana; he mau lono kai pahola ia imua o ua Emepera nei no na hana koa a makau ole a keia poe; ua hoike mai ke kulanakauhale i na hiona o ka halepaahao no ka mea, o na nuhou o na wahi e ae aole he wahi mea a lohe ia ma na poai o ke kulanakauhale.
Ua makana aku ka Emepera hou ia Tortikoff i ke kii o ka Emepera i make a me kona pu, i hoopuni ia me na daimana makamae, no kaua mau hana koa imua o na enemi.
Ua hoike hou ia ae kekahi lono e olelo ana he mea paakiki loa ka imi ana a me ka hoomaopopo ana i na hiona a kulana o Pusia i keia wa; aole i ike ia ka hopena o na hana kipi a hana hoi e hookiolo ai i ka mana o ke aupuni. Mai ke kai Eleele a hiki i ke kai Keokeo, mai ka muliwai Danube a hiki i ka muliwai Amoor, aole i ike ia ke ala o na kanaka ma ia mau wahi mamua e like me keia wa, me ko lakou hoolako ana me na lako kaua.
HELENE.
He kuhina kaua hou ko Helene i keia wa.
Ma ko Helene mau hiona i keia wa ua makaukau loa oia no ka hooili kaua me kona enemi.
TUNIS.
Ua hoole ke kiaaina o Tunis, aole he mana i na puali koa Farani ke hoolele ia ma Tabarica, a he mea pono ke kue ia keia hana a Farani me ka hakalia ole.
Ua hoouna aku nei na makaainana Beritania i kekahi leta i Enelani e noi aku ana e hoouna ia mai kekahi manuwa i Tunis a e lawe aku ia lakou mai laila aku no na hana kini mawaena o na koa aupuni a me na koa o na apana e pili koke mai ana, o hoopoino ia auanei ko lakou mau ola a me na pono kino.
TUREKE.
Ua hopu ia mai nei eha poe kauwa lawelawe o ka halealii i lawelawe mua ma keia hana a ua hoopau ia, no na mahui i lohe ia na lakou i pepehi ke Suletana mua; ua hoike aku lakou i na hana a pau a lakou i hana ai e pili ana me ko lakou lawe ana i ke ola o ke Suletana ma ko lakou oiki ana i kekahi aa koko o kona lima me ka paa ia ana o kona mau wahi e hanu ai; o keia mau hana a pau i hana ia, ua hana ia me ka nalo loa a me ko lakou hana ana i na hana i mea e manao ia ai na ke Suletana no i lawe i kona ola; no ka wa loihi loa ka waiho ana o keia mea a akahi no a lohe ia.
GEREMANIA.
Ua lono ia ua hoouna aku nei o Rusia i kekahi mau palapala i na mana nui o Europa, e noonoo pu mai i kona kulana ma keia mua aku.
Aole i pane aku nei ke kuhikuhi puuone kaulana, i ka manao o kona aupuni no keia mea, aka ma ka hoomaopopo ia, aia no ko Geremania mau hialaai ma o ko Rusia aoao. He lehulehu wale na poe i kue i keia noi a Rusia a oia poe e kue ana, ua hookuke ia lakou mai ke kulanakauhale o Berelina me ko lakou kapa ia he poe kipi ia Rusia.
Ua make mai nei ke keiki a kekahi haole kaulana i ka haku mele.
Ke manao nei ua kuhikuhi puuone nei e hoopau i ka lawelawe ana o na hana o ke aupuni holookoa o Geremania ma ke kulanakauhale o Berelina, a e hookahua ia ma kekahi wahi ana i manao ai.
AMERIKA HEMA.
He ahi nui kai pahola ae i ke kulanakauhale o Nu Garaneda a me Buenature; o ke poho he 1.000,000 dala; o ka hale dure ka hale leta ua pau i ka a ia e ke ahi me ka pau aua o na ukana waiwai loa a me na leta i hiki aku ke poho i ka 4,000 dala a oi; he 1,500 poe i hoonele ia i ka home ole a oia poe ke pau nei i ka make no ka nele i ka home ole a me na lako e pono ai ke kino; ua ku ae kekahi moku malaila me kona haawi ana i kekahi hapa o kona waihona ai na keia poe, aka he hapa uuku loa kai lawa i keia wahi lako ai uuku a o ka nui aku ua nele; he manaonao ke ike aku i ka holoke o keia poe pilikia e imi ana i mea e hoopau ai i ka make a ka pololi e anehe iho ana e kau maluna o lakou.
AMERIKA HUI.
O ka huina dala e waiho nei ma ka Banako hoahu dala o Amerika, ua hiki aku i ka 173,000,000 dala gula.
No na makahiki he 16 i hala @ o kekahi kulanakauhale o Carolina Akau he 60 wale no poe oia wahi, aka, i keia wa he 4,000 poe e noho nei. O ka hana baka ka mea nana i hoomahoahua ae i ka holomoku ana a na kanaka i keia wahi.
O kekahi o na alanui i ike ia ma kekahi mokuaina o Amerika, ua ike ia he 5 iniha kona anawaena. Nui io no.
Mailoko ae o na nupepa he 112 o Nu Ioka, he 9 wale no kai kue i ko Robertson hoolilo ia ana i Mayor nui no ke kulanakauhale.
Ua kukulu ia kekahi Aleo nui nona ke kiekie he 208 kapuai, ma kekahi kulanakauhale o Ohio a maluna o keia aleo, ua hana ia kekahi kukui hoomalamalama; ua olelo ia e like me ka hoomalamalama ana o ka wahine o ka po, pela keia kukui e hoolei ai i kona malamalama a puni ke kulanakauhale.
Ua kukulu ia ke kulanakauhale o K kako i ka makahiki 18@7, o ka beluna o na kanaka ia wa he 4,170, a i keia wa ua aneane e piha he miliona kanaka e noho nei a o keia ka eha o na kulanakauhale nui o Amerika.
Ua hoomoe ia kekahi uwea kamailio telefone mai kekahi kulanakauhale ma ka hikina o Maine a hiki i kekahi kulanakauhale ma ka hema nona ke kaawale he 214 mile.
Ua olelo ia, ua lohe pono ia na kamailio ana a me ka maopopo aole he hopuna olelo i nele ole ka lohe ia.
NUHOU KULOKO.
Ua paiia ke kii o ka hale kula Sana Lui i hiolo ai e A A Montano.
He puali koa ko na Waieha nona ka inoa "Maui Guard."
E hoomanaoia ana ka piha ana o na makahiki he 40 o ke ku ana o ke kula o Punahou.
Ua nee aku nei o Waila ma mai ko lakou hale mua aku, no ke kukulu ana i hale hou ma ke kahua mua i maa mau ia.
He halawai hoole waiona ko Kawaiahao i ka po o ka la apopo a e kamailio ana kekahi mau Keonimana opio ma ia kahua.
Ke nee aku nei kakou e keehi i na paehumu o ka la hoomanao o ka Makua Na-i Aupuni o Hawaii, he mau anahulu wale no koe a kulolia ana i ka la luu.loli o ua kupueu la.
O ke keiki i make ai mamuli o ka hiolo ana o ka Halekula SAana Lui i ka Poalima i hala, ua lawe ae ka Oihana Kinai Ahi i ka hoomanao ana i kona hoolewa ma ke komo pu ana e manele aku i kona hopena ma ka ilina.
E hele hou ana o Keo Kaaka no Waikiki kai i ka auina la apopo, e pono e akoakoa pua mai ka poe i o mua ia i ike i ka pono o ka hana, a e hele nui mai ka poe i koe i pau pono i ka o ia, oiai aole i pau ka mai.
PUAA LOAA. Eia me a'u kekahi puaa eleele uuku i loaa ia'u ma alanui Moi i ke kakahiaka Poalua aku nei, Mei 24. O ka mea nana keia puaa e kii mai ma ko'u hale noho ma ka pa o Mahiai makai me ka hoihoi mai i na lilo o ka hoolaha me ka malama ana. J. KAHAI
Pehea i kipa ole ai oe i ke Keena Pai Kii Hou, (San Francisco Gallery), ma Alanui Nuuanu, Helu 76, e Pai i kou Kii? Oia kahi emi a me ka maikai. E hele ilaila, a e hoolele ia kou Kii me ka mikioi a maemae no ka uku haahaa. 1017 4t
O ka la 10 ae nei o Iune, e wehe ia ai ka Aha Manawalea Nui e haawi ia ana e Pikarina, ma ka Hale Mele Hou. E kuai koke i na balota, i loaa na makana i hoolaha mua ia aku ai.
I ka auina la Poalima i hala, ua hanee iho la ka Halekula Sana Lui a waiho ana ilalo, me ka make ana o kekahi keiki a mahunehune ke ola o kekahi mau opio wahine ma ka paa ana malalo o ka hale. O ka loa o keia hale, he 100 paha kapuai, a he 30 a oi aku ka laula.
Ua upu ia ka hoonoa ana i ka lehulehu i keia mau la no ka hapa loa ana mai o ka pahola ana a ka mai aka, oiai e pu-a ae ana ka lana o ka manao mai na pilihua o ka noho hoomalu ana, aia hoi, ke hoea liilii hou mai nei ka mai hepela i keia wa, a e mau hou aku ana paha ka hohola ana o ka homalu.
HOOPOLOLEI - I ka pule i hala, ua hoea aku makou imua o na tausani o ke Kilohana, me ka hoike ana aku, e malama ia ana he anaina hula nui maloko o na paia o ka Halekula Sana Lui na ke Kaawai Helu 2, aka, aole i ikeia ka ulia poino, ua hiolo iho la ka hale; nolaila, o ka mea i hoolaha ia, aole i hooko ia, aka, o ka makou oihana hoolaha, ua hooko ia no ia mamuli o ka hoikeia ana aku o ka lohe.
Ma ke Sabati; Mei 22, 1881, ua poni ia o S U Kapahi, penei na hana: Rev. J B Hanaike, Haiolelo Oihana 20; 28, Rev. J W Smith, heluhelu i ka Buke Lawe Lima, Poni ana, pule a me ka hoolaa ana, J M Kealoha, Oleloao ia S U Kapahi, J H Mahoe, oleloao i na hoahanau, R Puuki, Lima akau aloha, S U Kapahi, Pule hookuu.
No ka waiho ana mai o kekahi o na lima hana o ka oihana pai, nolaila, na kaulua ia ka puka ana aku o ka hoolaha o na waiwai hou o ka halekuai o Alopeleka Meleki a keia noa ana ae; aka, e naue ae ilaila, i hoau mua i na lole hou i hiki mai, mai kali, o ku aoanei i ke A'u i ka ia lele o kai.
Ke ake mai nei kekahi poe e kuai i ke kii o ka Moiwahine Emma Kaleleonalani. Eia ka pane, aole kuai o ke kii, he panai aloha wale no ia no ka pepa. E lawe ae i ka pepa ano me ka hookaa ana i na peha elua, alaila, e loaa ananei ia oe ua kii nani la me ka hoolawa pu ia aku me na helu i hala hope o ka pepa.
O John Keller, he keiki hapa haole i hanau ia ma Hawaii nei, a he keiki hookama hoi na Kapena James Smith, ua make mai nei ma Ladana Hou, Konetikuta; he pokii kona e ola nei me ka maikai ma Hawaii nei, da ke uwe makena nei no kona hanau mua. Aloha ka hoahanau o ka luakaha pu ana iloko o na inea o keia ao mauleule.
Ma ka la 24 o keia mahina, make iho la o Meka Kiona, he kaiaamahine 8 makahiki ma Kahakaaulana i ka mai hepala, ua loaa oia i keia mai i ka la 18 o keia mahina, a kuu aku la kona aho i ka la i hai ia maluna. E lohe mau aku ana na mea a pau maka ehaeha o ka naau i kona hea mau i kona ohana, aka, aole nae he leo i pa-e aku mai kona ohana mai. A ke haawi aku nei au i ko'a mahalo kiekie ia Namokueha no kona malama ana i ka mea make iloko o na la o ka ehaeha, ola i, aole ona ohana. Kaaihue Kuaaka.