Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 23, 4 June 1881 — NA NUHOU O KIPAHULU A ME HANA. [ARTICLE]

NA NUHOU O KIPAHULU A ME HANA.

E ka Nupepa Kuokoa e ; Aloha oe : Ke hoouna aku nei au i keia miu mea hou malalo nei. I ka la 16 o Mei, ua hei nui mai nei na wahi kauna lepere ma Kipahulu. Ua hoao aenei na makai o keia apana e uahi kanawai, ua hoopaa kuleana ole ia kekahi poe mamuli o ka lohe maopopo ole ia he mai hepela ko Ulupalakua. Ma Honomaele, Hana, Maui, ua nui loa na alalaua e hele mau nei ko laila poe i ka lawaia, i keia mau po mahina, ola ko laila mau kini. Mai Kahikinui a Koolau ke papaa la loa mai nei, ua hele na wahi lau uala a pikao, no ke kokoke paha i ka wa, a ka luahine i wanana ai. Ma Hana, ua nui na pake e kanu paka nei, hooikaika no na keiki o ka aina pua. Malaila no ke hoomau nei no o Hon J K Hanuna, P Kawaiku a me H Kekahawalu i ka mahiko he 14 eka ko i paa, ua nui na eka e mahi hou nei, e hoopiha ana a piha ke 50 eka a oi aku, ua ae mai nei o A Unna e wili ka lakou ko, e hele ae ana ka Pelehu e hoomaikai ia poe keiki, me keia mau leo mele. "Pokeokeo, pokeokeo." Ma Kipahulu, ke ku nei he halukuai no ke keiki Hawaii, nona ka inoa i kamaaina i ka lehulehu, o Mose Uulunahele, hele ia imua. Ke hoomaka nei o C K Kakani, e mahi ai kalo, nona na eka i kokoke e piha ka eha, aia ma hana e mahi nei. Ma Keanae, Koolau, nui ke akule malaila iloko aku nei o keia mau la i hala, ola na keiki oia mau wahi, ke noho haiolelo nei o J S Lono no ka ekalesia o Keanae. Eia aku nei o Mr A Unna i Honolulu kahi i kali ai i ka mahu wiliko hou no ka ua Apuakea. E hoomoe ia ana mai laio aku nei o Makaalae a hiki i Kauiki he alanui hao, he kaa mahu ka mea nana e lae ke ko, hana io ke keiki o Denemaka, i ka lepo o ka ua lani haahaa, pela ka lohe ia. Ke eleu nei ka lunakanawai i kana hana ma ka hele mau ana i Kipahulu e hookolokolo ai, i ka Poakahi o kela elua pule keia elua pule, eia ka hewa, aole hale hookolokolo o ke aupuni ma Kipahulu. Ua noke iho nei ke kahunapule katolika i ke o i na keiki a me na makua, pau ae nei kana, hiki mai nei ke kauka mai Wailuku mai, O ia iho nei na keiki me na makua, aole i kana mai ua pehu, ke waiho a mai nei kekahi poe, hana io ka O a keia kaaka. O ka mahiko o Kipahulu e ku nei na ka wai e lawe mai ke ko mai kahi loihi mai a hiki i ka hale wili, he loa keia, i na 3 pipi ka mea nana e lawe, hookahi no wahi e eli ai iluna o ke ahua a-a. O ke kula haole o Kipahulu, ua holopono no ke komo pu ana mai nei o ke aupuni e kokua, a ua eleu na keiki malalo o ka eleu a me ka mikiala o ke kumu, Mr J Makila, ke hoolohe aku i na keiki pakeke lua. I keia Iune e puka mai ai o Benj K Kaiwiaea mai Lahainaluna mai, a e hoi ae ana oia e noho kumu no ke kula ma Wananalua, Hana, Maui, ola ko laila maka pehu olelo Beritania, he keiki opio wale no oia. Ke malama apana ko nei ka lunakanawai o Hana he mau eka ko mahuahua kana e malama nei, a ke hoomaka nei oia e mahikalo, e ka pono ia o ka lilo o na makua o ka a pana ma ka hana i kumu alakai no ka poe palaualelo. Ke pii mahuahua loa ae nei na hale laau o Kipahulu, a ke ano nalowale loa aku nei na wahi apulu kahiko. J K IOSEPA.