Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 24, 11 June 1881 — KA MOHAI OIAIO. HE HAIOLELO NA REV. A. MACKINTOSH. [ARTICLE]

KA MOHAI OIAIO.

HE HAIOLELO NA REV. A. MACKINTOSH.

Halelu 51; 17. O na mohai uo ke Akua, oia ka uhane mihi, o ka mihi me ka pepe, e kau ia, e ke Akua e hoowahawaha ole ai. Hookahi hanen makahiki i hala aku ne>, hele aku la ka poe misionari iwaena o ka poe Inikini o ka aina o Amenka, e hoohu-. li īn lakou ia lesu, a ma ke kokua ana o ka Uhane Hemolele o ke Akuo, ua huli io ka ohana holookoa i ke ano kristiano. Aka, haule koke aku la ko lakou Alii iloko o kekahi hewa nui, mahope iho o kein hana hewa, mihi aku la keia alii, a kaumaha loa iho (a, noiaiia, hele aku ia kela i ka misionari a me ka haalulu nna, haa\yi aku ia iaia i kona knei inni i mohai. Aole, wahi a ka misionari. Ke makemake nei o Kristo i ka mohai e like me keia. Alaila, hoi aku la keia alii i kona home } aka, hoi hou mai la oia a lawe pu me ia i kona pu kaupoohlwi, a hnawi aku Ia ia mea i ka misionari. aka, ua pane hou keia e like me mamuo, a hoole ho i, aole e lawe i kona makana. ; Hoi aku la ka Inikini, a ua piha kona nalau rae ke kaumaha, aka, hoihoi mai Ia oia, I a nonoi aku la i ka misionari e iawe aku i j kona hale noho, kaoa wahine, kana mau ! keiki a me kona wrtiwai a pau loa, aka, hoo-1 le hou aku la kela, aole «e i kana noi ana, | : oo ka manawa pokole ku ae la oia me he i mea Ia ua popoi la oia me ka paumako o : kona naau, alaila, lehaae la kona mau maka | i ka helehelena o ka mision<ri, i aku !a me j Wa leo nut a kaumaha: E ka Haku; e iawe aku oe t ka lnikini 1 ) haahaa." Ma ke.a mooielo ke ike nei kakou t ka : aihi naio o ke?a ahi iaikioi, no ka mea, aa , haaw? «ka ia iho i ke Akoa i mohai, a c tr:kc i ke kaumaha o kooa oaan no kooa aswa&s aoa aku mai ka pooo a i ka hewa. £ &a*hasas. eia kekahi kamu hoohahle kikūK !»• k*km e haslt iloko o ka hewi be mmt a kaoeaala oie ke olelo me i* !<-k. Ua eaihi aa. aka. ke aake» tt*i k* Akoa i a« hoaoleie «rale 00, « £ti O» j Ettt Laoa. «ku fcc k«ka:kaht o kakou t tke kt »*© o ke-a haaolelo. A :«a a««e kakoa e tkc p««o t ke ano I * t hikt la kakea ** * »a fcaoa t k« i kt im o km hoa> < | * e*i«4a km. A«4* kakaa t ti» i ( k« kaaM Immm kmimm. M» ka ■*«. i • ttta m k* fm !*3t» i *»&» aka i ko U-

koa aioha «me ka boo!obe tom ike Akua y eoa o fco Ukoo rcobai kuaī. • Pela no ktkoa ma ko k»kou maa mohii : e hoike *ka i ko kakoa «loha ame U hoo- ' iohe ana, oia hoi i ko k*koa Hoo<9tc» Knj stiaoo. Aii oo i ka poe ladaio c!ua ano o o* mo- - ! hai k«ni, ki mohai kooi, o« ka mikemake « , ; ime ka mohai kuoi i kauoha u eke Akua. ; I TJ« haaws mai o Paulo i« kakoa i ke ano o i j ka mohai kr.stiano iioko o ka eloa 1 |i ka poe Corioeto, i keU mau bo«. > I £ {ike me ka maoao ana o ke2a mea kei« | | mea iloko o kooa oaau, pela ia e hamwi aku ! ai. «ole me ka minamiaa, aole hoi, me be | mea la ī aahao ia, no ka mea» ke aloha mai oei ke Akua i ka mea nana e haawi oluolu aka." Eia no hoi na haaoieio a ko kakon Haku u 0 ka mea naoa e haawi mai ike ki|fca wai huihui. e ioa ao kekahi o keia mao mea uoku, no ka mea, he haomana ia, he oiaio Ka'u e o!efo aka oei ia oakoa, aole fa i neie i kana uka." Ama kekahi wahi e ie. I, A e oieio aka ke alii ia iakou me ka i ako. He eiaio Kl'u e oieio ako nei i* ou> koo, i ka oukou hana ana pela i kekahi mea iiilii ioa o keia poe hoahanaa ua hana mai oukou peia i&'u. A iioko hot o ke Kauoha K'ahiko, i ka moolelo o %a?ida ke alii, eta no ia kakou kekahi kumu hoohaiike. Makemake 'aku ia o Davida ke aln e ku* kuiu i kekahi kuaahu, e mohai i kekahi mohai kuni manawaiea i ke Akua no ka hoo pakeie ia ana e kona iahui mai ke ahulau weliweii. A ke nui ae ia kekahi o kona makamaka o Arauna kona inoa, e haawi i ke aiii i kau wahi aina no keia kuahu a me ka bipi no ka mohai, aka, hooie aku ia o Davida ia Arauna me keia inau hua: I mai ia kealii la Arauna, aole peia, oiai no e kuai aku au me oe, ma ke kumukuai, aoie au e kaumaha aku i na mohai kum ia lehova i ko'u Akua ka mea i ioaa ole ia'u ma ke kumukuai, a kua: aku ia o D>ivida i kahi hehi palau ame na bipi kane i kanaiima sekela kala. Ina kakou e noonoo pono mai i keia mau haawma, i na e hiki no īa kakou ke ike i ke ano poioiei o ko kakou mohai, oia hoi, he mea pono ioa la kakou ke mohai i ke Akua, mai ka makemake ponoi mai me ka naau pololei, a munawalea a e haawi aku no ia mea i ke kumukuai, no ka mea, e iike me ka Davida oleio, " aoie au e kaumaha aku i na mohai ia iehova i ko'u Akua i ka mea i ioau ole ia'u ma ke kumukuai." Aka. e n\ hoahonau. Heaha ia ka kakou hana no ke Akua? Heaha !a ko kakou mohai? ona mohai no ke Akua, oia ka uhane mihi, oka naau mihi me ka pepe. He oiaio no. He mea nui ke kumukqai no ka haalele ana ike aianui hewa. Ke makemakenei kakou e haawi aku i na mea a pau, ka waiwai, ka wahine, na keiki. a me ka home me ka aina, ina e hiki ia kakou ke hooko i kekahi kuko hewa o ke kino, o keia ke kumukuai nui no ka oholi pokole loa. Aiaila e nana kakou i ke kumukuai a ke Akua e makemake ai mai o kakou mai. O ka Mohai. "Oia hoi ka Naau Mihi me ka Pepe." Ahe kumukuai no keia inea, oia hoi, "ka haalele ana i ka hewa a me ka manao kupaa e hana hou oie ai i ka hewa. He keu aku ke oolea o keia hana ! Ano, eia kekahi ninau a'u e makemake ai e ninau ia oukou, ka poe Hawaii? E hiki anei ika poe kanaka Hawaii ke ioaa ia iakou iho ka manao minnminn a kaumaha hoi no ko lakou hana hewa? A i keia ninau hoi. E hiki anei ī ka poe Hawan ke ioaa ka manao paumako a iuuiuu hoi, no ka haia'na akn o ko iakou mau pihkoko a me na ma* kamaka. Aole ka minaminaa me ka iuuiuu pokoie ioa, ka mea pau koke ana e like me ka obu i e uhi ana i na Uuihiwi, aka, ka paumako a me Ke kaniuhu e hoomau ai a hiki mai ka hopena o ke ola ana, a ka mea e kaohi ai i ka poe k»naka mai ka hana hewa hou ana. i Ke ninau nei au i keia ninau no keia kuinu. Ke ike maka nei au i keia me keia la i ka i poe pnahao me ka helehelena oiioii, me he

mea la, aole he mea hewa iloko o keia ao, ke akaaka nei lakou me ka ieo nui a olioli e like me na keiki kula, oiai, ka poe paahao haole e kulou ana ko lakou mau poo oo ka oheke a me ka hiiahiia. Ke poina koke nei ka poe Hawaii i ko !aI kou mau lawehala, no ka mea, i na ua pau | ko iakou hoopai ia ana i ka hale paahao,ua lawe ia iakou iloko o na lima o ko iakou ; mau makamaka me he mea ia aole ioa iakou i hana hew». Aka. aoie pela iwaeoa o ka poe ona aina I e, no ka mea, ina ua hana hewa kekahi hao!e, e piii mau ana ka hoomanao ana iaia a mau loa aku, a ke haaieie nei iaia koua mau makamaka kahiko. Ina paha oia be kanaka mihi, a kaumaha ioa hoi. no kona hana hewa, aoie no paha e ae ia oia e komo mai iioko o ko lakou mau haie. A ua kipaku ia aku oia mai kooa aina oiwi aku. a i ole ia, e iilo oia i kanaka haahai loa i ki aioa poooi. A aoie o keia waie no, qo ka mea, ke o ; mao nei kooa iaoaikehala uia, no kona he-' wa, E 000000 oia i kooa wa opiopie i ka j «a «oa i haoa ole at i ka hewa. £ o*e ana ota ose ka wat«aka muiet a ake nui e iike me|loba mtmaa. 4 K poho wale iho k« ia o u i haoaa ai, a o»e ka po i oa hapa; t« ke keikisaoe." Aka, o ke a ko'o maoao. aole he mao mea • B« keia iwaeoa o ka poe Hawan, oobtiia, aole e htki la Ukoo ke haawi ako t kt Ak«a t ka oiohai ota hot o ka ohane mhi a a* ka aaau aihi me ka pepe ki bti, wahi a kokaki, aok aiiei

īke Akaa » haiia i ke k»o*la «na S»n» * Q ° i iho, loie aoei i hke o* kioaka * j*o, loa pafe& o ko kkoa tli be keokeo, a ina pae, be ele«!e? Mihea la ke »00 e iwaeo* 0 fce k«Dtk» kapa a rat ka haole? O keim ko'u eo&oao ponoi iho. Ac!e he &oo e, &o ka mea. Oke Akaa hookahi ka Mea Nai» i hioa i ke aoo kaoaIka hookahi. Noiaila, oke kanaka, oia ka \ mea hew*. Ina ke makeaake oei ke kupa j e ola a e ooho e iike me ka haole ma ko ia- | koo ano, iloko o ka hale laao a aole hoi | iloko oka hale pili, a e eoho malana ona | noho laaa a aole hoi maiona o<k* iepo oka jhoooa. aeai meka pahi a me ke 0, aaole i me ka manamana lima waie 00. * Aiaiia e pono 1 ka poe Hawaii e hoooiaka e aooaoo hoi e like me ka poe haoie a e haoa e iike me ko iakoa naaaao a me ko iakou aoiao. loa ka poe kupa e .nakemake nei e hoomana 1 ke Akaa hookihi a e manaoio mamali o Kana Keiki Hi*rahiwa o ieso Kristo ka Mea i iiio i kanaka e iike me kakoo, a hoehaeha ia no kakou a paa, a haawi aku la ia ia iho i Mohai maiuoa 0 ke Kea, Kooa Kuahu. Aiaiia e pono loa i ka pee Hawaii, e kanu hohonu i kana mau hu&oleio, oia hoi, Kana mau kauoha a me Kona makemake iloko 0 ko lakou mau naau. E pooo ia kakou a oau e hooiohe iioko 0 Kona meheu mawaena 0 Kona oia ana īiuna 0 keia honua, a e hoao me ka īkaika e han» e like me la ma Koaa aoo kaoaka, aole e hiki ia*fcakou ke hana e iike me Kona ano Akua. Aole e hiki ia kakou ke hooia 1 ka poe mai a e hapai » ka Mea make ma ka kakou olelo e like rae la. Aka, e hiki no la kakou ke hooluolu 1 ka poe kaumaha rae na oleio maikai, e hiki ia kakou e hele i 0 a ianei e haioleio i ka euaoelio e iike me la. aka, e hiki no ia kakou ke hoike aku i ko kakoo hoalauna ma ko kakou hele pono ana i ke aianui 0 ka pono, keia aianui i iike ai ra« ke ala haha 0 lakoba ka mea i hiki ai i ka lani. Alaila, e lilo auanei ko kakou mau naau 1 mau mea paiupaiu, e iiio ka naau pohaku e lilo 1 naau 10, aoie auanei kakou e hana hewa pmepioe, no ko kakou mihi oiaio. E lilo auanei kakou i poe luuluu a kaumaha loa no ko kakou auwana iiiiii ana mai Ona la, a e hoi koke mai la ia "O keia ke ano 0 ka Uhane Mihi, a 0 ka Naau Mihi me ka Pepe."