Ka Nupepa Kuokoa, Volume XX, Number 24, 11 June 1881 — Moolelo o ke Koa Kaulana KEOKI WASINETONA Ka Alihikaua Pookela Loa no ke Kuokoa o Amerika. KA MUA O NA KANAKA KOA,-A O KA MAKUA HOI O KONA LAHUI, &c. &c., &c. [ARTICLE]

Moolelo o ke Koa Kaulana KEOKI WASINETONA Ka Alihikaua Pookela Loa no ke Kuokoa o Amerika.

KA MUA O NA KANAKA KOA,-A O KA MAKUA HOI O KONA LAHUI, &c. &c., &c.

Ke Kaua Huliima.hi o Ameeika. ILOKO o ka hoouka kaua weliweli o Bunker Hjll, i loaa ai ka hanohano o ke kaua a me ke kuokoa o ka maiuhia i na koa o ke Paoalaau. O keia lanakiia i loaa ia iakou, ua hoio aku ia ka hauoii i na mokuaina a pau e piii kokoke ana. 0 Wasinetona ponoi, ma ka hora 6 o ke ahiahi o ka ia 9 o luiai, e ku ana oia ma ke poo o na puaii kaua, a hai aku ia eia i keiamau olelo hoolana imua 0 kona mau koa, pene: : 'Ua manaolana ka Aiihikaua eku aku nei," wahi aua Wasinetona nei, "o keia mau kumuhana ano nui i hana ia iho nei e na aiiikoa a me na koa o keia puaii kaua o ke Panalaau, ua ike ia ia mea ī keia manawa ma ko iakou hilinai, —O ka lanakiia imua o ke kahua ka';a, —a o ka ioaa hoi o ke kuokoa o ko kakou aina maiaio o ka malu oke Akua. Ano, eia oia ke ku aku nei imua o oukou, a e laweiawe ana ana i keia kumuhana ano nui oka mokuaina hui, e makana ana i kona ola no ka hooiawa ana iho i ka ikaika o ka noho mana ana o na aupuni o ka honua, a e lawe aku hoi i ko ka- ( kou aina ike kuiana pookeia ioa o ka hao--1 hano o ke nupuni kuokoa." | Ona koa oka puali e hoolohe aea i keia I mau olelo a keia kanaka, ika manawa i hoopau aku ai oia i kana mau olelo, ua haawi ae la na koa mai oaoona laina kaua i S V . >v - • -- •. . na ieo huro hauoli he nui wale. O keia inaii olelo a Wasinetona, lawe ia aku ia ia iioko o kekahi mau mokuaina e ae, a e hauoli ana na mea a pau no ka lanakiia ana maiunu o ka puu o Bunkp'r Hill. Ma kn mokuaina o iNu ioka, ua hoakani īa na mea kaoi o na ano a pau, pela pu hoi ka beie o na halepuie. Ma 6owiing Green, mamua ponoi mai o ka papu, eku nna ke kiahoomanao oka Moi Keoki 111, o Eneiani, a oiai na kanaka e hauoli ana no ke auhee ana o na puaii koa Beritania, huli ae ia lakou a o ke ku o ke kii o ka Moi a lakou i hoino ai, hoomanao ae ia lakou no na auhau poo ieta a me ke kahe ana o ko lakou mau koko, lalau ae ia na kanaka i keia kiahoomanao, a kuiai aku la iiaio oka honua me ke kupinai ona ieo mai kekahi aoao a i kekahi, "0 ke kiola ia nna o ke kiahoomanao o ka Moi o Enelani ilalo oka honua,—ua like ia me ka hauieana aku o ka noho mana ano o ke aupuni o Enelani maluna o kona Panalaau." O keia mea i hai ia ae ia no lakou, ua hooko ia ia mea i ka manawa hope loa o ke kaua, Ma keia wahi o ko kakou moolelo, e hoopokoie hou no kakou i ke kamaiiio ana ma keia wahi no kekahi mau mea e ae, a e he* luhelu hoi kakou i ka lakou kukaia akea no ke kuokoa o ke Panalaau imua o ke aupuni o Enelani, a oia īho keia maialo nei penei: lioko o ka makahiki 1776, i holoi aeaina kanaka o ke aupuni Panalaau o Enelani i ka huaolelo Panalaan» a kapa iho la iko lakou aina "Na Mokuaina Hui o Amenka." O ka pauku hope loa o ua olelo kukala akea ia, ke hoike nei keia pauku i keia mau huaolelo. u No sa mea, o Makou, na poe i kohoia no na

Mokaaina Hui o An>erika, i akoakoa ae iloko o ka Ahaoleio akea, e noi ana i ka Lunak-nawai Kiekie oke ao nei no ka pono o ko makou mau manao, e ike ia, ma ka inoa a me ke kauoha hoi a ka iahaikioaka maikai o ke Paoalaau, ke hoike nei a kakala aku hoi, o keia aupuni Paoa* Uau, a do kooa pooo a me ka poiolei, He rrjxu mokuaina kuoloū ! E hoopao ia ko »a piii haoauoa aoa e iike me na *opuni o ka hooua nū me ke aupuoi o Berit • oia Nui, a e ioaa hoi laia ke kuokoa o ko* oa mau mokuaina me ka mana nui» ioa i maoao oia e hoomakaukau oo ke kiua, e hoomao i ka maiohia, e hookamu i kooa mau «aiwai kaiepa me oa aioa e, a me kekahi mau mea e ae, oo ka pooo o ke kuokoa. Aoo oa kokoao keia oleio &a« kala, ke hilinai eei maluoa o ka hoopakele aoa mai aka Makua Laoi, e hoomaikai aku oo aoanei makou kekahi ī kekahi, ko makoa mau oU, ko makou pomaikai a me ka ma!u o ka haoohaoo. 1 O keia maiuoa ae U, o ka hoopao ia aoa iho ia ia o ka huaoielo Paealaao ia Amenka oo Enelani, a aaiioko mai oia la, aole i ike ia a iohe hoeia ka hoaoklo PaoaUaa iioko o ko lakoa mooieio a hiki Uokoo keia manwa.

Iloko roai o ka makihiki 1776, ua hooau- ! hee ia n» koa Amerika e na puali kaua ritania ma ke kahua kaaa o Brandy«rine a me Gerinautown, a no loko oia kaua ioa.; | oa emi hou mai oa koa Amenka mai ko ia- j kou mau kuUna mua mai. Oka ioihi oke ! o ea puali kaua Beritani i e hele mai i V*kumu eui nana e hooeiui mai i aaa aqfraniSi, kahikola ; io Enelani ioawa a psu, ae mat ! :ja ia aupum e ike i ke Kuokoa o Ameriks, ■ a ioea paali koa Farani e noho an.a ma na mokuama, hui ae ia lakou iloko ona puali ; kaua oea kanaka oke Panaiaau, a maki | aku la lakou imua o ke kahoa kaua me na i : Beritania* a no ka nui hewahewa o keia j mau puali koa ame ka ikaika launa ole, o : na puaii koa Pelekane malalo o Kenela Bur-: ;goyde, hoopuni ia iho la e najpual? kaua hui | : o na enemi malalo o oa Kenela Gates a me ' | Arnold. * ; No ka inanao ino mau oke aupuni Faraoi 1 ia EoeUni he enemi mau ia nona, nolaila, o ;na Kuhina o Eoelani, ano kanalua mai la i lakou no ka hoouna mai i na koa i Amerika 1 no ke komo ana ae nei o Farani e kokua i | na kanaka o ke Panalaau, a he hoouka kaua | weliweli loa la a rne ka nui o na koko e hoo-; j kahe ia ai īna e hoomau aku ana i ke kaua Ime keii mau aupuni. Nolaila, hoouna mai ! la ka Aha Kuhina o Enelani he mau Komi- ; sina i Amerika, e hooponopono ia na uluaoa hoopaapaa kaua ana me ka maluhia. Aka, o keia mau mea a lakeu i manao ai e hiki ke hooponopono la, ua iohi loa ka manawa no ia mea, nolaila, ua haule wa!e me ka hiki

| ole. 0 ko hana elua a na Kuhina o Eoelaui | e hana ai, e hoomau aku i ke kaua ana me na puali kaua hui iloko o Amenka. 0 ke aupuni o Sepania iloko o keia manawa, hui la oia ma ka ike ana aku'ia Amenka he aupuni kuokoa e like me Farani i komo ; *kino aku ai iloko o keia kona. O Enelaui iloko o na au i haia aku la, he enenuj no inawa a pau, nolaila, I hui ae 1a keia aupuoi me keia mau aOpuoi elua, a kue like aku la lakou ia Enelim me ka ikaika nui. 0 keia mau aupuni eiua i hoike ia ae ia, hoolina mai la laua i na moku kaua he aui wale roe na iako kaua, na koa ame na kenela akamai, a hiki aku la lakou i ka lepo o Ameiika no ke kahua knua me-Enelani. Ua oleio ia iloko o keia Buke Moolelo, aole he kanaka koa e ae o Eneiani i kaulana iloko o keia kaua huliamahi e like me Adimarala Kodene, no ka mea, na keia Adimarala i hoomau aku i ka hae aupuni o Eneiani e welo ma na kahakai o Amerika īloao o ka ua a me ka makani, a o na moku kaua Faraoi a me na Sepania e lawe mai ana i na lako kaua iloke o Aroerika, ua hoouka oia i ke kaua e liko me ke kanaka koa, a he lehulehu wale o na moku o na enemi i lawe pio ia mai e keia Adimarala wiwo oie. Mamua o ko kakou hoomaka ana e heluhelu hou aku no Wnsmetona, i kona hoopu» ni ana aku i na puali kaua Pelekane malalo o ka Alihikaua Kooavaiisa e heluheiu mua ia keia mau paukulnaiaio iho nei e hoike ana no \Vasinetona, he oiaio oia a he hoopono, aka, iloko nae o keia ja ke hoomaha nei no ke koko o ke kanaka i noi aku e oia oia maluna o ka inoa oka Alihikaua Wasinelona. O Kenela Arnold, he A'ihikaua Amerika koa a zae ka wiwo o(e maialo o na kauoha a Wasioetotja, ua makemake oia e ioaa nui aku ke dala i uku ai oia i kooa mau aie, hoohui aku la oia iaia iho ma ka aoao ona Pelekane, a hanaino aka ia i kona aina malalo o ka inoa ino he kiu no ka nee ana o na puaU koa Areerika. Aole ipau.