Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 13, 1 April 1882 — KA MOOLELO O ONILA MAKA! KA MAKAI KIU KAULANA O ENELANI! A O KA MEA POHIHIHI O KA 1868. [ARTICLE]

KA MOOLELO O ONILA MAKA! KA MAKAI KIU KAULANA O ENELANI! A O KA MEA POHIHIHI O KA 1868.

MOKUNA V. Ke akamai o ka mak»i kio—Ka imi hoomanawanai aoa—Ke kinaka Irelaoi opio mawaeoa o k& poe koaniaa—He mat ha< awioa kopaianaha—He maa lono lauihea —He ninau hooleie hauli—Kooa ma&ao maoli no ka mea^uoa. āA keia wahi i hoikeia mai si ke akamni iua ole o OoiU M»ka ma keia h*oa, i titm. me he !#, oa maopopo iaia kana «rahi • e hoomaka ako ai e »mi i ka me« hooa. i Aka, ma ka manao o kekahi po#, e heo- . mak» mua »ku ana ia maī kt keeoa haoa • I me k» hora a Haie Keieoek» i haaiele iha

a: i Lona keen?, «mni laiia aka e bootnaka ui e &M« a biici i lta m*nawa a roc kahi i oab at o kooa meheo. Aofe ote kaoa kahua i hoolaU aL Aitf, nie he aira la, ma kooa ooonoo sna, ua hele io aku no ka mea i oalowale mai kcos ke*n» aku a i kahi hnoki-o o oa kaa ahi; a hoia aku ia a hikī i kahi ana i makeinake ai rr.? kaht booki-n o na kaa ahi tna H ; a ma ia wahi i niiowale ai oia. Oiui. raa ka hnle noho o lonakana e hoohuiia ai ua mau opio ia oia ka berit& Jaahiaj a o ka ioa boi o ua hale la mai kahi hooki-o 0 na k* a ahi he ehiku mile ka mamao» ouiaiia, ua manaopaa ka makai kiu mai ka hooonka ana maiuni o ke kahua ana i hooiala ai, oa hamii ka pepehikanaka mawaena e kahi heoki-o ona kaa ahi a me CJiu Paina luiu, oia hoi ka inoa o kahi noho o lonakana. la Oniid Maka i hiki aku ai ma kahi hoo-ki-o ona kaa ahi ma H , he lehnlehu na kanaka i akoakoa ae maloko o ka hale mu rama, ma vi po hookahi a ka ma* kai kiu i hiki aku ai. £ hauoli ann kahi poe o e kaao ana hoi kahka ua hauoli maoli no hoi ko iakou noho nna kuaaina mahope iho o ka pau ana o ku lakou hana o ka ia. lwaena o ko iakou vva e hauoii ana, aia hoi, hemo mai ia ka puka o ka rumi inu r«ma, a komo mai ia kekahi kanaka Irelani malihini iloko. Ua kahiko ia ua wahi ireiani nei, me ka pahu o k«i poe kuaaina o irel«n». Oiai, aole i pukopuka a nahaehae a oki ioa hoi ī ka lepo kona mau aahu, a aoie no hoi ipahonohono ia konu wahi lole wawae, aka 'ja hele nae kuna mau kamaa peleleu a hinqhinu. iTii ka nani nna aku i kona mau ano a pau. be muiihim maopopo oia. ika wa i komo mai ai ua Wthi kanaka Ireluni la, nir.au koke ae la no oia, iaia i kiola 'hoai i kana wahi puolo iluna o ka noho- |o» | ua a vea nana e maUina nei keia hotele 'l h ku ana no hoi ka ona o ka hale mahope aku o ka papa kuai, a he kanaka hoi oia 1 kauiana no ke akamai ma na olelo iealea; nolaiia manao iho ia oia e hoohoka i ua wa* hi kanaka lrelani maiihini la, nolaila pune aku ia oia: nana e malmna nei keia hoteie; na ka hotele e malama nei ia'u. Naiia pono nku la ua wahi lMnni uialihini nei i ka mea nona ka hal-? no kekahi jnana.v.i, me ka amoamo ana o kona m«u maka: Paf koie ! ua minamina ioa au i kou poe hoaai, ma aohe keko maikai e aku o kou ha le mamun ou ! I ka wa i ua w >hi maiihmi nei i pane aku ai pela, ua hu ae ia ka ska o na mea a pau <i ioko o ka hnie, aka, hookue nui iho la nae na mukn o ka haku hnle. He oiaio, ua ki oku ua meai hale ia i ka pu me ka poka oie o loko, aua, pa e mai la nae oia i na hauna iaau a ka mahhini Irelani. 1 ka pau ana ue o na ieo akaaka o loko o ka haie, pane hou ae \\ no ua wahi kanaka lreiani nei: 0 Pate Rodena ko 1 u inoa, e makiio hana ae ana ma keia mao wahi aku; a no ka loaa ole o ka mea makemake kanaka hani e like me a'u ne», nolaila, manao e nei e heie e imi i wahi e w«iho ihoai ke poo no ktia po. Aohe o'u i hote!e no ka poe e iike me kou ano. Aoie i hiiahiia o Kodena no keia pane awahua a ka mea haie iaia, no kona hoohok» ia ana,» kn, minn aka iho la oia me be ia, aia no oia i kona home poooi, me kona hoike ae, ua manaopaa ia e noho iK aole no e ae ma* &na kn mea hale iaia e noho ifa.ila. Hele aku ia keia a ku īho la mamu« o ka papa kuai. a noiako la i kā lokomaikai o na mea a pa.u e noho ana e hele mai e inu. 1 keia wa ana i het aku ai» i a mea a pau o loko o ka haie e be!e mai e inu pu me ia; olu iho \t ka haku hale, aka, kali iho la nae ia o ka oak?ke ibo o ka laia liuna o ka papa kuai. laia i hea aka ai ina kaoaka kuaaina e heie mai, pole hookahi o Ukoo i ku «* e booko ī kana noi, oo ka enea, ua manao ia< koo, he kolohe wale iho no nab*. No k% be!e ole aku •u* poe kuaaina la, aolaila, pane ae la u» o Pate: £a. pehea keia, ht aba hoole waiona anei kai kukulu ia m»waeni o oukou, a i ole hoi, oa manao oukou he wahahee na'u. £ nana mai i keīa, wahi ana i pane aku ai, a wiiho ibo li i kekahi bila eiima dala ilona o ka papa kuai, Ho mai ona aina abiabi no makoo, a ioa he poe hanohano wale oo ko loko sei o koa hale i biki ole ai ta lakoo ke laooa ptt me a # a, alaila ooeno ke hele ma: e paiiia pu ©e a'o, a e iau pu hoi kana i ke ola o ke Aopum Vait>laume [H*rp] ka aina kalaiwi o kem mau kupona.

i ka ike ana aku o ea pot ta 1 ka biU elt* ma da!a» ua k<t koke ae ia oa mea » pao & ; heie aku im i k« par 4 Peii no hoi me ka mea h*ku hile, i kooi ike ina i keia u>au d«la, 4 'ua oia tho li kela he wai ko !a'o." A u Pate hoi i ha«wri pakahi ae ai ia lakou i na k'ika puh». ua }i!o ; koke iho la oia i hoa'loha no lakou iloko oi« wa pokole. lata i kamaaiaa ioa iho ai, noho iho ia oia mawaeni o lakou. a kaao aku ia ma na kaao lealea, a i ke!a a me keia wa aoa e hai aku ai i kana mooieio e aoke mau aoa kona poe hoa i ka aka a mamae na iwiaoao. A iioko o keia a me keia manawa, e hea mau ana oia i ka mea ha!e e lawe hou mai ooa mao omole bia no lakou, pela iho U ka ianei hoohauoli aoa īa takoo ma ia ahiahi, a lilo ioa iho ia keia i mea punahele na iakou me ka nana oie ae i kona auo malihini. Mahope iho pane ae ia kekahi o iakou: Ua īke aku nei au >a ionakana a me kana wahine i ka haalele ana iho i kahi hooki-o o na kaa ahi i keia ahiahi iho nei. CJa nanea ioa ia nae ua wahi kanaka £re> iani nei i ke kamaiito me kekahi kanaka ma kooa noao i ka wa i puona ia ae ai keia olelu, uka, i kona wa i iohe koke ai, noho malie iho ia oia, a kau mai ia n& hoaiiona o ka manaoiana hauoli maluna o kona mau hiona. Aoie no hoi i kaa pu mai nei o Mariona me iaua, wahi a kekahi. O ka inoa ' Manona i hoikeia ae la, oia no ka īnoa ponoi o Kahela Kekona, ka hanai a lonakana Noiaiia, e hoomaopopo ka poe heluheiu i keia ] Aole, ua iho aku oia i Nu ioka, he eiua a ekoiu pnha la mamua aku nei, wahi hou a ka mea rnua. Meha iho ia ke auaina no kekahi manawa, a pane hou ae !a kek»hi: Ua iono mai au, aohe manaoio o ua kaikainahine ia, ua haalele io mai kana ipo iaia, nolaiia, hele aku aei oia i Nu loka me ka manaopaa ua pepehi ia oia. * iioko oia wa pane koke mai la kekahi wahi eieuiakuie pupuka: Ma kn'o noonoo, ua poiolei ioa ia manao oua kaikAmahine ia. Heaha hoi ka Haie Keieneka mea e hoowahawaha ni i kekahi kaikamahine opio ui e iike ine Manona, ka mea i lawa i na dala he hapa miiiona ke hiki i kona wa e oo a\ Ia wa pan« heu ae ia kekahi kanaka me ka ieo akaheie: Ma ko'u hūomaopopo ana. ua hiki i kekahi poe e noho mai nei maanei ke hoike mai 1 ke kumu i hiki oie aku ai o Hale Keleneka i ua manawa \ oieloia, ina e weheae ana i ko lakou miu ieheiehe. Heaha kou manao o ka oieio an\ peia, e Beni ? He oiaio, aoie au i kimaiiio no ia mea mamua, ako, ua hiki ia'u ke hoohiki ako, ua ikemaka au ia Haie Keieneka maluna o ke kaa ahi mai Nu loka mai, ma ke ahiahi ona e mare ai me Mariona. Ma kahi hea keia au i ike ai iaia ? wahi a ka ninau a kekahi o iakoo» Ma kaht hooki-o o na kaa ahi ma M , liaiia au kahi i hooiii uaia ai. O ke kaa ahi helu ehia ia ? O ke Kaa Heiu 55 i* mai ke kulanakauhaie mai. Ua iono iauahea ia ae, wahi a kahi eiemakule ma ke kihi, ua ikemaka no kekahi poe mia ia po, i kona wa i leie iho ai mai ke kaa, roa kahi hooki-o o na kaa ahi. la wa meha īho ia ko iakon mau leo, 8 nana aku a kekahi ? kekahi me ke k#haha. Mahope pane ae ia kekahi o lokoo: He kamahao loa io no hoi ka nalowale ana o keia kanaka opio. He kamukao io no ka naiowale aoa, wahi a kekahi. Aka, eia aku nae kahi pohih:hi ioa iioko n na hoaoieio no ka makana i haawiia ae e iooakana. Kalele aka la na mea imoa eake ana o ka lohe ako i ka haina; a ninau ae la kekahi: Heaha hoi ta mea pohihihi iloko o na oielo o ka euakaaa i hoolaha la ae nei ? Ano kanaiua iho la ke kanaka moa nam i kamaiiio ae ia mea oo kekahi mau minute, a pane aku li: ina oe e hoomaopopo iho ae», wahī ana, He $5000 i hooiaha ia ae no ka hoihoi ola ana mai ia Ha [ e Keleneka. A heaha iho ia hoi ka hewi oia; wahi a kela a roe keia. Aoie ao e pono e kamanio oo ia mea, ina aole i akaka a ookoo ka maaao maoii oia mau oieio. Alaila, aa hiki ia oe ke hai mai i ka mea a kou maoao i koho wale ai. la maoawa, puiwa ae la na me« « pao i ka pane ana ae a kekahi mea mawaeaa o !a< koo me ka ieo moakaka: Pai kole ! Ua moakaka loa kela mau ole lo! * Eia ke ano: O ka mea naoa i haawi ae k« makaea, oa maopopo laia, aole e ūka a*a kt kino ola ooa kanaka b. Oka mea n*oa keia pane, ota kahi kanaka Ireiani. Aek i pau.