Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 25, 24 June 1882 — Page 2

Page PDF (1.86 MB)

This text was transcribed by:  Lawrence Gersaba
This work is dedicated to:  Judith Nalani Kahoano Gersaba

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ma ke Kauoha.

  Ua oluolu i ka Moi iloko o ka Aha Kukuamalu ka hoihoi ana aku i na pono Kirila o ka poe nona na inoa malalo iho nei; J Ahialaa o Kealakomo Puna, Haw.  P H Keaweheana Kapaahu Puna, Haw.  J K Kaili Lahaina Maui.  Kukaianu Molokai.  Pahupu Molokai Napualii Molokai.

  Halealii Iolani.  Mei 27, 1882.                                                   3t

 

  Ua hookohuia o keia ia o Dr. F H Enders i Kauka no ke Awa o Kahului, Maui.

WALTER M GIBSON.

Peresidena o ka Papa Ola.

  Keena Papa Ola.  Iune 3, 1882.                                                 1071 3t

 

  Ua hookohuia o keia ia o Mr. P Kawaiku i Luna Alanui no ka Apana o Hana, Maui.

SIMON K KAAI.

Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kela@ .  Iune 1, 1881                                                      1071 3t

 

  O nei Keoni@nana malalo iho ua hookohu ia laua i mau Agena Haawi Laikini Palapala Mare:

S Ekaula, no ka Apana o Waimea, Kauai.

J Kala@ nu ka Apana o Lihue, Kauai.

SIMON K KAAI.

Kuhina Kalaiaina.

  Keea Kakaiaina.  Iune 1, 1882.                                                    1071 3t

 

  UA hookuhuia a keia la o Mr. S W Pa@ i Agena Hool@ Palapala no ka Apana o Hilo, Laupahoehoe Hawaii

THOMAS BROWN.

Luna Hoo;aio Palapala.

Aponoia:

       Simon K Kaai.  Kuhina Kalaiaina.

  Keena Aina.  Iune 5, 1882.                                                           1071 3t

 

  OIAI he nui ua hoohulahula a me na hoopii i hiki mai ma keia Keena mo na Alanui Aupuni he nui i pani a e na Ona a me ka poe e noho ana maluna o ke aina ma kela me keia mokupuni. 

  Nolaila o ka poe a pau i pa@ mau alanui.  ke hoikeia aku nei ka lohe e wehe ia poe a pau.  a e hoomamauia ia mau alanui iloko a Hookahi Mahina mai keia la aku; a hoolohe ole i keia, o ke Kanawai wale no ka mea naira e ao mai me ka holue hou ole ia aku o ka lohe ia lakou.

SIMON K KAAI.

Kuhina Kalaiaina.

  Keena Kalaiaina.  Iune 2, 1882                                                      1071 3t

 

  EIA ke laha nei ka Mai Hepela ma ke kulanakauhale o Kapalakik  .  a aole kakou e ike e laha hou auanei maanei.  Ua loaa mai nei ia'u he Palahehe maikai mai na Aina e maluna mai o keia mokuahi iho nei, nolaila, a ka poe e makemake ana e O ia lakou.  e hele ae ma ka Hale Haawi Laau o ka Papa Ola ma Kikihale mai ka Hora 9 A. M. a hiki i ka hora 12 M. o kela a me keia la, koe ka la Sabati, me ka uku ole.

  1069 tf                                                          GEO. L FITCH, M. D.

 

KA NUPEPA

Kuokoa me ke Au Okoa

1 HUHA.

No ka Makahiki, $2.    Eona Mahina. $1

Daia Kuike ka Rula.

POAONO.  IUNE 24, 1882.

 

HOLO O HOKU AO.

  Ma ka nuina la Poakahi i holo ai ka moku Hoku Ao no na paenina o Maikonisia, e lawe ana i ke ola makahiki no na paahana o ia mau mokupuni, a me kekahi mau Kumu hou.  he keiki na Kuleke Makua, me kana wahine a me Miss Fletcher, o lakou na kumu hou i holo aku nei.  A ua hoi pu aku nei no hoi no ia mau kihapai he mau kumu kahiko.  o Kuleke Makua, o Kanoho me kana wahine a me R Maka.  I ka hora elua o ia auina la ua akoukua ae he anaina nui loa o na kanaka maoli a me na haole maluna o ka oneki o ka moku.  ua piha ka moku a me ka uwapo e pili ana.  ua hele a pili pu na kanaka.  Himeni ia he mau mele haawi mai ke Kahu o Kaukeana he mau manao pokole a kupono no hoi ma ka olelp haole; a pau ia waiho mai la o Kanoho i na olelo paipai ma ka olelp makuahine o ka aina.  Mahope iho o ka pau nua o keia mau hana, hookuu ia aku ia na kaula.  hukiia na pea, a hoolele mai la ka pili o Hoku Ao i ke one o Kakuihewa.  Holo no kona huakai lawe ola ma na aina huli o ke Komohana; helo no ka hookahe i ka muliwai o ke ola mawaena o ko Maikonisia mau lahui panoa.

  Pomaikai a hanohano no hoi ka lahui Hawaii i kona aeia mai e komo aku a o mahi i keia kihapai o ko na aina e.  Auhea na poahano?  He kakaikahi ka poe e holo nei.  Mahea la ka oihana i oi ae i keia?  O ka hauwi ana aku o kekahi i kona ikaika, a me kona akamai, a me kona olu, no ka hapai ana i kona mau hoa kanaka mai loko ae o ke ki-o lepo a kau iluna o ka pohaku o ke ala.  aohe hana e like me ia ma ka honua  Ua naia ko Hawaii poe keiki e lawelawe ana keia hana.  Ua komo o kahi poe i ka hana.  a ua ohi i ka hua, he hua e pau ole ana i ka mu, e lilo oleana i ka aihue.  Owai hou ae, ma keia mua iho?

 

KA AHAOLELO.

  HE mea pono ka hapai mau ia na noonoo ana no na haawina a ka Ahaolelo e hooholo ai.  No na pono o ke Aupuni, ao na hana hou kuloko i noonoo pono ia kahi hai e hoihoi ia mai ai ka uku panee o ke dala, a i ole a kahi hapa paha, ae ka hoohanohano kupono ana i ka Moi, no na kula - ua a pono ia e ka poe noonoo pono a pia na hoolilo ku pono no ia mau mea, aka he mea hiki ole ke hoapono ia pa hoolilo ao nona mau huokie hie wale no, a me na hana waiwai ole.  A ua manao @ua like me ia ka poai @ i olelo ia, a m@  omakaukau aha no ke kaua ma ke m@  a ma ka aina, na mea hoi i o@ aku mai @ o ka mea kupono no ka oihana maikai.  A'e pono ke hoomaopopo ia a na lawelawe ana o ka Ahaolelo i na dala a ka lehulehu. ma ke ano no ia o ko hai waiwai i waiho ia ma ka lakou lima na lakou e hoolilo me ka noonoo kupono, aia maluna o lakou ka pono a me ka hewa o ia hana.  O keia mau dala a pau.  ua loaa mai no loko o kela a me keia ano auhau, a ua hookaa oluolu ia e ka poe maikai no na kumuhana kupono; aka o ka wa e auhao ia ai lakou no na mea a lakou i manao ai he waiwai ole, e haawi ana lakou me ka oluolu ole o ka manao.  a ina e hoopaakiki ia ma ia ano, e nawaliwali auanei ke Aupuni a ili mai ka pilikia.

  Ua ikaika kela a me keia Aupuni ma o na manao maikai o kona poe makaainana a me ka poe nana ia e kokua aku, a ua nawaliwali hoi ia ma o ka oluolu ole o na makaainana a me ko lakou hoowahawaha.  Ina pela. akaila o ka naauao io o na lunamakaainana a me ka poe hooko, ma ka imi e loaa mai na manao hoapoao maikai mai na makaainana mai, a me na poe e nono ana ma ka aina, a o ke alanui maikai loa e hiki ai keia, oia no ka hookau ole ana i na haawi koikoi, ka mea a ka poe hookaa nohau i manao ai he pono ole.  O ka hapa nui loa o ka poe hookaa auhau, ma keia mea e kamailio nei, he poe haole - oia hoi a ko lakou waiwai kai helu ia no ka hapa nui i na auhau i hoolilo ia ua na hana mau.  aka, aole o lakou pono koho iloko o ka Ahaolelo, a i ole ua haole iho lakou iloko o ka hapa uuku.  O Bihopa, Wilder, Isenburg, Smith, Richardson, Kauhane, Pilipo.  a me Rice wai koho ma ka aoao e kue ana i na hoolilo no ka poni ana.  Mawaena o ka poe i hele o Naw hi kai kamailio ma ke kue i keia haawina, a ina ilaila oia, ina no paha ua koho oia ma ka aoao kue.  Na ke kanawai e hookuu ana i ka $300 o ka waiwai auhau - ua ia kanawai i hoomana aku i kahi poe lehulehu e kono balota i kuleana ole iloko o ka waiwai a ko lakou poe Lunamakaainana e hoolilo hakalia ole nei, he kumu kupono keia e hooi aku ai na lunamakaainana i ko lakou noonoo akahele mamau ae o ka hookau ana i na haawe koikoi maluna o hai, ka mea hoi i kuleana ole ia e kahi hapa lehulehu o ka poe nana lakou i koho.  He mea pono no ke hoolilo nui i ko kakou dala ponoi.  aka aia a haawina mai na kakou e hoolilo  i na dala e loaa mai ana mai ia hai, e pono e imi kakou i ko lakou mau hoapono ana.  Ina aole, alaila ua loaa ia lakou na kumu hoohalahala kupono, no ka mea, o na hooluhi ana i kau ia aku maluna o kanaka.  he mau kumu hoohihia no ia iloko o na aupuni a pau, kahi i hana ia pela.

  Ina he manao ko ka Moi e noho alii iloko o ka puuwai o kona lahui, ina he manao kona e hoopaa mai i ka lahui nona me na kaula o ke aloha, ina he manao kona e hoohui i na haole a me na Hawaii a pau, i lilo ai lakou me he kanaka hookahi la e hooikaika ana no ke kupaa o kona aupuni, me ka hoomau ana i ke kuokoa o ka lahui, alaila e haole aku oia i na alakai ani a pau no ka hoolilo uhauha ana i na loaa.  a e hookele aku oia mamuli o na hoolilo kupono, a me na hana i kupono ke hoomahui ia, i kapa ia ai oia he Makua no kona lahui.  Mamuli o keia hookele ana e loaa ai ka ihiihi a me ka ikaika i kona aupuni i oi loa ae mamua o ka poni ana a me na hoolako no ke kaua ma ka aina a me ke kai.

  Ua noi mau ia imua o ka Ahaolelo e hoemi i na auhau, aka o ka hoonui ana  i na lilo ka mea e mahuahua ae ai na auhau.  E pono e hoolilo kupono ia na loaa, a e hoomaina ia na auhau e like me ke Lupono no na hoolilo ana.  He mea kaumaha i ka poe i makemake io i ke kuokoa o ka aina.  ke ike aku i na hoolilo nui ana o ke dala no na mea e uiwai ole ai.  no ka mea, aohe kumu e ae mawaho o keia e hoohikiwawe ai ka hiolo ana o na pono kuokoa, ke hoopiakiki ia hoi ka manao ma keia mau mea.  Aka, o ka poe e ake nui ana e ike i ka hoolilo ia o ka kakou kuokoa malalo o kekahi aupuni e ne, o lakou paha kai hauoli i kia mau mea.  ina he poe o ia ano e noho nei.

  Malia paha e ike ana ka Ahaolelo mamua o ka hola ana o ka wa kupono, a akahele iho hoi, me ka hookupono i ka ia mau hana ma na mea e pomaikai io ai ka aina.

 

HOOLE WAIONA.

HELU 6.

  Maanei, e pono ke hoomaopopo ia ke ano o ka poe kue i ka hoo'e waiona.  Elua o lakou mahele; ka poe kuai, akahi; ka noe inu. alua.

  No ka minamina i ka lakou oihana i kue ai ka poe kuai.  Aole keia he poe aloha lahui; o ka loaa wale no ka lakou i manao ai.  Heaha la ia ia lakou ke make na kanaka, e haunaele ka aina?  Ua like anei ka pomaikai o ka lehulehu me ko lakou iho?  Na kaluwai@ki o na keiki makua ole; na le kanikau o na wahine kanemake; ka hooneleia ana o na ohana i ka ai a me ka ia, he mea ole ia ia lakou.  Na kino kupapau o ka poe i  make i ka rama, ka papahele i hooloaa ai keia oie i ke dala a me ka waiwai.

  O ka poe inu, aole i like ko lakou hewa a pau, no ka mea.  ua hoowalewale maoli ia kekahi hipa e inu.  elike me ka hoowalewale ia ana o Eva e ai i ka hua kapu a ke akua, pela keia poe.  ua hoowalewale is lakou e inu i ai wai@, aole no lakou iho ka makemake.  A o kekahi poe e ae.  ua loaa me kuko rama mai na makua mai ma ka hookoia ana o ke kanawai elua.  O ke ko ana kanaka, no lakou iho na ko lakou hewa.  Ua hiki ke olelaia ao keoa poe inu a poe, aole lakou i hoomaopopo i ka mea a lakou i kona ai.  Ua hoopouilia ka ihoko o ko lakou mau noau.

  I ka haule ana o ko ka ao nei iloko o ka hewa.  ua haawi lokomaikai mai ke Akua i Kona Keiki hiwahiwa i Uwae.  Ka waiwai o ke kanawai hookupa waiona, oia a kona lilo ana i mea uwao i na kanaka i ole lakou e haua ino ia akou iho.

  I malu ka waiwai i ka mea hale, e pono ke kiai oia i na aoao a pau o kona hale.  Ina ma ke aio wale no oia e hookanea ai, aole e ole ke komo mai o ka aihae me ka kua.  Pela hoi, i mea e malu ai ka aina holookoa, a e pomaikai ai oa lahuikanaka a pau e noho nei ma keia Paemoku, e pono ke hookapu loa ia ka Waiona.  E papaia ke komo ana mai o ia mea mai na wahi e mai, a e papa like ia hoi ka hapa ana maloko o ka aina.

  Ua hiki ke olelo iho, he mea hoopomaikai i ka hapanui o ua kanaka ke kanawai hookapu waiona.  Ma ke kaupaona ana.  ua mama loa ka aoao hoonoa; ka pono, ka maluhia, ka pomaikai a me ke olae, aia ma ka aoao hookapu wale no ia mau mea.

  Aole e pilikia ke Aupuni ke hooneleia oia i na dala auhau, maluna o ka waiona; e panua no ia hakahaka e na oihana e ae.

  He kikowaena o Hawaii no keia moana Pakipika; ke kau nei no maka o na aupuni nui o ke ao nei maluna o@, a ina hooholoia keia kanawale oleloia nei, aole no a ole kona mahaloia.  Mal a paha ua hooiliia maluna o Hawaii keia hanohano, e lilo oia i kumu alakai no ka aupuni ma ka hoole waiona.

                                                                                                  HAMAKUA.

 

NU HOU KULOKO

  I ka la apopo e hoike hapaha ai, no haumana o ua kula Sabati a pau o Kawaiahao

 

  O ka Poalima o keia pula ae, oia ka la e lilo ai o Kito ka mea nana i ki mai nei ka Peresidena Gafila i ka pu.

 

  Ua paewa iki ka inoa o Rev. J /s Kalana ka mea nana i mare o Maria Kai ma; o ka pono o Rev. Kalolo kahuna Pope.

 

  Mawaena o na ohua o ka mokuahi Likelike i ka Poalua nei, ua kau'ku ke alii Keelikolani, Mrs Pauahi Bishop i uk  lua e Sam Parker, no Mana Waimea, he huakai hoolana mai koia.  he mau pule paha e noho ai i Waimea.  alaila hoi mai no Maui.

 

  Mahope iho o ka hoohala ana o Professor Zamloch he mau mahina ma Hawaii a me Maui noka hoikeike ana i kana mau hara akamai, ua huli hoi mai oia no Honolulu a e haawi ana oia he anaina hoolealea ma ka hale mele hou imua o ke 'Lii ka Moi a me ka ohana alii i keia po Poaono.

 

  Ua ku mai i ka auina la Poalua nei ka moku kona Julia Long iloko o na la holo he 47 mai ka mokupuni Kussie mai maluna mai oni i hoi mai ai na Rev H J Taylor me 3 keiki, W N Lono kana wahine me na keiki, J P @ ia me kana wahine, H B Nalimu me kana wahine me ke keiki; a me Mrs Snow, Mrs Cathcart a me kekahi poe e iho, me 21 paahana no kekahi mahiko ma Kauai, pohu a me ku malie  o ka moana oia ke kumu i loihi loa ai, maikai ko lakou mau ola kino a pau.

 

  Ma ka wanano o ka ia Sabati nei ua ulu ae he wahi ano  hakaka mawaena o kekahi mau pake paahana o ka mokuahi "Suez" i ku iho ma ke awa.  Ua hoopukaia paha kekahi mau olelo ino e kekahi o laua.  nolaila ua lalau iho la kekahi o laua i kana pahi a hou aku ia i kona hoa a ku aku ia ma ka lima.  Ua awiwi koke ia i ke kau o ka laau ma kahi eha a laweia aku la ka mea hou pahi no ka hookolokolo ana, a ua hoopaha oia he $25 me 3 ia hoopaahao.

 

  Ua lohe lauahea ia, ua lilo ae nei ma ke kuai i ka Ona Miliona o ke Kula o Kamaomao, kela mau pa aina o ke 'lii Keelikolani mai ke kihi mai o Alanui Alakea me Kalepa a hiki aku i ka hale oihana o ka Linakanawai Hoomalu.  a me kela mau pa aina ma Papakanene a me kela mau pi aina ma ka aoao mauka o ke Alanui Kalepa.  no kekahi puu dala nui.  Ua lohe pu ia no hoi ua manao ua Ona Miliona la e kukula i mau hale nani ma ia mau wahi.  Ina pela a lilo aku ana keia mahele o ke kulanakauhale nei, he wahi nani ma keia mua aku.

 

  Maka auina la o ka Poalua i hala, ua lohe mahui ia mawaena o kekahi hapa o ka poe o ke kulanakauhale nei, he hookaka heihei mawaena o ka mokuahi Likelike a me Iwalani; no ia kumu ua akoakoa nui ae he heluna nui o na kanaka no ka makaikai ana no keia heihei holo, aka ua poho na manaolana, no ka mea ua holo e ahu kahi o laua a he hora a ei mahope mai ua holo aku la o Iwalani, a hoi aku la kela me keia me au manao hoke; me na lono hope mai nei, ua hoike ia mai, ua loaa ka o Likelike ia Iwaa ni i ka lae o Kalaau a ua hoolele ino ei a kamamu looo ahu la oia no ke awa o Kamaalea a mahope o Likelike.

 

  Ma ke ahiahi o ka Poakahi nei no malama ia ka hoike haiolelo o ke kula Kahuna@ pule maloko o ka luakini o Kawaiahao; mamua ae o ka manawa e hoike ia ai na hana, ua akoaakoa ae he heluna nei o na makua kahu o na kihapai o na mokupuni, a me na makamaka, ua wehe ia na hana ma ka pule a Rev A O Polepe a me ka hia-eni, alaila, ua haiolelo mai S Kaili Kuewa, S Kapa, S Kaiapa, S L Desha, D Keaweamahi a ma Z S K Paaluhi me ka kukai pu ia o na leo himeni ma kela a me keia kumuhana haiolelo a hookuu ia na hana me ka pule a Rev T Cuan; ua maikai no haiolelo me na leo mela a hoi aku ia kelu a me keia ma na manao piha hauoli.

  E kamailio ana na makamaka malihini mai na paeaina o Maikonisia ma Kawaiahao i ka po o ka la apopo.  E hele nui ae.

 

  Ua minamina makou i ka haule ana o kekahi o ko makou manao pepa - ma ke poa "Kela a me Keia," a me kekahi mau mea e ae i hoomakaukau ia no keia helu, aka e hoea aku ana no i keia pule ae

 

  Ma ke auina la o ka Poaha nei ma 'waikahaluia, ua hoopomaikai ia mai ko makou makamaka.  Mr. Jos. Ana me Carne K Kahanaomaikai, he keikikane mohaha maikai.  O ka piha ana iho la keia o ka ehiku o na keiki i puka mai mai ko kaua puhaka.

 

  Ma ke ahiahi o ka Poaono ia 10 o keia mahina, ua mareia e H H Paieka ma ka home o na makua. o D Kahai me Hama Kuhia a o Hooipo me Kalama Kuhia.  Maemae a maikai na hana i lawelaweia.  maluhia, a holopono no hoi, a hookuuia ke anaina, ma kahi o na hana maikai, maemae.  maluhia a holopono, a makou pu kekahi.

 

  Ma ka auina la o ka Puakahi nei, ua holo aku ia ka moku "Hoku Ao" no na Paeaina o Maikonisia.  O ka piha ana iho la keia o na huakai holoholo mawaena o na Paeaina o Maikonisia a me kakou nei he 30.  Ma keia huakai aku nei ua lawe aku oia ia Rev. Albert Sturges me kapa wahine.  Rev. F E Rand me kana wahine, Rev. D Kanoho me kana wahine, Rev. R Maka a he poe ukoa iho kela hi.  Ua malamaia he anaina haipule maluna ona e like me ka mau, u mahope o na lulu lima aloha hope, ua holo aku la oia ma kana huakai moana.  E mualahi kana huakai oia ka makou kanaenae.

 

   Ma ka Poikahi nei a me ka Poalua, ua malama ia ka hoike makahiki o ke kula @ nai Kaikamahine o kawaiahao ma ko lakou halekula; he heluna nui o na makua a me na hoa'loha kai akoakoa ae, malaila no ka hoolohe ana i ka lakou mau hoike hou, a ua nui ko lakou mahalo, malaila pu no hoi ke komite Hoopaauau o ka Ahaolelo kahi i makaikai ai ai ka halekula, a ua mahalo lakou no ka maemae o ka malam ia ana, a me ka maikai o ke ola kino o na haumana; ma ke maikai o ke ola kino o na haumana; ma ke awakea o ka Poalua nei ua kuai ia he mau mea nani maloko o ko lakou halekula, a mai ka hora umi o ka Puakolu nei a hiki i ka hora 12 ua malama ia he mau hoikeike o na hana akamai ma ka luakini o Kawaiahao, a oia no hoi na pani@ hope loa o na hana.

 

  Ma ke ahiahi o ka Poaha nei.  ma ka luakini o Kawaiahao, ua hoohuiia ini ka berita mare hanohano o ke apo gula.  o Samuel K Mahelona me Miss Emma Napoleon Nihi, kekahi o ko makou mau hoa'loha oiaio,  hoa'loha opio.  Na ka Rev. T Coan me Rev. H H Paleka laua i hoohui.  Hanohano a maikai na hana i lawelawe ia, ku i ka ilihia.  Makaila ae ke 'lii ka Moi, ka Hooilina Moi Likelike, a he heluna nui o na hoa'loha a me na makamaka.  He wahi paina luana kai malama ia ma ka Halekula Kaikamahine o Kawaiahao.  Ma keia wahi.  ke haawi aku nei makou i ua mahalo piha i na paa mare Opio me na manaolaoa hauoli, a ke puana hou ae nei, e hahai mau ia ko olua mau keehina me na hoopomaikai ana mai a ka Makua Lani, na hookauau ana a ko olua mau hoa'loha opio a me na makamaka.  a me na manaolana hooipo a ka makou mau tausani poe heluhelu.  Aloha.

 

  No ka pu mahuahua o ka heluna nui o na aumoku ka@  @  F   r @  keia wa@ ua ulu na manao lili o E @ no keia mea.

  Ma o na lono, ua la@ ha ae na hauwawa aia no i ke kulanakauhale o Dubalion ka poe naua i pepahi@ ela kela mau kanaka ko k@ o @ alna.

  He 12 ao lakou nui, ma ka hoomanao popo ia and me he @ e hou @ lakou, no ka mea.  ua lilikia lakou i ka mea e pono ai ku lakou hono ana maloko o ke kulanakauhale.

  O Kale Ross kelu keiki uuku i aihue ia mamua loa uku nei.  ua hoike ia ae he lono ua ike ia ola i keia manawa ma ka aoao komohana o ke kulanakauhale o Ki@ ko.

  O ka mai kamola puki ke ike nui ia nei ma Nonatano ma Amerika Huipuia, mawaena o na Ilikini a ke hoopalahalaha aku nei ma na pule ua o Kanada; ua hoouna aku nei ke Kou. aina o Kanada e noho nei ma ke kulanakauhale o Winipeka i na paluhehe no ka o ana i ua kanaka.

 

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

  MA keia ke hoikeia aku nei, mamuli o ka mana kuai i hanaia maloko o kekahi palapala moraki i hanaia ma ka la 17 o Sepatemaba 1880.  mawaena o Kealakua k me Hana kana wahine o ka aoao mua a me C T Rodgers o ka aoao elua, a i hoopaaia ma ka Buke 66  Aoao 229 me 231 ma ke Keena Hoo@ Aiaa ma Honolulu, ua manao o C T Rodgers i oleloia a hooko i ua palapala moraki aei, a o ua waiwai a pau ma ua palapala moraki nei, e kuaiia aku ano me ka kedala akea ma ke Keena Kedala o E P Adams ma Honolulu, ke hiki aku i ka ia 22 a Iulai 18@ ma ka ahakina o ma olelo aulike i hoikea ma na palapala moraki nei; iea na waiwai e kealia aku ana:

  O kela apana aina i hoikakuia ma ka Palapala Sila Nui Helu 2683 Kaleana Helu 1075, a me kela apana aina i hoakakaia ma ka Palapala Sila Nui Helu 6081 Kuleana Helu 80 F L e waiho ne ma

Honolulu                                                            C T RODGERS.  Mea Moraki.

Richard F. Bickerton, Lo o no ka Moraki.

       Kakauia Honolulu Iune 22, 1882.                                  1073 4t

 

MRS. A. M. MELEKI,

MEA HUMU LOLE MAIKAI A ME

 

Na Koloka, Holoku ano hou.

 

104 Alanui Papu, Kuea e Burea.

Honolulu, Ian. 15, 1882.                                                                       996 1y

 

  Ma ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Elua o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ea waiwai o D O Hawehe ke no Lahaina Maui i make.

C @ aia a @ waihona ka palapala nei a Kaleipili k e @ @ @ Palapala Kauoha @ @ a J D K@

@  @   ae Lahaina, Maui i @

  Nolaila ke ia @ @ aku mai @ @  a @  ke  @  @  @  P@  @  ka @  @  lo@   @.    @ ha hora 1@  am ma ka @  @  @   @  @  , @  @  @ a me @  @ i na @ a me @ mea @  @.

                                                                          @AGR. FORM A NO@

  1073 3t                                          Lunakanawai Kaapuni & @ @ H P A @

 

  AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paeaina, ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka haua o ka waiwai o Aarona K @ he keiki  @ ole.  i no ma ke Kanawai i @ wa.  Ma ke keena, imua o ka lunakanawai Ju@ Judd. Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike,  hookuu ana a e mahele i ka waiwai.

  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a ole na papa  @ a @ James @  ke kahu @ @ ke @ @ @ ka @  o Aarona Ke @ wai e hoi aha @ ap @ la @ hoo@ me  @  @   dala, @  @ hoike ana o na mea @ mea, a e kemohaia e mahele i na @  waiho ana ma @ lima i na mea i kuleana @  , a  @  @ a me kona mau hope maiko lakoa @  @   @  olai na @ na keiki ia

  Ua kauohaia o ka Poalua, ka la 25 o Iulai. 1882.   ma ka hora 10 o kakahiaka, imua o na Luakanawai ia, ma ka Keena ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi la.  a me ka papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau e pili malaila.  e hele mai e hoike i ke kuma ina he kumu io kolakou e ae ole ia ai na noi la.  a o keia kauoha ma ka olelo Hawaii.  e paiia maloko o ka "Nupepa Kuokoa, he nupepa i pui a hoolahaia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.

  Kakaula ma Honolulu.  ke Hawaii Pai Aina.  i keia la 16 o Iune 1882.

                                                                        A FRANCIS JUDD.

Ikea:                                    Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie 

        A Rosa.  Hope Kakauolelo.                                     1073 3t

 

  AHA Hookolokolo Kaapuni Apana Eha o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono waiwai.  Ma ka waiwai o Kaumiumi k, o waipeali, Kauai.  i make kauoha ole.  Imua o ka lunakanawai Kaapuni ma ke Keena.

  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana @ ka palapala ni a @ aulili k o @  hike aiai ana o Kauelluni k, no Wai pouli, K@ na make kauoha @ Waipouil ma ka la 1 o Sepatemaba, 1870.  a e noi ana a haawi ia 2 palapala hookohu lanahooponopono waiwai ia S Kalu.

  Ua kauohala o ka  Poao @, ka la S oIulai, 1881,  ma ka hora 10 o ke kakahiaka, oia ka manawai koho ia no ka hoolohe ana i uo noi la. imua o na lunakanawai la. ma ke Keena Hookolokolo ma Kukoi.  a ma ia manawa a ma ia wahi no hele maiai na mea a pau i pili, e hoike mai i ke kumu ina he kumu olelo ka lakoa e ae oleia a ua hoi la.  A o keia olelo kauoha.  e hoolahaia ma ka olelo Hawaii, i ekolu pule ma ka "Nupepa Kuokoa."  he nupepa ma Honolulu.

  Kakauia ma Kuloa. ko Hawaii Pau@  Iune 7, 1882.

                                                                                          JACOB HARDY.

           1072 3t                                            Lunakanawai Kaapuni apana Kiha.

 

  AHA Kiekie oko Hawaii Pae Aina.  Ma ka hooponopono waiwai.  Mokupuni o Oahu. @  Ma ka waiwai o Heheliaka K Reynolds i make,  Olelo kauoha e koho ana i la e hoolaio ai ka Palapala Kauoha, a ne ka hoolaha ana.

  No ka mea, na ku la 14 o Iune @ 1882.  ua waihola mai imua o ka aha, kekahi palapala, i olelp ia.  oia no ka kauoha hope loa o.  Henehaka K Reynolds.  I make aku la, a me ka palapala hoopii e noi ana e hon@aio ia ola palapala kauoha ua waihola mai e H T Reynolds.

  Nolaila, ua kauoha ia o ka Poakolo.  oia ka la 5 o Iulai 1882.  ma ka hora 10 A M, ma ka rumi hookolokolo oia aha, ma Aliiolani Hale ma Honolulu, Oahu, ma ka la me ka hora.  e hooiaioia ai la palapala kauoha ae hoiloko @ no ia nui ana mai a me ka poe a pau i pili, e ka ana ia palapala ka ioha,  a me ka hoopuka ana i ka palapala luna @ ko.  A ua kauoha hou ia.  E hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko ka Hawaiiana Gazette a me "Kuokoa."  he mau nupepa i pai ia a i hoolaha ia ma Honolulu.

  A ua kanoha hou ia, e hoopukaia ua Palapala Kena no na hoike no ia Palapala Kauoha

  Kakauia ma Honolulu. ko Hawaii Paeaina. Iune 14, 1883

                                                                                    L. McCULLY.

Ikea:                                                               Lunakanawai o ka Aha Kiekie.

    Jno E Barnard,  Kakauolelo                                                       1072  3t

 

  AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paeaina, me ka hooponopono waiwai.  Ma ka haua o ka waiwai o SUSAN REYNOLDS o Honolulu i make.  Ma ke keena, imua o ka Hon. A Francis Judd Lunakanawai Nui.  Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana, a e make e i ka waiwai.

  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai a ka palapala noi a me ka papa hoike o Jno. F. Barnard. o Honolulu Oahu, Luna Hooko o ka Palapala Kauoha o Susan Reynolds no Honolulu i oleloia i make e noi ana e apooula na hooilo he $3795.06, a he hoike ana o na mea I loaa mai iaia he $3147.50, a e noi ana e nana a aponoia kela mau mea, a e kauohaia e mahele i na waiwai e waiho aua ma kona lima i na mea i kuleana makaila, a  e hookuu ana iaia a me kona niau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano Luna Hooko Kauoha.

  Ua kauohaia, o ka POALIMA.  ka la 21 o Iulai.  M H 1882, ma ka hora 10 e kakahiaka, imua o ua Lunakanawai ia, ma ke Keena ma ka Hale Hookolokolo ma Honolulu, oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua hoi la.  a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu lo ko lakou, e ae ole ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea i kuleana maloko o ka waiwai i oleloia  Ao kela kauoha ma ka olelo Enelani me Hawaii, e pai ia maloko o ka Hawaiian Gazette me Nupepa Kuakoa, he nupepa i pui a hoolahaia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i olelo ia no ka hoolohe ana.

  Kakauia ma Honolulu, ke Hawaii Pae Aina, i kela la 15 o Iune, M H 1882. 

                                                                                A FRANCIS JUDD,

Ikea:                                                         Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.

            A Rosa, Hope Kakauolelo.                                      1072 3t

 

  AHA Kiekie o ko Hawaii Pae Aina.  Ma ka Hooponopono waiwai.  Mokupuni o Oahu ua.  Hawaii Paeaina.  Ma ka waiwai o Luis Maigret Bihopa o Arathed i make.  Olelo kauoha e keho aua i la e hoolalo ai ka palapala kauoha, a mo ka hoolaha ana.

  No ka mea, ma ka la 15 o Iune M H 1882.  ua waihoia mai imua o ka Aha kekahi palapala i oleloia, oia no ke Kauoha Hope Loa o Lui Maigret Bihopa o Arathea i make aku ia; a me ka palapala hoopii e noi ana e hoolalola kela palapala kuoha ae hoopuka hoi i ka palapala Luna Hooko ia Hermann Kockmann. Bihopa o Olba, ua waiho ia mai e Hermann Kockmann i oleloia.

  Nolaila, ua kauohaia o ka Poalima, oia ka la 7 o Iulai M H 1882, ma ka hora 10 A. M.  ma ka Kumi Hokolokolo o ia Aha, ma Aliiolaui Hale ma Honolulu.  oia ka la me ka hora e hooiaioia ai ia Palapala Kauoha, a e hoolohe hoi no ia noi ana mai, a me ka poe a pau i pili, e kuo ana ia Palapala Kauoha.  a me ka hoopuka ana i ka Palapala Luna Hooko.

  A ua kauoha hou ia, e hoolaha no ia mea no na pule ekolu iloko o ke "Kuokoa," a me Hawaiians Gazette he mau nupepa i paiia a i hoolahaia ma Honolulu.

  A ua kauoha ia e hoopukaia na Palapala Kena no na hoike no ia Palapala Kauoha.

  Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina. Iune 16, 1882.

                                                                          A FRANCIS JUDD.

Ikea:                                            Lunakanawai Nui o ka Aha Kiekie.

     Jno E Barnard.  Kakauolelo.                                          1062 3t

 

  AHA Hookolokolo Kiekie o ko Hawaii Paeaina.  Ma ka hooponopono waiwai.  Kauoha e hoolaha i ke noi e apono i na papa hoike, hookuu ana, a e mahele i ka waiwai.  Ma ka hana o ka waiwai o Keliikuewa k, o Honolulu i make kauoha ole.  Ma ke keena, imua o ka Lunakanawai McCully.

  Ma ka heluhelu a me ka waiho ana mai o ka palapala noi a me ka papa hoike a J Kaaikoa, Luna Hooponopono Waiwai o ka Waiwai o Keliikuewa k. no Honolulu i make, e noi ana e aponoia na hoolilo he $53 00.  a e hoike ana o na mea i loaa mai iaia he $415, a e noi ana e nana a aponoia kela mau mea, a e kauoha ia e mahele i na waiwai.  e waiho ana ma ko na lima ina mea i kuleana malaila, a e hookuu ana iaia a me kona mau hope mai ko lakou noho ana ma ia ano.

  Ua kauohaia o ka Poakoia. ka la 19 o Iulai, 1882.  ma ka hora umi o kakahiaka, iaea o ua Lunakanawai ia.  ma ke keena ma ka hale hookolokolo ma Honolulu oia kahi a me ka manawa i kohoia no ka hoolohe ana i ua noi ia a me na papa hoike i oleloia, a o ka poe a pau  i pili malaila e hele mai a e hoike i ke kumu, ina he kumu io ko lakou, e ae oie ia ai ua noi la, a malaila e hoike mai ai na hoike o na mea.  i kuleana maloko o ka waiwai i oleloia.  A o keia kauoha ma ka olelo Hawaii e paha maloko o ke Kuokoa, he nupepa i pai a i hoolahaia ma Honolulu, i ekolu pule mamua ae o ka manawa i oleloia no ka hoolohe ana.

  Kakauia ma Honolulu, ko Hawaii Pae Aina, i keia la 16 o Iune, M H 1882.     

                                                                                   L. McCULLY.

Ikea:                                                   Lunakanawai o ka Aha Kiekie

   A Rosa, Hope Kakauolelo.                                       1072 3t

 

  MA ke Keena o ka Lunakanawai Kaapuni Apana Kiua o ko Hawaii Paeaina.  Ma ka waiwai o Geo D Sylva no Lahaina Maui, i make.

  Ua heluheluia a na waihoia ka palapala noi a Helena w, e noi ana e hooponoponoia ka waiwai o Geo D Sylva no Lahaina Maui, i make; a e hooholoia ka waiwai e like me ka kanawai.

  Nolaila, ke kauoaia aku nei ua kanaka a pau ke pili.  o ka Poalima, oia ka ia 23 o Iune 1882, ma ka hora 10 am.  ma ka hale hookolokolo ma Lahaina, oia ka ia a me kahi i koho ia no ka hoolohe ana i ua ponoi ia a me na mea kae ke hoikeia.

                                                                              ABE FORNANDER.

                                                      Lunakanawai Kaapuni Apana @ H P A

  Lahaina,  Iune 1, 1882.                                                               1071 4t

 

               HALE TELA HOU!

                   KAUKAIWA!

         HELU 11, ALANUI PAPU.

          KOKOKE I KA UWAPO.

                        S. H. MEEKAPU.

Iune 22, 1882.               1073 tf

 

                CECIL BROWN.

LOIO A HE KOKUA MA KE KANAWAI

  AHA AGENA no ka Hookahu ana i @ Palapala no ka

Mokupuni o Oahu.

Helu S. Akamai Kaahumano.        Honolulu, H. P. A.     ty

 

             UA MAKEMAKE IA

NA ILI BIPI,

        NA KIWI BIPI,

               NA IWI BIPI,

  E haawi ia no ke kumukuai kiekie o ko

kakou makeke nei e

                 H. Hackfeld & Co.

Honolulu ,  Mei 28, 1880.                        1y964

 

        HALE MELE HOU!

              HALE MELE HOU!

Hora kou ka Professor ZAMLOCH, ka L@ H@

Pal@ iwaena o kakou no ka manawa Pokole

              -  MA KA -

     POAONO,   IUNE 23,  1882.

  Imua o ke L@ ka Moi a me ka Oh@

NA HANA KUPUA HOOMAKE - AKA,

               - A ME NA -

HANA KUPAIA NAHA POHIIHIA

  Ka Pahu Hookani Kupua ana Hou

maka uka u.

  Na Apuna Hala Pohihihi. a he @

wale aku na hana Akamai.

       Oia mau no ka Auhau.

  E NAUE AE,

       ENAUE AE NO A PAU.

1073                         2t

 

            NO KE KUAI EMI!

  Hookahi Hikini Humuhumu Loie

"DOMESTIC" hou lia, ma ka Hile Helu 51

Alanui Liliha.                         1073 2t

 

             OLELO HOOLAHA.

  UA lilo mai i ka mea nona ka inoa ka inoa m@

lo, na pono a me na kuleana o Luk Sing ma @

hana kano Raiki ma Kailua,  Koolaupolo  Ke @

ikeia aku noi ka lohe, ma ka mua aku nona @

hookele ia oihana kanu Raiki no kona p@

                                            FIM QUON.

  Honolulu, Iune 17, 1882                1073 3t

 

               OLELO HOOLAHA.

  E ike mai na kanaka a pau ma keia olelo hoolaha

no ka nui o ka poe kolohe.  maluna o ko maua @

ma na kahua-hale iho, maloko o na pa, a ma ae @

la, a ma na kuahiwi, ma Kawaihae-uki.  Wa@

Hamakua, ma ka mokupuni o Hawaii  N@

ae aku nei maua, ke haawi ke hoolilo, a ke @

hu pono aku nei maua. i ka poe nona na @

lo iho nei i @ mau Luna nona e hoomalu i ka maluhia

o ka aina, oia o J W Kuakini.  J B Lanakila.  A D

Kamaihui, no Waimea me Hamakua;  O W  B  W@

hea a me J S Lono no Kawaihao-uka.  Ke @

aku mei ma keia, ua loaa ia lakou ka mana @

aku a e hoopii ma ko @ ua inoa, imua o ai @

Hookolokolo ma ke Kanawai; i na kanaka a pau e

komohewa ana mie ke kuleana oie, ma ua ma @

la, me ka loaa ole o ka palapala ae.  E li'o ae@

Kanawai mai kona la e hoolahaia ai ma ka NUPEPA

KUOKOA.  Me na mahalo.           J. P. PARKER

                                                    SAM'L PARKER

  Waimea.  Hawaii,  Iune 21, 1882.         1073 4t

 

        Na Ukana e waiho nei ma ka Hale

              Hoahu Ukana o Waila Ma.

  O keia mau ukana i hoomaopopo ole ia e waiho

noi nei ma ka Hale Hoiku Ukana o Waila M @

kuaiia aku ana ma ke kudala akea ina aole e k@

aku e ka Ona a mau Ona paha o ua mau waiau la

me ka uku ana i ka uku moku.  Iloko o @ li ke @

mahope iho o ka puka ana o keia hoolaha  Eia

mahalo iho ke ano o ua mau ukana la a me ka inoa o

ka mea i hoounaia mai ai:

  1 pahu, ino A Buchaman.  Kauai, wa la malama

ana o T R Foster.

  1 huluhulu, inoa F Cate.

  1 pahu lole, inoa Miss Kennedy.

  1 pahu, inoa Staines Express.

  1 pahu, inoa Chung Lung.

  1 pahu huluhulu, aole inoa.

  1 pahu lole, inoa Punalui.

  1 pahu Awa, inoa Kaeuaona.

  1 pahu lole Iliahi, aole inoa.

  1 pahu waiho lole, aole inoa.

  1 pahu lole Iliahi, inoa Maw On Chung

  1 pahu Nanahu, Alana Lole a ne na Pine lole.

aole inoa.

  1 pahu Pohaku Pele, aole inoa.

  1 Omole lepo. inoa Tuug Sam Kee.

  1 pahu Paka, he inoa Pake/

  1 pahu huluhulu, pono loke aahu a pela aku inoa

Maui Jamika.

  1 pahu, inoa A W Wilson.

  1 paha, inoa W K Makaulu.

  1 pahu, inoa G Boweer

  1 pahu, aole inoa.

  1 pahu Kika, aole ino.

  1 Owili Moena Pake, he inoa Pake.

  1 Puolo Eke Kapolena, he inoa Pake.

  1     "       "          "         aole inoa.

  1     "       "          "         inoa Kuakila.

  1 pahu Bipi, aole inoa.

  1 Eke o na Waiwai Pake, he inoa Pake.

  1 Noho Lio; aole inoaa.

  2 Paiki Ili piha i ka lole, aole inoa.

  1 Paiki Ili i piha i ka Iole. aole inoa.

  1 Paiki Ili, aole inoa.

  1 Paiki Ili i piha i ka Iole. aole inoa.

  1 Puolo Kapa Apana inoa Tang Kaw.

  1 Puolo Moena a me Paka lao, aole inoa.

  1 Puolo Pele, aole inoa.

  1 Puolo, aole inoa.

  1 Palau Pake, inoa A Lai.

  1 Moena, aole inoa.

  1 Noho Lio a me Kaulawaha, aole inoa.

  1 Puolo Hulahula me Kapa Apana, aole inoa.

  1 Umii Iole Pake.  aole inoa.

  1 Hulahula, inoa Chung Lung Kee & Co.

  1 Puolo, inoa Tong Hing.

  1 Noho Lio me Kaulawaha, inoa F M Hahei

  1 Pahu Pake, inoa J D N Pukoo

  1 Eke lole o na Luina ua piha i ka lole.  aole inoa

  1 Pahu Ukana ole, inoa Makiolo.

                                 1072 4t

 

              HOOLAHA HOOKO MORAKI.

  Ke hoolahaia aku nei ma keia:  aoao mamuli o kekahi

maua kuai i hoikeia maloko o kekahi palapala moraki

i hanaia ma ka la 6 o Dekemaba, 1880, mawaena o Poe

a me Kaluawaa o ka aoao mua, a me Mrs. C C Armstrong

o ka aoao elua, a i kakou kope ia ma ka Buke 69 Aoao 56. 

a mamuli o ka uhana ana o na kumu aelike maloko o ua

palapala moraki nei, o na aina.  na kuleana a me na pono a

pau i oleloia maloka o na moraki nei.  e kuaiia ma ke kudas 

akea ma Honolulu, ma ka la 15 o Iulai. 1882. oia ia Pomoao,

ma ka hora 12 awakea o ia la, ma ka ha'e kadala o E P Adams.

  Penei na aina:

  78 - 100 eka aina ma Namoa.  I hookakala ma ka Palapala

Kuleana Helu 1950;  ua hoolimalima, ia ia Naraue Peny i

keia wa. a me kekahi apana e ae malaila no, i hookakaia ma

ke Palapala Sila Nui Helu

  Aia ma kahi o W R Kakela na olelo hookaka ao keia mea.

  Hanai a la 16 o Iune, 1882.

                                                           ALEX J CARTWRIGHT.

1074 4t                                    Hope no Mea.  C C Armstrong

 

                                  C. C. Coleman.

                     Amara a he mea hana Mekini

                           Kapili kapuai hao lio.

                               - A ME KA -

                    Hana ana i na Kaa Lio &c.

               Hale Hana ma Alanui Alii e kokoke

                     la i ke Alanui Papu/    905 tf