Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 25, 24 June 1882 — Page 3

Page PDF (1.48 MB)

This text was transcribed by:  Shirley Werner
This work is dedicated to:  Werner ohana

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

KU MAI

 

KA MOKUAHI 'ANJER HEAD."

$36,000           $36,000

Ma ke ku ana mai o keia mokuahi, ua loaa mai ia'u

HE MAU WAIWAI AAHU HOU.

Mai Nu Ioka. Kapalakiko, a mai Ladana mai ma Panama ae.

NA LOLE AAHU WAHINE NANI LOA O NA ANO A PAU.

            Na Ka ika. Veleveta. na Loia Hinuhinu Pakika, na Kinohinohi Lole, na Papa Aiani @ a na waihooluu l ke ole, a me na mea a pau e nani ai ke kilohi ana'ku a ka maka. @ ia mai keia mau waiwai, a i wae noiau ia hoi e MISS SACHS, kaikaina o @ A M MELEKI, ana i kuni no ka hoolawa ana i na makemake apau o na Lede @.

-- A MAI KA --

HUI INTERNATIONAL HOAHU AAHU KAULANA MAI,

@ pa mkai he mau Aahu piha a nani a paa no hoi no na Kanakamakua, na

Opio me na Kamalii.  He Helu Ekahi keia no na

KUMUKUAI HAAHAA A WAIPAHE LOA!

            A i laweia @ i no ka holawa ana i na anoi o ka poe a pau o keia Paemoku.  Ke @ pa aku nei ka mea nona ka inoa malalo, ua hoolaula hou ia ae na Mahele o @ ma ka @ piha @ ana i na Kamaa Buti, na Kamaa Haahaa, na @ na @ &c., &c. o na ano hou loa a nani no hoi ; no na Lede, na @ na Opio Nohea o na @ elaa, a me na Kamaiki a kakou.

            Na @ Hoa !  He ano Kamaa Hou Loa, a he Nuhou, he oluolu a he nani Kaukai@ e molia pone ia ai a "Kau ka Nuku o ka Manu i ka Pua Lehua." no na @ Palupalu, oia no ke

KAMAA ILIAHI LEO LE'A.

E PONO E HOAO NA LEDE !

            @ kea mao waiwai a pau, a ua makaukau na Kupakako akahai a oluolu e @ aku i ka poe a pau e makemake ana e ike.

@ M. MELLIS, MELEKI.

@ Hoahu Aahu o Honolulu, 104 Alanui Papu, Huina o Burua.  Apr. 12-tf

---------

@ NANA I KA NU HOU MAIKAI.

MA KA HALEKUAI O

CHARLES J. FISHEL !

KIHI O NA ALANAI PAPU ME HOTELE.

NE HE HAAWI WALE LA KE ANO,

NO KEIA MAU LA AKU HE KANAKOLU.

@ Hoopakika aku ana Au i na Lole Maikai a pau o Ko'u Halekaai, oia hoi :

Na LOLE KOMO,

            Na KAMAA BUTI,

                        Na KAMAA MAOLI,

                                    Na PAPALE,

                                                Na PAPALE KAPU,

                                                            A pela aku.

MA NA KUMUKUAI MAKEPONO LOA.

@ NO HOI KE LAWEIA MAI NEI I KA MOANA MAI NU IOKA MAI,

HE 37 PAHU LOLE,

@ aku @ hoi @ Amerika i keia mokuahi aku, e kuai ai i

NA LOLE HOU MAIKAI LOA !

@ ka mea e kuai awiwia nei me ka manao ole ia o na lilo.

i kaawale ai he wahi nho

NA LOLE HOU MAIKAI LOA !

A NO KO OUKOU WA E HELE MAI AI E KUAI,

E HELE AI HOOKAHI, A E HELE MAI NO A PAU,

CHARLES J. FISHEL,

@        Kihi o na Alanui Papu a me Hotele.

---------

NU HOU        NU HOU.

NA WAIWAI HOU LOA,

NA PAIKINI O KEIA AU,

E Loaa no ma ka Halekuai o

DILINAHAMA MA!

 

MA ALANUI PAPU,

---------

OIA NA WAIWAI MALALO IHO NEI;

 

@ Palau, Kaa Nuilapalala, Kopala, Piki, Oo, Koi, Koilipi, Na Hamare Kamana o na ano a pau, Na Mea Hana a na Kamana, Poe Hamo Puna, na Amara a me na mea hana o ka Poe Akeakamai a pau.

 

@, Aila, aniki a me na Paiaki, Pauda, Poke a me na kukaepele, Palaki @ Puna, Pulumi, Pakeke, Kapu Holoi Lole a me na Papa Holoi Lole, na Ipu ti, na Pa Palai, Na Makau Lawaia, na Ano Lawaia o na ano a pau, na Kaula o na ano a pau, na Pahi, O, a me na Puni.

 

A HE NUI AKU NO NA MEA I KOE,

I KUPONO NO KA HOOHIWAHIWA ANA I NA HALE.

@hiki ole ia makou ke huai pau aku, aka, na o"-ou no e hele mai a e honuu iho.  O keia maluna ae, e @ no oia ka Halekuai o.

                                                DILINAHAMA MA,

1036 3ms                                             Ma ka Helu 37, Alanui Papu.

---------

KALE KULIKA

LUNA HOOIAIO PALAPALA KUAI,

MOLAKI A ME NA PALAPALA OIA ANO.

LUNA HOOLAIO PALAPALA @

O na Haku a me na @.

LUNA HAAWI PALAPALA MARE.

Ma ke kihi o ke Alanui @ me @ o Honolulu, ke Hawaii @ na          @

 

MAKEMAKEIA.

            @ makemake ia ka poe mea ILI KAO MALOO a me na ILI HIBI, a pela hoi me na ILI MIKO o na ano a pau, e kuai mai i ko lakou mau ILI me makou, a e haawi no makou i ke KUMUKUAI KIEKIE LOA o ko @ Makeke

                        C BREWER & CO. (Burna Ma.)

 

HOOLAHA HOOKO MORAKI.

 

            Ke hoolahaia aku nei ma @ ; @ o kekahi @ kuai i @ maloke a kekahi palapala moraki i @ ma ka la 1 o Augule, , o G K @ o ka @, a me A J Cartwwright o ka @ i kakaa @ ia ma ka Bike 63 Ana 335, a mamoli o ka @ ana o na @ maleko o ua palapala @ nei, o na, @ a me aa @ a @ i @ malo@ moraki nei, e @ ana ma ke @ me Honolulu, ma ka la 15 o Iulai, 1882, @ ka @ ma ka hera @ o ia la, ma ka hale @ E P Adams

 

            Penei @ aloa:

 

            1.         O kela apana a @ loa @ Waiakoa, Kula, Maui, sila Nui Hela 1448, he I 84-100 eka.

 

            2.         8 apana @ na Wailuku, Maui, @ me ka Palapala Sila Nai Helu @.

 

            3.         3 apana @ ma Wailaku, i @ ka Palapala Sila Nui Helu 6581.

 

            4.         3 apana @ ma Kuia, Maui, i @ ma ka Palapala Sila Nui Helu 5682.

 

            6.         O kela apana @ a @ e waiho @ ma @ Waikiki, Oahu, i hoakakaia ma ka Palapala Kuai o Hawaii a me @ ua @ ma ka @ 6 @ 600, @ 68-100 eka.

 

            6.         O kela apana aina a pau @ e waiho la ma Houuaula, Maui, i hoakakai ma ka Palapala Kuai o Ehupili, kope ia ma ka Peke 30, @ 272.

 

            7.         O kela apana aina a pau loa e waiho la ma Wailuku, i hoakakaia ma ka Palapala Kua o Ka@, @ 8 85-100 eka ka nui, a ua kope ia ma ka Buke 41 @ 158.

 

            Aia ma kahi o W R Kakela na olelo hoakaka no keia mea.

 

            Haoaia la 16 o Iune, 1882.

 

                        107 4:              ALEX J CARTWRIGHT.

---------

 

PAPA KUHIKUHI MANAMA HOLO

--O KA--

MOKUMAHU HAWAII

"LIKELIKE,"

KAPENA KING.

AOLE AIE NO NA UKU OLUA

                        Ke hooleia aku nei ka aie ou ka uku ohua, a ke hoikeia aku nei i ke akea, ina @ mau paiki, ukaua a puolo hooili ko lakou, e pono e hoailona ia me ka moakaka lea.  Aole no e ae ia ka lawe ana i na okana, paiki a puolo i hoailona ole la ke ole e kako@ ka @ ana mai.

 

HE KUIKE KA UKU UKANA.

 

            Ma na ukana a pau o na makamaka, e pono e uku mua ia.  A e hookoia no na kauoha no ka lawe a hiki i kahi i makemake ia.  A e malama ia no me ka makaala na ulaoa, paiki a me na puolo, lio, pipi a me ka hoki.

 

E hoailona ia me ka moakaku na Pahu

Rama a me Waina.

 

            O ka poe no lakou na ukana o kela ano, e pono e hoailona ia me ka moakaka, a i ole e kakauia me ka moakaka ka loaa ana mai o ka poe no lakou keia mau waiwai.

           

            O na koina no na pilikia a  me na poho, e pono e hoike koke a mai iloko o ka malama hookahi.

 

            Aole e aeia na hookele kaa, na keiki a me na mea like e pii iluna o ka mokuahi i ka wa e pili  mai ai i ka uapo, aia wale @ a pau na ohua eepakeke i ka @.

 

            No ke ake nui e hoopomaikai ia ka lehulehu kaahele, ua hooloii ae nei na Ona o Likelike i ka Papa iloike Manawa oia Mokuahi e like me ma na.

 

Ma ka Hale Oihana e loau'i nu Pulapula.

 

            Aole Keena o hoope e lilo, aia wale no a kaa mua mai ka uku moku.  Aole e ili ka hewa no na paiki, ukana a puolo paha aole a kakauia ka loaa ana mai.  E hookaaia ka uku uka@ ka wa e noila aku ai.                                    WAILA MA.

---------

LOLE MAKEPONO

Ke Kuike

e loaa no ia ma kahi o

kakela me kuke

----E LAA NA----

Ahinahina, halakoa,

            Keokeo, Leponalo,

                        Pena, Aila, Aniani.

 

HA MEA PIULA !

 

KOPA, AILA HONUA.

                        AILA HOOMALOO

 

                        Kui Kakia, Pakeke,

                        Tabu, Kaula, Noho Lio,

                        Hulu Palaki, na Pulumi.

 

----A HE----

 

AGENA NO HOI NO KA MOKUPUNI O HAWAII NEI NO NA

 

            Lainakini-nao,

            Lainakini Maoli,

            Palule Kalakoa,

            Alapia, Kelepa, Kilika.

 

                        Na lole kupono i ika wawae

                        Palule Huluhulu,

                        Na Lole Huluhulu,

                        Na Lole no ka hoohehelo a @

                        Lipini, Lihilihi, &c.

 

LIPINE, LIHILIHI, &c.

----A ME NA----

MIKINI HUMUHUMU MAKEPONO LOA

----A HE----

MAU MEA AI KAHI

 

Ka Palaoa, Kopaa.

            Raiki, Pia, Hoohu,

                        Paakai, Huaala,

                                    Pia Kulina, &c.

 

A he Laau Lapaau Kaulana Loa

A DR. JAYNES.

 

Laau Kunu,

            Laau Hoomaemae Koko,

                        Laau Hoopau Naio,

                                    Penikila, Huaale

 

A ME NA LAAU HANO, A PELA 'KU

840 tf

 

KA MOOLELO O KA

AHA OLELO

KAU KANAWAI

----O KA----

\A. D. 1882.

----

(Koena mai ka @ mai)

Na Hana o Ka La.

 

            Hapai ia ka poonoo ana no ka Bila haawina iloko o ke, Komite o ka Hale ; ke Lii Kapena ma ka noho Lunahoomalu.  a penei na mea i hooholoia.

 

Uku o na lako kakau me na lako

            liilii Keena Kiaaina                  .....       $             500

No na Buke me lako kakau na ka

            Luna Kope Palapala                ....                       300

Kope Buke Moolelo me Kii o na

            Aina a na Luna Hoona                        ....                      2,400

Na Poho Alanui                                  ....                    15,000

            Uku o na Luna Alanui $14,400. ua wai h

oia i ke Komite wae.

            Hoomaha ka Hale (hora 12) a noho hou

i ka hora 1:30.

            Noho hou ka Hale i ka hora 1:30 e like

me ka hoopanee ana.

            Hoala hou ia ka noonoo ana no ka haawina

o $198,000 no ha alanui me na alahaa

a puni na Paemoku ; a ua waihoia i kekahi

Komite wae.

Na auhau alanui i hoolilo ole ia,

            no ka hoolilo ma na apana i

            ohi ia ai                                    ....        $37,759.03

Na lilo o Kalawao                               ....          85,000.00

Hoolawa i wai no Kalawao                 ....          10,000.00

No na Kauka Aupuni me ka lapaau

            ana                                           ....          30,000.00

Na lilo nui o ka Papa Ola                    ....          20,000.00

Uku o na Halemai, ua lilo, &c             ....          50,000.00

No ka hoomaemae me ka malama

            i nha Halehoomalu                  ....            2,500.00

Hale dute me hale hoahu ukana

            ma Kahului                              ....          15,000.00

Hale dute me hale hoahu ukana

            ma Makukona a me Hilo         ....          15,000.00

Malama ana i ka Halemai Pupule        ....          15,000.00

Kukulu ana i hale hou no ka

            malama ana i na Pupule           ....            6,000.00

Kokua i ka Halemai Moiwahine,

            (ua hoopaneeia a mahope)       ....          10,000.00

Ana Aina Aupuni                                ....          40,00000

 

            Noi mai ke 'lii Ake e hookomoia ma ka Bila Haawina i $10,000 no Kapiolani Paka.  Ma ka ninau ia ana, ua hoopanee ia, a hoopanee k@ hale.

 

            La Hana 35k Poaono, Iuhne 1, 1882.

 

            Hale wai ka Hale e like me ka mau.  Helahelaia ka oolelo o ka la i hala a aponona.

 

Hoike a na Komite mau.

 

            Ma ke noi a Gardner ua kapaeia na rula a heluhelu mai oia he palapala hoopii e noi ana e hoolimalima ia na Aina Lei Alii i na kupa Hawaii.  Waihoia i ke komite hoakolokolo.

 

            Hoike a na Komite Wae. 

 

Hoike mai o Palohau Lunahoomalu o ke komite i waihoia ai ka bila kanawai no ka pepehi a kuai ao i na bipi; ua noonoo lakou i ka bila me ke akahele a ua pakui hou lakou he bila kanawai hou.  Aponoia ka hoike a waihoia no ka heluhelu alua.

 

Na Olelo Hooholo.

 

            Na Kalua he olelo hooholo e haawiia na haawina o na Luna Makai i na Lunamakaainana pakahi o ia mau apana, ma ke ano komite wae penei: Hawaii, i na Lunamakaainana no o Hawaii; pela o Maui, Molakai, Lanai, Oahu a @ Kauai, a o na Kiaaina ka Lunahoomalu.  Hoololi mai o Ahole e haawiia i ke komite o @ lala; hooholoia.

 

            @ lawe mai ana oia he @ kanawai e @ i ai i ka Pauku 1 Mokuna 41 Kanawai Karaima.

 

            Na Kaulukou he olelo hooholo i $5000 no ka hana hou ana i ke awa o Heeia, Koolaupoko.  aihoia ma ka papa a noonoo pu me ka bila haawina.

 

            Hoolaha mai 6 Aholo e lawe mai ana oia he bila kanawai e hyoopau ana i na koina o paahana ina kekahi hihia.

 

            Hoolaha mai o Mahoe e lawe mai ana oia he bila kanaawai e hoololi anha i ka Pauku 2 me 3 o a Kanawai o 1859, e pili ana no ka hana ana i na pa aina.  Waihoia o ka heluhelu alua.

 

            Noi mai o Pahia e hapai hou ia ka noonoo ana no ka haawina o Kapiolani Paka; hooholoia.

 

            Noi mai ke 'lii Isenberg e hookomoia ma ka @ haawina i $5000 no Kapiolani Paka; hooholoia.

 

            Ma ke noi a Aholo, ua hoopanee ka hale a noho hou i ka Poakahi, Iune 19.

 

La hana 36, Puakahi, Iune 19, 1882.

 

            Halawai ka hale e like me ka mau.  Heluheluia ka moolelo o ka la i hala a laponoia.

 

Na Palapala Hoopii.

 

            Na Kamakele mai Makawao, e noi ana o na aina aupuni i kuai ia e na kanaka a i hookaa ole @ paha, e pono ke Aupuni e hoakaka i ko lakou lilo.  Waihoia a ke komite o na aina aupuni.

 

            Na Keau mai Honolulu i $4000 no ka hoomaemae ana i au alanui mai @ a i Niu.  Waiopia i ke komite ia lakou ka nhoonoo ana no na haawina o na alanui a me oa alahaka.

 

            Na Pohia mai Honolulu e noi ana e hoo@ ka auhae ma ke Keena Aina, me hoi ka auhau kope i na palapala mopaki a pela aku, ke haawi ia mai i ka mea nana e kope Waihoia i ke komite hookolokeio.

 

Hoike a na Komite mau.

 

            Hoike mai ke @ , komite o na aina aupuni no kekahi mau palapala hoopia me na olelo hooholo i waihoia aku ia lakou, ua noonoo lakou a oa noi mai e waiho ma ka papa a noonoo pu me a bila haawina.  Aponaia ka hoike.

 

Hoike a ke Komite Wae.

 

            Hoike mai ke Kuhina o ko na aina e no ka haawina o na @ Aupuni a me na lilelo Kauka Papa Oia, a me ka manao o ka Papa Oia e hoonoho hou i mau Kauka Aupuni. 

 

            Ma ke noi a ka Lunanoomalu ua hoihoi hou na ka hoike i ke komite.  Aponoia. 

 

Na Olelo Hooholo.

 

            Na Pulohau he olelo hooholo e kauoha ana i ka @ Kuhina e hoike @ i kahi ana i manao ai e hoololi me ke Kamekanawai; hooholoia.

 

            Heluhelu mua loa mai ke Kuhina Waiwai he bila kanawai ma ke poo, Kanawai e hooponopono ana i ka loaa a me ka like ana o na dala Aupuni.  Waihoia no ka heluhelu alua me ke pai.

 

Na Hana o ka La.

 

            Hapai ia ka noonoo ana o ka Bila haawina iloko o ke Komite o ka Hale, ke'Lii Kauka ma ka noho Lunahoomalu.  Penei na itamu i hapaiia.

 

No ke pai Palapala Aupuni                 .....                   $          4,000

Hooponopono pai me humuhumu i

            na Kanawai                             .....                               5,000

            Noi mai ka Hou Mahoe e hookomo ma keia wahi, no ka unuhi, pai me humuhumu ana i na Buke o na Kanawai e pili ana i na haku me na kauwa $125.00 hooholoia.

 

Ola o uapaahao                                   .....                               60,000

Oihana Kinaiahi                                  .....                               28,000

Mahele me Unahiolelo                                    .....                                    500

 

            Noi ka Hoo Kaulukou e hoopanee loa ia keia itamu a ua hoakaka piha mai oia i kona kumu i kue ai.  A ma ka ninau ana, ua kapae loa ia keia itamu e like me ke noi a Hon Kaulukou.

Na llilo o ka oihana wai                      .....                                 5,000

Hoomaemae me hoomahuahua oihana

            wai                                          .....                               36,300

Na lilo hooholo okumahu huki

            moku                                       .....                               15,000

Na heleuma me na inouo                     .....                               10,000

Awapae ma Honokaia, Hamakua       ....                                  8,000

Awapae o Honomalino, Hamakua      ....                                  8,000

            Noi ka Hon Kaunamano i $10,000, hooholoia.

            Noi ka Hon Keau no ke Awapae o Honokaa, Hamakua, i $10,000.  Noi ka Hon Kaunamano i $15,000.  Ua hoohoholoia ka Hon Keau i $10,000.

Awapae o Honuapo, Kau                   ....                                  5,000

            Noi ka Hou Pilip@ no ke Awapae o Keauhou a me Kailua i $1,000, hooholoia.

            Noi ka Hon Nahinu no ke Awapae o Hoopuloa a me Napoopoo i $1,000, hooholoia.

Awapae o Pukoo Molokai                  .....                                 2,500

       "                Kalaupapa,  "                  .....                                 1,000

            Noi ka Hon Kupihea nho ke Awapae o Pelekunu, Molokai, i $500, hooholoia.

Hoohohonu i ke Awapae o Kahului                                         5000

            oi ka Hon Kalua no ke Awapae o Makena, Maui, i $1,000, hoohoioia.

Noi ka Hon Kaulukou no ke Awapae o Heeia, Koolaupoko, i $1,000, hooholoia.

Hoonui ana i ka uwapo o Hilo                        .....                                 5,000

            Noi ka Hon Kalua no ka hoonui ana i ka uwapo o Lahaina i $4,000, hooholoia.

            Noi ka Hon Kauwila no ka Palekai o Pohoiki, Puna, i $5,000, hooholoia.

            Noi ka Hon Kauhane i $1,000 no ka uwapo o Kaalualu.

            Hoomaha ka hale a noho hou i ka hora 1 me ka hapa pm.

            Noho hou ka hale ma ka hora 1 me ka hapa pm.

            Ma ke noi, ua hapai hou ia ka noonoo anai ka Bila haawina, a ua hooholoia penei:

No ka uwapo o Waianae, Oahu          .....                               $ 2,000

  "        "           Hookena, Hawaii        .....                                  2,000

  "        "           Waimea, Kauai            .....                                  2,000

  "        "           Punahoa, Keanae, Nuu, Maui .....                     2,100

No ka uwapo o Pukoo, Molokai         .....                                  3,000

  "        "           Kaunakakai   "                       .....                                  3,000

  "        "           Muolea, Maui              .....                                  3,000

  "        "           Punaluu                       .....                                 15,000

Hoomaikai hou ana i na awapae         .....                                 10,000

Kuai moku eli awa hou                       .....                                   8,000

Eli ana i ke awa a me ka nuku             .....                                 15,000

Hoomaikai hou ana i na uwapo o

            Honolulu                                 .....                                 20,000

Hoopiha hou ana ia Waikahalulu        .....                                15,000

Hoolawa haleipukukui ma Kalaeoka-

            laau, Molokai                          .....                                  3,000

Hoomaemae a me na lilo o na hale-

            ipukukui o na awa                   .....                                   7,500

Haleipukukui ma ka lae hema o H.                                             1,000

Haleipukukui ma Nawiliwili, Kauai    .....                                   1,000

Hoomaemae o na Hale Aupuni           .....                                 17,000

@ me na lilo Aliiolani Hale                                                        3,000

Na hale ho ka Ahahoomalu halewai

            hana aupuni oihana wai, lunahelu

            lunaauhau me kekahi mau lunakoa                               35,000

Hale hoahu aila no ka hale dute          .....                                   7,000

Hale pau ole i ke ahi no ka Ahakie-

            kie me na palapala hoike aapuni                                    15,000

 

            Noi ke Kuhina Kalaiaina e hoopau i ke Komite, a ua hoike mai oia ua holo pono na hana a ke Komite.

 

            Ma ke noi, ua hoopanee ka hale a noho hou i ka hora 10 am apopo, Poalua.

----

ALIIOLANI HALE, IUNE 20.

            La Hala 37--Halawai ka hale i ka hora 10am. o keia la, ka Peresidena Hon G. Rhodes ma ka nohe.

            Pule ke Kahunapule o ka Hale, Rev. M Kuaea.

            Heluhelu ia ka moolelo o ka la i hala a apono ia.

 

Hoike a na komite Mau.

 

            Hoike mai ka Hon Kaulukou ka Lunahoomala o ke Komite hookolokolo, no ka Bila Kanawai a Hon Kauai, e hoololi ana i ka pauku 1 mokuna 53 o ke Kanawai Kivila, ua noi mai e waiho ma ka papa, aponoia ka hoike.

 

            Hoike mai ka Hon Pilipo ka Lunahoomalu o ke Komite malama ola, no ka Bila Kanawai a Hon Nakookoo, e hoololi ana i ka pauku 55 o ke Kanawai Kivila, ua waihoia ma ka heluhelu aloa ana, a na aponoia ka hoike.

 

Hoike a na Komite Wae.

 

            Hoike mai ke Hon Kalua ka Lunahoomalu o ke Komite wae, no ka Bila Kanawai a Hon Mahoe, e pili ana i na ona o na manu ahiu, ua hoike mai ua pakui hou ia he Bila hou, waihoia ma ka papa no ka heluhelu alua, a ua aponoia ka hoike.

 

            Hoike mai ka Hon Palokau ka Lunahoomalu o ke Komite wae, no ka Bila Kanawai a Hon Haupu, e pili ana i ka pauku 499 o ke Kanawai Kivila aole i kulike ko lakou manao me ka hoike a ka hapanui, a ua waiho ia ma ka papa a noonoo pu me ka Bila.

 

Na Olelo Hooholo.

 

            Noi ke Kuhina o ko na Aina E e pakui hou ia aku i mau lala hou no ke Komite wae no na haawina o ka Papa Ola, ma ka hookomo ana i na Hon Aholo me Kaulukou, a ua hooholoia.

 

            Na Hon Kaunamano he olelo hooholo, e kauoha ana i ke Kuhina Kalaiaina e hoike mai i ka nui o na opiuma i hoopae malu ia mai, hooholoia.

 

            Ma ke kapaeia ana o ua rula, ua hoike mai ka Hon Kaulukou no ke Komite Pai, ua pai ia ka papa hoike o ka nui o na auhau i helu ia i kela me keia lahui e noho ana i ke Aupuni Hawaii, ua waihoia ma ka papa, a ua aponoia ka hoike.

 

            Na Hon Pilipo he olelo hooholo, e kauoha ana i ke Kuhina o ko na Aina E, e kauoha aku i ka Luna nui o ka Papa Ola e hoonee ia na hale lio pilau i kukuluia maloko o ke kulanakauhale mawaho aku o na palena o ke kulanakauhale, hooholoia.

 

            Heluhelu mua mai ka Hon Keau he Bila Kanawai e hoomaopopo ana i ka uku o na kumu kula aupuni i $1.50 o ka la.

 

            Ma ke noi ua kapaeia na rula, ua heluhelu hou ia ma ke poo.  Noi o Aholo e hooholo no ke kakau poepoe.  Noi o Pilipo e hoopanee loa.  A oi hou mai oia e hooihoi hou i kana noi.  A ua hooholoia e waiho i kekahi Komite wae, oia na Hon Kaulukou, Aholo, Bihopa, Keau, Kauhane.

 

            Na Hon Mahoe he olelo hooholo, i $10,000 no ke kukulu hou ana i ka halekula kaikamahine o Waialua.  Waihoia i ke Komite hoonaauao.

 

            Heluhelu mai ka Hon Kaunamano he Bila Kanawai e hoololi ai i ka pauku 1 o ke Kanawai i aponoia i ka la 30 o Iulai, 1878, e pili ana i ka poe kuai awa me ka laikini ole.  Waihoia no ka heluhelu alua.

 

            Ma ke kapaeia ana o na rula, ua heluhelu hou ia ma ke poo, a ua waihoia i kekahi Komite wae, oia ka Loio Kuhina, Kaunamanom, Keau, Raiki, Kalua.

 

            Ma ke noi ua hoomaha ka hale a noho hou i ka hora 1 me ka hapa pio.

 

            Noho ka hale i ka hora 1 me ka hapa pio.

 

NA HANA O KA LA.

Kanawai Auhau.

 

            No ka helu me ka ohi ana i ka Auhau.

 

            Heluhelu mai ka Loio Kuhina he pauku hou i kapaia ka pauku 42, hooholoia.

 

            Pauku 43, 14, ua hooholoia me na hoololi.

 

No na Aha Hoopii Auhau.

 

            Pauku 45, 46, 47, 48, 49, 50, 51, 52, 53, ua hooholoia me na hoololi, a ua hoike mai ke Komite a aponoia.

 

            Ma ke oi, ua hoopanee ka hale a noho hou i ka hora 10 am apopo, Poakolu.

----

HUNAHUNA O KO NA AINA E.

----

            I keia wa he 164 joku kaua o Farani i lako i na mea kaua a i hookomo ia ma ka papa helu ekahi me ka helu ole ia o kekahi mau inoku liilii.

 

            Ua ai ia e na kanaka Farani maloko o ke kulanakauhale o Parisa iloko o kela makahiki aku nei, he 7000 lio me umi kekake.

 

            O Bertala, ke kaha kii hoohenehene a hoomake-aka o ke kulanakauhale o Parisa, ua make mai nei oia, a i kona wa e ola ana a e @ hala ole ana hoi kana hulu pena, ua kahakaha ia e ia a e ka pena ana he 600,000 kii hoohenehene me 700,000 kii hoonani hale.

 

            Ua hoike ae kekahi nupepa o Sepania, ke ano kupilikii nei na paahana o Sepania i keia wa a ke pau nui nei i ka hele ma ke ano pauhana i Amerika Huipuia mamuli no o ka haua ia ana o kekahi kanawai ano hoopilikia i na kanaka o ke aupuni.

 

            Ma keia mea koke iho e hoomalamalama ia ana ke Kakela o Windsor me ke kukui uwila.

 

            O ka wahine a ka Emepera i make iho nei o Rusia ua hiki aku oia no Berelina i ka la 18 o Aperila, mahope iho o kona hele makaikai ana i na aina nui o ka honua a me na kulanakauhale nunui ua hoohiki loa aku oia i Geremania.  Ua olelo ia ae, aole i hoohanohano ia kona ano Moiwahine alii e ka Elele Rusia e noho ana malaila, a aole no hoi i hoohanohano ia oia oiai kona mau la ma Geremania.  Ua une ia keia mau hana ano e a me hemea la e hoopau ia ana oia mai ia kulana ana e noho nei.