Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 31, 5 August 1882 — KA NUPEPA Kuokoa me ke Au Okoa I HUHA. KA MOOLELO O ONILA MAKA! KA MAKAI KIU KAULANA O ENELANI! A O KA MEA POHIHIHI O KA 1868. [ARTICLE]

KA NUPEPA Kuokoa me ke Au Okoa I HUHA.

KA MOOLELO O ONILA MAKA! KA MAKAI KIU KAULANA O ENELANI! A O KA MEA POHIHIHI O KA 1868.

MOKUiNA XXL 12 wMiho ium i keii wahine me a'u"—HaiiA.i o Unil* M*kn me lonakana Wiihine ne alo a he aio—Hp ike kapakahi no U m«<i huni—Hoike ka Makai Kiu i ke> kiti! iiitu olflo weliweli — Kah»ha kn wahine —K«u pono iluna o ki omio—Ka ike [)<>» > kue la maalea — Elun inantio malnna ii kt.>k<ihi kumuhana miopopo ole. fOMO aku la k<* watut<e il«>ko o ke keena l ine kii wiwo ole. ine na manao koa o k» ie» h»»\va ule. ]an i hiki Mku ai iinua o ke pakaukau a f KipMin e noho ann, pane aku la oia: K oluolu mai aim anei ke Kapena o na lnkm Kiu e kni.aili'» iki m»i me a'u no kekln mau ii)K)ute pokole ? E k.i wahine mnikui, un pilikia ia ke Ka- £•:>* iioko o keit hora. aka, ei.t keia keomiim i houmaiiii ia e hoololie no nu hana a e k .p»*iia. 0 ke K»pena no ka mea i pane mai i ua «huu' l«. n kuhi ne in oia ia Umla M«tka, ■» me« i kehoia e Uwelawe iua ke ano hope. 1 kt wa i haawim mai ai o ka han*, ku r itt o Oiuia M*W« .4 hele ,*ku la imua o ka r «huie a nine t» ku la: Meuhi ka miwe ihke o k* innlihini ? U« hiwi mei m'u ke k«m<nlio pu me oe *rtl»l lIIIHU ? IJa hikl l"»a No ka 'nea. nohe o'u mnkem<»ke e hoike kVu mau olelo imua o ki lehulehu. K hele in?ii nnniiei. wnhi a ka Makai, a uwf aku i. i kit wahioe ma kekahi ruini ik<n i h -oWtaW4leu . u na hina i kupono e ute k t iiui t) u<» wnhme la. E noho iho ilun« o ka noho, wahj a ka M t w ■ i. Noho ihu la ka wahine » noho mai ia no >oi ki Makn Kiu ma kekahi i0«0, me ka h'.,i ,ku u wo Ooih M>«ka alo i ko lonakana w.ilune. M. mui o k« hai an* aku o ka wahine 1 k«> ins».ao, u•» mnopopo mua i Wa Mtkai Kiu Wona iim a me k»n* (r<»u olelo. Ak*. »ote nae keia i hoike aku i ka w«h ne ua w*iho wale kaua no'a, a ua kama(iiua hoi oii laia. % NoUila pane wale «e la no ot« me ke ano ho hoi ole: Ano. ua makaukau au e hoolohe aku i kao han». O oe onei ke keonimana i kupono e laweliwe ina kekahi h«n«. ke ike oe he hann kupono ia no k« lawelawe ana ? Ae, oiai, u* tioom*na ia mai au e hoolobe i kau moolelo, nolaili, ua Una kou man«o. ponoi no ke hoouna la ana e la* welawe ma kau hana. He wahi hihia keia no kekahi mea i naiowale kupaianahn. 0 kaa kane kai n»iow*ie ? Pehea i m«opopo ai u oe he kane ka'ut wahi a ionakana i nmau pakike aku ai. 1 ka tub<* «n« o ka Makai Kiu i keīa mao o'elo, aka «e ia oi« me ka mani o ieaiea, a p*n«* aitu U i ka wahine; oe e k« w*htne, ao ka mea, he II mailoko mat o 12 o o« hihia o keia ano, o ua kaoe ka hapanui i nalowale. He 01« 10 paha kau, aka. aole o«e o ka'u kaiie kai naiow.le. Aka, he wahiae opio oia i pili ele i«'u. em nae. oa ptlī oia i ka'u kane, ma ke ano he haoai eao*. Auwe? Ua mahuka eal Oia ka kaua e imi ai, wahi a ka wahioa mwlea. ina i maopopo mua īa makou ke ko«tt o koea o«lowa)« ant, aoie •« • bUfi

i mai i«net i kokai, a e ike hoi io» mea oi*» , io no keiā n»low*{e kapai«uth«. I Ktu mai ia oa hion« oka mmo aka ma j oa heieheieoa o ka Makai Kiu. ; Ama kooa nooooo hoi e hawaoawana • aoa i keia mau mtonaia olelo: E ka wahine, be kirkie kou maaiea. aka. I he moakaka waie oo oa hana ! * Aoie oia i paae aku i kaoa mea i manao j ai, aka, oioau aku ia nae oia ma kekahi ni- • nau: ! Heaha na kahoa o kona oiiowaie ana? j Eia, oka mua. aole oNu loka nei kooa i home, i Aiaiia, u« hiaieie »ku 01» i kona home | kuaaina ? : Aole oia kona manawa i naiowaieai. No ■ ka mea, u» hoio mai m> oia i Nu ioka nei a i naiowale iho ia oia mai ka haie aku ana a me a'u e noho una. % Ua hiki anei ia oe ke hoomanao ae i ke« , kahi kumu o kona makemake ana e mahu- | ka ? Ae, ua halawai mai oia me n* eha kukoInukonu n keaioha kano i kekahi mau ia ae i nei i hai». | A aha ua kane ia ? Haaieie mai la ua knne hoopiiau nei ana | iaia. Ma ka la mare o l>u » ? I Ae | A ! Akahi no uu a ike ooeka o iooakana wahine. i ke. lohe »na oua wahine la i kein mnu olelo, iele ioo ae la oia m>i kona noho ae a I pane mai ia : | He niHkein»ke ko'u e ninau aku i kou | wahi o ka ike nna ia'u ? Eia. e hai aku ftu la ne. No ka niea, ua loaa mai i n« ka lohe un manao waie la ua pepehiia o Hnle Keieneka. a no ke *kulike loa o na mea au i hoike mai ue; me kon*, nolaila, manao wale ae nei no au o j Manon.i Adeline u<) wnhine opio la i nulo-, wale, oia hui n i*a inea i pepehiia ! ma koua la uiare. | He mea kNiuuhao lua ia T u ka lohe ana { | nku, ua maopopo ia oe keia mau mea a pnu. | j Aole loa ia he mea nau e pahaohao ai. j ! Oiai o kekuhi m o ka iuak»*i» apnna hana o j | ka ike \ na mea a pt\u i hana ia, a e hana u j | aku ann paha. No ka mea, ua ike no oe u» j j hoounn :»ku makou i«a Makai Kiu m» H— ! ' i kela iiiuU pule aku nei i hala ? j Pehea e maopopo ai ia'u ia mea ? No ke kumu, oiai, ua lilo is hana i men ; kamailio nuī mma ll—. Knhahn ! Aole oe i lohe, us» niele wuie la no na kan .ka u pau e nohoun» malaila iloko o na mile he elimn. | A o oe ho» n iue ku kane, eia olua malalo'o { na inika o nu Makai Kiu e kmi la nei. ; Hoikeu ae ia na heiehelena o ionaknna J wahine n pane inai la me k« leo huhu: | Kahaha ! He inei hilahila loa kau mau olelo. Onn hunolelo e like me kena. aole ion au i iohe inumua, nolaila, ua hlo kau imu olelo ) mea hookuumah.a tka inanao o ka wnhine i lo»»hii i ua palap'i o ke kanikau »i ka ehaeha. ina he kama .ina oe ine nn hana a na Ma- ; kai,»alaiU, e niki aunnei ia oe ke hoomuoi popo iho, aole he ke kulana o ke« ! kahi iloko on* hihia pepehi kanaka. No !ka mea, o ka na Makai Kiu hana. o ka nni | i ua meu 4 ikemnka i», a e nookolo no aua- • oei ko lakou m»u kapuai ma kahi a iakou i | manno ni, oia kahi e ioaa ai na ik« kupono. A heaha hoi ke kumu e kiii ia ai o ionakana • me a'u ? Heaha I» ko maua kuieana lioko o ko Hale Keleneka aoa ? Aoie na'u • p»ne aku ka haiua o kau mau ninau. £ta wale iho no k* inea i maopopo ia'u, ua hoouna i« aku kekahi mau Makai oo keia hana, a ua loheia ae hoi ko lonaka. na k»ne * me ko lonakan» w<ihine mau j iooa, m« ke aoo, o iaua kekahi > iawelawe lima pu iioko oia hana, nolula. ua nieniele pu ia aku no hoi laua e iike me kek»hi poe e a«. Auwe! He weliweli maoii keia hma! Owai. owai ka mea nana i hui pu i ko m«•ua iuau inoa lioko oia hana ? Eia, ao ka mea, o ko kane ke kahu haoai o ka wihme opio. no ia kumo, ua bui pu ia ko olua inau inoa iloko ona iono lauahea waie he lehulehu. Heaha ka waiwai, ina maua i hana peU ? Aole i maopopo i*'u, a aoi« oo hoi e hiki »a'u ke hoike aku i k« owio o k» makemake ana o kekahi w»hine e halawai pu me Keaka Uikini kekahi ona kanakm ioo loa, ma ke aamoe o ka po iloko o k» uiolaao. Haikea ae la n» heleheiena o ion kam wahioe a keokeo me he «pan» pepa keokeo (a. a hioa aoao aku la ii. me fce U e maole aku an* oia, * Laiao koke ae la o Onila Maka i pikm wai | a nioini iho la iloko o k* kiaha a hooiou | aku ia iaia.* | Aka, iaia nae e ninini ana ika wai hai* hui> oa iike ae U kona »|to me ltt keiHwe. A»la oae » maole «a wahioe la, mahope iho o kekahi maa minuie, kaakaa t« la ko* na mao maka a paoe a* ta;

Aoie au i kauooa ta Keaka ilikini e hui me a'o maiaiia, aka, he ulia waie no ia ha« iawai ana o maua. Alaila, ua maopopo no la oe keki halawai : ana o oiua ea? wahi a ka Makai Kio. Ua ike no hoi oe ua maopopo ia'u. e like me kau f hoike ra*i nei. Ua haia iea ka kaua mau kamaiiio mawaho ae o kau mea o ka hiki ur>a o>ai oei, ; wahi<a OmU Maka Aole e hiki la'u ke kamailio no kekahi ; mea eae i fce.ii wa, oiai, ua weiiweii loa ' ī mai ia nu no ko'u hoomakakiu la e na Ma- ■ k<i Kiu. ! Aoie ia he inea nau e makau ai e ionaka- ; na wahine, aia wale no oe a hew», aiaila | kupono ka maknu ana; no ka mea, aoie e li- j io na nieie oia ano i mea makau ia e ka poe ' hewa ole. Ei.i hoi he Uosam ona mala- ; mn buk«* kilepa, kakauaieio a me kekahi pae e ae o keia kulanakauhale i nieniele ia | e pili ana no keia hana no na malama lo hi j i hala ae nei. Aua haka pono aku hoi oa ' maka o na M*kai Kiu maluna o na Peresi» \ dsna o na hale haneko a me na kanaka la-' ! welawe malalo ona i ka po a me ke »o; a ! eia heu kekahi, ua lohe mai nei au, ua hoo-! ! paaia ».e nei ma ka haiepaahao ka mea na-1 ; «» i pepehi o Hale Keleneka, a aia oia ke ; i noho Ia uia kahi paa, a ua lawa hoi na ike e | ahewa'a ai o a. Ua hula ole ia kanak»; aole lei i hanaia i kekahi popehi kanaka, he kanaku opio ino ! loa o Hale Keleneka, i kona haaiele ana i | kaua ipo alohu, n me he la, nana no i hoolaha ae keia mea e p*ii nna i kona make. Pela ka man*oio maoli o ko kane. Pehea i maopopo ui ia oe na mea a ka'u k»»ne e manao ni ? Ka ! Un loaa mu i,i makou na mea oiaio a pau e pili ana no keia hnna. A me nn mea wahahee kekahi he nui wale! wahi aka wahine. PeU io paha. Aka, pehea hoi ka nalowale aluu? He manao ane» kou, i mahuka īho nei un wahine opio la i hui pu aku ai oia me~ktftin ipo nlohn oie ? Aole. A heaha kou manao? Auwe ! Ke hopohopo nei au u* lawe oia i kona ola iho ! Heaha ke kahun o k<>u hopohopoana pela? Ke manao nei -u, on loaa .mai iaia kekahi mnu lono, eia no o Hnle Keleneka ke ola nei <ne ka hoomnnno nl* mai iaia, nolaiia, iluko o kona hora o ka enaeha, ua lawe «e I» oia i kom ol<i. Hoopunipuni! wahi akn \lakai Kiu. Heahn kou men o ka olelo ann he « hoo- | punipuni" ? Eia, no k-i iiKii, «ole i lawa na hooiaio rna knu mau nleln i hoike mai nei, -2 lawe ai oi* i konn ol » īho; a ri< hoi kekahi, he wa* hine npio noonuo a hoopono 0 Adeline no k« mnn 10 nn» ne e ino 1 ke ola makamae 0 ke kino n kn Mea Mana Loa 1 haawi manawnle* mai ai iaii. Aole, he momi ia na konn puuwai opio i anoi mau ai e hiipoi m? ka malama maluhii. Ku <t" la o lonakana wahine a pane aku U: I hele mai nei au ianel me ka manaoiane e lonn ana it'u na kokua; »ka »00 ke ike oei au i ko'u kuhihewa. £ ka wahine, eia kou kuhihewa, ua maopopo mua no nole e loaa āna ia oe he kokua; nk'M, ke h*i aku nei au ia oe ,me ka oiaio, ano, i kem wn a kaua e kamailio nei, ua hoounaia aku la he mau Makai Kiu he lehulehn e imi pono i kei» naiowale kupaia* naha 0 Adeline, a iloko hoi o kela a me keia sekona piha. e lohe mai ai kaua no kona make a me kona ola. Ke hilinaf nei au e loaa aku no oia e ol» ana ! Oia no hoi ko'u maoao, w»hi a Onila M»ka. Aole 9 pau.