Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 34, 26 August 1882 — KA NUPEPA Kuokoa me ke Au Okoa I HUHA. HE MOOLELO KAAO NO KEANINIULAOKALANI! KA NANI LUA OLE O NA Moku o Kuaihelani KA MEA NANA I HOONAUEUE KUKULU O KAHIKI, A O KE PUKONAKONA O NA LA I AU WALE AKU LA [ARTICLE]

KA NUPEPA Kuokoa me ke Au Okoa I HUHA.

HE MOOLELO KAAO NO KEANINIULAOKALANI!

KA NANI LUA OLE O NA Moku o Kuaihelani KA MEA NANA I HOONAUEUE KUKULU O KAHIKI, A O KE PUKONAKONA O NA LA I AU WALE AKU LA

1 mahkle u *w , Ō lvA WA"I pau ae ni i> Ua pul»» M»a a oa 3 nahuna nei, oka oamwi nu la iWu i bi ka hekiii pamulo, ol p« wa uwilu, «e-i kt- »!*!. u pil pu na raed u p.»u, aka, o KeamuiuUokaUni, he n.pa ole wole no la rnau baui a k» W*ipi» miu kahuna. K ka lehulihu hooaiakaulii o na hoonanea 0 Ueio k«>»o, me be mea )a ok.ikou pu keka'ii ma ii h*K*it>* hookt\hi, oini, i nn hekiii no o kei» wh e iliki iho ui kau e no ka ii o knhi pue. ? A i me<i hoi e i We kuhihew» o C>lopuoa. a uie k«i m>nai nui hoi ons kahuna 1 i(> lnknu u me ko Keuiiuiiu!i»ok'»lnni umuinin i i keui inau ol« e iiifloi« nei e pau i kaiu » »a ik » umu, nol>uU u« pohi aku la o Ke«mniul«ok.ilitni i ka mnkoni o kona Wihn i ka himna a ki la, a oih ihh» la kek<th huo like ine ke kanuka, a holo ae U kuua p«m|i a puni ka la. una i* pouli i hoohowil» iiu» me ka uwih; > hoop* \ho U kuna liiiim akau i ka lepo, n hoomakn ae 1« ka honna i kana hana, » oia ki Ukou i ike ae 1«, ine ka iu»imo i«o n»e «» Oiopana oo ka ai*itu ii«» o konn kahunn ka u>» , n i k«»>i uka hekiii a -i.e We • nnu inm a p-ni, eia ka iMHnei, uii ke kaeiiea o Kuaiheluni, noUila, ina. at» ur la m> kel ', he mn >a no ka kona niau kiiiium», n«»laiU, ho»ooa >»e la o Olop»t)4 i k» a iiikU uieiu no ka make o kana mau knhuii*. a ti«ihn:tlii ilio h ka ianukiia maiu* i» o l,»kou. X A psu kei> m»M hana n lakoo. huli ue (u

Iu O.epana « nmau la 1 kona kmkoeWe pjnet: Mahe* o weii miu haie kapu o'u oe t nohu hil la <nnn*wa, olelo tiku la o Keanu»iuUokaltnr. O Wo'u w»bi «oho, iloko o k* uwila, o kt ui« koVo, f ka puluu laui, o ke aloalouU » KumheUni, ilalo o ka nuu o Keou o Ku, , 0 Ku mai K»hiki, ilMla ke kapu ka noa ka inika li huleliu t» ke 'ku*, o ko'u wahi »» e iiuho m iuc o'u mau niakoakane, o makou no a kf kapu hook»ht, oia la i iohe oe. U lohe ant o Olopana i keia mau olelo i KeamuiuUukiUni, he tuea pahaohao lou i« 1 Wi>ua m»<i»o, noUiU, kulou iho la it iialo, a iiuiiu, olelo »ku U i kona kaikoeke peoei: Heahn U hoi, ke umnao la no oe e noho po uo ine kou matt makuo, ua hiki no; eit nae »...11 oMo U oe. e noho k«ua * ike tko tu i kuu wtm e noho *i. «!«>(» hoi aku oukou • nufjo i ko oukou kapu, I o oukou no tt)aloko, o*rau «ku no tnt\rafio, * p»u kou rt»au It e k«pu ti, aUiU hoi mai o»»kou t noho pu ka-

kou. H A p«u kti« mau ole o*» Olopnn#, ui *e 1» B o tk«ouiutuUokaKtQt ' kou* mno inaku» a ■ oieio «hu U peuei; Auheu uiu«i e o'u m»* ui«ku« t e uoho »na kakuu i ke kapu o kuu kiikuek?, » ke makemak* nei hoi kuu kai» ■ ko«ke e ike i ko kakou w*hi e noho «i, noB l»it» ke oieio »ku oe» »u i« olu», i kei» ro«- ■ u»*» e k»he» »ku oe e Ke«ukia i kuu kopa» ■ ti*v*oe e hooun» ru»t i wahi no k«kou • nohu P«ne »ku U o Ke«uk» i k» l»u» keiki: ■ Auh«» oe e ke keikī; i ko m«ut manaw» i H heie u>*i «) tn»< ko k«koo «m», he aui ko m«u« piliku ai» km moan* » h«ki wtle oo i H k» »in« nei,« ooe wale no ko m»u» k»!tba> U, «ole o ko kupu»ak»ne, » pebt» )a anei • ■ iohe m«i »t ko kupuo»k«oe i ka*ii hea ako ? B Pono uo p»h» rao oo • k»be* aka oa ka »»- ■ k» )ke, o» V» pepaiao loh». be!e m«i n*t oo !■ p«b» oe ka oaa» iohe i ka m#ua b«a ako f

•ole p»h» e lohe m»i ana kelt Popu i ka ooiu» h«» «ku, noiiil». o oe oo ke k«bea aku i ou raau kupuna. rna(ia, o lohe aiai i [ kio k»he« ana. i Ia maoaw», hu(i aku la o &eaaiQio!aoka- , lani i ka hikin», a hea aku la raa kana pole .! penei: '

Noho ana e KeaniaiuimokaUni I noho aku me kooa makuahine 0 Hiilei wahine I Kahakaekaea 1 hanauia e Kulaoka j Ka maka hiapo a Kaheia He loaa i k» puokoala { ka ooohiula i k« le«alaoi Hoopunana me k« uwila Me anuenue pipio lua Lohea ka leo o Kemmu Hanehane wewilo Keoawa A hea aku anaau ia oukou G hoi mai me ka Uuahe» Me ka iwi oianu noho i ka poli | Me k« hulu no hele pu mai Ka unahi o ka ea nui kua wakaw<ika Hookumu no he pau hnoa He o-a no k* hale o Lonoikiaulani I humua me k>* hulu he pohnu uwjuw^hi Muma holoa no a paa ko inakou kapu.

A pau ka pule ana n Keaniniuiaokaiani, ; ia w», uhi iho h ka pouii, m? he pouli 'ia | no kekahi po makin* ole. a no ka manaw. ! pokole ua inao »e k; i« w» t ikeia aku 1« he ' hale ano e lo» aole i ikeu ma Hawaii i na : la mamua aku, n he ku i ke eehin ke nana ; aku; o kn pou. ke o*a, k» aho. he iwi o na | m»nu, a he mra uuo e, me he mea ia, ua li- ! ke me ka pilaoa lei o na 'iii o kn w« kahiko ! 0 Hawaii nei, i hoomua ia i ke ahi a lelolelo, koani n ai U hoi ka makani Wehelaunio, oki kela; a pela p«h* ka mea kak«u i hoonianao ae ai ī keia mau wahi lalani mele penei: ' "Hulei Liiinoe ine Kukahnuula. Hele h«»aheo i kai o Mokuieia." | la manawu, oielo nku la o KeaoiniuUoka- j lani i kon» knkoeke, Ke ike nei oe i ko j makou hale e noho »i e like me kau olelo. j A no ka pau ole oko Olopan» kiihihew» ! 1 ki mea nana i han* keia hale me ka hiki-, WiiWe loa, me kona ninau pu aku, Ka, pe-j keia hale i ! paa koke ai ? He me« akauka loa hoi i« '«a Keaninīulaokalani, n oielo »ku I» i kon«» kaikoeke, Mai mnnao oe he nui oku makou kau poe e ike nei, o makou waie iho no a pua kei» hile; pela ko i»i -n'i hoohunahuna ana; o ki poloiei nae, "Kenamu me Kenawa," oia ka poe nnna i hana keia h*le, aole na lakou e like me kana i olelo aku la; he like ko Ukou noi me ka nui o ka menehune, ka poe nana i hana keU auwa» i W.iirne«, Knuni, he po hookahi nae hoi ka Ihkou, a he imo ana na ka mnka kn lakou nei. O loko oua hale nei, he moena i ulann i» no loko mai o ka hulu o na inanu, a o ke kap» no ia e moe ai aohe inea nani eae e like me keia, ina paha oia hale »« i keia nnn»««, he *»i aku k« puu d»U nui ke kuaiin, aole hoi e h h» na Ukou U no kn lakou Uaa. ia w:i. olelo aku U o Keaoiniulaokalani i kom knikupke: Ua makaukau mnwou e hoi

i kn makou hale, »o'e uae «u e hnnlele i ou iii»u maku;), no ka inea. i h»*le nu» Uuu mahope o'u, noUiU. e h«>i pu «o makou e noho ike kapu ou eke aln. . Aole no paht e hiki it Olopant ke hook«e aku i na luakuaknne o Keanioiulaokala- i ni, no keia mau hona hoopahaohao launa ole a KeaniniuUoknlan» unua o kona alo, noUila, waiho «k i lt ia i koim manao i kona mau kahuna, aia im n» kahuna e ae aku ka

hoi o na nnkua o Ke«niniuUvkalani me ia e noho ai, nolaiU, ui »e U o Olopana i koua mau kahuna t olelo *ku la: E, »uhet oukou, ke nin>*u aku nei »u ia oukou, he pono no anei i na inakua o kou kaikoeke ke noho pu i ke kapu * ko kakou tint ? He ae w*te no ka lakou U. Ua pono no Ukou ke noho pu, e t>ke me ka olelo a k» Uua la keiki, a e hiki it kakou ke aua aku, no ka mea o Ukoo U ia, h« ike, he enana i na makua, pela no hoi i ka iaua U keiki, ua like w«te no nae T auhe a makou met e hoahewa aku ai; ina kakou e hoole aku tnt, alaila aohe ou aina, no ka enea ke ike nei k*kou, he oi »ku k* Ukou nei h«Q« ioaua o ka kakou. 1 loa no a hoUp*>no na oUlo • Ukou ia, o ko Keauka ma ku «« U no ia hoi ant i ko Ukou nei hale. o Keanini«iaokaitoi ia no hoi a noho ana. *» koke no. kapaiulu aoa ka pahu a Keaumiki, a o Keauka ke mima aia ) ka awa, a f\u ka awa i ka mama, hok» nt hoi a Uko o oa apu, ia wm, hoom»ha iho la ka Keaamiki hookani ana i ka pahu; haole iiko ae Ukeu nei inii wahi awa, o na punako a pau i ka ai, noeaoe iho U hoi ka ooa *ka awa, • lf* lako» like aku U no »• i ka ukaa pahio» oki ka heoa. O Oiopana ma a*e, he inea none ooi ia na. lakou, no keia mau haai aiio t a i£eaniniuUowalani, no ka »ea aole iakoo i ike i kekahi mta t iike me keia ke aoo, ia Keaai* oiuiaokaiaai waie m keia inau haiia aao e. (Aole ipaa.)