Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 36, 9 September 1882 — KA NUPEPA Kuokoa me ke Au Okoa I HUHA. HE MOOLELO KAAO NO KEANINIULAOKALANI! KA NANI LUA OLE O NA Moku o Kuaihelani KA MEA NANA I HOONAUEUE KUKULU O KAHIKI AOKE PUKONAKONA O NA LA I AU WALE AKU LA. [ARTICLE]

KA NUPEPA Kuokoa me ke Au Okoa I HUHA.

HE MOOLELO KAAO NO KEANINIULAOKALANI!

KA NANI LUA OLE O NA Moku o Kuaihelani KA MEA NANA I HOONAUEUE KUKULU O KAHIKI AOKE PUKONAKONA O NA LA I AU WALE AKU LA.

/0 i iil \ 11ELE 11. Ai \ !)»«* e hele <u'i iwihw aWn o Miikau- i m i i.i 'iiinnwi u<» i iKe fn»i »i o kona ik nhm'* oia hoi o Nohoikipika ikmia, oioii r ooh > «ni » l<« wa, hoo-; i« nni la kona kaikunhine la Kanauiu ki>i< o iion>i miu kiai e kii oiai I kona ikumne hiku. He inuiawa ole, a loan ii !i koni hiku ae o Kohnla, a na ni itc:iika i hwe aku in Keinimuhokalna pae nna i Kuaihelnoi. a ike i kona ahuir me na kupu i » . a inni i«ila «ku a ra loa i K 1 ine kona k»lkuiihi- j ib o ka noho pu ao «, U' i ho-uialonalo i ke n!oh< o kon.i kaikuiie 1 luki i k>i poin.i lot a»i«. l'ehoi ,-iku oe> l « v ko Hunakolo uoho ann ? hsiii 'mi'i i\e ho« h« kaUou I hope. O Haiik i.i o noho nei, he oi aku koni nloha i !i > i.:uif no ka me.l, holp i Im-i >n lau.i ka i!iu koee iiin » hiki i ko hiuu kaawu- , ;uu Nol'nla, kupnuh inai la ke nloh>* o, > knie, ii pono ol" m«v U kona m«n*o, a e o»t* kn wein » ke alohu i ka kane. pela >k<« ik.iiku o konn m»u hnomauao mm. 1 ki h.inau an« ae » ke keiki n H>iinako- ' , i;i oj mi:*w.«, noho aku 1« t«a kihuoa iloko a k«ni aim ki pahu, nnopopo ; ? id ho» i ko WnipiA poe, ua hinau kc aln- • »h'ur; oiai, hp inea ma« in»u i ka wa | n) o na 'lii, um no Wa maiuwn a na kahu- | k *• nnho »1 iloko o ki heiau. O Hnnakoio n«e, m pau kona manao no ' )in kipu :<hi. u ht»l- aaU aku U i ke aloha i ke k:mr, no ka aie«, ua kau nui kona mno o ii <e o ka ike «ku i na maka o ke kane, < ■* n.e hf n«o wnle no ia. NoUila, haalele ' io 1« m i ka noho ana i ka aina, a hele aku ii me kina keiki, a au aku la iloko o ke «i; o k.ioi keiki nie, hoouau ia iho la iluo k» waa 1010 nio, o au pu aku la, a ia iu.i i puka «ku ai «uawaho o kulana nalu, 'p « <ho U Uua i ka makani nui, a na ka knUi o ka makaui Uua i ahai hele aku a i hnT«ie ka ama. aoka maiiao iloko o Hainkoio, o ka make wale no. E na inakamaka, na hoa kaunu o kfia booielo, e hoike aku noau ift kakou i ke kuii" o k*U inakani i hiki mai «i. O keia b«k<ni f oia no kekahi ona kaikunane m«air o Nohoikapakaakau*. o Kanaulu k <t>*a 0 Nohoikapoka-ikaua, u« huhu loa i o r n kmkoeke i» Ham«kolo, no kona ai i iu mea i hoolaa ia na kr 'kua. noUila, ua Kuuoa mai la o Nohotk<»pak«akautt ī kona :t:kunMie makani e kii <u*i i kona kiiikoeke ' ixwe heU laia i ka moana, a hiki t kona t>'ke ana; » pela pah* » holo ai ī l'e-o ke J »»kwrk"e e «»u*loii ne», he kmpeke ka haoa Auwe. ke holu nfi k« »u imon, oiai, ■•»au i»u «uo la kekahi » «no minawi mo i '« iUinakolo inau h*na. Kai no tioi au e '«•ie uiuulu i k » inaim e mau ioa alku aoa, loie wa; k<u no ua olelola hc puu kpo ka *ka o ke he mea pau f»le, no» <J U, ke no« aku «u ika oluulu on* boa > ««ui iki *e kakoa i hope no ko Hain*k<-lo a*kaukau an* e h»alele t ka aina a ao aku k« nio«n«. U HnHiakoio i liuiiu «i oo k» he!ef pult »ho U o>a, a pau kao« pule «oa. nee *ka U kooa m«u kapuai wawae imua, me k« uiu<uahiehie » ke «loha; huh aku ia kooa » hop« a o ke ko »»a» o k» h«!e o Uu« i nuuo pu ai me ke kane, ta wa, pii ino mai I* kooa aioha i k* kaoe, a hapai h«>t> a* la o| * » kekahi pule.

A lfēii hoaiohiioha a Hain*kolo | kim kane, boomtkt *ko 1« i* e io, e iike i me na oielo « kakou i hol-i loa ak'i nei imua. | A i* iau« iwaem moim, me ka ike ole nii 1 1 ka aina, hoopau «e U ka inaina o Kana« I uio, a iai iho ia k* mo*na. la man*wu f hoo- | maka mai ia o Hamakolo ma e au i k* aina, ! a kokoke iaua iuka nei o ka ain«, aoie nte } i Uhi ike ia mai ka ima, eia nae, ua ii;e mai ? ia o Leimak«nī i keia w*hi nou o ia wa, hapa <»e ia u* ketki nei i weia pule \ penei: Ha in-» : k* ulu kou kal i Haina i ka ufu kou lua Puk» i k> »h<4hi Hookuku hnonMna E hni e hoi—e He man-i A y>»u ka kc keiki pule ana, hapai ae ia ; kona makuahmp « k*n•« mao oieio p:i ! c penei. Aohe rta ia he mauu e kuu kaun O nn 1« ne aina * Papapae «e kau;» luka e kuu k«ma : —e. A piu ka k.i inakuihiue puir uunku ia no iau* nei. Oia »u no k«i l«uu «»ei n ua ikein hoi kti Hin§ n l£ohaU. hoomani w:inui ; (io i«u<t nei i ka «u, a kok<>ke loi e hoea i kuhn» nniu, i>i *nnfiaw.i. ike mni iu no ke knikoeke o Nohoik ipanknua, n ho'iu.M ho s < mai ia ia i kekahi kaikunnoe mnknni oim om hot o VI »k:»inkon , e kii hou iniii i imin kaikopke e ahm hou i-iiii i k;i mo»na. He miuinw» ole nn hoi U. wilina m .i a : Makaniko ia hoea ana i o laun nei, » nx ko- ; na ikmka ho> i ahm hou nku a heie ana h- : u.i nei i kaiuli, o k< hele ia n nulowule ka : aina, a ka heie i« n ho<>lana i ka auwae ke | oi*» o na «umi>«ri!». Manno iho la no hoi kei* kaikuonne makam o Nohoikapakaakaua u» nmke kona eneuu i honuna ia mai ai e ; kii mii e ahai i ka nioan», pea aku la i o keia ho» «na. Ou hoi no hoi ko ianei a huea nna imua 0 kooa k-iikuahiue, a ninnu inni l» u Nohoikapikaakaui. Pehen aku nei kau hu»kai ? Henh » hoi auanei ka oUlo an», km no hoi 1 hoouna «ku «ei oe »«'u e hele e pepehi a make, a oi.i no hoi k »'u i heie aku nei, wa- ; hi.a Maknmkona. No ke** <iMU olelo a .Ma- j [jkabfk«ina. pau ae !» ko ke kaikualffhe ■ maoo » una »no no kona kaikoeke, a nanea wale iho ia no lakou nei i ka noh><. V O II !l inikolo m* ihp, em no l»ua nei ke 1 «u in i ii(i, \ ia luuii no i lihi launa mai ui i ka aina. ike e mai li uo o Leunakani ia Keaoiewa i kn okuu nk > me he rnnnu la, ' «ki o Hiimnkoio u<< pnu ioa ke aho, no ka _ <ne.t alua •> Ihui minhuiu la o ka au »n:i; a ia wa »me a l.uii •' pii.«lfwa ia nei e ka nui nie hōui mui l.« kuu» ivnhi kokua. he wnhi ' Hiano, ii o keu wihi mano oia no kekahi t kaik»inn mano <» Piiiiop, no ka inea o Punoe kekihi o ko Ku mau kupuoa, o Ktun.-«hiili- ; p*tknp'KH ka ino»; uolaiii, kokua mai Im ia i : koni w.»hi ikaik» »» uu kokoke hoi e ikeia ' ua w»hi puu nei o Keaolewa, piu lo» ke aho | o Uii wahl mano nei, * e H*in«kolo n »e Ui» ' mnha lo«, ua pomehana hoi i wn |a, no ka ; me«. ua awake» 'o» »ie |.« ho? ka la ih lakou e au hele nei. Ike iho la o Hoihkolo ua ano nawaliwiii • ko liiua kok a unno, nola.in, kahea ae la oin | i ka la omi kun<» mau m-tka hoiiii e hak» I pono iho ana: E k* L* e i heie oe a hiki i | Kaiewanuu, hai >iku oe ia KeaniiMuUok*>la--1 ni eia hihui la i ka lae o Kaia. Aohe lohe i mai o ka U. Kahe» hou no keia, E ka La ; e, hele aku oe n hiki i Kalewanuu, bni aku I oe la Kenmniuiaokalani eia ina ia la i ka iae : o Kai«. A iohe ka la i keia kauoha a Hamakoio, | hele aku nei hoi i* me kana ukana he mau : olelo kauohn, a hiki hoi oia i Kalewanuu, Ikahea iho ia oia penei: fi Keaomiuiaokaiai ni e, aia ko w«hine la i ka iae o Kaia. Li- | ie mau aae ka lohe u oi«i o laua wale no kai ko iaua aupuni, a o ka Uua hana mau ke konane. A *a Nohoikapak«akau« i lohe at i ke»a ieo kahea, hoonui *e la ta i koiu ieo ma ka puana ana ae i ket< mau olelo peuei.* O ke ku kela o ka hfio k«u mau kawa niole ka iunn kapalaka eie nn ke kea ka ai. (a manaw« k»hea hnu no ka ia, £ Keani* niuiaokaUni e, «i« ko wahine la i ka iae o K*ia, |a w<», lohe pono ae U o Keauiniuiaoktf!a* ui i ke«a m»u olelo a ka !*. a haale'e aku la 1» i vott* k*»ku*h»ne a l«uli hoi mai la i Ku* i «ihelain, a » hiki ««m i KuaiheUni. hoi |*t aku U oi» iloko o ka hei*y„ a maiaila kona wahi i «<* * 11 hooUo ai. Oiai o Ke*tt!tiiut*ok*iani e w*iho a make ana. oa iho -ku ia koa« uhane it«lo » o Milu a maiaiia kon» uhane i noho ai uo kekahi aaloihi. S n-oa »e ho» kakou »a Hamaaolo mi, m*h« paha ua kokoke «ki inai wsi i ka aina. h»n ua kokoke I«mu 0«« «o lioi ko U«a k nei a ua ahuia hoi o kmh» «e, o»a p*ha na i la o Kaio*. »o km mea, ua kakalb»ak« loa ka , mahin*, papap*eana laua nei imaa o Hapoii ieao, a haliholī »ku le e Haioakoio i kana kaiki a hoolaoa iloko u kekah) iaheki holn-

! hoio, a haaiele iho la i kana keiki, » heie ako la i ke aia a ka hewahewa ma ke ano f uiaia. Ua pinnna aku ia t» ma ka p«li kuj hoho o Kahu aana, a piiu ae la kona noonoo ' k*naka, a hoomaka aku ta eai i ka hua o l 04 Uao, ota hoi ka hoa uiei, ka haU, * hooipo aku ia kona manao me nn Uu naheie o l ia paii. E na hoa kuiiima o nei k«ao. e hookuu : aku kakou la Mainakolo e heie »na i k* naheie, r> hoom-nao iho kakou i kana k*trinlei e W3/bu Ja i kahek*. Ai« u»« keta kaheka ; e lani nei o Leimaknni, he w»h* i«>««* m*u i ;ua kahu o Luok a k* hele i keU k*k*hiaka ; kvia kakahiak* m» keia wahi e holohoio *i, oiai, he mea mau i na 'ln «ia manawa ka hoom*hele i na inea e ouo ai o keia kak*hii aka keia kakahiaka no ka paiua. : aka o keia keiki, ke lana ia no I ua k<hekn nei, in-ii ia po a no kona lana ana, me k* matmo hou ot» mai o kooa makuahiue. 0 kein mau kanaka o Kaholoholouka me ' Knholoboiok;ii, o laua i>u kannkn hele mau i ; k;i i-h na Luukin. Ai ke ao ana oua po nei,miki nku U u» miu liwaii nei a Luukia i kahak»i e holo'iolo ai me ka I »ua upe•na h'»!r»h«)lo. A Iko liua hoeu ana iua ka- ! hek» nei, kukulu iho la <> Kaholohoiouka i :ka opena, ana Kaholohol »kai ho« i kapeku ma». 1k» mnnawa nae a Kaholoholokai i kapeku mai ai mauka, okn "manawa no ia o | un keiki nei i hei aku ai iloko o ka upena, a j i ka hapai nna ae » Knholoholouka i ka upejn» uiH hoi ike iho la la he m'a nui ke wai- | ho nei iloko o kn upena, me kona mnnao hoi :he i-i, eia ka he neo. llapai aku la o Ka|holoholouka i ka upena iuka, a i kooa wehe , «na ae, eia ka he. keiki. (Aoie i pau.)