Ka Nupepa Kuokoa, Volume XXI, Number 42, 21 October 1882 — HE MOOLELO KAAO NO KEANINIULAOKALANI! KA NANI LUA OLE O NA MOKU O KUAIHELANI Ka mea nana I Hoonaueue KUKULU O KAHIKI A O Ke Pukonakona O NA LA I AU WALE AKU LA. [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KEANINIULAOKALANI!

KA NANI LUA OLE O NA MOKU O KUAIHELANI Ka mea nana I Hoonaueue KUKULU O KAHIKI A O Ke Pukonakona O NA LA I AU WALE AKU LA.

MAHELE 11. Auhea oukou e na'lii a me na niakaainana, ke hai aku nei au ia oukou, owau ka mea nana i hele ia alanui a ua ike au aole i kupono i keia ui ke hele; no ka mea, he hookahi kino, aohe ona kokua, nolaila, e pono no kakou ke aua mai iaia, he uku hoi ka heie ana i pololei a loaa ke kino o kana mea e imi nei, makepono hoi ka hele ana. No ka mea ke hoole mai nei na ouli o kā lani. O ka naulu pehu aia iluiia o ke kino o I.onokaeho ke huli kua nei a oia no ke alai o kou alanui e hele aku ai; o ka ea nui kua wakawaka ke hoonoho la kana papa kaua, a o keia ike a'u e hai ake nei aole e hiki i kekahi o lakou nei ke hoole mai, no ka mea, ua noho wale ia no e a'u ka lakou nei papa hana a ua ike wale ia no e a'u. Ua huli aku la Lono Kuli na Kooluu, Ua nahaehae kukulu o ka Kahiki, lloomakaulii ka niakani noho i Kaelei Kuehu mai la i kona kapa o ka ale, Ua kupuni loko i ka inaina, Ua noa. A pau ka Olelomoana mau wanana, ia manawa, ku mai la o Holei a olelo mai la penei: E o'u haku alii a me o'u hoa kahuna, he oiaio, ma ka'u ike i ao ia ai, ke hai aku nei au ia oukou, me he hihio la, ua ike aku nei au i na hoku o ka lani ua ku mai nei imua o'u a olelo mai nei, o ka aina no keia noho iho, aohe aia e hele aku ai, aia o mua la ua paa i ka ino; o ka papaku aia iluna, ke akoakoa la iluna, o na keiki kapu a Hina laua o Malaehaakoa ke au hele nei i ka moana. Oia ka make la i lohe oukou, aka, ina he hoomaloka ko oukou i ka'u mau olelo e lioike aku no au ia oukou, e ikeia no ke ano o ka'u mau hana maloko o ka apu awa. Ia manawa, hookolo like ae la na mea a pau, inu ae la ia i ka apu i piha, a hahae iho la i ka lanai a elua apana a waiho j)ea iho la iloko o ka apu. a olelo aku la i ka ohana'lii penei : E kahee ana au i ka awa, e nana oukou i kahi e ku ai o ka apu. I ku ma ka akau, ko kamahele ia, alaila, hai aku no au ia oukou ua hala ka'u ike ma ke kakaolelo, alaila, ua ]X)no ke hele. I ku hoi ma ka hema, o ko'u aoao ia, alaila, e noho ka pono. I ku ma ka hikinn he mau kaua ke loaa aku ana iaia ma kahi ana e hele aku ai, ina hoi ma ke komohana, e halawai aku ana oia me ka make. A pau ia mau kuhikuhi a Holei, olelo hou aku la ia penei: Ina hoi i ku au i ka pule a i haki ka pule, alaila, manao ae kakou e piiikia ana no, nolaUa, e hamau ka leo ; ia manawa, kahuli {K>no iho la ia a hoomaka iho la e pule penei: la Ku la, ia Ku la, Kulia 'mka, kx«.lia i kai. KuHa iluna iblo, I Kahiki ku, i Kahiku moe. Keapapanunu Keapalaui. la Kanelau«iU c Uli— Uilau aku la oia i ke kanoa a ninini iho la i ka awa me ka hoomau no i ka pule penei: Ulia ihiiw» UHa ilak», l kunio i ka apua kiikii. Ki apua nahanaha Nahae kau mai Hawaii A Kuaihekni. Haona iloko o ka Nuumea, l ke ao palalalahiwa Kaivaloct, E Kane^ne Eia ka ai e ke akua, Ka waha o ka honua. ke ak oe. Ai no muki koe ke oka, O ko oukou oh la haina uui. A i ka amama ana o kana pule, nana iike iho la lakou i ka apu awa a ike iho lakou he kuakea like wale no mai o a a Ea ae la kona poo ihma, a o!e!o aku la l nali» a me na kahuna peneī: Ke ike like iho la no kakou o ka hoku ko iom, o ka ale ko ke olelo aku nei au, e p«au ka ma»ao hele ana o ke kania aHi e noho e ai i ka momona

0 ka aina. A pau ka Ho!ci niau uk-10, a ku niai ia o H3tihae a uk'lo nui la : He mea kupanaha. jxiha ia o ka kakou hana o ka ka i no o ka oie!o aku e hel»\ .no ka mea, i kauohaia ae kakou e he!e mai e imna i ka pilikia o ke alanui, ..analaila kakou e pule aku ai e hoomauie 4 kahi o ka hele ana, aole ka, kc *>be aku nei au ")R* he okoa loa ka oukou r.wy hana. Nolaila. ke hai aku nei aū~.ya ka'u ike, a i ku i ka'u ike, alaila, hai aku no au, aka, i holohua ae hoi ke akua o ko'u haalele no ia i keia hana/ la'wa kahea iku la ia i na kahuna penei: O keia mau kahuna o kakou. ua hala ka lakou ike, ua oSfi hoi lakou a o kakou hoi koe, nolaila, e kahee ko kakou awa a ia wa kakou e ike like iho li. He manawa ole pau ka awa iloko o ka apu. Ia wa olelo aku o Haehae, o kakou a pau, mai ke k\* ake kaloa, o kulou na poo e nana J ka hana a ke akua, a e hoolohe i kuu -piile ana. A pau kana olelo ana nohb iho la a kukuli iho la a hoomaka iho la e pule penei: 0 Kaulana ka la e kau mi, Kau ka hoku o Hokulai.. 1 loohaa ka ua i Mahel Ka makani hoi a kona lua, Pupukahi e ke akua 0 Ku o Kane o Kanaloa* jpau kanna i ke alanui, 1 ke alahele ake Namuy / Halawai me ke kupu in<v; Me ka Honunuikuaeaea, Me ka ea nui kua wakawaka Me Kihanuilulumoku, Hio e flina i ka makanu Opaipai e Kahikiku, Haki ka pewa o Moana?ha, Kunou aku kunou t Mimimihi aku mimimilu mai, Ei ae la e lakou nei, O Kamaalii ka ouli nuL Oili ke ahi o Keaolewa, t Papapae a kau iuka— Eke akua—e homai ht ol^ E Uli — e nana ia— O ka'u pule la ia oukov, 1,Elieli kapu elieli v i Amama ua noa lele vya^ A pau ka Haehae'pHiie kna, ia wa papaiaawa like ae la na kahuna a pau me na olelo ma ko lakou waha penei: E Lonokaeha lae koakoa, Ka waha o ke akua j\iahua, Ku ka makaia—e pau oe, O Kuwahailo—e pau oe, 0 Niuloahiki—e pau oe, Papa i ka awa ai a makou, Ke aina nei e—ua ola, Ua noa. Lalau like iho la lakou i na apu-awa a inu ae la, ia wa, olelo aku la o Haehae penei: E ke'lii, ke hai mai nei na kahoaka o ka po, ua maikai ka huakai a ke'lii, aka, e loaa ana no nae ia oe ka pilikia, oia mau mea nae, no ka po lakou a no ka po mai no hoi ka mea nana ka huakai. Nolaila, aole e hiki ia kakou ke hana aku ; oia iho la ka'u ike. Ia manawa, ku ae la o Lonokaiolohia a hoopuka mai i kana mau olelo ku i ke aloha penei: E kuu makuakane aohe mau mea e aku a kakou e hana hou aku ai no ka mea he lauwili ka ike a lakou nei. Nolaila, o ka'u olelo |)aa no i hai aku ai, aole au e noho ana e hele ana au a ike i ka aina o kuu mau kupuna i noho ai a mailaila aku au a loaa ke kino uhane o kuu makuakane, alaila, hoi mai au. (Aole i pau.)